صندوق بازنشستگی تکمیلی چیست و نحوه سوددهی آن چگونه است؟

صندوق بازنشستگی تکمیلی نوع جدیدی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که هدف آن جمع‌آوری وجوه به منظور بهره‌مندی دارندگان از مزایای این سرمایه‌گذاری در دوران بازنشستگی یا سایر مقاطع زمانی است. به دلیل جدید بودن این صندوق سوالات بسیاری پیرامون آن وجود دارد؛ از جمله اینکه صندوق بازنشستگی تکمیلی چیست؟ هر کدام از این واحدها چه ویژگی‌هایی دارند؟ سود صندوق چگونه محاسبه می‌شود؟ میزان ریسک صندوق به چه صورت است؟ چه زمانی می‌توان از مزایای سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی تکمیلی استفاده کرد و در نهایت اینکه آیا خرید این صندوق سودآور است؟

در این مقاله کاریزما لرنینگ، به تعریف صندوق بازنشستگی تکمیلی می‌پردازیم و مزایا و معایب آن را عنوان می‌کنیم. در ادامه صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریزما (کاریز) را به شما معرفی و مزایای خرید این صندوق را ذکر خواهیم کرد. همچنین پذیره‌نویسی صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز به‌زودی انجام خواهد شد.

خرید صندوق بازنشستگی تکمیلی

صندوق سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی چیست؟

صندوق سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که می‌تواند در قالب صندوق سهامی، شاخصی یا صندوق در صندوق تعریف شود. در واقع، این صندوق با جمع‌آوری وجوه از کارفرمایان و سایر سرمایه‌گذاران عادی و خرید اوراق بهادار، منافعی را برای دوران بازنشستگی یا سایر مقاطع زمانی سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند.

به بیانی ساده، مدیر صندوق پس از تجمیع منابع، اوراق بهادار موضوع سرمایه‌گذاری این صندوق را خریداری می‌کند و سپس با مدیریت بهینه آن منجر به افزایش ارزش کل صندوق می‌شود. پس از آن، با توجه به شرایط موجود در امیدنامه این صندوق امکان ابطال واحدها و استفاده از عایدی در زمانی مشخص در آینده یا نگهداری و استفاده در زمان بازنشستگی امکان‌پذیر است.

نکته جالب اینکه عایدی این صندوق می‌تواند به صورت یکجا یا در قالب مستمری در بازه‌های زمانی مشخص دریافت شود. البته این ویژگی مختص صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز است. در ادامه به مراحل و نحوه صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی تکمیلی و ویژگی‌های مهم آن می‌پردازیم.

 

ترکیب دارایی‌ صندوق بازنشستگی تکمیلی چیست؟

صندوق بازنشستگی تکمیلی بورس براساس مصوبه سازمان می‌تواند در قالب سه نوع صندوق سهامی، شاخصی و صندوق در صندوق تعریف شوند. در حال حاضر، سازمان بورس مجوز صندوق بازنشستگی تکمیلی از نوع سهامی را منتشر کرده است. با این حال، صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز موفق به اخذ مجوز برای تاسیس “صندوق در صندوق” یا “fund of fund” شد‌ه است که در انتها به آن اشاره خواهیم کرد.

صندوق بازنشستگی از نوع سهامی حداقل 70% از دارایی خود را در سهام و حق تقدم بورس و فرابورس و اوراق مشتقه مرتبط با آن سرمایه‌گذاری می‌کند. مابقی دارایی خود را می‌تواند در اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی و سایر اوراق کم ریسک سرمایه‌گذاری کند. دارایی صندوق سرمایه گذاری بازنشستگی از نوع سهامی به شرح زیر است:

ترکیب دارایی صندوق بازنشستگی از نوع صندوق در صندوق یا فراصندوق از طریق جدول زیر قابل بررسی است:

انواع واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی تکمیلی

صندوق سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری ممتاز و عادی است. واحد ممتاز متعلق به موسسین است و واحدهای اصلی صندوق همان واحدهای عادی هستند که خود به سه دسته تقسیم می‌شود:

1. واحد عادی نوع اول: این واحدها به نام کارفرما صادر می‌شوند که می‌تواند معادل یا نسبتی از مبلغ صدور واحد عادی نوع دوم باشد.
2. واحد عادی نوع دوم: این واحدها به نام نیروی انسانی و از سوی کارفرما صادر می‌شود. برداشت از آن نیاز به درخواست ابطال از سوی کارفرما دارد.
3. واحد عادی نوع سوم: سایر سرمایه‌گذاران می‌توانند مطابق با رویه پذیره نویسی اقدام به خرید این واحدها کنند. این اقدام نیازی به مشارکت کارفرما ندارد و به نام خود سرمایه‌گذار صادر می‌شود.

به عنوان مثال برای بیان تفاوت واحدهای نوع اول و دوم، فرض کنید کارفرمایی براساس رویه توافقی که با پرسنل خود دارد قصد مشارکت 50 درصدی را در این صندوق دارد. فرضا مطابق با توافقات مابین کارفرما و کارمندان هر ماه 3 درصد از حقوق متقاضی را خودش در واحد نوع دوم و 1.5 درصد مازاد بر آن، از سوی کارفرما به واحدهای نوع اول صندوق واریز می‌شود. این مبالغ در گذر زمان سرمایه‌گذاری شد‌ه و در زمان خروج کارمند از شرکت یا در زمان بازنشستگی، به مبلغ بزرگی تبدیل خواهد شد. در نهایت، با درخواست اجازه کارفرما مطابق رویه توافقات، امکان تسویه به‌صورت یکجا یا به‌صورت مستمری به کارمند فراهم خواهد شد.

نحوه صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی چگونه است؟

واحدهای صندوق بازنشستگی تکمیلی همگی از نوع صدور و ابطالی است. در صورتیکه واحدهای عادی نوع اول (واحد کارفرما) یا نوع سوم درخواست ابطال تمام یا بخشی از واحدهای سرمایه‌گذاری را ارائه دهند، معادل قیمت ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری پس از کسر کارمزد ابطال به حساب سرمایه‌گذار، نیروی انسانی یا کارفرما بر حسب رویه توافقات واریز می‌شود. واحد نوع دوم نیز با تایید کارفرما امکان ابطال دارد

انواع صندوق‌های سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی چیست؟

سوال مهمی که وجود دارد این است که چرا باید در این صندوق سرمایه‌گذاری کرد؟ در واقع، مزیت این صندوق نسبت به دیگر صندوق‌های بازنشستگی چیست که سرمایه‌گذاران را ترغیب می‌کند آن را بخرند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ ابتدا باید انواع صندوق‌ بازنشستگی در کشور را بشناسیم که بزرگترین صندوق‌های بازنشستگی کشور شامل:

• صندوق بازنشستگی کشوری: مختص کارمندان دولت
• صندوق بازنشستگی لشکری: به منظور پوشش نیروهای مسلح
• صندوق بازنشستگی تامین اجتماعی: بیشتر برای تمامی شاغلین مشمول قانون کار

علاوه بر این‌ها، صندوقهای بازنشستگی تکمیلی دیگری نیز وجود دارند که مختص بخشی خاص هستند. به عنوان مثال، صندوق بازنشستگی شرکت بیمه ایران، شرکت مخابرات، شهرداری و بانکها از آن جمله هستند.

نکته مهمی که وجود دارد این است که محل سرمایه‌گذاری هرکدام از این صندوق‌ها نامشخص است. این در حالی است که صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریزما موظف است به صورت مرتب، گزارشی از دارایی‌ها و میزان سود و زیان خود منتشر کند. همچنین این صندوق علاوه‌بر نظارت دولت از نظارت خاص سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر ارکان ناظر نیز برخوردار است. این شفافیت باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به خوبی بتوانند کارکرد صندوق را ارزیابی کنند. نظارت دقیق نیز باعث می‌شود بتوان به خوبی به صحت اطلاعات ارائه‌شده اعتماد کرد تا در نهایت بهترین مسیر سرمایه‌گذاری را برای خود انتخاب کنید.

مزایای صندوق سرمایه گذاری بازنشستگی تکمیلی چیست؟

همانطور که در مقاله صندوق سرمایه گذاری چیست اشاره کردیم، هر ابزار مالی مزایا و معایبی دارد که قطعا مزایای صندوق سرمایه گذاری بازنشستگی بر هیچکس پوشیده نیست که نگرانی در دوران بازنشستگی را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. در ادامه به برخی از این مزیت‌ها اشاره می‌کنیم:

1. امکان سرمایه‌گذاری برای مدت زمانی مشخص: یکی از مهم‌ترین مزایای این صندوق این است که امکان ابطال واحدها و دریافت وجوه برای کارفرمایان و سایر سرمایه‌گذاران وجود دارد.
2. تعریف مزایای کاری جدید: همانطور که از واحدهای این صندوق پیداست یکی از مزایای کاری که کارفرمایان می‌توانند برای نیروی انسانی ایجاد کنند، سرمایه‌گذاری در این صندوق است. عایدی‌های این صندوق می‌تواند در میان‌مدت و به خصوص بلندمدت چشم‌گیر باشد و یک مزیت کاری محسوب شود.
3. مدیریت حرفه‌ای: مانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری تخصصی بازار سرمایه، این صندوق‌ها نیز از مدیریت افراد خبره و متخصص برخوردار است تا سرمایه‌گذاری با بالاترین سود و کمترین ریسک انجام شود.
4. کنترل ریسک: تنوع بالا در پرتفوی و وجود الزامات در حدنصاب دارایی‌ها که توسط سازمان بورس تدوین‌شده است، باعث می‌شود ریسک‌های صندوق کاهش یابند. این مسئله باعث می‌شود صندوق کمتر در معرض کاهش ارزش قرار بگیرد.
5. پوشش نرخ تورم در بلندمدت: همانطور که مطلع هستید، ماهیت این صندوق‌ها به صورت سهامی، شاخصی و همچنین صندوق در صندوق است. تجربه همواره ثابت کرده بورس اوراق بهادار در بازه‌های بلندمدت بیشتر از هر بازار دیگری سودده بوده است.
6. امکان سرمایه‌گذاری بیش از دارایی: در صورتیکه کارفرما برای پرسنل خود واحدهای این صندوق را خریداری کند و بخشی از هزینه آن را پرداخت کند، مانند این است که نیروی کار با مبلغی بیش از پول خود این صندوق را خریداری کرده است.
7. امنیت در سرمایه گذاری: این صندوق‌ها نسبت به ورود مستقیم به بورس امنیت بیشتری تامین می‌کنند و سود مشخصی در اختیار افراد می‌گذارند.

ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق بازنشستگی تکمیلی چقدر است؟

مسلما هر ابزار مالی در کنار مزایایی که ایجاد می‌کند محدودیت‌هایی دارد. لازم است سرمایه‌گذاران پیش از سرمایه‌گذاری از آن‌ها مطلع شوند و با آگاهی کامل اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. در ادامه به برخی از این معایب می‌پردازیم:

• مهم‌ترین نکته این است که سرمایه‌گذاران باید با دید بلندمدت اقدام به سرمایه‌گذاری در این صندوق کنند. چرا که احتمال نوسان بورس در بازه‌های کوتاه مدت وجود دارد و عدم صبوری در سرمایه‌گذاری می‌تواند منجر به عدم سوددهی و در برخی مواقع زیان دهی شود.
• محدودیت دیگر صندوق های بازنشستگی تکمیلی، نداشتن حق رای برای دارندگان واحد عادی است. مانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، واحدهای عادی این صندوق نیز از حق رای برخوردار نیستند و تنها واحدهای ممتاز این امکان را دارند.

شرایط لازم برای سرمایه گذاری و نحوه ثبت نام در صندوق بازنشستگی تکمیلی بورس چیست؟

به طور کلی قدم اول برای ورود به بازار سرمایه و بورس دریافت کد بورسی از طریق یکی از کارکزاری‌های معتبر است. همانطور که در مقاله سامانه سجام گفته‌ایم برای دریافت کد بورسی ابتدا باید در سجام احراز هویت حضوری یا غیر حضوری انجام داد. در ادامه برای سرمایه گذاری در هر یک از صندوق‌های سرمایه گذاری، شرایط سرمایه گذاری در آن صندوق را مطالعه کنید. ولی فراموش نکنید برای شروع این کار ابتدا اقدام به دریافت کد بورسی کنید.

چرا در صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریزما (کاریز) سرمایه گذاری کنیم؟

صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز که متعلق به گروه مالی کاریزما است به‌تازگی موفق به اخذ مجوز از سازمان بورس شد‌ه است. این صندوق در آینده‌ای نزدیک پذیره‌نویسی خواهد شد و کارفرمایان و کارمندان و همچنین سایر سرمایه‌گذاران می‌توانند در این صندوق سرمایه‌گذاری کنند.

در حال حاضر، صندوقهای بازنشستگی بسیاری در بازار بورس وجود دارند. در ادامه، به رونمایی از صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریزما، معرفی مزایای قابل توجه صندوق کاریز و تفاوت‌های این صندوق با سایر صندوق‌های بازنشستگی خواهیم پرداخت.

مزایای صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز چیست؟

سوال مهم این است که: چرا صندوق بازنشستگی کاریزما؟ برای پاسخ به این سوال باید ببینیم صندوق بازنشستگی کاریز چه مزایایی نسبت به دیگر صندوق‌های مشابه برای سرمایه‌گذاران دارد:

پوشش‌های بیمه‌ای صندوق بازنشستگی کاریز

صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز مزیت بزرگی نسبت به صندوق‌ها و روش‌های سرمایه گذاری مشابه دارد. کلیه سرمایه‌گذاران صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز تحت پوشش‌های بیمه زندگی کاریزما یعنی بیمه‌های فوت، حادثه و از کار افتادگی قرار می‌گیرند.

بدین صورت که علاوه‌بر بهره‌مندی از سود سرمایه گذاری، چنانچه فرد در طول دوران حضور در صندوق دچار هر یک از موارد مطرح شد‌ه در بیمه‌نامه شود، مبلغ تعیین‌شده (که متناسب با میزان سرمایه‌گذاری فرد در صندوق است) به وی یا ذینفعان قانونی او پرداخت خواهد شد.

 

دریافت به صورت مستمری یا یکجا در دوران بازنشستگی

در صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز سرمایه‌گذار می‌تواند مبلغی که قصد دریافت آن را در دوران بازنشستگی دارد، به صورت یکجا یا مستمری دریافت کند. در روش دریافت مستمری، میزان مستمری کاملا وابستـه مجموع سرمایه پایان دور‌ه خواهد بود که این عدد نیز تحت تاثیر مبالغ پرداختی فرد در طول دوران حضور در صندوق و بازدهی کسب‌شده در پایان دوران سرمایه‌گذاری خواهد بود.

علاوه‌بر این دو مزیت که مختص صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز است، سرمایه‌گذاری پربازده، شفاف و قابل اطمینان و داشتن تنوع در نحوه مشارکت کارفرما برای کارمند از دیگر مزایای این صندوق است که در این مقاله به آن اشاره شد.

سرمایه‌گذاری شفاف، مطمئن و پربازده

در صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز، وجوه دریافتی از افراد و شرکت‌ها در ترکیبی از دارایی‌های مالی متنوع و استاندارد نظیر سهام، طلا و سایر اوراق بهادار سرمایه‌گذاری شد‌ه تا بتواند به میزان مطلوبی بازدهی لازم را از تمامی بازارها کسب کند.

این امر با توجه به ماهیت صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز (صندوق در صندوق) فراهم می‌شود.

در صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز، سرمایه‌گذاری‌ها تماماً در ابزارهای پذیرش‌شده در بورس اوراق بهادار که دارای حداکثر شفافیت و تحت نظارت سازمان‌های ذی‌ربط قرار دارند، صورت خواهد گرفت. بنابراین می‌توان گفت که «صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز» بالاترین سطح شفافیت و بازدهی را در میان مدل‌های رایج فعلی طرح‌های بازنشستگی داراست.

تنوع در نحوه مشارکت کارفرما

نکته مهم برای کارفرمایان این است که با توجه به مزایای سرمایه‌گذاری و بیمه‌ای صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز، این صندوق علاوه‌بر یک برنامه مدت‌دار برای بازنشستگی پرسنل، شرکت‌ها را از خرید پوشش‌های بیمه دیگر نیز بی‌نیاز می‌کند. در صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز، کارفرما می‌تواند به میزان مدنظر خود به‌صورت ماهانه  یا در مقاطع زمانی مورد نظر با پرسنل خود در سرمایه‌گذاری مشارکت داشتـه باشد. این موضوع ممکن است در مورد هر کارفرما متفاوت باشد و در رویه توافقات بین کارمند و کارفرما مشخص شد‌ه باشد. سپس مدیر صندوق بر اساس توافقات یاد شد‌ه، برای سرمایه‌گذاری اقدام خواهد کرد که البته کنترل مبالغ و اجازه تسویه نیز می‌تواند در اختیار کارفرما قرار گیرد.

سخن پایانی صندوق بازنشستگی تکمیلی بورس

صندوق بازنشستگی تکمیلی نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که وجوه آن برای استفاده در دوران بازنشستگی یا حتی پیش از آن است. این صندوق مزایای زیادی دارد که از آن‌ها می‌توان به بازدهی بالا، شفافیت، قابل اعتماد بودن، مدیریت حرفه‌ای، ایجاد مزایای کاری و حفظ قدرت خرید اشاره کرد. علاوه بر این موارد، صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز نیز دارای مزایایی بیش از این‌ها است. بهره‌مندی از پوشش‌های بیمه‌ای و امکان دریافت وجوه به صورت مستمری یا یکجا دیگر مزایای صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریز است.

سوالات متداول