مقصر تصادف زنجیره ای کیست؟ + نحوه تعیین خسارت
مقصر تصادف زنجیره ای کیست؟ + نحوه تعیین خسارت
مقصر تصادف زنجیره ای کیست؟ در بزرگراه شلوغ و پرسرعت یا در ترافیک سنگین شهری، وقتی ناگهان چندین خودرو به هم برخورد می‌کنند، مشخص کردن مقصر اصلی به یک معمای پیچیده تبدیل میشود. در چنین شرایطی، قوانین تصادفات زنجیره ای راهکارهای مختلفی برای تعیین مقصر و پرداخت خسارت ارائه میدهند؛ اما همیشه نمی‌توان به سادگی فرد یا وسیله نقلیه‌ای را که اولین برخورد را ایجاد کرده، مقصر اصلی دانست.
آیا می‌دانید قانون چه تعریفی از مقصر در این نوع حوادث دارد و روند پرداخت خسارت در تصادفات زنجیره ای چگونه انجام میشود؟ در این مقاله از کاریزما لرنینگ، به بررسی قوانین و شرایط مربوط به تصادفات زنجیره ای می‌پردازیم تا پاسخی روشن به این پرسش‌های مهم پیدا کنیم.
تصادف زنجیره ای چیست؟
تصادف زنجیره ای به حادثه‌ای گفته میشود که در آن چندین وسیله نقلیه به صورت متوالی با یکدیگر برخورد می‌کنند. این نوع تصادفات معمولاً در جاده‌هایی با ترافیک بالا، شرایط آب و هوایی نامساعد یا در اثر عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی اتفاق می‌افتند.
دلایل بروز تصادفات زنجیره ای
از مهم‌ترین دلایل وقوع تصادف زنجیرهای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت زیاد: یکی از مهم‌ترین دلایل وقوع تصادفات زنجیره ای است. زمانی که سرعت خودروها بالا باشد، در این صورت، راننده‌ها زمان کافی برای واکنش به اتفاقات ناگهانی را نخواهند داشت.
- فاصله کم بین خودروها: رعایت نکردن فاصله ایمنی بین خودروها، احتمال برخورد در صورت توقف ناگهانی خودروی جلویی را افزایش می‌دهد.
- تغییر ناگهانی مسیر: تغییر مسیر ناگهانی بدون دادن علامت، یکی دیگر از دلایل رایج تصادفات زنجیره ای است.
- شرایط نامساعد جوی: بارندگی، مه، برف و یخ‌زدگی جاده‌ها، دید راننده را کاهش داده و کنترل خودرو را دشوار می‌کند.
- خستگی و خواب‌آلودگی: رانندگی در حالت خستگی و خواب‌آلودگی، توانایی راننده را در تمرکز کاهش داده و احتمال وقوع حادثه را افزایش می‌دهد.
- نقص فنی خودرو: نقص فنی در سیستم ترمز، فرمان یا سایر قسمت‌های خودرو، می‌تواند باعث از دست دادن کنترل خودرو و وقوع تصادف شود.
در تصادف زنجیره ای مقصر کیست؟
در تصادفات زنجیره ای، تعیین مقصر دشوار است زیرا چندین خودرو به صورت زنجیرهای با یکدیگر برخورد می‌کنند. مقصر اصلی در تصادف زنجیره ای معمولاً فردی است که به دلیل عدم رعایت فاصله ایمنی یا سرعت بالا نتوانسته به موقع واکنش نشان دهد و به خودروی جلویی برخورد کرده است.
در این نوع حوادث، اگر تصادف در بزرگراه رخ داده باشد، مقصر تصادف زنجیره ای در بزرگراه فردی است که اولین برخورد را ایجاد کرده و باعث وقوع تصادف‌های زنجیرهای بعدی شده است. اما اگر تمامی رانندگان به دلیل عدم رعایت فاصله مناسب مقصر باشند، مسئولیت میان همه خودروها تقسیم میشود. درواقع می‌توان گفت که به طور کلی، دو حالت اصلی برای این نوع تصادفات وجود دارد:
-
تصادف زنجیره ای در حالت ایست
احتمال وقوع تصادفات زنجیره ای در ترافیک‌های سنگین، بیشتر است. وقتی خودروها در ترافیک، پشت چراغ قرمز یا به هر دلیل دیگری کاملاً متوقف شدهاند و سپس تصادف رخ می‌دهد، معمولاً اولین خودرویی که به خودرو جلویی خود برخورد کرده است، به عنوان مقصر تصادف در ترافیک شناخته میشود. بنابراین مسئول جبران خسارت تمام خودروهای آسیب‌دیده خواهد بود و باید از طریق بیمه شخص ثالث خود هزینه‌ها را پرداخت کند.
-
تصادف زنجیره ای در حال حرکت
در صورتی که خودروها در حال حرکت باشند و تصادف زنجیره ای رخ دهد، تعیین مقصر پیچیده‌تر میشود. در این حالت، پلیس عواملی مانند فاصله ایمنی، سرعت خودروها و شرایط جاده را نیز برای تعیین مقصر در نظر می‌گیرد. بنابراین؛ به جز اولین خودرویی که به خودروی جلویی خود برخورد کرده است، تمام خودروهایی که به دلیل فاصله نامناسب، امکان کنترل خودروی خود را نداشته و با خودروی جلویی برخورد کرده‌اند نیز مقصر شناخته خواهند شد.
قانون خسارت تصادف زنجیره ای و پرداخت خسارت بیمه
قانون تصادفات زنجیره ای بر اساس سهم تقصیر هر راننده تعیین میشود. در صورتی که تنها یک یا چند خودرو مسئولیت تصادف را بر عهده داشته باشند، شرکت‌های بیمه موظف به پرداخت خسارت بیمه تصادف زنجیره ای خواهند بود. اما اگر تمامی خودروها به نحوی در تصادف مقصر شناخته شوند، تقسیم هزینه و پرداخت خسارت در تصادف زنجیره ای، میان تمامی افراد دخیل در تصادف تقسیم میشود.
به عنوان مثال، اگر یک راننده به خودروی جلویی برخورد کند و این برخورد باعث شود که خودروی دوم نیز به خودروی سوم برخورد کند، راننده اول به عنوان مقصر اصلی در تصادف زنجیره ای شناخته میشود و باید خسارت وارد شده به سایر خودروها را بپردازد. اما در موارد پیچیده‌تر که تمامی رانندگان به نحوی مقصر باشند، پرداخت خسارت بر اساس درصد تقصیر انجام می‌پذیرد.
نحوه پرداخت خسارت در تصادفات زنجیره ای
پس از مشخص شدن مقصر در یک تصادف زنجیره ای، نوبت به پرداخت خسارات وارده به خودروهای آسیب‌دیده می‌رسد. نحوه دریافت خسارت بیمه شخص ثالث به دو حالت زیر بستگی دارد:
- خسارت کمتر از سقف بیمه شخص ثالث: چنانچه خسارت وارد شده به خودروهای دیگر از سقف پوشش بیمه شخص ثالث شما کمتر باشد، شرکت بیمه تمامی هزینه‌های تعمیرات را پرداخت خواهد کرد. با این حال، هزینه‌های جانبی مانند جریمه‌های راهنمایی و رانندگی و هزینه پارکینگ خودرو، تحت پوشش بیمه نبوده و باید به صورت جداگانه پرداخت شوند.
- خسارت بیشتر از سقف بیمه شخص ثالث: در صورتی که مجموع خسارات وارد شده به خودروهای دیگر از سقف پوشش بیمه شخص ثالث بیشتر باشد، شرکت بیمه تنها تا سقف تعهدات خود هزینه‌ها را پرداخت می‌کند. در حال حاضر، حداقل پوشش مالی برابر با ۴۰ میلیون و حداکثر آن برابر با ۸۰۰ میلیون است و مابقی خسارت باید توسط مقصر حادثه پرداخت شود.
فرمول نحوه محاسبه خسارت در تصادف زنجیره ای
فرض کنید راننده مقصر یک تصادف زنجیره ای، بیمه شخص ثالث با سقف تعهدات 40 میلیون تومان داشته باشد. در این تصادف زنجیره ای 5 ماشین آسیب دیده‌اند و راننده باید خسارت هر 5 زیان‌دیده را جبران کند.
فرض می‌کنیم پس از کارشناسی، میزان خسارت وارده به هر خودرو به شرح زیر باشد:
- خودرو اول: 10 میلیون تومان
- خودرو دوم: 15 میلیون تومان
- خودرو سوم: 8 میلیون تومان
- خودرو چهارم: 7 میلیون تومان
- خودرو پنجم: 12 میلیون تومان
مجموع خسارت وارد شده به تمام خودروها برابر است با 10 + 15 + 8 + 7 + 12 = 52 میلیون تومان. همانطور که می‌بینید، مجموع خسارت‌ها از سقف تعهد بیمه‌نامه (40 میلیون تومان) بیشتر است. در این حالت، شرکت بیمه تنها تا سقف تعهد خود یعنی 40 میلیون تومان را پرداخت خواهد کرد.
نحوه تقسیم خسارت بر اساس قانون خسارت تصادف زنجیره ای
برای تعیین سهم هر خودرو از 40 میلیون تومان، از فرمول زیر استفاده می‌کنیم:
مجموع خسارت وارده ÷ (سقف تعهد بیمه‌نامه × خسارت هر خودرو) = خسارت قابل پرداخت به هر خودرو
با جایگذاری اعداد در فرمول، سهم هر خودرو به شرح زیر محاسبه میشود:
- خودرو اول: ۵۲,۰۰۰,۰۰۰ ÷ (۴۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۱۰,۰۰۰,۰۰۰) ≈ ۷,۶۹۲,۳۰۸ تومان
- خودرو دوم: ۵۲,۰۰۰,۰۰۰ ÷ (۴۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۱۵,۰۰۰,۰۰۰) ≈ ۱۱,۵۳۸,۴۶۲ تومان
- خودرو سوم: ۵۲,۰۰۰,۰۰۰ ÷ (۴۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۸,۰۰۰,۰۰۰) ≈ ۶,۱۵۳,۸۴۶ تومان
- خودرو چهارم: ۵۲,۰۰۰,۰۰۰ ÷ (۴۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۷,۰۰۰,۰۰۰) ≈ ۵,۳۸۴,۶۱۵ تومان
- خودرو پنجم: ۵۲,۰۰۰,۰۰۰ ÷ (۴۰,۰۰۰,۰۰۰ × ۱۲,۰۰۰,۰۰۰) ≈ ۹,۲۳۰,۷۶۹ تومان
اگر مقصر تصادفات زنجیرهای نتواند خسارات را پرداخت کند باید چه کرد؟
اگر در یک تصادف، میزان خسارت وارده به خودروها از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث راننده مقصر بیشتر باشد، مالکان خودروهای آسیب‌دیده میتوانند برای جبران مابه‌التفاوت خسارت، به بیمه بدنه خود مراجعه کنند. به عبارت دیگر، اگر خودروی شما بیمه بدنه داشته باشد، می‌توانید با استفاده از این بیمه، هزینه‌های تعمیر و بازسازی خودرویتان را دریافت کنید. هزینه‌ای که از بیمه بدنه خود دریافت می‌کنید، به‌صورت قسطی از مقصر اصلی در تصادف زنجیره ای دریافت خواهد شد.
در واقع با استفاده از بیمه بدنه، می‌توانید مابه التفاوت خسارت پس از کسر فرانشیز را دریافت کنید. با این حال، سعی کنید تا جایی که ممکن است، خسارت خود را از بیمه شخص ثالث راننده مقصر دریافت کنید و استفاده از بیمه بدنه را به عنوان آخرین راهکار در نظر بگیرید.
بیمه شخص ثالث و پرداخت خسارت در تصادف زنجیره ای
همانطور که گفتیم، در تصادفات زنجیره ای بیمه شخص ثالث، مسئول پرداخت خسارت به خودروهای آسیب‌دیده است. اگر شما به عنوان مقصر تصادف شناخته شوید، بیمه شما هزینه‌های ناشی از آسیب به خودروهای دیگر را پوشش خواهد داد. قانون خسارت تصادف زنجیره ای به گونه‌ای طراحی شده که هر راننده به میزان تقصیر خود مسئول پرداخت خسارت باشد.
اگر خودروهای زیادی درگیر تصادف شده باشند، هر یک از مقصران به نسبت مسئولیت خود موظف به جبران خسارت هستند. با توجه به اجباری بودن بیمه شخص ثالث، در صورتی که این بیمه را نداشته باشید و درگیر تصادفات زنجیره ای شوید، تبعات زیادی را باید تحمل کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که از خرید و تمدید بیمه شخص ثالث غافل نشوید. امکان خرید بیمه شخص ثالث با 5 درصد تخفیف از طریق سایت کاریزما بیمه مهیاست. برای خرید بیمه شخص ثالث، از دکمه زیر استفاده کنید.
آیا خرید بیمه بدنه برای تصادفات زنجیره ای واجب است؟
اگرچه خرید بیمه بدنه یک قانون اجباری برای رانندگان نیست، اما تصادفات زنجیره ای نشان میدهند که داشتن بیمه بدنه می‌تواند بسیار راهگشا باشد. با توجه به اینکه در تصادفات زنجیره ای، خسارات مالی بسیاری ایجاد میشود که حتی از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث بیشتر است و اغلب مقصران نمی‌توانند تمام خسارات وارده را پرداخت کنند، چه مقصر تصادف باشید چه نباشید، می‌توانید از بیمه بدنه برای دریافت خسارات خود استفاده کنید.
جمع‌بندی
تصادفات زنجیرهای زمانی رخ میدهند که چندین خودرو به صورت متوالی با هم برخورد می‌کنند و تعیین مقصر در تصادف زنجیره ای کار دشواری است. معمولاً فردی که به دلیل سرعت بالا یا عدم رعایت فاصله ایمنی، اولین برخورد را ایجاد کرده، مقصر شناخته میشود. اما اگر سایر رانندگان نیز به دلیل عدم رعایت ایمنی و قوانین راهنمایی و رانندگی، امکان کنترل خودرو را از دست داده و به خودروی جلویی خود برخورد کرده باشند نیز، مقصر شناخته می‌شوند.
در این نوع تصادفات، بیمه‌ها نقش مهمی در پرداخت خسارت‌ها دارند. اگر چندین راننده مقصر باشند، خسارت‌ها بین آنها تقسیم میشود. پرداخت خسارت نیز به دو شکل انجام میشود: اگر خسارت کمتر از سقف بیمه باشد، شرکت بیمه همه هزینه‌ها را پرداخت می‌کند، اما اگر بیشتر باشد، فقط تا سقف تعهد خود پرداخت می‌کند و بقیه باید توسط مقصر جبران شود.
داشتن بیمه بدنه می‌تواند در تصادفات زنجیرهای بسیار مفید باشد، به ویژه وقتی خسارات بیشتر از پوشش بیمه شخص ثالث باشد. در نهایت، آگاهی از قانون تصادفات زنجیره ای و اهمیت داشتن بیمه می‌تواند به رانندگان کمک کند تا در این شرایط بهتر عمل کنند.
سوالات متداول
تصادفات زنجیرهای معمولاً به دلیل سرعت زیاد، فاصله کم بین خودروها، تغییر ناگهانی مسیر، شرایط جوی نامناسب، خستگی راننده و نقص فنی خودروها رخ میدهند. این عوامل میتوانند زمان واکنش رانندگان را کاهش دهند و احتمال برخورد را افزایش دهند.
تعیین مقصر در تصادفات زنجیرهای معمولاً به بررسی عواملی مانند فاصله ایمنی، سرعت خودروها و شرایط جاده بستگی دارد. معمولاً فردی که اولین برخورد را ایجاد کرده، به عنوان مقصر اصلی شناخته میشود، اما اگر چندین راننده به دلیل عدم رعایت فاصله مناسب مقصر باشند، مسئولیت بین آنها تقسیم میشود.
اگر خسارت وارد شده به خودروها بیشتر از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث باشد، مالکان خودروهای آسیب‌دیده میتوانند به بیمه بدنه خود مراجعه کنند. با استفاده از بیمه بدنه، میتوانند هزینه‌های تعمیر و بازسازی خودرو را دریافت کنند، حتی اگر بخشی از آن توسط بیمه شخص ثالث پرداخت شده باشد.
در تصادف سه ماشین، تعیین مقصر بستگی به جزئیات خاص هر حادثه دارد. معمولاً مقصر اصلی کسی است که اولین برخورد را ایجاد کرده است. اما ممکن است دیگر رانندگان نیز به دلیل عدم رعایت فاصله ایمنی یا سرعت غیرمجاز مقصر شناخته شوند.
