بیمه بیکاری چقدر است و شرایط دریافت آن در سال 1404 چیست؟

بیکاری ممکن است هرکسی را غافلگیر کند، اما داشتن پشتوانه مالی می‌تواند فشار این دوران را کمتر کند؛ بیمه بیکاری یکی از این حمایت‌ها است که درآمد حداقلی را برای افراد فراهم می‌کند؛ در کنار آن، با کاریزما کارت می‌توان حتی در روزهای بیکاری، سرمایه‌ خود را فعال نگه داشت و از بازدهی زیرحساب‌های کاریزما کارت، بهره برد. در این مطلب از کاریزما لرنینگ، شرایط دریافت بیمه بیکاری را بررسی می‌کنیم. از شما دعوت می‌کنیم تا انتها همراه ما باشید.

بیمه بیکاری چیست؟

بیکاری از جمله مشکلاتی است که می‌تواند زندگی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. ایران سومین کشور در خاورمیانه است که برای برای افراد تحت‌ پوشش قانون کار و تأمین‌ اجتماعی، بیمه‌ بیـکاری در نظر گرفته است. در ایران، این بیمه توسط سازمان تامین اجتماعی اداره می‌شود و در چارچوب قوانین و مقررات ویژه‌ای به افراد بیکار تعلق می‌گیرد. یکی از مزیت‌های این بیمه، معاف از مالیات بودن آن است و همچنین دریافت بیمه بیـکـاری، ارتباطی با مستمری جزئی بیمه ندارد و مانع قطع شدن آن نخواهد شد.

در چنین شرایطی، داشتن یک پشتوانه مالی می‌تواند نقش مهمی در حفظ آرامش و مدیریت هزینه‌های روزمره داشته باشد. درست در همین نقطه است که کاریزما کارت می‌تواند به کمک شما بیاید. کاریزما کارت، محصولی از گروه مالی کاریزما است که برای افرادی طراحی شده که می‌خواهند حتی در شرایط خاص مانند بیکاری، از سرمایه خود بهترین استفاده را ببرند.

با این کارت، موجودی حساب شما فقط در حساب بانکی نمی‌ماند، بلکه می‌توانید آن را به‌صورت آنلاین و ۲۴ ساعته در طرح‌های طلا، نقره یا درآمد ویژه سرمایه‌گذاری کنید؛ به این ترتیب، حتی در روزهای بیکاری هم جریان مالی شما متوقف نمی‌شود و می‌توانید با خیالی آسوده‌تر، به دنبال شغل جدید یا برنامه‌ریزی مالی آینده باشید. برای دریافت کاریزما کارت بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

درخواست کاریزما کارت

حقوق بیمه بیکاری کی واریز می‌شود؟

یکی از پرسش‌های مهم مخاطبان این است که حقوق بیمه بیکاری در چه زمانی به حسابشان واریز می‌شود، پس از آن‌که متقاضی مدارک را تحویل داده و درخواست او توسط اداره کار تأیید شد، سازمان تأمین اجتماعی موظف است از اولین ماه بیکاری حقوق را به‌صورت ماهانه واریز کند. این پرداخت از پایان هر ماه محاسبه می‌شود و ادامه آن منوط به رعایت قوانین و حضور به‌موقع در مراجعه‌های ماهانه است؛ در صورتی که فرد شغلی جدید بیابد یا مدت مقرر تمام شود، واریز حقوق قطع خواهد شد. در ادامه شرایط دریافت بیمه بیکاری را توضیح می‌دهیم.

اگر می‌خواهید در دوران بیکاری با مدیریت بهتر هزینه‌ها، فشار مالی کمتری را تجربه کنید، مقاله “چگونه پس‌انداز کنیم؟ + روش‌های اصولی پس‌انداز پول” را مطالعه کنید؛ در این مطلب از کاریزما لرنینگ، نکات کاربردی و قابل اجرا برای حفظ تعادل مالی حتی در دوران بیکاری بررسی شده است.

بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق میگیرد؟

اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که بیمه بیکاری در چه صورت تعلق میگیرد؛ باید گفت این بیمه به افرادی تعلق می‌گیرد که به خواست خود از سمت شغلی خود بیرون نیامده باشند و به دنبال کار جدید هستند. تشخیص غیرارادی بودن بیکاری بر عهده کمیته‌ای متشکل از نمایندگان اداره کار و تأمین اجتماعی است؛ بدیهی است اگر فردی استعفا دهد یا توافقی از کار خارج شود، بیمه بیکاری به او تعلق نخواهد گرفت.

شرایط دریافت بیمه بیکاری طبق قانون به شرح زیر است که فرد بیکار باید تمامی آن‌ها را دارا باشد تا بتواند مقرری دریافت کند:

• بیکار شدن غیرارادی: مهم‌ترین شرط برخورداری از این بیمه، غیر داوطلبانه بودن بیکاری است؛ یعنی فرد نباید به خواست و اراده شخصی خود شغلش را ترک کرده باشد.
• تحت پوشش تامین اجتماعی و قانون کار: بیمه بیکاری صرفاً به افرادی تعلق می‌گیرد که تحت پوشش قانون کار هستند و در زمان اشتغال، برایشان حق بیمه تأمین اجتماعی (شامل ۳٪ بیمه بیکاری) پرداخت شده است.
• تابعیت ایرانی: بیمه بیکاری از محل صندوق تأمین اجتماعی ایران پرداخت می‌شود و اتباع خارجی مشمول بیمه بیکاری نمی‌شوند.
• حداقل سابقه پرداخت بیمه: طبق ماده ۶ قانون بیمه بیکاری، بیمه‌شده باید حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه قبل از بیکاری داشته باشد.
• آماده به کار بودن: فرد بیکار برای دریافت مقرری باید آمادگی خود برای اشتغال مجدد را اعلام کند؛ آماده و مشتاق به کار باشد و در دوره‌های آموزشی مهارت‌آموزی که معرفی می‌شود حضور یابد.
• عدم اشتغال و عدم دریافت مستمری: بدیهی است در مدت دریافت بیمه بیکاری، فرد نباید به شغل جدیدی اشتغال داشته باشد.
• کارت پایان خدمت (برای آقایان): بر اساس رویه اداره کار، آقایان باید وضعیت نظام وظیفه خود را مشخص کرده باشند؛ بنابراین مردانی که هنوز خدمت سربازی نرفته‌اند یا معافیت ندارند، تا تعیین تکلیف وضعیت خدمت، واجد شرایط دریافت مقرری نخواهند بود.

 اگر یک زوج (زن و شوهر) به طور همزمان بیکار شوند، قانون اجازه می‌دهد که هر دو نفر مقرری بیکاری بگیرند، اما مزایای مربوط به افراد تحت تکفل (حق اولاد) فقط به یکی از آن‌ها پرداخت خواهد شد. نکته دیگر اینکه اگر فردی قبلاً خدمت سربازی انجام داده باشد و حداکثر تا ۲ ماه بعد از پایان خدمت به محل کار قبلی برگردد، اما کارفرما او را نپذیرد، می‌تواند برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کند؛ به شرطی که فرد اخراج شده باشد.

بیمه بیکاری در شرایط جنگی

یکی از پرسش‌های رایج این است که در زمان جنگ یا شرایط بحرانی تکلیف بیمه بیکاری چه می‌شود. همان‌طور که اشاره شد، قانون بیمه بیکاری در حوادث غیرمترقبه انعطاف‌پذیری بیشتری دارد. کارگرانی که به‌طور غیرارادی و به دلیل وقوع حوادثی مانند جنگ از کار بیکار شده‌اند، می‌توانند از مزایای بیمه بیکاری بهره‌مند شوند.

در این موارد نیازی به داشتن سابقه ۶ ماه پرداخت بیمه نیست و حتی اگر فرد تنها یک روز در کارگاه مشغول بوده و بر اثر جنگ یا حمله نظامی شغلش را از دست داده باشد، در صورت دارا بودن سایر شرایط، شامل بیمه بیکاری خواهد شد؛ بنابراین در شرایط جنگی نیز بیمه بیکاری به عنوان پشتوانه‌ای برای کارگران آسیب‌دیده عمل می‌کند و نگرانی از این بابت کمتر خواهد بود.

بیمه بیکاری بعد از مرخصی زایمان

زمان مرخصی زایمان، دوران تعلیق از کار به حساب می‌آید و پس از پایان زمان این دوره، فرد می‌تواند به کار خود بازگردد. در این صورت اگر کارفرما او را قبول نکند، کارگر خانم می‌تواند از کارفرمای خود به هیئت حل اختلاف وزارت کار شکایت کند و کارفرما موظف است که کارگر خانم را بپذیرد. باز هم اگر کارفرما امتناع کند، کارگز زن می‌تواند برای دریافت بیمه به سازمان تامین اجتماعی معرفی شود و پس از بررسی سابقه پرداخت حق بیمه وی، مقرری بیمه بیکاری برای او پرداخت می‌شود.

بیمه بیکاری چند ماه است؟

یکی از سوالات مهم درباره بیمه بیکاری مدت زمان پرداخت مقرری آن است؛ اینکه بیمه بیکاری چند ماه به فرد بیکار پرداخت می‌شود. مدت زمان دریافت بیمه بیکاری بسته به سابقه پرداخت حق بیمه فرد و وضعیت تأهل او متغیر است. طبق قانون حداقل مدت پرداخت مقرری ۶ ماه برای افراد مجرد و ۱۲ ماه برای متاهلین است. حداکثر مدت پرداخت نیز برای افراد مجرد ۳۶ ماه و برای افراد متاهل یا متکفل ۵۰ ماه تعیین شده است. جدول زیر، سقف مدت بیمه بیکاری را بر اساس سابقه کار و وضعیت تأهل نشان می‌دهد:

نحوه محاسبه بیمه بیکاری

برای آنکه بدانیم حقوق بیمه بیکاری چقدر است و چگونه محاسبه می‌شود؛ باید از فرمول مشخصی استفاده کرد. میزان مقرری و شرایط گرفتن بیمه بیکاری با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

مبلغ بیمه بیکاری برای افراد متاهل؛ بیمه بیکاری چقدر است؟

مبلغ این بیمه که به عنوان حقوق و مستمری به فرد بیمه‌شده تعلق می‌گیرد به اندازه 55 درصد از حقوق او در سه ماه قبل از بیکاری اوست. برای افراد متاهل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰% حداقل دستمزد زمان شروع بیکاری به این مبلغ اضافه می‌شود، اما در هر صورت مجموع مبلغ آن نباید از ۸۰% متوسط دستمزد یا حقوق بیمه‌شده بیشتر باشد.

بر اساس بیمه بیکاری 1404، حقوق پرداختی به عنوان مستمری نباید کمتر از دستمزد مصوب سالانه شورای کار باشد. حداقل دستمزد ماهانه در سال ۱۴۰۴ برابر با ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ریال تعیین شده است. مبلغ بیمه بیکـاری بین دهم تا پانزدهم هر ماه به حساب فرد بیمه‌شده در بانک رفاه واریز می‌شود. بنابراین، برای دریافت مقرری حتما باید در این بانک حساب داشت.

برای دریافت بیمه بیکاری به کجا مراجعه کنیم؟

برای دریافت این بیمه، احتیاجی به مراجعه حضوری نیست. افراد برای درخواست بیمه بیکاری، حداکثر تا 30 روز پس از بیکار شدن، می‌توانند به آدرس سامانه جامع روابط کار مراجعه کنند و مراحل ثبت‌نام را انجام دهند.پس از ثبت درخواست و بارگذاری مدارک، در صورت نیاز به بررسی‌های بیشتر یا وجود نقص در مدارک، ممکن است مراجعه حضوری به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا شعبه تأمین اجتماعی مربوطه ضروری باشد.

چگونه بیمه بیکاری بگیریم؟ (مراحل دریافت بیمه بیکاری)

برای ثبت‌نام و دریافت مقرری بیمه بیکاری مراحل زیر را طی کنید:

1. مراجعه به سایت سامانه جامع روابط کار: ابتدا به سامانه جامع روابط کار (سامانه ثبت درخواست بیمه بیکاری) مراجعه کنید.
2. ثبت درخواست در سامانه: با وارد کردن اطلاعات فردی و بیمه‌ای، درخواست اولیه خود را ثبت نمایید.
3. احراز هویت و تکمیل فرم ثبت‌نام: پس از ثبت درخواست آنلاین، سیستم یک کد رهگیری به شما می‌دهد.
4. بارگذاری مدارک مورد نیاز: به حساب کاربری خود در سامانه وارد شده و مدارک لازم را بارگذاری کنید.
5. مراجعه به اداره کار (در صورت نیاز): پس از تکمیل ثبت‌نام آنلاین و ارسال مدارک، درخواست شما توسط کارشناسان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی بررسی می‌شود.
6. معرفی به تأمین اجتماعی: پس از تأیید واجد شرایط بودن شما توسط اداره کار (احراز غیرارادی بودن بیکاری و داشتن شرایط قانونی)، اداره کار شما را به شعبه تأمین اجتماعی مربوطه معرفی می‌کند.
7. دریافت اولین مقرری: بر اساس قوانین جاری، نمایندگان سازمان تامین اجتماعی پس از دریافت تاییدیه اداره کار، مکلف‌اند ظرف چند روز نسبت به برقراری مقرری بیمه بیکاری شما اقدام کنند. پرداخت مقرری بیمه بیکاری معمولاً بین دهم تا پانزدهم هر ماه انجام می‌شود.
8. شرکت در دوره‌های آموزشی: طبق برنامه‌ریزی اداره کار، افراد باید در دوره‌های آموزش مهارت یا سوادآموزی شرکت کنند و هر دو ماه یک بار گزارشی به تأمین اجتماعی ارائه نماید.

توجه داشته باشید اولین پرداخت ممکن است با یکی دو ماه تاخیر همراه باشد؛ چرا که تکمیل فرآیند اداری و صدور اولین حکم مقرری زمان‌بر است؛ اما پس از صدور حکم، مبالغ مربوط به ماه‌های قبل نیز یکجا به شما پرداخت خواهد شد.

مدارک مورد نیاز برای بیمه بیکاری

برای دریافت این بیمه، فرد می‌تواند مدارک زیر را در سامانه جامع روابط کار بارگذاری کند یا به صورت حضوری به اداره کار و تعاون تحویل دهد؛ برای آن دسته از افرادی که به صورت آنلاین مدارک را بارگذاری کنند نیازی به آپلود کپی مدارک نیست. مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای بیمه بیکاری عبارت‌اند از:

• تصویر تمامی صفحات شناسنامه و کارت ملی
• قرارداد کار (آخرین قرارداد یا حکم کارگزینی)
• نامه اخراج یا پایان کار از کارفرما (در صورت وجود)
• سوابق بیمه‌ای (که معمولاً توسط شعبه تأمین اجتماعی بررسی می‌شود)
• آخرین فیش حقوقی یا حکم حقوقی سه ماه آخر
•  مدرک تحصیلی یا فنی (در صورت وجود)
• کارت پایان خدمت برای آقایان
• صفحه اول دفترچه بیمه (در صورت نیاز)

بیمه بیکاری بعد از ثبت نام کی پرداخت میشود؟

طبق قانون، بیمه‌شده حداکثر تا ۳۰ روز پس از تاریخ بیکاری باید بیکار بودن خود را به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهد؛ پس از ثبت درخواست و تکمیل مراحل بررسی مدارک، دریافت معرفی‌نامه و صدور حکم نهایی، اولین واریز مقرری بیمه بیکاری معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ روز کاری پس از تاریخ ثبت درخواست انجام می‌شود. این تاخیر به دلیل زمان‌بر بودن فرآیندهای اداری، بررسی مدارک و استعلامات لازم است؛ پس از صدور حکم قطعی، پرداخت مقرری معمولاً در بازه ۱۰ تا ۱۵ روز بعد انجام می‌شود و واریزهای ماهانه نیز غالباً بین ۱۰ تا ۱۵ هر ماه صورت می‌گیرد.

بیمه بیکاری هرچند سال یکبار تعلق میگیرد؟

تعداد دفعات استفاده از این بیمه هیچ محدودیتی ندارد و هر زمان که فرد شرایط استفاده از آن را داشت می‌تواند از آن استفاده کند؛ اما به عنوان مثال اگر فردی پس از مدتی دریافت مستمری بیکاری، دوباره به شغل خود بازگشت، باید درخواست قطع بیمه بدهد؛ در صورتی که پس از سپری شدن مدت زمانی، دوباره بیکار شد می‌تواند بدون محدودیت زمانی دوباره درخواست دریافت مستمری بیکاری بدهد و از بیمه برای بار دوم استفاده کند.

هرچند تعداد دفعات استفاده از بیمه بیکاری محدودیتی ندارد، اما مجموع ماه‌هایی که مقرری به فرد پرداخت می‌شود نمی‌تواند از حداکثر مدت ذکر شده برای او فراتر رود.

فاصله بین دو بیمه بیکاری چند سال است؟

همان‌طور که گفته شد هر چند بار که فرد به طور غیرارادی بیکار شود و شرایط لازم را احراز کند، می‌تواند دوباره مقرری بیمه بیکاری دریافت کند؛ فاصله زمانی بین دو دوره بیکاری در قانون مشخص نشده است؛ بنابراین، هر کارگری که پس از دریافت بیمه بیکاری قبلی، دوباره بیکار شود، می‌تواند بدون محدودیت زمانی برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کند.

عواقب گرفتن بیمه بیکاری

بیمه بیکاری الزامات و محدودیت‌هایی را برای بیمه‌شده ایجاد می‌کند که به شرح زیر است:

• عدم تعلق مزایای اشتغال: در دوره دریافت مقرری بیمه بیکاری، مزایایی مانند عیدی، پاداش، اضافه‌کار، سنوات و مرخصی تجمیعی پرداخت نمی‌شود؛ صرفاً مقرری و پوشش درمان برقرار است.
• الزام به حفظ آمادگی برای کار: استمرار مقرری منوط به آمادگی به کار، شرکت در دوره‌های مهارت‌آموزی و سوادآموزی معرفی‌شده و ارائه گواهی حضور (معمولاً هر دو ماه یک‌بار) است؛ رد پیشنهاد شغلی مناسب یا عدم حضور، موجب قطع مقرری می‌شود.
• تاثیر بر مستمری بازنشستگی: مدت دریافت مقرری جزو سابقه بیمه محسوب می‌شود؛ اما اگر در دو سال پایانیِ قبل از بازنشستگی مقرری که معمولاً کمتر از حقوق شاغل است، دریافت شود، میانگین دو سال آخر کاهش یافته و مستمری بازنشستگی کمتر محاسبه می‌شود.
• ماهیت موقت و سقف مدت: شرایط استفاده از بیمه بیکاری موقتی است و مجموع ماه‌های قابل پرداخت بر اساس سابقه و وضعیت تأهل سقف دارد؛ پس از اتمام سقف، پرداخت متوقف می‌شود.

بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق نمی گیرد؟

برخی از مشاغل و گروه‌ها شامل پوشش‌های این بیمه نیستند و حتی در صورت بیکار شدن نمی‌توانند از این مقرری استفاده کنند. مهم‌ترین مواردی که بیمه بیکاری تعلق نمی‌گیرد به شرح زیر است:

• صاحبان مشاغل آزاد و بیمه‌شدگان اختیاری
• بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی
• اتباع خارجی و غیرایرانی
• کارگران ساختمانی و رانندگان( به دلیل دارا بودن بیمه خاص خود)
• کارمندان پیمانی دولت و موسسات دولتی
• بیمه‌شدگان قالیبافان، بافندگان فرش و صنایع دستی به صورت انفرادی
• خادمان مساجد و اماکن مذهبی( تحت عنوان بیمه خادمین مساجد)
• کارگران باربر
• خبرنگاران افتخاری
• شاغلان کارگاه‌های خانوادگی

به طور کلی، تمامی مشمولان قانون کار و تأمین اجتماعی مشمول قانون بیمه بیکاری می‌شوند و بالعکس هر فرد که مشمول قانون کار نباشد یا بیمه تامین اجتماعی اجباری نداشته باشد، طبیعتاً مقرری بیکاری دریافت نخواهد کرد.

آیا بیمه بیکاری در بازنشستگی تاثیر دارد؟

بر اساس قوانین بیمه بیکاری سازمان تامین اجتماعی، دریافت این مستمری تاثیر چندانی بر سابقه بیمه‌ای فرد ندارد، هرچند بی‌تأثیر هم نیست. توجه داشته باشید که میزان مستمری تامین اجتماعی بر اساس میزان حق بیمه پرداختی در دو سال پایانی اشتغال محاسبه می‌شود؛ در صورتی‌که بیمه در این بازه زمانی برقرار نباشد، اثری بر میزان حقوق بازنشستگی نخواهد داشت.

بیمه بیکاری صرفاً به‌صورت موقت و در دوران بیکاری فرد را تحت پوشش قرار می‌دهد و پس از مدت معینی خاتمه می‌یابد، اما صندوق بازنشستگی تکمیلی به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت عمل کرده و در دوران بازنشستگی، منبع درآمدی پایدار و مناسب فراهم می‌کند.

همچنین، بیمه بیکاری محدودیت‌هایی همچون مدت زمان کوتاه پرداخت و اثرات منفی بر سوابق بیمه‌ای دارد که باعث می‌شود پاسخگوی نیازهای بلندمدت فرد نباشد؛ به همین دلیل، استفاده از صندوق بازنشستگی تکمیلی به‌عنوان یک جایگزین مناسب توصیه می‌شود. با کلیک روی دکمه زیر، از مزایای صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریزما (کاریز) بهره‌مند شوید.

خرید صندوق بازنشستگی تکمیلی

سخن پایانی

این بیمه یک حمایت اجتماعی برای کارگران و کارمندانی است که به‌ طور غیر ارادی شغل خود را از دست داده‌اند. این بیمه به افراد بیکار فرصت می‌دهد تا در دوران جستجوی شغل جدید، از حمایت مالی بهره‌مند شوند و حداقل درآمدی داشته باشند. برای دریافت بیمه بیکاری، لازم است فرد بیمه‌شده به اداره کار و تأمین اجتماعی مراجعه کرده و غیر ارادی بودن بیکاری‌اش محرز شود.

سوالات متداول