صندوق اهرمی چیست؟ + بررسی تخصصی صندوق های اهرمی

تاکنون به این فکر کرده‌اید که چگونه می‌توانید سودآوری خود را چند برابر کنید؟ این امکان در بازار سرمایه و از طریق صندوق‌ اهرمی وجود دارد. اما صندوق اهرمی چیست؟

در این مقاله از کاریزما لرنینگ، به بررسی دقیق‌تر صندوق های اهرمی می‌پردازیم و نحوه عملکرد آن‌ها، مزایا و معایب و نکات کلیدی برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه در آن را بیان خواهیم کرد. همچنین با بررسی لیست صندوق های اهرمی بورس ایران، شما را با انواع صندوق اهرمی موجود در بازار بورس ایران آشنا می‌کنیم. پس با این مقاله همراه باشید تا با استفاده از این ابزار قدرتمند، به یک سرمایه‌گذار موفق و هوشمند تبدیل شوید.

صندوق اهرمی چیست؟

صندوق اهرمی (LETF) یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری است که با استفاده از اهرم، سود بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند. به نقل از سایت investing.com: «صندوق های سرمایه گذاری مشترکی هستند که از تکنیک های سرمایه گذاری اهرمی مالی برای به حداکثر رساندن بازده استفاده می کنند.» این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که علاوه بر استفاده از مزایای همه صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مثل مدیریت حرفه‌ای و نقدشوندگی بالا، از اهرم هم استفاده کنند تا بتوانند با پذیرش ریسک بیشتر، با پول بیشتری نسبت به دارایی خود سرمایه‌گذاری کنند.

به زبان ساده، صندوق اهرمی امکانی را فراهم می‌کند که سرمایه‌گذاران بتوانند با مبلغی بیش از دارایی خود سرمایه‌گذاری کرده و بازدهی مضاعف کسب کنند. 

اهرم چیست؟

اگر بخواهید به طور واضح بدانید که منظور از اهرم در صندوق های اهرمی چیست، باید بگوییم که اهرم در سرمایه‌گذاری به استفاده از وام یا بدهی برای افزایش میزان سرمایه‌گذاری گفته می‌شود. به عبارت دیگر، اهرم به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با استفاده از منابع مالی خارجی (مانند وام‌ها) توانایی مالی خود را برای سرمایه‌گذاری افزایش دهند و در نتیجه پتانسیل سودآوری و بازده خود را چند برابر کنند. سایت investopedia.com می‌گوید: «سرمایه گذاری اهرمی تکنیکی است که با استفاده از پول قرض‌گرفته‌شده، به‌دنبال سود سرمایه‌گذاری بالاتر است.»

برای درک بهتر، فرض کنید شما ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه دارید و قصد دارید در یک دارایی خاص سرمایه‌گذاری کنید. اگر از اهرم استفاده کنید و بتوانید 400 میلیون تومان دیگر وام بگیرید، حالا می‌توانید با بدهی که قرض گرفته‌اید، 500 میلیون تومان سرمایه‌گذاری کنید. در این حالت، هر افزایش ارزش دارایی مورد نظر، بازده بیشتری برای شما به همراه خواهد داشت، زیرا شما با سرمایه بیشتری وارد بازار شده‌اید.

به طور خلاصه، اهرم ابزاری است که با افزایش توان مالی شما، امکان کسب سود بیشتر را فراهم می‌کند، اما در عین حال ریسک‌های مربوط به زیان‌های احتمالی را نیز افزایش می‌دهد. در نتیجه، استفاده از اهرم نیازمند دانش و مدیریت دقیق مالی است تا بتوان به طور هوشمندانه از این ابزار بهره برد.

فیلم آموزشی صندوق اهرمی

برای درک بهتر صندوق های اهرمی و نحوه کارکرد آن، می‌توانید ویدئوی زیر را مشاهده کنید و سپس ادامه مقاله را مطالعه نمایید.

 

صندوق اهرمی چند نوع واحد دارد؟

صندوق های اهرمی بورس ایران برای اینکه بتوانند قابلیت اهرم را برای سرمایه‌گذاران خود ایجاد کنند، دارای دو نوع واحد سرمایه‌گذاری با نام‌های ممتاز و عادی هستند. این دو نوع واحد سرمایه‌گذاری به دو دسته واحدهای قابل معامله (ETF) و واحدهای مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می‌شوند. این دو نوع واحد برای دو گروه مختلف از سرمایه‌گذاران با اهداف و رویکردهای متفاوت طراحی شده‌اند که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم:

• واحد‌های عادی

واحدهای عادی صندوق اهرمی برای افرادی مناسب است که ریسک‌پذیری کمی دارند و به دنبال سود مطمئن و محدود هستند. این واحدها در مدت زمان یک سال حدود 30 تا 31 درصد سود تضمین‌شده برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنند و یکی از گزینه‌های کم‌ریسک در بازار بورس محسوب می‌شوند.

• واحد‌های ممتاز

واحدهای ممتاز صندوق اهرم برای افرادی مناسب است که ریسک‌پذیر و جسور هستند و می‌خواهند سود بیشتری کسب کنند. به همین دلیل، این واحدها دارای قابلیت اهرم هستند و با ایجاد بدهی برای سرمایه‌گذاران، بازدهی بیشتری ایجاد می‌کنند.

خرید آسان صندوق اهرمی

ویژگی واحدهای ممتاز صندوق اهرمی چیست؟

توجه داشته باشید که واحدهای ممتاز خود به دو نوع واحدهای ممتاز عام و واحدهای ممتاز خاص تقسیم می‌شوند:

1. واحدهای ممتاز خاص: این واحدها به موسسان صندوق تعلق می‌گیرد و دارندگان این واحدها حق رای در تصمیمات صندوق را دارند. در نظر داشته باشید که انتقال این واحدها شرایط خاصی دارد.
2. واحدهای ممتاز عام: این واحدها در دست سهام‌داران عام هستند و در بورس معامله می‌شوند.

ساز و کار صندوق اهرمی چیست؟

صندوق اهرمی نوعی صندوق سهامی است، یعنی مدیر صندوق می‌تواند بیشتر سبد دارایی صندوق را به خرید سهام اختصاص دهد و این موضوع به استراتژی مدیر صندوق بستگی دارد. به همین دلیل، ارزش دارایی‌های این صندوق با تغییرات قیمت سهام می‌تواند نوسانات زیادی داشته باشد.

بر اساس استراتژی صندوق‌های اهرمی، سهامداران ممتاز تضمین می‌کنند که سهامداران عادی حداقل بازدهی مشخص‌شده را دریافت کنند. بنابراین، سهامداران عادی نگران بازدهی و دارایی خود نخواهند بود. اما سهامداران ممتاز به خاطر پذیرش این ریسک و تعهد، می‌توانند از مکانیزم اهرم استفاده کنند. بنابراین اگر بازدهی صندوق بیش از سقف بازدهی تعیین شد‌ه برای سهامداران عادی یعنی همان 31 درصد باشد، سهامداران ممتاز علاوه بر سود سرمایه خودشان، مازاد سود سهامداران عادی را نیز دریافت می‌کنند.

برای مثال، اگر بازدهی صندوق اهرمی کاریزما ۱۹۰ درصد باشد، سهامداران عادی 31 درصد سود می‌گیرند و 159 درصد باقی‌مانده به سهامداران ممتاز می‌رسد. سهامداران ممتاز از سرمایه خودشان ۱۹۰ درصد سود می‌گیرند و با اضافه شدن مازاد سود سهامداران عادی (159 درصد)، سود بیشتری به‌دست می‌آورند.

اما اگر صندوق در یک سال فقط ۲۰ درصد سود کند، سهامداران عادی، حداقل سود تضمین شده  یعنی 30 درصد سود را می‌گیرند و 10 درصد کسری سود، از سهامداران ممتاز تأمین می‌شود. در این حالت، سهامداران ممتاز به جای کل سود صندوق، فقط 10 درصد سود دریافت می‌کنند.

در عکس زیر می‌توان به بررسی سریع واحدهای عادی و ممتاز صندوق سرمایه گذاری اهرمی و مقایسه آن‌ها پرداخت:

سود و زیان صندوق اهرمی چگونه تعیین می‌شود؟

سود و زیان صندوق های اهرمی بر اساس عملکرد سرمایه‌گذاری‌های صندوق در بازار مالی تعیین می‌شوند. این عملکرد به تغییرات قیمت دارایی‌‌هایی بستگی دارد که صندوق اهرمی در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. به عبارت دیگر، اگر قیمت دارایی‌های سبد سرمایه‌گذاری صندوق افزایش یابد، صندوق سود کرده و اگر قیمت آن‌ها کاهش یابد، صندوق زیان می‌کند.

با توجه به اینکه صندوق های اهرمی از نوع صندوق‌های سهامی هستند، ۷۰ تا ۹۵ درصد از سبد سرمایه خود را در سهام و حق تقدم شرکت‌های پذیرفته شد‌ه در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند و باقی سرمایه را به اوراق با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت و غیرهاختصاص می‌دهند. بنابراین، این نوع از صندوق‌ها به‌صورت ذاتی دارای ریسک بالایی هستند. اما برای ایجاد قابلیت اهرم در واحدهای ممتاز، ریسک واحدهای عادی حذف شده و این گروه از سرمایه‌گذاران از بازدهی ثابت برخوردار می‌شوند.

با توجه به اینکه دو نوع واحد سرمایه‌گذاری برای این صندوق در نظر گرفته شده است، دو NAV یا خالص ارزش دارایی در این صندوق به طور روزانه محاسبه می شود که به طور مجزا مربوط به سهامداران عادی و ممتاز خواهد بود که از طریق سایت صندوق قابل بررسی است.

مقایسه واحدهای بدون ریسک و پرریسک صندوق سرمایه گذاری اهرمی

همان‌طور که تاکنون متوجه شده‌اید، برای خرید صندوق اهرمی بورس ابتدا باید استراتژی و انتظارات خود از سرمایه‌گذاری را تعیین کرده و متناسب با آن اقدام نمایید. واحدهای عادی صندوق های اهرمی که از نوع صدور و ابطالی هستند را می‌توان به عنوان واحدهای با درآمد ثابت به‌حساب آورد. این واحدها مناسب افراد ریسک‌گریز است که ترجیح می‌دهند کف و سقف بازدهی مشخصی داشته باشند. بنابراین در صورتی‌که قصد دریافت سود بدون ریسک و مشخصی دارید این واحدها مناسب شماست.

در مقابل، واحدهای ممتاز صندوق اهرم که به صورت ETF در بورس معامله می‌شوند، دارای ریسک بالایی هستند. این واحدها از اهرم مالی بهره می‌برند، به این معنی که سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید این واحدها، با مقدار بیشتری نسبت به دارایی خود، سرمایه‌گذاری کرده و بازدهی بیشتری کسب کنند. اما این کار ریسک بالاتری نیز به همراه دارد. 

در روندهای صعودی، سهامداران از این صندوق استقبال زیادی دارند زیرا این صندوق می‌تواند بازدهی خوبی نصیب سرمایه گذاران کند. در ادامه، به طور مفصل خواهیم گفت که مزایا و معایب صندوق اهرمی چیست و خرید واحدهای صندوق اهرمی به چه افراد توصیه می‌شود.

خرید آسان صندوق اهرمی

مزایای سرمایه گذاری در صندوق اهرمی چیست؟

قبل از معرفی و عرضه صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی، احساس می‌شد که برای سرمایه‌گذاری با مبالغ کم و کسب بازدهی بالا از سهام، گزینه‌های کافی وجود ندارد. اما در حال حاضر افراد با سطوح مختلف از تمایل به پذیرش ریسک و یا اجتناب از آن، می‌توانند به نیازهایشان پاسخ دهند. از دیگر مزایای صندوق اهرمی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کسب بازدهی مازاد

به دلیل وجود اهرم در واحدهای ممتاز، سرمایه‌گذاران می‌توانند با مبالغ کم (حداقل 100 هزار تومان)، بازدهی بیشتری از میزان سرمایه‌گذاری خود کسب کنند. توجه کنید که قابلیت اهرم، ریسک سرمایه‌گذاری را بیشتر می‌کند؛ بنابراین همان‌طور که بازار صعودی، بازدهی صندوق های اهرمی بیشتر از سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری است، در زمان نزولی بودن بازار نیز، احتمال کسب بازدهی منفی نیز بالاتر خواهد بود.

در صورتی که قصد سرمایه‌گذاری در واحدهای ممتاز صندوق های اهرمی را دارید، با تو‌جه به ا‌ینکه اکثر دارایی صندوق در سهام و حق تقدم آن سرمایه‌گذاری شد‌ه و جزو صندوق‌های پرریسک محسوب می‌شود، بهتر است برای سرمایه‌گذاری خود افق زمانی بلند مدت در نظر بگیرید.

• مناسب برای سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر

به دلیل وجود تنوع در واحدهای صندوق های اهرمی بازار سرمایه، سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و ریسک‌گریز امکان سرمایه‌گذاری در این صندوق را دارند. 

تفاوت دیگر صندوق‌های فعال با صندوق اهرمی چیست؟

در بازار سرمایه صندوق‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی وجود دارد که در مقاله انواع صندوق‌ سرمایه‌گذاری به آن‌ها اشاره کردیم. با این حال درصد زیادی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سه دسته صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق‌های مختلط و صندوق‌های سهامی جای می‌گیرند.

هیچ‌کدام از این صندوق‌ها امکان سرمایه‌گذاری به صورت اهرمی را ندارند. به این معنا که نمی‌توانند فراتر از بازدهی صندوق، به سهام‌داران سودی پرداخت کنند. برای این منظور باید براساس همان منابعی که از سرمایه‌گذاران دریافت می‌کنند، سهام خریداری کرده و سرمایه‌گذاری کنند. در واقع، اصلی‌ترین تفاوت میان صندوق های اهرمی با دیگر صندوق‌های بازار سرمایه در اهرمی بودن بازدهی سهامداران ممتاز این صندوق است.

لیست صندوق های اهرمی

تاکنون 7 صندوق اهرمی در بازار سرمایه پذیره نویسی شده‌اند و در حال فعالیت هستند. صندوق اهرمی کاریزما در سال 1400 و زیر نظر شرکت سبدگردان کاریزما، به عنوان اولین صندوق اهرمی پذیره نویسی شد و صندوق اهرمی بیدار و صندوق اهرمی نارنج آخرین صندوق های اهرمی بودند که در تیرماه سال 1403 پذیره نویسی شدند. لیست صندوق های اهرمی بازار سرمایه به شرح زیر می‌باشد:

1. صندوق اهرمی کاریزما
2. صندوق اهرمی توان مفید
3. صندوق اهرمی جهش فارابی
4. صندوق اهرمی شتاب آگاه
5. صندوق اهرمی موج فیروزه
6. صندوق اهرمی بیدار 
7. صندوق اهرمی نارنج 

امکان بررسی لیست صندوق های اهرمی بورس و مقایسه آن‌ها از طریق سایت فیپیران مهیاست. در صورتی که می‌خواهید بهترین صندوق اهرمی بازار سرمایه را بشناسید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله زیر را مطالعه کنید:

نحوه خرید صندوق اهرمی چگونه است؟

نحوه خرید صندوق اهرمی بستگی به نوع واحد مدنظر شما خواهد داشت. برای معامله واحدهای پرریسک صندوق سرمایه گذاری اهرمی یا همان واحدهای ممتاز، با توجه به اینکه این واحدها قابل معامله در بازار بورس هستند، می‌توانید از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین تمام کارگزاری‌ها اقدام کنید. برای این‌کار باید ابتدا هزینه خرید صندوق را در سامانه معاملاتی شارژ کنید. سپس نماد صندوق را جست‌وجو کرده و اقدام به ثبت سفارش خرید نمایید.

بسیاری از افراد می‌پرسند که سهم اهرم چیست؟ یا به دنبال سهام اهرمی هستند. اگر این سوال برای شما هم ایجاد شده است، باید بدانید که نام واحدهای قابل معامله صندوق اهرم، «اهرم» است و برای خرید این واحدها باید در سامانه معاملاتی، نام اهرم را جست‌وجو کنید.

روش دیگری که برای خرید واحدهای ممتاز و عادی صندوق اهرم کاریزما وجود دارد، استفاده از اپلیکیشن کاریزما است. شما می‌توانید از طریق بخش سرمایه‌گذاری این اپلیکیشن، سفارش خرید و فروش صندوق اهرم را در هر ساعت از شبانه‌روز ثبت کنید. توجه داشته باشید که هزینه معامله واحدهای ممتاز و عادی صندوق اهرم متفاوت است.

خرید آسان صندوق اهرمی

دامنه نوسان صندوق های اهرمی چند درصد است؟

واحدهای ممتاز صندوق های اهرمی بازار سرمایه قابل معامله در بورس هستند و به همین دلیل نیز دامنه نوسان دارند. دامنه نوسان واحدهای ممتاز صندوق اهرمی، مانند سایر صندوق‌های سهامی، مثبت و منفی 10 درصد است.

صندوق اهرمی کاریزما چیست؟

صندوق اهرمی کاریزما اولین و بزرگ‌ترین صندوق اهرمی با 12 همت دارایی تحت مدیریت (AUM) بازار سرمایه و زیر نظر شرکت سبدگردان کاریزما است. در جدول زیر، می‌توانید بازدهی صندوق اهرم را تا تاریخ 26 فروردین 1404 مشاهده کنید:

بازدهی صندوق اهرم
بازه زمانی	واحد عادی	واحد ممتاز
۱ ساله	%۳۵.۸۷۵	%۴۳.۵۱۹
6 ماهه	%۱۶.۱۷۳	%۶۵.۷۴۸
از زمان تاسیس	%۱۲۸.۹۰۹	%۱۷۴.۲۵۳

این صندوق از دو نوع واحد ممتاز و عادی تشکیل شده که واحدهای ممتاز آن همان واحدهایی هستند به صورت اهرمی بازدهی کسب می‌کنند. برای خرید واحدهای ممتاز صندوق اهرمی کاریزما می‌توانید به راحتی با جست‌وجوی نماد «اهرم» در تمام کارگزاری‌ها اقدام نمایید.

خرید صندوق اهرمی کاریزما

نتیجه‌گیری: کلید موفقیت در سرمایه‌گذاری با صندو‌ق های اهر‌می

صندوق سرمایه گذاری اهرمی یک نوع صندوق سرمایه‌گذاری است که از مکانیزم اهرم برای افزایش سود استفاده می‌کند. یکی از ویژگی‌های برجسته این صندوق، وجود دو نوع واحد سرمایه‌گذاری است. واحدهای صندوق اهرمی به دو نوع واحد عادی (صدور و ابطال) و واحد ممتاز (ETF) تقسیم می‌شوند. واحـدهای عادی صندوق اهرم برای سرمایه‌گذاران با ریسک کمتر مناسب است، در حالی که واحدهای ممتاز برای افراد ریسک‌پذیر مناسب هستند. 

واحـدهای عادی این صندوق دارای تضمین سود هستند و تحت هر شرایطی، بازدهی سالانه 30 الی 31 درصدی به سرمایه‌گذاران خود تخصیص می‌دهند، اما واحدهای ممتاز این صندوق، دارای قابلیت اهرم است که می‌تواند در شرایط صعودی بازار، سودی بیشتر از سود صندوق را به سرمایه‌گذاران اعطا کند. به همین دلیل زمان سرمایه‌گذاری در این واحدها اهمین بسیار زیادی دارد. گاهی سرمایه‌گذاران می‌توانند در زمان مناسب و حتی با سرمایه‌گذاری کوتاه مدت در این صندوق سود بسیار بالایی کسب کنند.

برای خرید واحدهای صندوق اهرمی، نیاز به داشتن کد بورسی دارید. برای خرید واحدهای ممتاز، می‌توانید از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها، نام نماد صندوق را جست‌وجو کرده و خرید خود را انجام دهید. اما برای خرید واحدهای عادی، باید فرآیند صدور و ابطال واحدهای صندوق را از طریق اپلیکیشن کاریزما انجام دهید.

سوالات متداول