محاسبه سود به روش TTM؛ راهنمای ساده برای درک سود 12 ماهه

آیا می‌دانید چگونه می‌توان سود واقعی یک شرکت را محاسبه کرد؟ محاسبه سود به روش  TTM یکی از دقیق‌ترین و شفاف‌ترین روش‌ها برای به دست‌آوردن EPS شرکت‌هاست. در این مقاله از کاریزما لرنینگ، به زبان ساده، محاسبه سود ttm را بررسی می‌کنیم تا بتوانیم ارزش واقعی سهام را بهتر تحلیل کنیم. پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

ttm چیست؟ (ttm مخفف چیست؟) 

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months، روشی است که در آن سود هر سهم (EPS) بر اساس سود خالص ۱۲ ماه گذشته شرکت محاسبه می‌شود. به عبارتی در محاسبه سود ttm، سهامداران و تحلیل‌گران می‌توانند بر اساس EPS دوازده ماه گذشته (۴ دوره ۳ ماهه) به ارزیابی یک شرکت بپردازند. طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌ها باید صورت‌های مالی سه‌ماهه خود را منتشر کنند؛ بنابراین سود هر سهم در دوره‌های سه‌ماهه، در دسترس سرمایه‌گذاران خواهد بود. این روش به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد تا عملکرد واقعی شرکت را در یک دوره زمانی مشخص ارزیابی کنند، بدون اینکه به پیش‌بینی‌های آینده متکی باشند. در ادامه به تعریف کامل سود هر سهم (EPS) می‌پردازیم.

سود هر سهم یا EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earning Per Share، به معنی سود به ازای هر سهم است. اگر شرکت‌ها در پایان هر سال مالی در صورت سود و زیان، درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنند، سود هر سهم یا EPS به دست می‌آید. به‌طور ساده‌تر‌، EPS یک شرکت، میزان سودی است که شرکت به ازای هر سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای مثال، فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال درآمد داشتـه باشد و تعداد سهام شرکت نیز ۱ میلیون باشد. EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال. در حقیقت، به سودی که شرکت پس از یک سال مالی کسب می‌کند، EPS محقق‌شده می‌گویند.

محاسبه EPS به روش TTM 

همان‌طور که گفتیم برای محاسبه EPS به روش TTM، باید سود خالص ۴ فصل گذشته (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) شرکت را جمع کرد و بر تعداد سهام منتشره تقسیم نمود.

محاسبه نسبت P/E با روش TTM

نسبت P/E یا قیمت به سود، یکی از مهم‌ترین نسبت‌های ارزیابی سهام است که در سامانه کدال (codal) منتشر می‌شود. برای محاسبه P/E به روش TTM، قیمت فعلی سهم را بر EPS محاسبه شده به روش TTM تقسیم می‌کنیم. به عبارتی برای محاسبه این نسبت، قیمت فعلی بازار بر سود دوازده ماه گذشته هر سهم شرکت تقسیم می‌شود.

به عنوان مثال اگر آخرین گزارش مالی یک شرکت، عملکرد ۶ ماهه نخست سال باشد، برای محاسبه سود هر سهم به صورت ttm، سود سالانه قبل از سود ۶ ماهه نخست همان سال کسر می‌شود تا سود ۶ ماهه دوم سال قبل محاسبه شود؛ سپس رقم سود ۶ ماهه ابتدایی سال جدید با ۶ ماهه دوم سال قبل با یکدیگر جمع می‌شود و بدین ترتیب سود ۱۲ ماه گذشته به دست می‌آید. باید در نظر داشت که در سامانه TSETMC، نسبت P/E برای هر سهم به‌صورت جداگانه و بر اساس سود TTM آن محاسبه می‌شود.

مزایای محاسبه سود به روش TTM

اصلی‌ترین مزیت محاسبه سود ttm این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن تعیین می‌شود. در واقع، ارزش‌گذاری سهم توسط سود پیش‌بینی‌شده شرکت انجام نمی‌شود و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی می‌توانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند و نتایج بهتری به دست آورند؛ به همین علت اگر شرایط بهتری رقم بخورد قطعاً سود هر سهم در روش TTM افزایش پیدا خواهد کرد و این موضوع نمایانگر پتانسیل‌های صعود در آینده خواهد بود.

چالش‌های محاسبه سود به روش TTM 

محاسبه سود ttm برای شرکت‌هایی که سوددهی نامنظم یا فصلی دارند، ممکن است کارایی کمتری داشته باشد؛ همچنین این روش برای شرکت‌های تازه تأسیس که سابقه عملکرد کافی ندارند، مناسب نیست.

به طور کلی روش TTM ابزار مفیدی برای ارزیابی عملکرد واقعی شرکت‌ها است؛ اما باید همراه با سایر تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه به محدودیت‌های روش ttm اشاره می‌کنیم:

• عدم نمایش تغییرات ناگهانی: در صورت وقوع حوادث غیرمترقبه مانند بحران‌های اقتصادی یا تغییرات ساختاری در شرکت، TTM امکان دارد نتواند به‌سرعت این تغییرات را منعکس کند.
• نوسانات فصلی: در صنایعی که نوسانات فصلی شدید دارند، مانند گردشگری، محاسبه TTM ممکن است تصویر دقیقی از عملکرد شرکت ارائه ندهد.
• نیازمند داده‌های مالی دقیق: دقت در محاسبه TTM وابسته به صحت و کامل بودن گزارش‌های مالی شرکت است.

چه عواملی بر محاسبه EPS به روش TTM تأثیر می‌گذارند؟ 

عوامل زیر بر محاسبه EPS (سود هر سهم) به روش TTM تأثیرگذار هستند:

• میزان سود خالص: هرگونه تغییر در سود خالص هر فصل، بر مقدار نهایی EPS تاثیر می‌گذارد.
• تعداد سهام منتشر شده: مقدار سود خالص ۱۲ ماه گذشته باید بر تعداد کل سهام شرکت در همان دوره تقسیم شود. هرگونه تغییر در تعداد سهام منتشره مانند افزایش سرمایه یا خرید سهام خزانه، بر EPS اثرگذار است.
• تغییرات فصلی در سوددهی: از آنجا که روش TTM سود ۱۲ ماه گذشته را در نظر می‌گیرد، تغییرات فصلی در سوددهی شرکت بر محاسبه EPS تأثیر می‌گذارد.
• حوادث غیرمنتظره: هرگونه رویداد غیرمنتظره مانند تغییر در قوانین و مقررات، فجایع طبیعی یا تغییرات مدیریتی که بر سوددهی شرکت تأثیر بگذارد، در محاسبه EPS به روش TTM لحاظ می‌شود.
• تغییرات در درآمدها و هزینه‌ها: هرگونه افزایش یا کاهش در درآمدها یا هزینه‌ها می‌تواند به‌طور مستقیم بر EPS تأثیر بگذارد.
• شرایط اقتصادی و بازار: وضعیت کلی بازار و اقتصاد ممکن است بر سودآوری شرکت‌ها تاثیر بگذارد.

آیا روش TTM برای همه صنایع یکسان است؟ 

روش TTM برای همه صنایع به یک صورت نیست. در بعضی از صنایع که تغییرات فصلی یا نوسانات بازار بیشتری دارند، ممکن است روش TTM دقت کمتری داشته باشد. به عنوان مثال، صنایع مرتبط با کشاورزی یا گردشگری که تحت تأثیر فصول مختلف قرار دارند، می‌توانند نتایج متفاوتی نسبت به صنایعی مانند تولیدات صنعتی داشته باشند.

در کدام صنایع، روش TTM کاربرد بیشتری دارد؟

روش TTM بیشتر در صنایعی که عملکرد مالی آن‌ها به‌طور مداوم و بدون تغییرات عمده در هر فصل ادامه دارد (دارای جریان درآمدی باثبات یا نسبتاً پیش‌بینی پذیر هستند)، کاربرد دارد. به عنوان مثال، شرکت‌های تولیدی با روند ثابت درآمد و هزینه‌ها مانند موارد زیر می‌توانند از این روش برای اندازه‌گیری سودآوری استفاده کنند:

• صنایع تولیدی
• بانکداری و بیمه
• خدمات مالی
• محصولات مصرفی

نکات مهم در محاسبه سود TTM 

یکی از مزیت های مدل TTM این است که به ما مقدار سود هر سهم را با فرض عدم تغییر شرایط در آینده نشان می دهد. در نتیجه اگر شرایط بهتری رقم بخورد قطعاً سود هر سهم در روش TTM افزایش پیدا خواهد کرد و این موضوع نمایانگر پتانسیل های صعود در آینده خواهد بود.

همان‌طور که گفتیم این روش، مجموع سودهای هر سهم چهار دوره سه ماهه گذشته سهم را نشان می‌دهد. به همین علت اگر در دوره سه ماهه اخیر عملکرد شرکت بهتر شود مقدار EPS گزارش شده افزایش پیدا خواهد کرد. این روش برای شرکت‌هایی که روند سودسازی آن ها با نوسان زیادی همراه است کارا نیست. این روش برای شرکت‌هایی که با دگرگونی بزرگی در فعالیتشان روبه‌رو می‌شوند، کارایی خود را از دست می دهد.

در نهایت چکیده‌ای از محاسبه سود به روش TTM

در یک نتیجه‌گیری کلی می‌توان گفت که محاسبه سود ttm یکی از روش‌ها و ابزارهای تحلیل بنیادی است. همان‌طور که گفتیم تخمین EPS و همچنین نسبت P/E به روش TTM به‌راحتی امکان‌پذیر است تا در نهایت به کمک این روش بتوان یک تحلیل واقعی را در رابطه‌ با مقدار سود و زیان یک سهم به دست آورد. تسلط بر TTM و همچنین آموزش بورس، قطعاً در داشتن معاملات مطمئن و البته پرسود تأثیرگذار خواهد بود.

سوالات متداول