اوراق مسکن اصطلاحی آشنا برای تمام افرادی است که قصد خرید خانه را دارند. باتوجه‌به افزایش قیمت مسکن در سال‌های اخیر، بسیاری از افراد برای خرید خانه خود به دنبال افزایش نقدینگی از طریق دریافت وام هستند. رایج‌ترین تسهیلاتی که برای خرید مسکن ارائه می‌شود، وام بانک مسکن است. اما دریافت این وام، نکاتی دارد که آن را برای بسیاری از افراد پیچیده و دشوار می‌کند.

در این مقاله از کاریزما لرنینگ، به بررسی جامع اوراق مسکن و خرید اوراق مسکن از بورس پرداخته و راهنمای کاملی برای دریافت وام مسکن ارائه می‌کنیم. اگر شما هم قصد دریافت وام مسکن را دارید، در این مقاله همراه ما باشید.

اوراق مسکن چیست؟

همان‌طور که در مقاله «اوراق بهادار چیست» مطرح شد، اوراق مسکن نوعی اور‌ا‌ق بهادار است که توسط بانک مسکن و بانک ملی ایران منتشر می‌شود. این ا‌و‌ر‌‌اق به دارندگانشان حق استفاده از تسهیلات مسکن با نرخ سود مشخص را بدون نیاز به سپرده‌گذاری در بانک می‌دهد.

اوراق مسکن به چه کسانی تعلق میگیرد؟

در گذشته، متقاضیان دریافت وام مسکن، باید مبلغی را در بانک سپرده می‌کردند تا پس از طی مدتی بتوانند وام مسکن دریافت کنند. اما در حال حاضر، سیستم جدیدی با عنوان «اوراق تسهیلات مسکن» جایگزین این روش سنتی شد‌ه است.

در این سیستم، به افرادی که در بانک دارای سپرده بلندمدت باشند، اوراق تسهیلات مسکن داده می‌شود که قابل‌استفاده برای دریافت وام یا فروش در بازار بورس است. متقاضیان دریافت وام که دارای سپرده در بانک نیستند، می‌توانند اوراق تسهیلات مسکن را خریداری کرده و برای دریافت وام مسکن اقدام کنند. در نظر داشته باشید که هر واحد از این او‌‌ر‌ا‌ق معادل مبلغ مشخصی وام است.

اگرچه در حال حاضر دو بانک ملی و مسکن اقدام به انتشار اوراق مسکن با نام‌های «تملی» و «تسه» می‌کنند؛ اما دریافت وام خرید مسکن از بانک مسکن رایج‌تر بوده متقاضیان بیشتری دارد.

مزایای استفاده از اوراق تسهیلات مسکن

انتشار اوراق تسهیلات مسکن باعث تسهیل فرایند دریافت مسکن شد‌ه است. برخی از مزایایی که این اور‌ا‌ق برای دارندگانشان ایجاد می‌کنند شامل مواد زیر می‌شود:

• عدم نیاز به سپرده: مهم‌ترین مزیت این او‌‌ر‌اق، عدم نیاز به سپرده‌گذاری در بانک برای دریافت وام مسکن است.
• صرفه‌جویی در زمان: با خرید این او‌ر‌‌اق، نیازی به سپرده‌گذاری طولانی‌مدت در بانک برای دریافت وام مسکن ندارید. شما با پرداخت مبلغ اولیه، در واقع زمان را خریداری می‌کنید و می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن از وام استفاده کنید.
• قابلیت معامله: دارندگان این اورا‌ق می‌توانند حتی در صورت عدم تمایل به دریافت وام، اوراق تسهیلات مسکن را در بازار بورس معامله کرده و سود کسب کنند.

نماد اوراق تسه یا اوراق مسکن چیست؟

درگذشته او‌ر‌اق مسکن به‌صورت ماهانه منتشر و معامله می‌شدند. اما از ابتدای سال ۱۴۰۱ برای هر سال فقط یک اورا‌ق تسهیلات مسکن منتشر و معامله می‌شود. نماد اوراق تسهیلات خرید مسکن، «تسه» است. همچنین در کنار نماد تسه، یک عدد چهاررقمی نیز درج شد‌ه است که هر کدام معنای خاص خود را دارند. دو رقم اول نشان‌دهنده سال صدور اورا‌ق و دو رقم آخر نشان‌دهنده ماه صدور او‌راق است.

چگونه اوراق مسکن بخریم؟

خرید اوراق تسه دارای چند مرحله است که به‌صورت گام‌به‌گام به آن می‌پردازیم:

۱– دریافت اطلاعات در مورد شرایط وام بانک مسکن

برای خرید اوراق مسکن، ابتدا باید شرایط اعطای وام مسـکن و امکان دریافت آن را بررسی کنید. درصورتی‌که شما واجد شرایط دریافت وام مسـکن باشید، می‌توانید برای دریافت وام و خرید اوراق تسه اقدام کنید. توجه داشته باشید که خرید اوراق تسه با کد بورسی انجام می‌شود.

۲– دریافت کد بورسی

اورا‌ق مسکن در بازار فرابورس معامله می‌شوند؛ بنابراین خرید او‌ر‌اق تسـه با کد بورسی انجام می‌شود. امکان دریافت کد بورسی به‌صورت کاملاً آنلاین و رایگان از طریق کارگزاری کاریزما مهیاست. برای دریافت کد بورسی می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید.

دریافت کد بورسی

۳– خرید اوراق تسه

شما می‌توانید برای خرید اورا‌ق تسه به‌صورت حضوری به شعب بانک مسـکن مراجعه کنید. البته این روش ممکن است کمی زمان‌بر باشد. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود که پس از دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در کارگزاری کاریزما، برای خرید آنلاین اوراق تسه، در سامانه معاملاتی خود، او‌ر‌ا‌‌ق موردنظر را جست‌وجو کرده و درخواست خرید خود را بر اساس قیمت لحظه‌ای اوراق مسکن ثبت نمایید.

خرید اوراق تسه

برای مشاهده فهرست اوراق تسهیلات بانک مسکن و  می‌توانید به سایت tsetmc.com مراجعه کرده و در قسمت جست‌وجو، نام «تسه» را بنویسید.

۴– دریافت اصل اوراق تسه و تشکیل پروانده

پس از خرید اوراق تسهیلات مسکن، باید اوراق تسه خود را دریافت کرده و اقدام به تشکیل پرونده برای دریافت وام در شعبه بانک کنید. برای این کار باید به همراه مدارک خود به یکی از شعب بانک مراجعه نمایید.

اگر قصد خرید اوراق تسه را دارید و نمی‌دانید که با این کار توانایی خرید مسکن را خواهید داشت یا خیر، به این بخش از پادکست کاریزما گوش دهید تا با جزئیات این طرح و مزایا و معایب آن آشنا شوید:

روش دریافت اوراق تسه چگونه است؟

برای دریافت اوراق تسه می‌توانید به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه مراجعه و در منوی اصلی درگاه، گزینه «گزارش دارایی» را انتخاب کنید. در لیست دارایی‌های خود، اوراق تسه را پیدا و در ستون مربوط به هر سهم، گزینه «دریافت گواهی سهم» را کلیک کنید. با کلیک بر روی این گزینه، می‌توانید برگه سهم خود را به‌صورت PDF دریافت کنید.

نمودار قیمت اوراق تسه

سؤالی که برای تمامی افراد متقاضی خرید اوراق تسه به وجود می‌آید، این است که قیمت اوراق مسکن چقدر است؟ این نکته‌ را در نظر داشته باشید که قیمت اوراق تسه بر اساس زمان انتشار آن متفاوت خواهد بود؛ زیرا هر ورق تسه تنها در زمان محدودی قابلت دریافت وام یا معامله را دارد و هرچه تاریخ سررسید ا‌‌و‌‌‌‌ر‌‌اقی که خریداری می‌کنید نزدیک‌تر باشد، قیمت آن کاهش می‌یابد؛ بنابراین باید در زمان خرید این او‌ر‌اق، هدف خود از خرید و زمانی که قصد دریافت وام مسکن دارید را در نظر داشته باشید.

برای مشاهده قیمت اوراق تسه قابل‌معامله می‌توانید به سایت tsetmc.com مراجعه کنید. همچنین امکان بررسی این موضوع از طریق سامانه‌های معاملاتی نیز مهیاست.

اوراق مسکن چقدر اعتبار دارد؟

خریداران اوراق تسه دو هدف را دنبال می‌کنند. عده‌ای از آن‌ها قصد دریافت وام مسکن را دارند و گروه دیگری با خریدوفروش این او‌ر‌اق به دنبال کسب سود هستند. اما هدف انتشار اوراق تسهیلات خرید مسکن، تسهیل فرایند دریافت وام برای متقاضیان خرید مسکـن است. به همین دلیل و برای جلوگیری از نوسان‌گیری روی این اوراق، محدودیتی اعمال شد‌ه است که خریداران او‌ر‌اق تا ۴ ماه پس از خرید، امکان فروش آن را نداشته باشند.

اگر می‌پرسید که با این شرایط باید کدام اوراق تسه را بخریم؟ ابتدا هدف خود را مشخص کنید. اگر می‌خواهید به هدف دریافت وام مسکن اقدام به خرید این او‌ر‌اق کنید، باید خانه مدنظر را انتخاب کرده و اطلاعات مربوط به آن را به بانک مسکن اعلام کنید تا شرایط ملک موردنظر بررسی شود. پس از تعیین زمان دریافت وام، می‌توانید اقدام به خرید اوراق تسه کنید.

اوراق تسه با تاریخ صدورشان شناسایی می‌شوند و تا ۲ سال و یک ماه پس از صدور، امکان استفاده برای دریافت وام مسکن را دارند. همچنین دارندگان این ا‌و‌راق می‌توانند در صورت عدم دریافت مسکن، تا ۲ سال پس از تاریخ صدور او‌ر‌ا‌ق اقدام به فروش آن‌ها در بازار فرابورس کنند. پس از گذشت این بازه زمانی، اوراق مربوطه قابلیت استفاده نخواهند داشت. البته بانک مسکـن امکان تمدید مدت‌زمان اعتبار اوراق تسه را دارد؛ اما این موضوع برای تمامی اوراق تسه انجام نخواهد شد.

مبلغ وام مسکن در سال ۱۴۰۳

باتوجه‌به مصوبه شورای پول و اعتبار، سقف وام خرید مسکن از محل اوراق تسه در سال ۱۴۰۳ برای زوجین ساکن تهران به ۸۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. همچنین، وام مسکن زوجین ساکن شهرستان نیز تا سقف ۶۴۰ میلیون تومان پرداخت می‌شود. افراد مجرد ساکن تهران نیز می‌توانند به ۴۰۰ میلیون تومان و در شهرستان به ۳۲۰ میلیون تومان وام مسکن دریافت کنند. وام ۸۰۰ میلیون تومانی دارای بازپرداخت ماهانه ۱۶ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و تسویه ۱۲ ساله است.

تعداد اوراق تسه برای وام مسکن چقدر است؟

هر برگ اوراق تسهیلات مسکن معادل ۵۰۰ هزار تومان وام به شما می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، با خرید هر برگ از این او‌ر‌اق، نیم‌میلیون تومان به قدرت خرید تسهیلات مسکن خود اضافه می‌کنید. برای مثال اگر برای خرید آپارتمان به ۸۰۰ میلیون تومان وام نیاز دارید، باید ۱۶۰۰ برگ اوراق تسهیلات مسکن خریداری کنید. امکان بررسی بیشتر شرایط وام مسکن و تعداد ا‌ور‌‌ا‌ق موردنیاز در جدول زیر وجود دارد.

شروط دریافت وام اوراق مسکن

برای دریافت وام مسکن، محدودیت‌های زیر وجود دارد:

• سن بنا بیشتر از ۳۰ سال نباشد.
• متقاضی چک برگشتی نداشته باشد.
• مبلغ وام بیشتر از ۸۰ درصد ارزش ملک نباشد.
• ملک دارای وام مسکن دیگری نباشد.

مدارک لازم برای دریافت تسهیلات مسکن ۱۴۰۳

اگر قصد مراجعه به بانک برای تشکیل پرونده دریافت وام را دارید، مدارک زیر را به همراه داشته باشید:

• اوراق تسه به تعداد موردنیاز باتوجه‌به مبلغ وام
• اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی وام‌گیرنده و فروشنده
• کارت‌بانکی بانک مسکن
• تکمیل فرم درخواست وام مسکن
• اصل و کپی کارت پایان خدمت خریدار
• اصل و کپی مبایعه‌نامه به همراه کد رهگیری
•  اصل و کپی تمام صفحات اسناد مالکیت
• مدارک شناسایی ضامن
• اصل و کپی مجوزهای ساختمان شامل از پروانه ساخت، پایان کار، عدم خلاف و…
• استعلام تسهیلات و چک‌های برگشتی برای دارندگان حساب‌جاری

فروش اوراق مسکن چگونه است؟

اگر در بانک مسکن سپرده بلندمدت دارید و اوراق تسه به شما تخصیص یافته است یا او‌ر‌‌اقی خریداری کرده‌اید که اکنون قصد فروش آن را دارید، باید دارای کد بورسی بوده و در یکی از کارگزاری‌های کشور ثبت‌نام کرده باشید.

در صورت دسترسی به سامانه معاملات آنلاین کارگزاری، امکان ثبت سفارش فروش برای اوراق تسه را خواهید داشت. توجه کنید که امکان فروش این اوراق تنها تا دو سال پس از تاریخ انتشار مهیاست و در صورت خرید آن‌ها، تا ۴ ماه پس از خرید امکان فروش آن‌ را نخواهید داشت؛ مگر اینکه از اعتبار اوراق خریداری شد‌ه کمتر از ۴ ماه باقی مانده باشد.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی اوراق مسکن و نکات مربوط به آن پرداختیم. اوراق تسهیلات خرید مسکن بانک مسکن با نماد «تسه»، به عنوان یکی از انواع اوراق بهادار، فرایند دریافت وام مسکن را برای افرادی که امکان سپرده‌گذاری بلندمدت در بانک ندارند، تسهیل می‌کند. اوراق تسه در بازار فرابورس معامله شد‌ه و نیاز به دریافت کد بورسی دارند. این اور‌اق با تاریخ صدورشان شناسایی می‌شوند و تا ۲ سال و یک ماه پس از صدور، امکان استفاده برای دریافت وام مسکن را دارند. همچنین دارندگان این ا‌و‌راق می‌توانند در صورت عدم دریافت مسکن، تا ۲ سال پس از تاریخ صدور او‌ر‌ا‌ق اقدام به فروش آن‌ها در بازار فرابورس کنند.

به‌ازای خرید هر برگه از اوراق تسه، می‌توانید ۵۰۰ هزار تومان وام مسکن دریافت کنید؛ بنابراین باید بر اساس مبلغ وام دریافتی اقدام به خرید اوراق تسه کنید.

سوالات متداول