صندوق بخشی چیست؟ بازدهی، مزایا و نحوه سرمایه گذاری
صندوق بخشی چیست؟ بازدهی، مزایا و نحوه سرمایه گذاری
صندوق بخشی نوعی صندوق سرمایهگذاری قابل معامله (ETF) است که بخش عمدۀ دارایی خود را در یک صنعت خاص سرمایهگذاری کرده است.
این کار مزایا و البته ریسک‌های خاص خود را دارد؛ اما در کل صندوقهای بخشی به‌عنوان یک ابزار سرمایهگذاری جذابیت‌هایی دارند و اهل فن به‌خوبی از این ابزار در سرمایه‌گذاری‌های خود استفاده می‌کنند.
در این مطلب از کاریزما لرنینگ، صفر تا صد به این سوال می‌پردازیم که صندوق بخشی چیست، چه ویژگی‌ها و مزایایی دارد و مهمتر از همه، گروه مالی کاریزما چه دستاوردی در صندوق سرمایه گذاری بخشی داشته است.
صندوق بخشی چیست؟
صندوقهای سرمایهگذاری بخشی (Sector Funds)، نوعی صندوق قابل معامله در بورس (ETF) هستند که بر سرمایهگذاری در یک صنعت خاص تمرکز کرده‌اند. در واقع این صندوقها عمده دارایی خود را به خرید سهام شرکت‌های فعال در یک صنعت خاص اختصاص می‌دهند. البته با رعایت حد نصاب‌ها، مدیر صندوق می‌تواند در صنایع و دارایی‌های دیگر نیز سرمایهگذاری کند.
برای نمونه، یک صندوق فلزات، دارایی خود را در سهام شرکت‌های فعال در بخش فلزات اساسی سرمایهگذاری می‌کند. این صندوق با سرمایهگذاری در سهام شرکت‌هایی مانند فولاد مبارکه، ذوب آهن اصفهان و غیره، از رشد صنعت فلزات بهره‌مند می‌شود.
هدف صندوقهای سرمایهگذاری بخشی، کسب بازدهی از یک صنعت خاص است. رشد صنعت باعث می‌شود بتوانیم بازدهی بالاتری نسبت به سرمایهگذاری مستقیم کسب کنیم.
صندوق بخشی را می‌توان زیرمجموعه‌ی صندوق سهامی در نظر گرفت. مقاله‌ی زیر در مورد صندوقهای سهامی توضیح میدهد:
انواع صندوق های بخشی
صندوقهای بخشی بیشتر در حوزه‌های:
- مالی
- سلامت
- تکنولوژی
- انرژی
- املاک
- خدمات
سرمایهگذاری می‌کنند. از معروف‌ترین صندوقهای بخشی در جهان می‌توان به Technology Select Sector SPDR Fund وEnergy Select Sector SPDR Fund اشاره کرد. در ایران نیز شرایط تقریباً به همین صورت است.
چه صنایعی دارای صندوق بخشی هستند؟
در حال حاضر، صندوقهای بخشی موجود در بازار سرمایه ایران شامل صندوق فلزات اساسی، صندوق بخشی سیمان، صندوق بخشی پتروشیمی و صندوق بخشی خودرو می‌شوند. سازمان بورس اجازه فعالیت صندوقهای بخشی در ۸ صنعت را داد‌ه است:
- سیمان
- حمل و نقل
- مواد دارویی
- فلزات اساسی
- صنایع شیمیایی
- استخراج کانه‌های فلزی
- خودرو و ساخت قطعات
- بیمه و صندوق بازنشستگی
در آینده‌ای نه چندان دور شاهد روی کار آمدن صندوقهای بخشی در تمام این صنایع خواهیم بود.
لیست صندوق های بخشی در بورس
برای بررسی دقیق لیست صندوق های بخشی در بورس ایران، می‌توانید وارد سایت فیپیران شوید و از بخش «فهرست صندوقهای سرمایهگذاری»، صندوقهای بخشی موجود را مشاهده کنید.
در حال حاضر 17 صندوق از این نوع در ایران فعال هستند:
- بخشی بازده صنایع
- بخشی بهین خودرو
- بخشی پترو آبان
- بخشی پترو داریوش
- بخشی پتروشیمی اندیشه صبا
- بخشی پتروشیمی دماوند
- بخشی ثروت پویا
- بخشی خبره صنعت خلیج فارس
- بخشی صنایع آگاه
- بخشی صنایع دایا
- بخشی صنایع سورنا
- بخشی صنایع معیار
- بخشی صنایع مفید
- بخشی فلز فارابی
- بخشی فلزات کیمیا
- بخشی گستره فیروزه
- قابل معامله بخشی کیان
ترکیب دارایی های صـنـدوق هـای بـخـشـی
عموماً نمی‌توان از پرتفوی صندوق بخشی انتظار تنوع بالایی داشت! این صندوقها بخش بزرگی از دارایی‌های خود را در آن صنعتی که در آن فعالیت دارند، سرمایهگذاری می‌کنند. حداقل 70 درصد از دارایی‌های صندوق بایستی به سهام و حق تقدم سهام صنعت مربوطه اختصاص یابد.
با این حال صندوقهای بخشی می‌توانند از سهام و صنایع دیگر نیز با رعایت حد نصاب‌های تعیین‌شده در اساسنامه در پرتفوی خود داشتـه باشند. در تصویر زیر می‌توانید ترکیب دارایی‌های این نوع صندوق که مصوب سازمان است را مشاهده کنید.
نحوه عملکرد صندوق های بخشی
فرض کنید در یک بازۀ زمانی خاص صنعت پتروشیمی به‌طور چشمگیری اوج بگیرد. در این صورت میتوانیم به‌جای صرف زمان برای تحلیل تمام سهم‌های این صنعت، صـندوق بخشی پتروشیمی بخریم و از کل این صنعت سود مناسبی کسب کنیم. با رشد بازار سرمایه و ایجاد صندوقهای بخشی متنوع، امکان کسب سود از صنایع مختلف، از طریق خرید این نوع از صندوقها، ایجاد شده است.
با این حال این نکته را باید در نظر داشته باشیم که صندوقهای سرمایهگذاری بخشی ریسک بالاتری نسبت به صندوقهای سهامی و مختلط دارند. زیرا این صندوقها، به دلیل سرمایهگذاری در یک صنعت خاص، بیشتر در معرض نوسانات و ریسک‌های آن صنعت هستند.
بنابراین این سوال مطرح می‌شود که سرمایهگذاری در این مدل صندوقها برای چه افرادی مناسب‌تر است؟
صندوق بخشی برای چه افرادی مناسب است؟
صندوقهای سرمایهگذاری بخشی برای سرمایه‌گذارهایی که به صنایع خاصی علاقه‌مند هستند و می‌خواهند از فرصت‌های رشد آن صنایع بهره‌مند شوند، گزینه‌ای ایده‌آل به‌حساب می‌آیند. این صندوقها با سرمایهگذاری در سهام شرکت‌های یک صنعت خاص به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا بدون نیاز به دانش و تجربه خاصی، از رشد آن صنعت استفاده کنند.
بنابراین افرادی که خودشان در یک صنعت خاص، برای مثال دارو، فعال هستند و به آینده‌ی کسب‌وکار خود امیدوار هستند نیز می‌توانند بدون کسب علم بازار سرمایه، صندوق بخشی صنعت خود را خریداری کنند و با کمک این ابزار، سرمایهگذاری آسانی را تجربه کنند.
تا پیش از تاسیس صندوقهای بخشی، سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایهگذاری در یک صنعت خاص داشتند، بایستی سهام شرکت‌های فعال در آن صنعت را خریداری و مدیریت می‌کردند. این کار، نیازمند دانش و تجربه تحلیل بنیادی و تکنیکال سهام و تابلوخوانی و … بود؛ اما با شروع فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری بخشی، کار سرمایهگذاری در صنایع بسیار ساده‌تر شده است.
این صندوقها، توسط مدیران حرفه‌ای مدیریت می‌شوند و سرمایه‌گذاران تنها با خرید واحدهای سرمایهگذاری این صندوقها می‌توانند از فرصت‌های رشد صنایع بهره‌مند شوند.
در خصوص صندوق بخشی، می‌توانید دوره‌ی ویدیویی رایگان زیر را نیز تماشا کنید. تمام مطالب را در 8 دقیقه به‌صورت ویدیویی برای شما توضیح داده‌ایم:
مزایا و معایب صندوق های بخشی
صندوقهای بخشی نیز همانند هر صندوق سرمایهگذاری دیگری مزایا و نقاط ضعف خاص خود را دارند. البته نظر هر سرمایه‌گذار مهم است. یک عامل ممکن است از نظر یک سرمایه‌گذار نقطه ضعف و از نظر سرمایه‌گذار دیگر، نقطه قوت باشد.
در بررسی صندوقهای بخشی میتوانیم به مزایا و معایب زیر اشاره کنیم.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق بخشی
مزایای سرمایهگذاری در صندوقهای بخشی عبارت‌اند از:
- عدم نیاز به تحلیل تمام سهم‌ها در یک صنعت
تا پیش از این باید برای چیدن پرتفویی از یک صنعت خاص، کل سهام آن صنعت را تحلیل و فیلتر می‌کردیم تا به چند سهم مناسب برسیم. در این کار امکان خطا و اشتباه وجود دارد. اکنون با صندوقهای بخشی دیگر نیازی به بررسی سهم‌ها نداریم و در کمترین زمان، امکان کسب بازدهی از صنایع مختلف وجود دارد.
- نظم بیشتر در پرتفو
برای کسب بازدهی بهتر، سرمایه‌گذارها معمولاً چندین سهم از یک صنعت را در پرتفوی خود دارند. این کار باعث پراکندگی و شلوغی پرتفوی سرمایهگذاری می‌شود. با صـندوق بخشی به راحتی میتوانیم صنایع مختلف را در عین حفظ نظم در پرتفوی خود داشتـه باشیم.
- پیش‌بینی و کسب بازدهی متناسب با تحلیل
در صندوقهای سهامی عادی، دقیق نمی‌دانیم که بازدهی از کجا می‌آید و متناسب با چه صنایع و سهم‌هایی است. در واقع، تنوع بالای دارایی و خرید و فروش‌ها و تغییرات مداوم پرتفوی این صندوقها، پیش‌بینی بازدهی آینده را مشکل می‌کند. اما با صندوق سرمایهگذاری بخشی، به راحتی میتوانیم بازدهی آینده صندوق را متناسب با آن صنعت تصور کنیم.
- کاهش ریسک سرمایهگذاری
صندوقهای سرمایهگذاری بخشی، همچون دیگر صندوقهای سرمایهگذاری، توسط مدیران حرفه‌ای مدیریت می‌شوند. این مدیران، با استفاده از دانش و تجربه خود، تلاش می‌کنند تا با کاهش ریسک‌های صندوق، بازدهی مناسبی برای سرمایه‌گذاران فرآهم کنند.
اگر می‌خواهید در مورد صندوقهای سرمایهگذاری اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی زیر را مطالعه کنید:
معایب سرمایه گذاری
در کنار مزایای صندوق بخشی، این نوع از صندوقها معایبی هم به همراه دارند. موارد زیر را می‌توان به‌عنوان معایب معرفی کرد:
- وابستگی بالا به صنعت مربوطه
بزرگترین چالش صندوقهای بخشی، وابستگی شدید بازدهی این صندوقها به صنعت مربوطه است. به‌ندرت پیش می‌آید که در بلندمدت یک صنعت همیشه رشد بیشتری نسبت به تمام شاخص‌ها و صنایع دیگر داشتـه باشد. بنابراین برای سرمایهگذاری در صـندوق بخشی حتماً باید نقاط ورود و خروج مناسبی را در نظر داشتـه باشیم.
- نداشتن تنوع بالا در سرمایهگذاری
تمرکز بر روی دارایی‌های خاص، ریسک سرمایهگذاری را بالا می‌برد و تنوع سبد دارایی نیز کم می‌شود. از آن‌جایی که سهام یک صنعت معمولاً به‌صورت دسته‌جمعی حرکت می‌کنند، ریسک صـندوق بخشی افزایش می‌یابد.
- ریسک سیستماتیک صنایع
صندوقهای سرمایهگذاری بخشی به دلیل سرمایهگذاری در یک صنعت خاص، در معرض ریسک‌های سیستماتیک آن صنعت قرار دارند. ریسک‌های سیستماتیک، ریسک‌هایی هستند که کل صنعت را تحت تأثیر قرار می‌دهند و شامل عواملی مانند تحریم، تصمیمات دولت، تغییرات تکنولوژی و … می‌شوند.
آشنایی با صـنـدوق های بـخـشـی گروه مالی کاریزما
گروه مالی کاریزما در حال حاضر دو صندوق بخشی دارد:
- صندوق سرمایهگذاری بخشی فلزات دایا
- صندوق سرمایهگذاری بخشی سیمانا
صـنـدوق بـخـشـی فلزات دایا
صندوق بخشی فلزات دایا، در صنعت فلزات اساسی سرمایهگذاری می‌کند. این صنعت در پنج سال گذشته بیش از 1400% سوددهی داشته است و جزو بزرگترین صنایع بورسی است. در حال حاضر 90 درصد دارایی‌های صندوق دایا در فلزات اساسی سرمایهگذاری شده است.
صـنـدوق بـخـشـی سیمانا
صندوق بخشی سیمانی با نماد «سیمانا» دیگر صندوق کاریزما است که بر صرفاً بر صنعت سیمان تمرکز دارد. بازدهی این صنعت نیز تا به اینجای کار قابل توجه بوده است.
در جدول زیر، می‌توانید اطلاعات این دو صندوق بخشی را مشاهده کنید:
چگونه در صندوق های بخشی سرمایه گذاری کنیم؟
صندوقهای بخشی قابل معامله در بورس (ETF) هستند و امکان خرید و فروش واحدهای این صندوقها از طریق سامانه‌های معاملاتی تمامی کارگزاریها مهیاست. کافیست نماد این صندوقها مانند «دایا» یا «سیمانا» را جستجو کنید.
برای سرمایهگذاری در این صندوقها ابتدا باید کد بورسی داشته باشید. توجه کنید که:
- دامنه نوسان صندوقهای بخشی ۱۰ درصد است.
- واحدهای این صندوقها از ساعت ۹ الی 12:30 روزهای شنبه تا چهارشنبه قابل معامله است.
- و پیش‌گشایش صندوقهای بخشی نیز به مدت ۱۵ دقیقه، از ساعت ۸:۴۵ تا ۹ انجام می‌شود.
جمع‌بندی؛ در بخشی‌ها سرمایهگذاری کنیم؟
صندوق بخشی یکی از انواع صندوقهای سهامی است که پرتفوی خود را به گروهی از صنایع مختلف اختصاص میدهد. بازدهی این نوع از صندوقها به افزایش و کاهش نرخ سهام صنایع مربوطه وابسته است. در حال حاضر، صندوقهای بخشی موجود در بازار سرمایه ایران بر روی صنایع شیمیایی (پتروشیمی)، فلزات اساسی، سیمان و صنعت خودرو فعال هستند.
سرمایهگذاری در این نوع صندوق خاص این فرصت را به سرمایه‌گذار میدهد که از رشد کل صنعت کسب سود کند و سرمایه‌گذار را از تحلیل موردی سهم‌های یک صنعت بی‌نیاز می‌کند.
داشتن صندوق بخشی در پرتفو باعث می‌شود اولاً پرتفوی ما نظم بهتری داشته باشد، و ثانیاً گروهی از بهترین سهام یک صنعت را داشته باشیم.
با این حال باید توجه داشت که سرمایهگذاری در صندوقهای بخشی ریسک‌های خاص خود از جمله ریسک وابستگی بازدهی به صندوق به یک صنعت خاص را نیز دارد.
سرمایهگذاری در صندوق بخشی می‌تواند برای آن دسته از سرمایه‌گذارهایی که حتی کمی هم اهل ریسک هستند این فرصت را ایجاد کند که از بازدهی یک صنعت خاص، سود خوبی کسب کنند.
سوالات متداول
صندوق بخشی نوعی صندوق سهامی است، با این تفاوت که صرفاً بر خرید سهام یک صنعت خاص مانند صنعت خودرو یا دارو تمرکز دارد.
حداقل 70 درصد سرمایۀ صندوق بخشی بایستی به خرید سهام صنعتی که صندوق روی آن متمرکز است، اختصاص یابد. با رعایت دستورالعمل‌ها، مدیر صندوق می‌تواند در صنایع و دارایی‌های دیگر نیز سرمایهگذاری کند.
خرید صندوق بخشی مانند خرید سهام در بورس است. این صندوقها از نوع ایتیاف (ETF) هستند و برای خرید واحدهای صندوقهای بخشی کافیست نماد صندوق را در کارگزاریها جستجو کنیم.
بزرگترین مزیت صندوقهای بخشی این است که میتوانیم با رشد یک صنعت همراه شویم و سود بگیریم؛ و بزرگترین نقطه ضعف این صندوقها این است که بازدهی آنها کاملاً به روند رشد یا رکود صنعت مربوطه وابسته است.
گروه مالی کاریزما دو صندوق بخشی فلزات اساسی دایا و صندوق بخشی سیمانا (صنعت سیمان) را ارائه میدهد.
