سیو سود چیست و چگونه جلوی زیان را میگیرد؟
تمام سرمایه‌گذارها و معامله‌گرها حداقل یک مرتبه این موقعیت را تجربه کرده‌اند که به امید کسب سود بیشتر و بالاتر رفتن قیمت، به سرمایهگذاری ادامه داده‌اند، اما در نهایت نه‌تنها هیچ سودی کسب نکرده‌اند، بلکه به دلایلی مانند ریزش شدید بازار، معامله آن‌ها با زیان بسته شده است! در دنیای سرمایهگذاری، این نگرانی را می‌توان با استفاده از مفهومی به‌نام سیو سود برطرف کرد.
در این مقاله از کاریزما لرنینگ، توضیح می‌دهیم سیو سود چیست و چگونه می‌توانیم با استفاده از این ابزار، سرمایه‌گذاری‌ها و معاملات خود را بهتر مدیریت کنیم. اگر می‌خواهید مدیریت سرمایه خود بهتری داشته باشید و با اطمینان دست به خرید و فروش بزنید، تا انتهای این مطلب با ما همراه بمانید.
منظور از سیو سود چیست؟
سیو سود (Save Profit) یعنی بخشی از سود حاصل از یک سرمایهگذاری را برداشت (نقد) کنیم یا سود را به داراییهای بدون ریسک منتقل نماییم. در واقع هر نوع اقدامی که باعث حفظ و تثبیت سود به‌دست‌آمده شود، به معنی سیو سود است. سیو سود یکی از اصطلاحات بورسی رایج در میان سرمایه‌گذارها و معامله‌گرها است که علی‌رغم سادگی، کاربرد زیادی در مدیریت سرمایه دارد.
دلایل اهمیت سیو سود
سیو سود در بورس ایران یا سایر بازارهای مالی، نه یک مفهوم بلکه یک اقدام مهم در مدیریت سرمایه است که ریسک سرمایهگذاری و معاملات را به حداقل ممکن می‌رساند و انجام به‌موقع آن می‌تواند ریسک را کاملاً حذف کند و به اصطلاح سرمایهگذاری ما بدون ریسک (Risk-free) میشود. اما دلایل اهمیت سیو سود عبارت‌اند از:
- مدیریت سرمایه خنثی کردن اثر نوسانات بازار
پس از سیو سود، می‌توانیم منتظر ادامه روند بمانیم و دارایی خود را نگه داریم، درحالی‌که اطمینان داریم بخشی از سود را کسب کرده‌ایم و آن را از دست نخواهیم داد. چنانچه بازار مطابق میل ما رفتار کند، سود بیشتری کسب می‌کنیم و اگر روند کاملاً تغییر کند و برای مثال شاهد رنج کشیدن در بورس باشیم، مجدد با سود صحنه را ترک می‌کنیم.
- کسب آرامش و گرفتن تصمیمات منطقی
زمانی که بخشی از سود کسبشده را ذخیره می‌کنیم، فشار روانی ناشی تغییرات بازار تا حد زیادی کاهش می‌یابد و ریسک سرمایهگذاری کم میشود. در این شرایط سرمایهگذار می‌تواند با کنترل احساسات خود، با آرامش تصمیم‌گیری کند.
- دور ماندن از تصمیمات هیجانی و مدیریت ریسک
شما به‌عنوان سرمایهگذار یا معامله‌گر ممکن است بخواهیدروی بخشی از سرمایه خود کاملاً ریسک کنید. در این شرایط، اگر سیو سود نکرده باشید، این امکان وجود دارد که تمام سرمایه شما به هر دلیلی از دست برود! اما با ذخیره بخشی از سود، ریسک مدیریت میشود و صرفاً یک تصمیم هیجانی نیست.
- استفاده از فرصت‌های جدید سرمایهگذاری
سرمایهگذاری بخشی از سود به سرمایهگذار این امکان را می‌دهد که در فرصت‌های جدید و سودآور وارد شود. این رویکرد نه‌تنها به تنوع سبد سرمایهگذاری کمک میکند، بلکه ریسک کلی داراییها را نیز کاهش می‌دهد. به‌عنوان مثال می‌توانید سود حاصل از یک سرمایهگذاری را به خرید صندوق درآمد ثابت اختصاص دهید.
چگونه سیو سود کنیم؟ فرمول سیو سود
به‌طور کلی، سرمایهگذاری در بازارهای مالی، معمولاً با تحلیل و ارزیابی وضعیت بازار شروع میشود. سرمایه‌گذارها و معامله‌گرها از روشهای تحلیلی بنیادی و تکنیکال برای خرید سهام در بورس یا داراییهای دیگر در بازارهای مشابه، استفاده میکنند. اما این صرفاً قدم اول است. در کنار تحلیل و ورود مناسب، ابزارها و استراتژی‌هایی داریم که استفاده از آن‌ها ضروری است و می‌توان به‌نوعی این روش‌ها را فرمول سیو سود دانست. البته هیچ فرمول مشخصی برای سیو سود در بازارها وجود ندارد! رایج‌ترین روشهای سیو سود را در جدول زیر به‌صورت خلاصه و در ادامه کامل‌تر توضیح دادهایم.
| مقایسه روشهای سیو سود | ||
| روش | مزایا | معایب |
| فروش تدریجی | سیو سود همزمان با حفظ بخشی از دارایی | نیاز به مدیریت دستی |
| حد ضرر متحرک | خروج هوشمندانه بدون نظارت دائم | فعال شدن حد ضرر در نوسانات کوتاه‌مدت |
| ابزارهای پوشش ریسک | کسب سود در صورت ریزش بازار و بدون نیاز به فروش دارایی پایه | نیاز به دانش تخصصی و تجربه |
| ایجاد سبد سهام | کاهش ریسک و کسب بازدهی از داراییهای مختلف | نیاز به دانش تخصصی در توزیع سرمایه و انتخاب داراییها |
- استفاده از حد سود و حد ضرر (TP & SL)
رایج‌ترین و ساده‌ترین روش برای مدیریت ریسک و سیو سود، استفاده از حد سود (Take Profit) و حد ضرر (Stop Loss) است. نحوه سیو سود با حد سود و حد ضرر به این صورت است:
- حد سود، قیمت مشخصی است که معامله‌گر آن را تعیین میکند و به‌محض اینکه قیمت دارایی مورد معامله به قیمت مشخص‌شده برسد، معامله به‌صورت خودکار بسته میشود و سود کسبشده محفوظ می‌ماند.
- حد ضرر نیز نوعی فروش دارایی و خروج از معامله برای کنترل ریسک است که جلوی از دست رفتن کل سرمایه و ضررهای سنگین را میگیرد.
- استفاده از حد ضرر متحرک (Trailing Stop Loss)
تریلینگ استاپ یا حد ضرر پویا، نوع پیشرفته‌تر حد ضرر معمولی است که با توجه به افزایش یا کاهش قیمت، به‌صورت خودکار تنظیم میشود. اگر قیمت در جهت سود حرکت کند، حد ضرر با فاصله‌ی مشخصی از قیمت، خودکار بالا می‌رود و سود ذخیره میشود. چنانچه قیمت تغییر جهت بدهد، تریلینگ استاپ ثابت می‌ماند و در صورت رسیدن قیمت به آن، معامله بسته میشود. استفاده از این راهکار ساده به شما کمک میکند در عین سیو سود، همراه با روند بازار حرکت کنید.
- فروش تدریجی داراییها (Partial Sell-Off)
در روش فروش تدریجی یا فروش پلهای، سرمایهگذار دارایی خود را در چند مرحله و در قیمتهای مختلف نقد میکند. این کار دو مزیت دارد؛ سرمایهگذار در صورت افزایش قیمت، بخشی از دارایی نگه داشته است که بعداً امکان فروش آن بخش از دارایی با قیمت بالاتر وجود دارد و در صورت کاهش قیمت، بخشی از سود از قبل ذخیره شده است.
- تعیین هدف سرمایهگذاری
پیش از سرمایهگذاری، همیشه هدف خود را مشخص کنید تا درگیر هیجان و تصمیمات اشتباه نشوید. برای مثال، اگر هدف خود را 10 درصد سود در نظر گرفته‌اید، پس از افزایش قیمت دارایی به میزان 10 درصد، کل یا بخشی از سرمایهگذاری خود را نقد و سود خود را ذخیره کنید.
- تنوع‌بخشی به سبد سرمایهگذاری (Portfolio)
تنوع‌بخشی به سرمایهگذاری و حضور در بازارها و داراییهای مختلف، مزایای زیر را دارد:
- افت داراییها با رشد سایر داراییها جبران میشود.
- وابستگی به یک بازار و دارایی خاص از بین می‌رود.
- توزیع سرمایه، نوسانات را خنثی میکند.
- فرصت کسب سود از بازارها و داراییهای مختلف فراهم میشود.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم پرتفولیو و مزایای داشتن یک سبد سرمایهگذاری و همینطور دانستن روش صحیح ایجاد یک پرتفوی خوب، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه کنید:
- استفاده از ابزارهای پوشش ریسک (Hedging)
پوشش ریسک یعنی با کمک ابزارها و بازارهای مکمل مانند بازار اختیار معامله (آپشن) و استراتژی‌های این بازار، ریسک سرمایهگذاری را تا حد امکان کاهش دهیم و به‌نوعی خود را در برابر ضرر بیمه کنیم. در مقاله‌ای جامع، استراتژی های اختیار معامله فعال در کارگزاری کاریزما را همراه با مثال دقیق توضیح دادهایم. برای فعالیت در بازار آپشن، نیاز به کـد معامـلات آپـشـن دارید که از طریق دکمه زیر می‌توانید این کد را دریافت کنید:
یکی دیگر از روشهای رایج پوشش ریسک و سیو سود این است که سرمایهگذار به‌جای خرید سهام، با مبلغ بسیار پایین‌تر، قرارداد اختیار خرید آن سهم را خریداری و مابقی سرمایه خود را تا زمان سررسید قرارداد در صندوق‌های درآمد ثابت سرمایهگذاری میکند. بدین ترتیب سرمایهگذار می‌تواند سهام را به قیمت پایین‌تری خریداری کرده و همزمان سود صندوق درآمد ثابت را نیز دریافت کند.
سیو سود پلهای چیست؟
خرید یا فروش پلهای که در اصطلاح به آن میانگین کم کردن (Averaging Down) نیز می‌گویند، یک استراتژی موثر در سرمایهگذاری است و به این صورت عمل میکند که به‌جای خرید یا فروش یک‌باره، سرمایهگذار در چند مرحله و در قیمتهای متفاوت یک دارایی را می‌خرد یا سرمایهگذاری خود را نقد میکند. در بخش بعدی، مثالی از سیو سود پلهای ارائه می‌دهیم.
سیو سود در سهام چیست؟
سیو سود در سهام به‌معنای فروش بخشی از سهام است که قبلاً خریداری کرده‌اید. این استراتژی زمانی مفید است که قیمت سهم پس از خرید افزایش یافته و شما نگران کاهش آن در آینده هستید. فرض کنید شما 100 سهم را به قیمت 1000 تومان خریداری کرده‌اید. اکنون برای استفاده از استراتژی سیو سود پلهای، تصمیم می‌گیرید در صورت افزایش قیمت، سهام خود را به‌تدریج بفروشید.
- وقتی قیمت به 1200 تومان رسید، 30 واحد از سهام خود را می‌فروشید.
- وقتی قیمت به 1400 تومان رسید، 40 سهم دیگر را می‌فروشید.
- در نهایت، وقتی قیمت به 1500 تومان رسید، 30 سهم باقی‌مانده را می‌فروشید.
در این روش، شما سود را به تدریج قفل کرده‌اید و در عین حال از افزایش قیمتهای بیشتر نیز بهره می‌برید. بالعکس، 50 سهم را با قیمت 1000 تومان می‌خرید و قیمت کاهش می‌یابد. 50 سهم دوم را با قیمت 900 تومان خریداری می‌کنید. در این صورت، شما 100 سهم را با میانگین قیمت 950 تومان خریداری کرده‌اید.
آموزش تصویری سیو سود در بورس (مثال)
در این بخش، استراتژی‌های سیو سود را به‌صورت تصویری روی یک نمودار قیمت همراه با توضیحات لازم، به شما نشان می‌دهیم.
سیو سود؛ کشتی نجات در بازارهای مالی
در این مطلب توضیح دادیم سیو سود چیست و چگونه می‌توانیم با انجام چند کار ساده، ریسک را به حداقل برسانیم تا خیالمان از بابت کسب سود آسود باشد. قطعاً هیچکس نمی‌تواند یک دارایی را در بهترین قیمت خریداری کند و در بالاترین قیمت بفروشد و تمام سود ممکن را به‌دست آورد! در این شرایط عدم قطعیت، تنها مدیریت سرمایه و ریسک به کمک ما می‌آیند.
روشهای ارائه‌شده در این مطلب، در تمام بازارها کاربرد دارند. بنابراین توصیه می‌کنیم در سرمایه‌گذاری‌ها و معاملات خود، سیو سود را جدی بگیرید. آیا شما از استراتژی‌های سیو سود استفاده می‌کنید؟ انتهای مطلب برای ما کامنت بگذارید.
سوالات متداول
سیو سود بهمعنی نقد کردن یا فروش بخشی از سود حاصل از یک سرمایهگذاری است. این استراتژی سودهای کسبشده را ذخیره میکند و در صورت تغییر روند بازار، جلوی ضرر و از دست رفتن سرمایه را میگیرد.
در بورس، سیو سود به فرآیند فروش بخشی از سهام یا داراییهای خریداریشده بهمنظور قفل کردن سودهای کسبشده گفته میشود. این کار معمولاً در زمانی انجام میشود که قیمت سهم افزایش یافته و سرمایهگذار میخواهد از سود خود محافظت کند و ریسک کاهش قیمت را تقریباً حذف کند.
سیو سود معمولاً به شکل فروش پلهای انجام میشود. در این روش، سرمایهگذار دارایی خود را در چند مرحله و با قیمتهای مختلف میفروشد تا بخشی از سود را ذخیره کند و در عین حال فرصت بهرهبرداری از افزایشهای بیشتر قیمت را داشته باشد. روشهای دیگر سیو سود را در این مقاله و در بخش «چگونه سیو سود کنیم؟» توضیح دادهایم.
ترید بهمعنی معامله کردن و خرید و فروش سریع داراییها در بازار است. معمولاً تریدرها با استفاده از ابزارهایی مانند حد ضرر متحرک یا بستن بخشی از معامله (کاهش حجم معامله)، سیو سود میکنند.
