ساعت معاملات بازارهای مالی ایران

زمان در بازار سرمایه حکم طلا را دارد! دانستن ساعت معاملات بورس می‌تواند شما را یک قدم جلوتر از رقبا قرار دهد و نقش کلیدی در موفقیت شما ایفا کند. اغراق نیست اگر بگوییم که هر لحظه از زمان معاملات در بازار سرمایه فرصتی است که می‌تواند سرنوشت سرمایه‌گذاری شما را تغییر دهد. 

اما متاسفانه هر ابزار مالی، از سهام گرفته تا گواهی سپرده کالایی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ساعت‌های معاملاتی مخصوص به خود را دارد! پس برای آشنایی با ساعت معاملات بورس ۱۴۰۳ برای انواع اوراق بهادار، در این مقاله از کاریزما لرنینگ، همراه ما باشید.

آشنایی با مراحل انجام معاملات در بازار سرمایه

ساعت معاملات در بازار سرمایه ایران تعیین‌کننده زمان‌هایی است که می‌توان نسبت به خرید و فروش انواع اوراق بهادار اقدام کرد. از آنجایی که انواع مختلفی از اوراق بهادار در بازار وجود دارد، ساعات معاملات آن‌ها نیز با هم متفاوت است. اما باید پیش از آشنایی با ساعت معاملات هر یک از اوراق بهادار، با یک نکته مهم آشنا شوید. هر روز معاملاتی در بازار سرمایه به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:

• مرحله پیش‌گشایش

در ابتدای هر روز معاملاتی، یک بازه زمانی زمانی به نام پیش‌گشایش در نظر گرفته شد‌ه است. هدف اصلی از این مرحله، تعیین قیمت اولیه سهام برای آغاز معاملات رسمی است. در این بازه زمانی، معامله‌گران می‌توانند سفارش‌های خرید و فروش خود را ثبت، ویرایش یا حذف نمایند. با این حال، در پنج دقیقه پایانی این مرحله، امکان حذف یا ویرایش سفارشات وجود ندارد و تنها ثبت سفارش جدید امکان‌پذیر خواهد بود.

به بیان دیگر، در ساعت پیش گشایش بورس، سفارش‌ها تنها ثبت می‌شوند و به‌صورت مستقیم انجام نمی‌شوند. قیمت اولیه سهام بر اساس تعادل بین حجم سفارش‌های خرید و فروش در این مرحله تعیین خواهد شد. توجه داشته باشید که به دلیل عدم قطعیت در مورد قیمت نهایی سهام در آغاز معاملات رسمی، ممکن است شاهد هیجان معاملاتی و ایجاد صف‌های خرید یا فروش در این مرحله باشیم.

• مرحله معاملات رسمی

پس از پایان مرحله پیش‌گشایش، معاملات رسمی بازار آغاز می‌شود. به محض آغاز معاملات بورس، سفارش‌های خرید و فروش به صورت لحظه‌ای با یکدیگر تطبیق یافته و معاملات انجام می‌گردد. قیمت سهام در این مرحله تحت تأثیر عرضه و تقاضا به صورت مداوم تغییر می‌کند.

نحوه آشنایی با ساعات جدید معاملات بورس

یکی از نکاتی که باید به آن توجه کنید، این است که ساعت معاملات بورس همیشه ثابت نیست و ممکن است بر اساس شرایط بازار یا تصمیمات نهادهای نظارتی تغییر کند. این تغییرات می‌تواند شامل کاهش یا افزایش ساعت معاملات بورس یا حتی جابه‌جایی ساعت آغاز و پایان آن باشد.

به همین دلیل بهتر است که همواره اخبار و اطلاعیه‌های رسمی بازار سرمایه را دنبال کنید تا بتوانید برنامه‌ریزی دقیقی برای معاملات خود داشته باشید. یکی از راه‌های اطلاع از تغییرات ساعت معاملاتی، بررسی پیام ناظر است که امکان بررسی آن از طریق سایت tsetmc مهیاست. در ادامه مقاله به بررسی کامل ساعت معاملات بورس در سال ۱۴۰۳ پرداخته‌ایم.

معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در چه ساعتی انجام میگیرد؟

بازار سرمایه ایران طیف گسترده‌ای از ابزارهای مالی را در خود جای داده است و هر یک از این ابزارها، ویژگی‌ها و قوانین خاص خود را دارند. به همین دلیل ساعات معاملاتی آن‌ها متفاوت است. در ادامه به بررسی دقیق ساعت انجام معاملات در بورس برای هر یک از این ابزارهای مالی می‌پردازیم:

سهام و حق تقدم سهام

سهام به عنوان اصلی‌ترین ابزارهای معاملاتی در بازار سرمایه، عمده حجم معاملات را به خود اختصاص می‌دهد. این اوراق در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ قابل معامله هستند. مرحله پیش‌گشایش آن‌ها نیز به مدت ۱۵ دقیقه از ساعت ۸:۴۵ تا ۹ صبح انجام می‌شود. 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهامی

صندوق‌های سهامی عمدتاً در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند. به همین دلیل، ساعت معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) مشابه سهام است و از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. پیش گشایش این صندوق‌ها نیز از ساعت ۸:۴۵ تا ۹ صبح انجام می‌شود. 

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط

ساعت معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط (قابل معامله در بورس یا همان ETF) از ساعت ۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ است. پیش‌گشایش نیز از ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ انجام می‌شود. این زمان‌بندی در روزهای کاری بازار سرمایه ایران (شنبه تا چهارشنبه) برقرار است. روزهای تعطیل رسمی و پنجشنبه‌ها، بازار بورس تعطیل است.

اوراق با درآمد ثابت و صندوق‌های سرمایه‌گذاری درآمد ثابت

اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق خزانه و اوراق مشارکت نیز در بازار سرمایه معامله می‌شوند. این اوراق معمولاً دارای بازدهی ثابت و مشخصی هستند و ریسک کمتری نسبت به سهام دارند. اوراق با درآمد ثابت و صندوق‌های درآمد ثابت از ساعت ۸:۳۰ صبح قابل معامله هستند. ساعت پیش گشایش اوراق با درآمد ثابت و صندوق‌های آن از ساعت 8:25 تا 8:30 است.

گواهی سپرده سکه و شمش طلا و صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا

گواهی سپرده شمش طلا از شنبه تا پنج‌شنبه قابل معامله است. هر روز از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲:۰۰، مرحله پیش‌گشایش آن برگزار می‌شود و سپس از ساعت ۱۲:۰۰ تا ۱۷:۰۰، معاملات آن به صورت پیوسته ادامه دارد. اما یک استثنا برای معاملات این اوراق وجود دارد و آن، امکان انجام معاملات در روزهای پنج‌شنبه است. معاملات گواهی سپرده شمش طلا در روزهای پنج‌شنبه که معاملات از ساعت ۱۲:۰۰ تا ۱۵:۰۰ ادامه می‌یابد.

معاملات گواهی سپرده سکه طلا نیز از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۱۲:۰۰ تا ۱۵:۰۰ انجام می‌شود. مرحله پیش‌گشایش این معاملات نیز مانند گواهی سپرده شمش طلا، از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲:۰۰ است. زمان پیش‌گشایش و معامله صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا نیز در همین ساعات برگزار می‌شود.

گواهی سپرده کالایی محصولات کشاورزی و صنایع

گواهی سپرده کالایی یکی از ابزارهای مالی است که امکان سرمایه‌گذاری در کالاهای فیزیکی مانند محصولات کشاورزی و مواد اولیه صنعتی را فراهم می‌کند. در بازار سرمایه ایران، گواهی سپرده کالایی برای طیف گسترده‌ای از کالاها از جمله محصولات کشاورزی (مانند زیره، زعفران، برنج و پسته)، مواد معدنی (مانند سیمان، شیشه و میلگرد) و فلزات گران‌بها (مانند طلا) صادر می‌شود. معاملات گواهی‌های سپرده کالایی در روزهای شنبه تا چهارشنبه انجام می‌شود. با این حال، ساعت شروع و پایان معاملات آن‌ها بسته به نوع کالا متفاوت است:

محصولات کشاورزی

معاملات گواهی سپرده کالایی محصولات کشاورزی مانند زعفران و پسته در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۵ عصر انجام می‌شود. مرحله پیش‌گشایش نیز به مدت ۱۵ دقیقه از ساعت ۸:۴۵ تا ۹ صبح برگزار می‌شود. ساعت معاملات صندوق‌های کالایی مانند صندوق‌های مبتنی بر زعفران نیز به همین صورت است.

گواهی سپرده کالایی سیمان

گواهی سپرده کالایی سیمان، شیشه و میلگرد نیز در بازار سرمایه ایران معامله می‌شوند. اما برخلاف محصولات کشاورزی، معاملات این کالاها به صورت ناپیوسته و در ساعات مشخصی انجام می‌شود. به عنوان مثال، معاملات گواهی سپرده کالایی سیمان تنها در روزهای دوشنبه و سه شنبه انجام می‌شود. مرحله پیش‌گشایش این اوراق از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴ آغاز می‌گردد و پس از آن، به صورت حراج تک قیمتی، معامله نهایی انجام می‌شود. 

گواهی سپرده کالایی شیشه و میلگرد

معاملات گواهی سپرده کالایی شیشه و میلگرد در بورس کالای ایران نیز مانند گواهی سپرده کالایی سیمان، به‌صورت حراج تک‌قیمتی و در روز مشخصی انجام می‌شود. روز معاملاتی این دو گواهی‌، روزهای دوشنبه هر هفته است. نکته قابل توجه این است که در صورت تعطیلی رسمی در روز دوشنبه، معاملات به اولین روز کاری بعدی موکول خواهد شد.

ساعات معاملاتی این گواهی‌ها شامل دو مرحله است. مرحله پیش‌گشایش از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴:۰۰ برگزار می‌شود. در این بازه زمانی، امکان ثبت سفارش‌ها وجود دارد، اما معامله‌ای انجام نمی‌شود. پس از این مرحله، رأس ساعت ۱۴:۰۰ مرحله گشایش یا همان حراج تک‌قیمتی آغاز می‌شود که در آن معاملات با یک قیمت واحد انجام می‌گیرند.

ساعت معاملات بازار مشتقه بورس کالا

معاملات قراردادهای اختیار معامله از شنبه تا پنج‌شنبه انجام می‌شود و ساعت شروع آن مشابه قراردادهای آتی است. هر روز از ساعت ۱۰:۰۰ تا ۱۰:۳۰ دوره پیش‌گشایش برگزار می‌شود و سپس معاملات اصلی آغاز می‌گردد. زمان پایان معاملات در روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۷:۰۰ و در روزهای پنج‌شنبه ساعت ۱۵:۰۰ است.

ساعت معاملات اوراق سلف موازی در بورس کالا

زمان معاملات سلف موازی استاندارد کلیه دارایی‌ها به جز سکه مرکزی از شنبه تا چهارشنبه هر هفته از ساعت 9:00 تا 15 است. پیش گشایش آن نیز از ساعت 8:45 الی 9:00 انجام می‌شود. اما معاملات پیوسته سلف موازی استاندارد سکه مرکزی در ساعات 12:00 الی 15:00 انجام می‌شود و پیش‌گشایش آن نیز 11:30 الی 12:00 است. 

ساعت معاملات بورس انرژی

ساعت باز شدن معاملات بورس در رینگ داخلی بازار فیزیکی بورس انرژی از ۹:۳۰ دقیقه صبح آغاز می‌شود و در ساعت ۱۶:۳۰ همان روز معاملاتی پایان می‌یابد. در رینگ بین‌المللی بازار فیزیکی بورس انرژی، ساعت معاملات از ۹:۳۰ صبح شروع می‌گردد و می‌تواند تا ساعت ۱۶:۳۰ یا حتی ۱۷ و بیشتر از آن تمدید شود.

در بازار مشتقه بورس انرژی، ساعت معاملات اوراق سلف موازی استاندارد برق از ساعت ۸:۳۰ صبح آغاز می‌شود و تا ساعت ۱۲:۳۰ ظهر ادامه می‌یابد. همچنین در بازار برق، ساعت معاملات از ۹:۳۰ صبح شروع شد‌ه و تا ساعت ۱۲ ظهر ادامه خواهد داشت.

ساعت کار بورس کالا

برای بررسی ساعت کار بورس کالا، می‌توانید به سایت بورس کالای ایران مراجعه کنید. به نقل از سایت بورس کالا، ساعات معاملات بازار فیزیکی بورس کالا مطابق با جدول زیر است:

ساعت ثبت سفارش عرضه اولیه چگونه است؟

ثبت سفارش عرضه اولیه در بورس معمولاً در روزهای کاری بازار (از شنبه تا چهارشنبه) انجام می‌شود. ساعت ثبت سفارش برای عرضه‌های اولیه و پذیره‌نویسی‌ها توسط ناظر بازار در روز عرضه یا پذیره‌نویسی تعیین می‌گردد.

برای اطلاع از ساعت بازگشایی معاملات بورس برای عرضه‌اولیه‌ها، کافی است پیام‌های ناظر بازار را بررسی کنید. با مراجعه به وب‌سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) نیز می‌توانید پیام‌های ناظر بازار را مشاهده نمایید.

خلاصه ساعات معاملات بورس

در این مقاله به بررسی ساعت ثبت سفارش در بورس پرداختیم زیرا آگاهی از ساعت معاملات بازار بورس می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا از فرصت‌های موجود به بهترین شکل استفاده کنند. همچنین گفتیم که هر ابزار مالی در بازار سرمایه، از سهام گرفته تا گواهی‌های سپرده کالایی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری، دارای ساعت‌های معاملاتی خاص خود هستند که دانستن آن‌ها برای تصمیم‌گیری‌های به‌موقع و مؤثر ضروری است.

گفتیم که معاملات در بازار سرمایه ایران به دو مرحله اصلی پیش‌گشایش و معاملات رسمی تقسیم می‌شوند. مرحله پیش‌گشایش فرصتی برای ثبت و ویرایش سفارش‌ها و تعیین قیمت اولیه سهام است، درحالی‌که در ساعت معاملاتی بورس، سفارش‌های خرید و فروش به‌صورت لحظه‌ای تطبیق یافته و انجام می‌شود. همچنین ساعت شروع معاملات بورس برای انواع اوراق بهادار را بررسی کردیم و به ساعت پایانی معاملات بورس پرداختیم.

سوالات متداول