یکی از مواردی که ذهن هر تازه وارد به بازار سرمایه را به خود مشغول می‌کند ساعت معاملات بازارهای مالی مختلف است. بازار سهام، بازار آتی، گواهی سپرده کالایی و هر یک از بازارهای مالی ساعت معاملاتی مشخصی دارند که لازم است سهامداران نسبت به آن اطلاعات لازم را داشته باشند. برای آگاهی از زمان معاملاتی هر یک از بازارها ابتدا لازم است که به یک معرفی اجمالی از بازار مدنظر بپردازیم و سپس از ساعت شروع و پایان کار این بازارها آگاه شویم.

در این مقاله به سوال‌هایی از قبیل اینکه ساعت کاری بازارهای مالی مختلف چگونه است؟ ساعت کاری بورس در سال 1401 به چه صورت است؟ و دیگر سوالات مرتبط با آن پاسخ خواهیم داد. 

ساعت معاملات در بازارهای مالی مختلف

بازارهای مالی در ایران متنوع و گسترده است که پیشتر از آن‌ها نام برده شد. بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس، بورس کالا، بورس انرژی، بازار آتی و بازار اختیار معامله، تعدادی از بازارهای مالی فعال در ایران هستند.همچنین در بخش بازار فیزیکی بورس کالا تالارهای مختلفی هستند که هر کدام به معاملات محصولات صنعتی، شیمیایی یا نفتی می‌پردازد که ساعت معاملات آن‌ها نیز متفاوت است.

اگر به دنبال یافتن ساعت شروع و پایان معاملات در این بازارها هستید ابتدا می‌بایست آشنایی کاملی با این بازارها داشته باشید. در مقاله حاضر به طور مختصر هر کدام را معرفی می‌کنیم اما اگر به یادگیری بهتر این بازارها و تفاوت هر کدام علاقه‌مند هستید پیشنهاد می‌کنیم مقاله «آشنایی با انواع بورس در ایران» را مطالعه کنید که در آن به تفصیل این بازارها شرح داده شدند.

ساعت معاملات بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار بازاری است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار تحت قوانین و مقررات مشخصی انجام می‌شود. قیمت سهام در بازار بورس بر اساس عرضه و تقاضا و در زمان معاملاتی این بازار صورت می‌گیرد. بسیاری از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در این بازار فعال می‌باشند بنابراین اطلاع از زمان معاملات بورس اوراق بهادار بسیار مهم است.

بورس اوراق بهادار تهران از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۰۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ فعال است و سرمایه‌گذاران امکان ثبت و حذف سفارش، خرید و یا فروش سهام و سایر اوراق بهاداری که در آن معامله می‌شوند را دارند. لازم به ذکر است که زمان پیش‌گشایش بورس اوراق بهادار در سال 1401 نیز از ساعت ۰8:45 تا ۰۹:۰۰ است که امکان ثبت و حذف سفارش وجود دارد اما خرید و فروش صورت نمی‌گیرد. این بازار در روزهای پنج‌شنبه و جمعه و تعطیلات رسمی فعالیت ندارد و تعطیل است.

برای اطلاع از جزییات این بازار و سهم‌های مختلف می‌توانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس www.tsetmc.com  مراجعه کنید. سرمایه‌گذاران برای ورود به این بازار نیاز به گرفتن کد بورسی و ثبت نام در کارگزاری دارند. برای دریافت کد بورسی در کمترین زمان ممکن و به صورت غیرحضوری می‌توانید بر روی گزینه زیر کلیک کنید.

ساعت معاملات در فرابورس

فرابورس ایران نیز بازاری مشابه بورس اوراق بهادار تهران است و مهم‌ترین کارکرد آن پذیرش شرکت‌ها و ابزاهایی است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته اما تمایل به ورود سریع‌تر به بازار سرمایه را دارند. همچنین ابزاهای مالی متنوعی نظیر انواع اوراق بهادار اسلامی، اسناد خزانه دولتی، صندوق‌های قابل معامله (ETF) و غیره در فرابورس ایران معامله می‌شوند. مانند بورس اوراق بهادار تهران، ساعت معاملات در این بازار نیز به این صورت است که پس از یک دوره پیش‌گشایش از ساعت ۰8:45 تا ۰۹:۰۰، از ساعت ۰۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ سهام در آن خرید و فروش می‌شود.  

گفتنی است که ساعت معاملات در این بازار چندی پیش تا ساعت 13 اعلام شده بود و مجدد به ساعت 12:30 بازگشت. برای مشاهده اطلاعیه‌های جدید فرابورس در این خصوص و در مورد دیگر موارد می‌توانید به سایت فرابورس ایران به نشانی www.ifb.ir مراجعه کنید.

ساعت معاملات بورس کالا

بورس کالای ایران خود شامل بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار مشتقه و بازار مالی است. در مقاله «بورس کالا چیست؟» به طور مفصل به هر کدام از این بازارها پرداخته ایم. در ادامه به صورت مختصر هر کدام از این بازارها را معرفی و ساعت معاملات آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

1- زمان معاملات تالارهای بورس کالای ایران

بازار فیزیکی یکی از بازارهای مهم بورس کالا است که ارزش کل معاملات آن بیشتر از سایر بازارها (بازار آتی، اختیار معامله و مالی) است. در این بازار، محصولات مهم و مختلفی مانند انواع محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی، محصولات کشاورزی و همین‌طور انواع محصولات صنعتی و معدنی دادوستد می‌شود.

هر کدام از این محصولات در تالار مشخصی معامله می‌شود که عموما با همان نام شناخته می‌شود. به عنوان مثال محصولات پتروشیمیایی در تالار پتروشیمی و محصولات فولادی در تالار صنعتی معامله می‌شوند. به جهت آنکه حجم زیادی از محصولات در این تالارها معامله می‌شود و امکان ثبت سفارش برای متقاضیان و کارگزاری‌ها فراهم باشد زمان مشخصی به هر کدام از این تالارها اختصاص داده شده است.

ساعت معاملات تالار پتروشیمی

در این تالار محصولات شیمیایی همچون آروماتیک‌ها، پلیمری ها (پلی اتیلن‌ و پلی پروپیلن‌)، گریدهای PET، گرید استایرن مونومر، متانول، اوره و انواع کودها و دیگر محصولات شیمیایی معامله می‌شوند. ساعت معاملات تالار پتروشیمی در روزهای شنبه تا چهارشنبه و در ساعت 13:30 است. دقایقی قبل از شروع تالار به عنوان زمان ثبت سفارش در نظر گرفته می‌شود که با توجه به حجم عرضه متغیر است.

ساعت معاملات تالار فرآورده‌های نفتی

تالار فرآورده‌های نفتی نیز شامل محصولات پالایشگاهی از قبیل؛ وکیوم باتوم، لوب کات، گوگرد کلوخه و گرانوله، قیر و غیره است و شروع معاملات این تالار از ساعت 15 شنبه تا چهارشنبه هر هفته است.

ساعت معاملات تالار محصولات کشاورزی

تالار محصولات کشاورزی شامل محصولاتی از قبیل گندم خوراکی، جو، ذرت دانه‌ای، پسته، جوجه یک روزه گوشتی و غیره است. زمان معاملات تالار محصولات کشاورزی در بورس کالا از شنبه تا چهارشنبه و از ساعت 13 شروع می‌شود.

ساعت معاملات تالار صنعتی و معدنی

عرضه انواع فولاد، سنگ آهن و مقاطع فولادی در این تالار صورت می‌گیرد. ساعت شروع معاملات در این تالار ساعت 11 شنبه تا چهارشنبه هر هفته است.

ساعت معاملات تالار سیمان

همانطور که از نام آن پیداست در این تالار انواع سیمان به صورت فله‌ای و پاکتی عرضه می‌شوند و متقاضیان می‌توانند راس ساعت 11:30 دقیقه روزهای شنبه تا چهارشنبه سفارشات خود را ثبت کنند. تفاوتی که معاملات سیمان در بورس کالا دارد این است که تمام اشخاص حقیقی و حقوقی که کد معاملاتی از بورس کالا دریافت کرده اند امکان ثبت سفارش را دارند. در صورتیکه کد بورس کالا ندارید می‌توانید بر روی گزینه زیر کلیک کنید.

ساعت معاملات تالار خودرو

عرضه خودرو در بورس کالا به تازگی و در سال 1401 کلید خورده است و تا کنون خودروهای سواری، وانتی و کامیونی در آن عرضه شده اند که برخی با استقبال خوبی از سوی متقاضیان همراه بوده اند. معاملات خودرو در بورس کالا در تالار فیزیکی انجام می‌شود و در صورتیکه اطلاعیه عرضه‌ای وجود داشته باشد در روز عرضه راس ساعت 09:00 معاملات آن آغاز می‌شود. گفتنی است روزهای فعالیت تالار فیزیکی نیز از شنبه تا چهارشنبه هر هفته است اما برای مشاهده این تالار لزوما می‌بایست عرضه ای وجود داشته باشد.

در کنار معاملات سیمان، معاملات خودرو نیاز به دریافت کد نقش و ثبت معاملات در سامانه جامع تجارت ندارد و هر شخصی تنها با کد ملی خود قادر به خرید خودرو از بورس کالا است. در صورتیکه از نحوه دریافت کد معاملاتی بورس کالا و خرید خودرو از بورس کالا اطلاعی ندارید در مقاله «چگونه از بورس کالا خودرو بخریم؟» راهنمای ثبت نام و خرید خودرو را گام به گام توضیح داده ایم.

ساعت معاملات تالارهای بورس کالا

دیگر تالارها و رینگ‌های معاملاتی بورس کالا نیز هر کدام در ساعت مشخصی آغاز به فعالیت می‌کنند که در سایت بورس کالا تقویم کاری فعالیت تالارهای معاملاتی بورس کالا را می‌توانید مشاهده کنید. جهت مشاهده ساعات شروع تالارهای مختلف بورس کالا کلیک کنید.

2- ساعت معاملات بازار فرعی بورس کالا

محصولاتی که در تالار فرعی معامله می‌شوند شامل کالاهایی هستند که طبق مقررات شرایط پذیرش در بازار فیزیکی را ندارند. محصولات عرضه شده در این بازار مانند بازار فیزیکی از استانداردهای بخصوصی برخوردار نیستند و کیفیت آن‌ها تفاوت دارد. ساعت کار تالار فرعی از شنبه تا چهارشنبه هر هفته و شروع معاملات آن از ساعت 15:15 است.

3- ساعت معاملات بازار مالی بورس کالا

بازار مالی با هدف تامین مالی تشکیل شد و شامل بخش‌های گواهی سپرده کالایی، صندوق‌های کالایی و معاملات سلف موازی استاندارد است. هرچند اوراق مورد معامله در بازار مالی زیرمجموعه بورس کالا هستند اما با کد بورسی می‌توان آن‌ها را خرید و فروش کرد. بنابراین هر شخص تنها با داشتن کد معاملاتی بورس و ثبت نام در کارگزاری می‌تواند این اوراق را خرید و فروش کند.

ساعت معاملات گواهی سپرده کالایی

گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که موید مالکیت دارنده‌ آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تایید بورس صادر می‌گردد. سکه طلا، زعفران، ذرت، جو، پسته و زیره سبز از جمله محصولاتی هستند که دارای گواهی سپرده کالایی هستند. ساعت کار بازار گواهی سپرده کالایی نیز مانند بازار فیزیکی متفاوت است به دلیل اینکه محصولات زیادی در آن معامله می‌شوند. به عنوان مثال نمادهای گواهی سپرده کالایی سکه تمام طرح جدید از ساعت 11:30 تا 15 روزهای شنبه تا چهارشنبه است. نمادهای گواهی سپرده کالایی محصولات کشاورزی نیز از ساعت 8:45 تا 15 روزهای شنبه تا چهارشنبه است. ساعت معاملات گواهی سپرده شمش طلا اما از ساعت 10 تا 17 روزهای شنبه تا چهارشنبه و 10 تا 15 روزهای پنج شنبه است. ساعات معاملات دیگر اوراق گواهی سپرده کالایی را می‌توانید با مراجعه به این صفحه از سایت بورس کالا پیدا کنید.

ساعت معاملات صندوق‌های کالایی

صندوق کالایی به اوراق بهاداری گفته می‌شود که مالکیت دارنده آن را بر یک صندوق متشکل از کالاهایی مشخص مانند سکه و طلا را تعیین می‌کند. در حال حاضر دو صندوق کالایی زعفران و صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلا در بورس معامله می‌شوند. صندوق کالایی زعفران از شنبه تا چهارشنبه هر هفته از ساعت 8:45 تا 15 است. صندوق‌های سرمایه گذاری پشتوانه طلا نیز از ساعت 11:30 تا 15 همان روز قابل معامله هستند.

ساعت معاملات اوراق سلف موازی استاندارد

قرارداد سلف برعکس قرارداد نسیه به گونه ای است که مشتری مبلغ قرارداد را در زمان حال پرداخت می‌کند و کالا را در زمان آینده دریافت می‌کند. اوراق سلف عادی دارای بازار ثانویه نیستند که به تدریج برای برخی از این اوراق بازار ثانویه در نظر گرفته شد که به آن‌ها اوراق سلف موازی استاندارد گفته شد. ساعت معاملات سلف موازی استاندارد کلیه دارایی‌ها به جز سکه مرکزی از شنبه تا چهارشنبه هر هفته از ساعت 8:45 تا 16 است. سلف موازی استاندارد سکه مرکزی نیز از ساعت 11:30 تا 16 روزهای شنبه تا چهارشنبه است.

4- ساعت معاملات بازارهای مشتقه بورس کالا

اوراقی هستند که ارزش خود را از یک دارایی پایه دیگر مثل محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی، سکه و… می‌گیرند. در واقع ارزش این اوراق از ارزش دارایی که در قرارداد ذکر شده، مشتق می‌شود و به همین دلیل به آن‌ها اوراق مشتقه می‌گویند. در ابزارهای مشتقه چهار نوع ابزار وجود دارد که شامل پیمان‌های آتی، قراردادهای آتی، قرارداد اختیار معامله و قرارداد سوآپ (معاوضه) قرار دارند که دو نوع قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله در حال حاضر در بورس کالا فعالیت دارند و بیشتر مورد توجه هستند.

ساعت معاملات بازار آتی

قرارداد آتی، قراردادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند مقدار معینی از کالای مشخصی را باکیفیت و قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص معامله نمایند. ساعت معاملات قراردادهای آتی زعفران و طلا مطابق با آخرین اطلاعیه بورس کالا، از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 10 آغاز شده و تا ساعت 17 و در روزهای پنج شنبه نیز تا ساعت 15 ادامه می‌یابد. دوره پیش گشایش آن نیز از ساعت 10 تا 10:30 است. نکته‌ای که باید ذکر شود این است که ساعت معاملات قراردادهای آتی نقره در آخرین روز معاملاتی تا ساعت 13:00 است.

ساعت معاملات بازار اختیار معامله

اختیار معامله قراردادي است بین خریدار و فروشنده که براساس آن خریدار قرارداد، حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. ساعت شروع معاملات قراردادهای اختیار معامله مشابه با ساعت معاملات قراردادهای آتی است و از شنبه تا پنج شنبه است. ساعت معامله نیز از ساعت 10 شروع شده و تا 10:30 یک دوره پیش گشایش دارد و سپس در روزهای شنبه تا چهارشنبه تا ساعت 17 و در روزهای پنج شنبه نیز تا ساعت 15 معاملات صورت می‌گیرد.

برای اینکه از اطلاعیه‌های جدید بورس کالا در خصوص ساعت معاملات و موارد دیگر اطلاع یابید می‌توانید به سایت بورس کالا به نشانی www.ime.co.ir مراجعه نمایید. خلاصه ای از آنچه که تا کنون گفته شد را می‌توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.  

ساعت ثبت سفارش عرضه اولیه چگونه است؟

ساعت آغاز به کار عرضه‌های اولیه و پذیره نویسی‌ها و ثبت سفارش در آن‌ها توسط ناظر بازار در روزیکه عرضه صورت می‌گیرد مشخص می‌شود و بنابراین برای اطلاع از ساعت دقیق ثبت سفارش در عرضه‌های اولیه می‌بایست به پیام‌های ناظر در سایت tsetmc.ir مراجعه کنید. با این حال عموما عرضه‌های اولیه چند وقت اخیر از ساعت 10 تا 12 روزهای شنبه تا چهارشنبه صورت گرفته است.

سوالات متداول

بورس اوراق بهادار ایران در چه روزهایی فعالیت می‌کند؟

بورس اوراق بهادار و فرابورس در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 تا 12:30 فعالیت می‌کند.

پیش‌گشایش بورس اوراق بهادار در چه ساعتی آغاز می‌شود؟

دوره پیش گشایش بورس اوراق بهادار از ساعت 8:45 تا 9 است.