انواع حساب بانکی و تفاوت آنها را قبل از افتتاح حساب بخوانید

فرزین، رئیس بانک مرکزی، در سی‌و‌دومین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی گفت که در ایران 650 میلیون حساب بانکی داریم، یعنی هر فرد بالای 18 سال، به‌طور میانگین 10 حساب بانکی دارد؛ به همین منظور نیاز است که انواع حساب بانکی را بشناسیم. هر نوع حساب بانکی کاربرد، مزایا و محدودیت‌های خاص خودش را دارد و انتخاب ناآگاهانه می‌تواند در بلندمدت منجر به ضرر شود. در این مقاله از کاریزما لرنینگ، علاوه‌بر معرفی انواع حساب‌ بانکی، به سپرده بلندمدت یکساله می‌پردازیم و در نهایت راهنمایی می‌کنیم که کدام حساب و سپرده برای چه افرادی مناسب‌تر است. از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

انواع حساب بانکی کدام است؟

انواع حساب بانکی در ایران به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند.

در ادامه به تعریف انواع حساب بانکی موجود در ایران می‌پردازیم:

1- سپرده‌های بانکی قرض‌الحسنه

در بازار پول ایران حساب قرض الحسنه بر اساس اصول اسلامی و بدون پرداخت سود به مشتریان ایجاد می‌شوند. دو نوع اصلی حساب قرض‌الحسنه عبارتند از:

• سپرده بانکی قرض‌الحسنه جاری

حساب جاری یکی از رایج‌ترین انواع حساب‌های بانکی است که برای انجام تراکنش‌های روزمره مانند واریز و برداشت پول، صدور چک و انتقال وجه به کار می‌رود. این حساب‌ها عموماً سودی به دارنده پرداخت نمی‌کنند، اما در مقابل امکان دسترسی سریع و آسان به وجوه را فراهم می‌کنند.

یکی از اصلی‌ترین مزایای این حساب، امکان صدور دسته چک است. اکثر افرادی که به دنبال دریافت دسته چک هستند، این حساب را انتخاب می‌کنند. بانک نیز در صورت احراز شرایط لازم، می‌تواند برای مشتری دسته چک صادر کند. انتقال وجه و برداشت از این حساب با استفاده از چک، کارت بانکی، اپلیکیشن بانک یا حضور در شعبه امکان‌پذیر است.

• سپرده بانکی قرض‌الحسنه پس‌انداز

این نوع حساب بیشتر برای کارهای خیریه یا به قصد کمک به نیازمندان افتتاح می‌شود و فرد مبلغی را بدون مدت زمان مشخص به بانک می‌سپارد. اگرچه امکان برداشت از این حساب در هر زمان وجود دارد، اما سودی به این سپرده تعلق نمی‌گیرد. با این حال، بانک‌ها برای تشویق سپرده‌گذاران، به صورت دوره‌ای جوایزی را از طریق قرعه‌کشی به آن‌ها اختصاص می‌دهند. این جوایز ممکن است نقدی یا غیرنقدی مانند اولویت در دریافت تسهیلات و غیره باشد.

2- سپرده‌های بانکی سرمایه‌گذاری

این حساب‌ها یکی از انواع حساب بانکی سود دار هستند که با هدف جذب سپرده‌های بلندمدت و سرمایه‌گذاری آن‌ها در بخش‌های مختلف اقتصاد، ایجاد می‌شوند. بنابراین؛ افرادی که پول نقدی دارند و نمی‌خواهند آن را بلافاصله خرج کنند، می‌توانند آن را در یک حساب سرمایه‌گذاری بانکی به صورت سپرده بگذارند.

در این صورت، بانک علاوه‌بر حفظ سرمایه اصلی، سودی را نیز به مشتری پرداخت می‌کند. برای تطبیق با اصول بانکداری بدون ربا، بانک‌ها این سپرده‌ها را به‌عنوان عقود اسلامی از مشتریان می‌گیرند و با استفاده از این منابع، در پروژه‌های اقتصادی سرمایه‌گذاری می‌کنند. این حساب‌ها به دو نوع کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند.

• سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت

این نوع حساب به مشتریان این امکان را می‌دهد که هم بتوانند از سپرده خود سود دریافت کنند و هم عملیات بانکی روزانه را انجام دهند. اگرچه سود این حساب‌ها کمتر از سپرده‌های بلندمدت است، اما به دلیل انعطاف‌پذیری در برداشت، گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که نیاز به دسترسی فوری به پول خود دارند.

برای محاسبه سود یک‌ماهه سپرده کوتاه‌مدت، کمترین مبلغ موجودی در طول ماه به‌عنوان مبنای محاسبه در نظر گرفته می‌شود. نرخ سود این حساب‌ها معمولاً حدود 5 درصد است. برای محاسبه سود ماهانه، کافی است حداقل موجودی ماهانه را در درصد سود ضرب کنید و عدد حاصل را به 12 تقسیم کنید تا مقدار سود ماهانه به دست آید.

• سپرده‌های کوتاه‌مدت ویژه

این نوع حساب‌ها برای دوره‌های سه یا شش ماهه با سودهای 12 و 17 درصدی ارائه می‌شوند. تفاوت اصلی آن‌ها با سپرده‌های کوتاه‌مدت معمولی این است که مشتری حق برداشت از حساب را تا پایان دوره ندارد.

• سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت

این نوع حساب مناسب افرادی است که قصد دارند پول خود را برای بیش از یک سال نگه‌دارند و سود معقولی دریافت کنند. بانک اصل و سود این سپرده‌ها را تضمین می‌کند و ماهانه سود توافق‌شده را به حساب واریز می‌کند. نرخ سود سپرده‌های بلندمدت بسته به مدت زمان سپرده‌گذاری متفاوت است؛ به‌طور مثال، در سال 1404، سود سپرده‌های بلندمدت یک ساله 20.5 درصد، دو ساله 21.5 درصد و سه ساله 22.5 درصد است.

این سپرده‌ها محدودیت برداشت زودتر از موعد دارند؛ اما سپرده بلندمدت یکساله در کاریزما امکان برداشت زودتر از موعد دارد. بازدهی آن به این صورت است که سود پیش‌بینی‌شده تا پایان یک سال، 41 درصد (26 درصد علی الحساب به علاوه مشارکت در منافع)، بین 6 تا 12 ماه، 30 درصد و کمتر از 6 ماه معادل 26 درصد دارد.

با سرمایه گذاری در طرح سپرده بلندمدت یکساله مگاسود کاریزما، امکان تبدیل سرمایه در هر لحظه از شبانه‌روز به هر کدام از طرح‌های طلا، نقره و درآمد ثابت امکان‌پذیر است. این تبدیل طرح‌ها به یکدیگر بدون هیچ تراکنش مالی اضافی صورت می‌گیرد. برای سرمایه‌گذاری در طرح‌های کاریزما بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

طرح های سرمایه گذاری کاریزما

3- حساب وکالتی 

شاید با شنیدن این واژه، ابتدا به حساب‌هایی فکر کنید که از طرف شخصی دیگر برای صاحب حساب افتتاح می‌شوند؛ اما در اینجا منظور از حساب وکالتی، حسابی است که به‌طور خاص برای خرید و فروش در بورس کالا استفاده می‌شود. وقتی شخصی قصد دریافت کد معاملاتی در بورس کالا را دارد، باید به بانک مراجعه کرده و درخواست افتتاح حساب وکالتی دهد. این فرایند با ارائه معرفی‌نامه‌ای از سوی بورس کالا امکان‌پذیر است. تنها با افتتاح این حساب است که می‌توانید به خرید و فروش خودرو و دیگر کالاها در بورس کالا بپردازید.

بنابراین؛ حساب وکالتی در واقع یک نوع حساب بانکی است که برای واریز وجوه پیش‌پرداخت مشتری نزد یکی از بانک‌های منتخب افتتاح می‌شود. در حساب وکالتی، به بورس وکالت داد‌ه می‌شود وجوه واریزی مشتری را مسدود کرد‌ه تا پس از انجام معامله به نام مشتری در بورس کالا، وجه مسدودی به حساب اتاق پایاپای بورس کالای ایران منتقل شود. توجه داشتـه باشید که اگر معامله‌ای به نام مشتری انجام نشود، وجه مسدود شد‌ه در همان روز آزاد می‌شود.

کاربرد حساب وکالتی

براساس دستورالعمل ثبت سفارش در بورس کالا، کلیه نقل و انتقالات وجوه بین کارگزار و مشتری باید از طریق انتقال بین حساب‌های بانکی کارگزاری و مشتری انجام شود و هرگونه انتقال وجه از روش‌های دیگر ممنوع است. بنابراین حساب وکالتی راهی برای انتقال وجه پیش‌پرداخت به حساب کارگزاری است.

دقت داشته باشید که نوع حساب مشتری یا حساب مبدا، باید پس‌انداز یا سپرده کوتاه‌مدت باشد. حساب مقصد یا حساب به نام کارگزاری که وجوه پیش‌پرداخت به آن واریز خواهد شد نیز باید حساب جاری باشد. مشتریان می‌توانند به تعداد کارگزاری‌ها یا بانک‌های عاملی که معاملات خود را از طریق آن‌ها انجام می‌دهند حساب وکالتی داشتـه باشند. با این حال، هر مشتری اجازه دارد برای هر کارگزاری فقط یک حساب وکالتی از یک بانک معرفی کند و این یعنی، نمی‌توان نزد یک کارگزاری بیش از یک حساب وکالتی تعریف کرد.

4- حساب ارزی

حساب ارزی نوعی حساب بانکی است که برای نگهداری و انجام تراکنش‌های مالی با ارزهای خارجی (مانند دلار، یورو، پوند و غیره) استفاده می‌شود. به عبارت ساده‌تر، شما می‌توانید پول خود را به جای ریال، به یکی از ارزهای خارجی در این حساب نگهداری کنید.

5- حساب مشترک

حساب مشترک یکی از انواع حساب بانکی است که امکان دسترسی به  تمام صاحبان حساب را فراهم می‌کند. حساب مشترک برای خانواده‌ها یا کسب‌وکارها بسیار سازنده هستند که چند نفر نیاز به دسترسی به وجوه دارند. برای این نوع حساب در برخی موارد، امضای مشترک برای انجام تراکنش‌ها لازم است.

بهترین حساب بانکی کدام است؟

داشتن چندین حساب در بانک‌های مختلف و استفاده از سیستم‌های متفاوت، نه تنها وقت‌گیر است، بلکه باعث سردرگمی می‌شود. به همین دلیل، بهتر است یک حساب بانکی را انتخاب کنید که به همه نیازهای شما پاسخ دهد و کار با آن راحت باشد. به همین دلیل در ادامه به بررسی ویژگی‌های انواع حساب بانکی می‌پردازیم تا بتوانید بهترین آن را برای فعالیت‌های مالی خود انتخاب کنید.

ویژگی‌های انواع حساب بانکی و تفاوت آنها

همان‌طور که گفتیم، حساب‌های بانکی انواع مختلفی دارند و هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص هستند. در تصویر زیر به بررسی تفاوت‌های اصلی انواع حساب‌های بانکی می‌پردازیم:

بنابراین می‌توان گفت که حساب‌های جاری برای استفاده روزمره و انجام تراکنش‌های متعدد مناسب هستند، در حالی که حساب‌های پس‌انداز برای پس‌انداز کردن پول و کسب سود طراحی شده‌اند. حساب‌های سرمایه‌گذاری برای افرادی با ریسک‌پذیری بالایی است که قصد سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را دارند. انتخاب نوع حساب بانکی به نیازها و اهداف مالی هر فرد بستگی دارد.

شماره حساب بانکی چیست؟

شماره حساب بانکی یک شماره منحصربه‌فرد است که به هر حساب بانکی اختصاص داده می‌شود. این شماره به عنوان شناسه اصلی حساب شما در بانک عمل می‌کند و برای انجام انواع تراکنش‌های مالی مانند واریز، برداشت، انتقال وجه و پرداخت‌های مختلف استفاده می‌شود. هر فرد می‌تواند یک یا چند شماره حساب در بانک‌های مختلف داشته باشد و هر شماره حساب به یک حساب مشخص مرتبط است.

نحوه تشخیص نوع حساب بانکی از روی شماره حساب

همانطور که در مقاله “اصطلاحات بانکی” گفته شد، تشخیص دقیق نوع حساب بانکی صرفاً با استفاده از شماره حساب بانکی امکان‌پذیر نیست؛ اما اگر به جای شماره حساب، از شماره شبا استفاده کنیم، می‌توانیم اطلاعات بیشتری در مورد نوع حساب به دست آوریم.

در ساختار شماره شبا، پس از کدی که نشان‌دهنده بانک صادر کننده حساب است، یک رقم قرار دارد. این رقم تنها می‌تواند صفر یا یک باشد و اطلاعات مهمی را در مورد نوع حساب به ما می‌دهد. اگر این رقم صفر باشد، نشان می‌دهد که حساب مورد نظر یک حساب سپرده است. حساب‌های سپرده معمولاً برای پس‌انداز پول و کسب سود استفاده می‌شوند. اما اگر این رقم یک باشد، نشان می‌دهد که حساب مورد نظر یک حساب تسهیلاتی یا به عبارتی دیگر، حسابی است که برای دریافت تسهیلات (مانند وام) از بانک استفاده می‌شود.

چگونه حساب بانکی مناسب خود را انتخاب کنیم؟

انتخاب حساب بانکی مناسب یکی از تصمیمات مهم مالی است که می‌تواند تاثیر زیادی بر مدیریت پول و اهداف مالی شما داشته باشد.

برای انتخاب بهترین حساب بانکی، می‌توانید از مراحل زیر استفاده کنید:

1. مشخص کردن نیازهای مالی 

ابتدا باید بفهمید که به چه نوع حسابی نیاز دارید. آیا قصد دارید از حساب برای تراکنش‌های روزمره استفاده کنید یا بیشتر به دنبال نگهداری پول و دریافت سود هستید؟ مثلاً اگر نیاز به انجام تراکنش‌های مکرر دارید، حساب جاری گزینه مناسبی است. اگر هدف شما پس‌انداز کردن و دریافت سود است، حساب پس‌انداز یا سپرده‌گذاری را در نظر بگیرید.

2. بررسی ویژگی‌های مختلف انواع حساب‌ بانکی

تمامی انواع حساب های بانکی ویژگی‌های خاص خود را دارند. مثلاً حساب‌های جاری به شما امکان صدور چک را می‌دهند. حساب‌های سپرده بلندمدت سود بیشتری ارائه می‌دهند، اما ممکن است محدودیت‌هایی در برداشت داشته باشند. بررسی این ویژگی‌ها به شما کمک می‌کند که حساب مناسب را انتخاب کنید.

3. مقایسه نرخ‌های سود انواع حساب های بانکی

اگر سودآوری برای شما مهم است، باید نرخ سود حساب‌های مختلف را مقایسه کنید. حساب‌های سپرده کوتاه‌مدت و بلندمدت معمولاً سود بیشتری نسبت به حساب‌های جاری و قرض‌الحسنه ارائه می‌دهند. توجه داشته باشید که نرخ‌های سود ممکن است در بانک‌های مختلف متفاوت باشد.

4. دسترسی به خدمات بانکی

بررسی کنید که بانک مورد نظر چه خدماتی ارائه می‌دهد و چقدر دسترسی به آن‌ها برای شما آسان است. مثلاً اگر به خدمات آنلاین و موبایلی نیاز دارید، مطمئن شوید که بانک این امکانات را با کیفیت مناسب ارائه می‌دهد.

خلاصه آنچه درباره حساب بانکی و انواع آن گفته شد!

در این مقاله، به معرفی انواع حساب‌ بانکی و مزایای آن‌ها پرداختیم. همچنین گفتیم که انتخاب حساب بانکی مناسب می‌تواند تاثیر بسزایی در مدیریت مالی شما داشته باشد. با توجه به انواع حساب‌ بانکی، از حساب‌های جاری و پس‌انداز گرفته تا حساب‌های سرمایه‌گذاری و تخصصی، انتخاب بهترین حساب به نیازها و اولویت‌های شخصی بستگی دارد. هر نوع حساب بانکی مزایا و ویژگی‌های خاص خود را دارد و برای افراد با شرایط مختلف می‌تواند مناسب باشد.

با این حال، یکی از چالش‌های اصلی که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند، سردرگمی در انتخاب و مدیریت چندین حساب بانکی است. این مسئله نه تنها باعث پیچیدگی بیشتر در انجام امور مالی می‌شود، بلکه ممکن است هزینه‌های اضافی نیز به همراه داشته باشد. به همین دلیل، توصیه می‌شود یک حساب بانکی را انتخاب کنید که بتواند به طور کامل نیازهای شما را برآورده کند و شما را از دردسر مدیریت چندین حساب مختلف نجات دهد. پیشنهاد ما برای حل این مشکل، سپرده بلندمدت یکساله است که سودی بیشتر از سپرده‌های بانکی می‌دهد و امکان برداشت زودتر از موعد دارد. در ادامه اگر سوالی دارید خوشحال میشیم در قسمت کامنت‌ها در خدمتتون باشیم.

سوالات متداول