به تازگی اوراق بهادار جدیدی به بازار سرمایه معرفی شده است که برای فعالان بخش خصوصی و حتی عموم سرمایه گذاران می‌تواند بسیار جذاب باشد. گواهی سپرده نفت خام که نخستین اوراق بهادار ارزی بازار سرمایه است به تازگی در بورس انرژی عرضه و معامله شده است. به دلیل جدید بودن این اوراق سوالاتی در خصوص نحوه خرید گواهی سپرده نفت خام، امکان خرید آن توسط اشخاص حقیقی، امکان معامله مجدد و وجود یا عدم وجود سود تضمینی این اوراق وجود دارد که قصد داریم در این مقاله به آن‌ها و دیگر سوالات در این خصوص پاسخ دهیم.

گواهی سپرده نفت خام چیست؟

به طور کلی گواهی سپرده اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده‌ی آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می گردد. گواهی سپرده نفت خام نیز همان گواهی سپرده است که دارایی پایه آن نفت خام تعریف شده است. این اوراق بهادار با پشتوانه قبض انباری است که شرکت ملی نفت ایران صادر می‌کند و شخص می‌تواند با تحویل این گواهی‌ معادل یک بشکه نفت خام دریافت کند یا اینکه آن را در بازار ثانویه مربوطه مجدد به فروش برساند.

گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی در بورس انرژی عرضه و مبادله می‌شود و ماهیت آن با اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام متفاوت است. در ادامه در یک بخش مجزا به تفاوت مهم اوراق سلف نفتی و گواهی سپرده نفت خام اشاره خواهیم کرد.

مقاله پیشنهادی: گواهی سپرده کالایی چیست؟

چه افرادی می توانند گواهی سپرده نفت خام را بخرند؟

سوال مهمی که عموم سرمایه گذاران با آن مواجه هستند این است کدام یک از کدهای معاملاتی می‌توانند گواهی سپرده نفت خام را خریداری کنند؟ یا به طور مشخص‌تر بخواهیم بیان کنیم، این سوال مطرح است: آیا اشخاص حقیقی می‌توانند گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی را بخرند؟

براساس اطلاعیه بورس انرژی در اولین مرحله از عرضه این اوراق در بورس انرژی، تنها فعالان اقتصادی و اشخاص حقوقی امکان خرید گواهی سپرده نفت خام را با استفاده از کد بورسی خود دارند و اشخاص حقیقی (عموم مردم) در این مرحله نمی‌توانند این اوراق را خریداری کنند.

افراد حقیقی می توانند گواهی سپرده نفت خام را بخرند؟

با توجه به آنچه که گفته شد افراد حقیقی در حال حاضر امکان خرید مستقیم گواهی سپرده نفت خام را به طور مستقیم ندارند. اما در مرحله دوم که امکان انجام معاملات برای صندوق‌های سرمایه گذاری و سبدگردان‌ها فراهم می‌شود، کدهای حقیقی نیز می‌توانند با خرید واحدهای این صندوق‌ها به طور غیرمستقیم این اوراق را خریداری کنند.

چگونه گواهی سپرده نفت خام را خریداری کنیم؟

گواهی سپرد نفت خام و میعانات گازی در حال حاضر در روزهای دوشنبه، سه شنبه و چهارشنبه معامله می‌شود. از ساعت 10:30 تا ساعت 11:00 دوره پیش گشایش است و از ساعت 11:00 تا 14:00 نیز معاملات آن صورت می‌گیرد. اشخاص حقوقی که دارای کد هستند می‌توانند با تماس با کارگزاری‌های واجد شرایط و دارای مجوز معاملات بورس انرژی سفارشات خود را ثبت کنند و کارگزاران از طریق استیشن معاملاتی سفارشات را ثبت می‌کنند.

در حال حاضر کارگزاری کاریزما خدمات مربوط به خرید گواهی سپرده نفت خام را ارائه می‌دهد. در صورتیکه قصد گرفتن کد بورسی و ثبت سفارش برای خرید گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی را دارید می‌توانید با شماره 41000-021 تماس حاصل فرمایید و راهنمایی لازم را از کارشناسان مربوطه دریافت کنید.

مقاله پیشنهادی: کد بورسی چیست؟ + دریافت رایگان کد بورسی

تفاوت گواهی سپرده نفت خام و اوراق سلف نفتی چیست؟

اوراق سلف موازی استاندارد نفتی از انواع اوراقی است که جهت تامین مالی عرضه می‌شود. اوراق سلف نفتی از نوع اوراق بدهی هستند و برای تامین نقدینگی لازم جهت تولید نفت صادر می‌شوند. بنابراین اوراق سلف نفتی دارای حداقل سود تضمین شده است. تضمین اوراق با کمک ابزار اختیار معامله صورت می‌گیرد تا در زمان تحویل در صورتیکه قیمت نفت با کاهش همراه بود، سود سرمایه گذار در یک مقدار مشخصی باقی بماند و از آن کمتر نشود.

گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی اما اینچنین نیست. این اوراق در واقع اوراقی هستند که برای تسهیل فروش و معاملات نفت خام بوجود آمده‌اند و خریدار گواهی سپرده نفت خام می‌تواند پس از خرید این اوراق، به انبارهای شرکت ملی نفت ایران مراجعه و در ازای آن نفت خام دریافت کند. به دلیل اینکه ماهیت این اوراق با اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام متفاوت است بنابراین سود تضمین شده ندارد و مانند سهام از رشد قیمتی آن می‌توان کسب سود کرد.

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که این اوراق اولین اوراق ارزی بازار سرمایه است که از این نظر نیز با اوراق سلف نفتی متفاوت است. شایان ذکر است نرخ تسعیر ارز براساس نرخ خرید (حواله) مندرج در سامانه معاملات الکترونیکی ارز به نشانی www.sanarate.ir است.

چند نکته در مورد گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی

در خصوص معاملات گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی چند نکته قابل ذکر است که در ادامه آن‌ها را نام می‌بریم.

• در حال حاضر 36 میلیون بشکه نفت خام و 36 میلیون بشکه میعانات گازی به صورت گواهی سپرده در بورس انرژی عرضه می‌شود.
• حداقل میزان خرید هر کد حقوقی 1000 بشکه است. یعنی حداقل میزان ثبت سفارش 1000 عدد گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی است.
• سررسید اوراق گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی تا اسفندماه 1404 است. (36 ماه)
• هزینه انبارداری تا 18 ماه صفر است و پس از آن هزینه مذکور توسط صاحب گواهی پرداخت می‌شود.
• در صورت تمایل دارنده گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی تحویل به صورت فیزیکی نیز صورت می‌گیرد.
• انبارهایی که دارای مجوز هستند در حال حاضر انبار نفتی خارک و انبار میعانات گازی پارس جنوبی است.
• کارمزد معاملات گواهی سپرده نفت خام نیز کاملا مشخص است و که از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار تایید شده است.
• ثبت سفارش و قیمت گذاری این اوراق به صورت ارزی است اما تسویه وجه آن به صورت ریالی خواهد بود.
• نرخ تسعیر ارز براساس نرخ حواله مندرج در سامانه سنا است.
• این اوراق نیز دارای بازارگردان است.

گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی با چه نمادی معامله می‌شوند؟

گواهی سپرده نفت خام سنگین به سررسید اسفندماه 1404 با نماد “نفتگ0412پ1د” و گواهی سپرده میعانات گازی شرکت ملی نفت ایران به سررسید مشابه با نماد “ميعا0412پ1د” معامله می‌شوند که می‌توانید معاملات آن را در سایت بورس انرژی ایران به نشانی www.irenex.ir مشاهده کنید.

مزایای مهم گواهی سپرده نفت خام و میعانات گازی

از مزایای گواهی سپرده نفتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• هر شخص دارای کد معاملاتی که در مراحل اول و دوم این عرضه مجاز شمرده شده اند (چه اشخاص داخلی و چه خارجی) قادر به خرید و فروش این اوراق هستند.
• تسهیل کننده صادرات است.
• ابزاری است برای ارتقای شفافیت و قیمت گذاری منصفانه در فروش نفت
• از معافیت مالیاتی برخوردار است
• به صورت آنلاین قابل خرید و فروش است
• امکان تحویل به صورت فیزیکی وجود دارد.
• هنگام به پایان رسیدن سررسید امکان انتقال به دوره بعد (Roll Over) وجود دارد.
• امکان بهره‌مندی از نوسانات قیمتی بازار نفت
• امکان طراحی اوراق بهادار جدید مبتنی بر گواهی سپرده های نفت.