صندوق درآمد ثابت یا بانک؛ کدام بهتر است؟!

تصور کنید مبلغی پول پس‌انداز کرده‌اید و به دنبال یک سرمایه‌گذاری کم‌ریسک و با سود مطمئن هستید؛ معمولاً دو گزینه‌ صندوق درآمد ثابت یا بانک پیش‌روی شماست. اکثر افراد بانک را به دلیل امنیت بالا و سود تضمینی آن می‌شناسند، اما ظهور صندوق درآمد ثابت معادلات را تغییر داده است. با اوج‌گرفتن تورم و کاهش ارزش پول، سود بانکی دیگر چندان چشمگیر به نظر نمی‌رسد و بسیاری به دنبال گزینه‌های پرسودتر اما همچنان مطمئن هستند. پس از مطالعه این مطلب از کاریزما لرنینگ، انتخاب میان صندوق درآمد ثابت و بانک برای شما آسان خواهد شد. از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

صندوق درامد ثابت بهتر است یا بانک؟

یکی از دغدغه‌های اصلی سرمایه‌گذاران، امنیت سرمایه در مقابل نوسانات قیمت کالاها و تورم است. صندوق درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی هر دو جزو مطمئن‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری به شمار می‌روند. بانک‌ با نظارت بانک مرکزی فعالیت کرده و سپرده‌های مردم تا سقف معینی توسط نهادهای تضمین‌گر بیمه شده است؛ بنابراین اصل پول شما در بانک تقریباً تضمین شده است؛ از سوی دیگر، صندوق‌های درآمد ثابت تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. صندوق‌های درآمد ثابت با ساختار قانون‌مند و سرمایه‌گذاری کم‌ریسک، از بابت امنیت سرمایه آرامش خاطر خوبی به شما می‌دهند.

فرق صندوق درآمد ثابت با بانک بدین شکل است که این صندوق‌ها معمولاً بازدهی بیشتری نسبت به سپرده‌های بانکی دارند و با سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی و سایر ابزارهای مالی، سود بیشتری برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. نقدشوندگی بالای این صندوق‌ها نیز به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا به راحتی سرمایه خود را برداشت کنند، در حالی که سپرده‌های بانکی بلندمدت معمولاً با محدودیت‌های زیادی هنگام برداشت مواجه هستند.

صندوق سرمایه گذاری به عنوان یک روش سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در بازار سرمایه، نقش واسطه مالی را ایفا می‌کند. برای آشنایی بیشتر با این صندوق‌ها، پیشنهاد می‌کنیم مقاله “صندوق سرمایه گذاری چیست” را مطالعه کنید.

آیا صندوق درآمد ثابت مطمئن است؟

در ابتدا باید بدانیم “صندوق درآمد ثابت چیست” و چرا مطمئن است؛ این صندوق‌ها ملزم هستند حداقل ۸۵٪ دارایی خود را در اوراق‌بهادار با درآمد ثابت، سپرده‌های بانکی و سایر دارایی‌های بدون ریسک سرمایه‌گذاری کنند و حداکثر ۱۰٪ یا کمتر را به سهام اختصاص دهند.

چنین ترکیب سرمایه‌گذاری محافظه‌کارانه‌ای باعث می‌شود ریسک صندوق‌ های درآمد ثابت به نزدیک صفر کاهش یابد؛ به همین دلیل، صندوق‌های درآمد ثابت نیز سرمایه‌گذاری‌های نسبتاً امنی محسوب می‌شوند.

به نقل از Investopedia: “سرمایه‌گذاری‌ در درآمد ثابت معمولاً مورد توجه سرمایه‌گذارانی است که به‌دنبال ریسک کمتر و بازدهی باثبات هستند و اغلب به‌عنوان جایگزینی برای حساب‌های پس‌انداز بانکی در نظر گرفته می‌شوند.” به همین علت صندوق‌های درآمد ثابت به دلیل امنیت بالا و سود ثابت علاقه‌مندان بسیاری دارد.

سود اوراق بهادار با درآمد ثابت، ممکن است در دوره‌های مختلف اندکی نوسان داشته باشد، اما مقدار مشخصی از آن به‌عنوان حداقل سود، توسط ناشر اوراق تضمین می‌شود؛ این مقدار حداقل سود، به سود علی‌الحساب معروف است. صندوق درآمد ثابت کارا با سود قطعی و جذاب ۳۶ درصد روزشمار، گزینه‌ای مطمئن و پرسودتر از بانک برای سرمایه‌گذاری‌ محسوب می‌شود. در ویدئو زیر به معرفی صندوق درآمد ثابت پرداختیم.

 

تفاوت صندوق با درآمد ثابت و بانک چیست؟

برای مقایسه تفاوت صندوق و بانک، بهتر است از کلیات هر دو اطلاعاتی داشته باشیم سپس با مقایسه جزئی‌تر هر کدام به تفاوت‌ آن‌ها پی ببریم؛ در ادامه، به صورت کوتاه از بازدهی سپرده‌های بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت می‌گوییم؛ همچنین شرایط امنیت و ضمانت سرمایه را در آن‌ها مقایسه می‌کنیم:

1- بانک یا صندوق درآمد ثابت؛ سود کدام یک بیشتر است؟

از آنجایی‌که اقتصاد کشور ما همواره بانک‌محور بود‌ه است، اکثر افراد با نرخ سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بانکی آشنایی دارند. در سال‌های اخیر، سود سپرده‌های بانکی به‌ صورت سالیانه 20/5 الی 22/5 درصد است. در برخی موارد دیده شده‌است که بانک‌ها با اعمال غیرقانونی، اقدام به پرداخت بیشتر سود سالانه می‌کنند. صندوق‌های درآمد ثابت اما نرخ سود بیشتری نسبت به سپرده‌های بانکی دارند که سود پرداختی سالیانه صندوق‌های درآمد ثابت 26 الی 36 درصد است؛ دلیل بیشتر بود‌ن این نرخ هم در این است که صندوق‌های درآمد ثابت بخشی از دارایی‌های خود را در اوراقی همچون سهام و حق تقدم آن سرمایه‌گذاری می‌کنند.

به دلیل تخصص مدیر سرمایه‌گذاری این صندوق‌ها، عموما بازدهی‌های مثبتی دارند و در نتیجه نرخ سود این صندوق‌ها کمی بیشتر از سپرده‌های بانکی است. در هنگام رونق بازار نیز دید‌ه شد‌ه است که تفاوت نرخ این دو بسیار بیشتر و قابل توجه شد‌ه است. می‌توان به سادگی و تنها با چند کلیک از طریق اپلیکیشن کاریزما اقدام به خرید صندوق درآمد ثابت کنید و از 36 درصد سود روزشمار بهره‌مند شوید.

2- نحوه سوددهی در بانک و صندوق درآمد ثابت

سوددهی بانک و صندوق‌های درآمد ثابت به صورت پرداخت سود نقدی در بازه‌های زمانی مختلف است؛ با این تفاوت که سود بانکی به صورت ماه‌شمار  محاسبه می‌شود اما سود صندوق درآمد ثابت به صورت روزشمار است که بدون نرخ شکست محاسبه می‌شود. صندوق‌ سرمایه‌گذاری درآمد ثابت همچنین امکان پرداخت سود به صورت ماهانه یا سه ماهه بدون نرخ شکست دارند، حتی برخی از صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند بدون تقسیم سود باشند.

3- امنیت و ضمانت سرمایه‌گذاری

گاهی به دلیل دیدگاه سنتی، برخی از افراد گمان می‌کنند که امنیت سرمایه در بانک بیشتر است و به همین دلیل، تمایل بیشتری برای سپرده‌گذاری در بانک دارند. در این خصوص، باید بگوییم که امنیت سرمایه تنها مختص به بانک نیست و این تصوری اشتباه در میان مردم است که چندان صحت ندارد. صندوق‌های درآمد ثابت با وجود نظارت سازمان بورس و ضمانت ضامن نقدشوندگی، از امنیت و شفافیت زیادی برخوردارند.

بانک مرکزی علاوه بر سیاست‌گذاری، وظیفه نظارت بر عملکرد بانک‌ها را نیز برعهده دارد. در بازار سرمایه نیز سازمان بورس اوراق بهادار همین وظیفه را برعهده دارد و به طور مستمر عملکرد نهادهای مالی را نظارت می‌کند. در خصوص صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز قوانین سخت‌گیرانه‌ای را در نظر گر‌فته و صندوق‌ها را موظف به ا‌رائه گزارش عملکرد، صورت‌های مالی و پرتفوی سرمایه‌گذاری خود کر‌د‌ه است.

برای مشاهده پرتفوی سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری و به طور کلی صورت‌های مالی آن‌ها می‌توانید به سایت کدال (codal) مراجعه کرد.

علاوه‌بر قوانین سختگیرانه، نظارت سازمان و حسابرس‌های قانونی به همراه ارکان نظارتی صندوق نیز امنیت صندوق‌های درآمد ثابت را بسیار بالا برد‌ه است. می‌توان گفت از لحاظ امنیت، این صندوق‌ها تقریبا مشابه با سپرده‌های بانکی هستند و می‌توان با اطمینان کامل، سرمایه خود را به این صندوق‌ها سپرد؛ در کنار امنیت سرمایه که صندوق‌های درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی دارند، مزیت‌های دیگری نیز همچون شفافیت و نقدشوندگی وجود دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

4- شفافیت اطلاعاتی؛ مزیت صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک

به‌ واسطه عدم شفافیت نظام بانکی و اجتناب از گزارش‌دهی به سرمایه‌گذاران، به طور قطعی نمی‌‌توان در مورد اینکه سپرده‌های بانکی دقیقاً در کجا سرمایه‌گذاری می‌شوند صحبت کرد؛ به طور کلی‌، بخشی از این سپرده‌ها در قالب تسهیلات و وام‌ به متقاضیان حقیقی و حقوقی پرداخت می‌شود و مابقی آن نیز به پروژه‌های عمرانی و تولیدی مانند پروژه‌های پتروشیمی و پالایشگاهی، سهام شرکت‌های بورسی و فرابورسی، اوراق درآمد ثابت و غیره تخصیص داد‌ه می‌شود. با این همه، باز هم از وزن هرکدام در سبد دارایی و سوددهی سپرده‌های سرمایه‌گذاری شد‌ه اطلاعات‌ دقیقی در دست نیست.

برخلاف بانک‌ها، صندوق‌های درآمد ثابت ملزم به گزارش‌دهی مداوم به سرمایه‌گذاران خود هستند. به طوری که پس از خرید واحدهای صندوق درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال، دسترسی به پنل اختصاصی سرمایه‌گذار در اختیار وی قرار می‌گیرد تا از آن طریق، اطلاعاتی نظیر سود و زیان محقق‌شده، ترکیب دارایی‌ها و پرتفوی صندوق را با جزئیات کامل دریافت کند. هر صندوق سرمایه‌گذاری سایتی دارد که موارد زیر روزانه در آن قرار داد‌ه می‌شود:

• قیمت آماری
• ارزش دارایی صندوق
• صدور و ابطال هر صندوق
• بازدهی‌ روزانه، ماهانه و دوره‌ای صندوق از ابتدای تاسیس تا الان

علاوه بر موارد فوق، دریافت اطلاعاتی نظیر سود و زیان محقق‌شده هم برای صندوق درآمد ثابت قابل معامله (ETF) مانند سهام شرکت‌ها در سامانه معاملاتی کارگزاری قابل مشاهده است.

5- نحوه سرمایه‌گذاری در بانک و صندوق درآمد ثابت

برای سرمایه‌گذاری در بانک باید با همراه داشتن شناسنامه و کارت ملی و کپی آن‌ها به یکی از شعب بانک دلخواه مراجعه کرد اما خرید و فروش صندوق‌ درآمد ثابت قابل معامله در بورس، به‌صورت آنلاین و از طریق سامانه‌های معاملاتی انجام می‌شود و به دو روش زیر صورت می‌گیرد:

• صندوق درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال

برای سرمایه‌گذاری در این نوع از صندوق‌های درآمد ثابت، ابتدا باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرد. بعد از انجام احراز هویت و دریافت کد بورسی، به صورت آنلاین در پنل کاربری کارگزاری اقدام به معامله در صندوق درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال کرد. خرید صندوق‌ درآمد ثابت صدور و ابطالی، از طریق سامانه اختصاصی صندوق مدنظر انجام می‌گیرد. حداقل مبلغ خرید صندوق‌ درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال، به هر واحد صندوق بستگی دارد.

• صندوق درآمد ثابت قابل معامله (ETF)

برای سرمایه‌گذاری در این نوع از صندوق‌های درآمد ثابت فقط کافی است کد بورسی داشتـه باشید و در یک کارگزاری ثبت نام کنید سپس به سامانه معاملاتی کارگزاری خود وارد شوید و مانند سهام شرکت‌های بورس و فرابورس واحد‌های این صندوق‌ها را خرید و فروش کنید.

6- نقدشوندگی بالای صندوق درآمد ثابت نسبت به سپرده بانکی

یکی از مواردی که سرمایه‌گذاری در سپرده‌های بانکی را محدود می‌کند، مدت زمان خواب سرمایه است. برای تعلق گر‌فتن درصد مشخصی از سود به سپرده‌های بانکی، بانک مدت زمانی را تعیین می‌کند که باید وجه در سپرد‌ه بلندمدت باقی بماند. به عنوان مثال در حساب سپر‌ده بلندمدت یک ساله با نرخ ۱۸ درصد، چنانچه در این مدت قصد برداشت وجه وجود داشته باشد، با نرخی کمتر از ۱۸ درصد، سود تعلق می‌گیرد؛ به این نرخ جدید نرخ شکست پول گفتـه می‌شود.

در صندوق‌های درآمد ثابت نرخ شکست وجود ندارد و نرخ سود در این صندوق‌ها به صورت روزشمار است. این مزیت یکی از جذابیت‌های صندوق درآمد ثابت در برابر سپرده‌های بانکی است که سرمایه‌گذاری در آن را به صرفه‌تر می‌کند. صندوق درآمد ثابت کارا با سود قطعی و جذاب ۳۶ درصد روزشمار، گزینه‌ای مطمئن و پرسودتر از بانک برای سرمایه‌گذاری‌ محسوب می‌شود. برای سرمایه‌گذاری در صندوق درآمد ثابت کارا بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

خرید صندوق درآمد ثابت در بورس

7- سود روزشمار و بدون نرخ شکست؛ مزیت صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک

همان‌طور که در نقدشوندگی و نحوه سوددهی بانک و صندوق درآمد ثابت گفته شد، نرخ شکست یکی از مزیت‌های صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک است. در تعریف نرخ شکست این‌گونه می‌توان گفت، زمانی که سرمایه‌گذار اقدام به برداشت پول خود قبل از موعد قرارداد نماید. در این حالت بانک‌ها درصدی از سود را به عنوان “جریمه برداشت قبل از سر رسید”  از سپرده کسر می‌کنند که به آن نرخ شکست گفته می‌شود؛ این در حالی است که صندوق درآمد ثابت به صورت روزشمار، سود پرداخت می‌کند و نرخ شکست ندارد. برای دریافت صندوق درآمد ثابت بر روی بنر زیر کلیک کنید.

تفاوت سود روز شمار و ماه شمار در صندوق درآمد ثابت و بانک

سود روزشمار بر اساس مانده حساب در هر روز محاسبه می‌شود؛ یعنی به ازای هر روزی که سرمایه در حساب باقی بماند، همان روز برای آن سود تعلق می‌گیرد؛ اما سود ماه‌شمار تنها بر اساس کمترین موجودی حساب در طول ماه محاسبه شده و در پایان ماه پرداخت می‌شود. برای درک بهتر به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید حسابی دارید که سود آن به‌صورت ماه‌شمار محاسبه می‌شود. اگر موجودی حساب از روز اول تا بیستم ماه، ۲۰ میلیون تومان باشد و از بیستم تا پایان ماه به ۱ میلیون تومان کاهش یابد، بانک سود کل ماه را فقط بر اساس همین ۱ میلیون تومان (کمترین مانده ماه) محاسبه می‌کند؛ اما اگر همین حساب، روزشمار بود، سود ۲۰ روز اول بر اساس ۲۰ میلیون تومان و سود ۱۰ روز پایانی بر اساس ۱ میلیون تومان محاسبه و پرداخت می‌شد. این روش عادلانه‌تر و منعطف‌تر است؛ به همین دلیل در صندوق‌های درآمد ثابت از مدل سود روزشمار استفاده می‌شود.

مزایای صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک در یک نگاه

تا به اینجا تفاوت‌های اصلی صندوق درآمد ثابت و بانک را مطرح کردیم. در ادامه به طور مختصر مزایای صندوق درآمد ثابت نسبت به بانک را نام می‌بریم:

• مدیریت حرفه‌ای و کنترل ریسک سرمایه‌گذاری
• بازدهی بالاتر نسبت به بانک
• تحت نظارت شدید سازمان بورس
• ترکیب دارایی مشخص از جانب ارگان‌های دولتی
• گزارش‌دهی و شفافیت اطلاعاتی به صورت ماهانه در سایت کدال
• نقدشوندگی بالا
• سود روزشمار و بدون نرخ شکست
• امکان سرمایه‌گذاری با حداقل مبلغ
• معافیت مالیاتی و هزینه‌های کمتر

چکیده‌ای از صندوق درآمد ثابت یا بانک؟

انتخاب بین صندوق‌های درآمد ثابت و سپرده‌گذاری در بانک به میزان ریسک‌پذیری، اهداف مالی و نیازهای نقدینگی افراد بستگی دارد. اگر کسی به دنبال بازدهی بالاتر و تنوع در سرمایه‌گذاری باشد و ریسک‌پذیری متوسطی داشته باشد، صندوق‌های درآمد ثابت می‌توانند گزینه مناسبی برای او باشند. صندوق‌‌ درآمد ثابت عموما توسط شرکت‌های مدیریت دارایی و کارگزاری‌ها مدیریت می‌شوند. این صندوق‌ها سود متغیری (معمولاً بیشتر از بانک) را به صورت روزشمار تقسیم می‌کنند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت به واسطه فرآیندهای شفاف و مستحکمی که دارد، ضمن نظارت مداوم سازمان بورس و ارکان نظارتی، یک سرمایه‌گذاری بی‌دغدغه، امن و پرسود را فراهم می‌کند.

شما ترجیح می‌دهید سرمایه‌تان را کجا نگه دارید؟ صندوق درآمد ثابت یا بانک؟ تجربه و دیدگاهتان را در بخش نظرات بنویسید تا با هم درباره‌اش گفت‌وگو کنیم.

سوالات متداول