عواقب نداشتن بیمه در تصادف و مواردی که نباید نادیده بگیرید!
تصور کنید تصادف کوچکی رخ دهد و بفهمید بیمه شخص ثالث خودروی شما منقضی شده است؛ از همین لحظه، ماجرا از یک خسارت ساده به یک بحران مالی و قانونی تبدیل میشود. متاسفانه نداشتن بیمه شخص ثالث میتواند حتی راننده را به دادگاه و زندان بکشاند؛ با این حال خیلی از رانندگان اطلاع کافی از عواقب نداشتن بیمه در تصادف ندارند.
در این مقاله از کاریزما لرنینگ، با جزئیات کامل بررسی می‌کنیم که عواقب نداشتن بیمه در تصادف چیست و اگر هنگام تصادف بیمه نداشته باشید، چه پیامدهایی در انتظارتان خواهد بود. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
تصادف در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث چه عواقبی دارد؟
خیلی از رانندگان با تمامی پیامدهای نداشتن بیمه شخص ثالث آشنا نیستند و فکر می‌کنند که اگر در تصادف بیمه نداشته باشیم تنها باید جریمه نقدی بپردازیم. اگر شما هم از جزئیات عواقب نداشتن بیمه در تصادف اطلاعی ندارید و می‌خواهید بدانید که عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث چیست؟ پاسخ سوالتان شامل موارد زیر میشود:
- جریمه نقدی
- توقیف خودرو
- پرداخت کامل خسارت‌های جانی و مالی
- عواقب کیفری (در صورت تصادف منجر به فوت)
- مشکلات و محدودیت‌های قانونی
در ادامه مقاله به توضیح کامل عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث می‌پردازیم:
۱. جریمه نقدی سنگین
یکی از اولین مشکلات نداشتن بیمه در تصادف، جریمه نقدی است. مبلغ این جریمه بر اساس مدت زمانی که خودرو بدون بیمه بوده و قوانین جاری تعیین میشود. در حال حاضر میزان این جریمه از تقسیم مبلغ سالانه بیمه ماشین بر ۳۶۵ روز سال محاسبه میشود. مثلاً اگر بیمه سالانه خودرو ۵ میلیون تومان باشد، هر روز تأخیر در تمدید بیمه حدود ۱۳ هزار تومان جریمه در پی دارد.
این مبلغ برای هر روزی که خودرو بدون بیمهنامه معتبر در حال تردد باشد، محاسبه شده و به مالک تعلق می‌گیرد. دقت کنید که جریمه دیرکرد بیمه خودرو فقط برای یک سال محاسبه میشود. یعنی اگر بیشتر از یک سال بیمه‌تان را تمدید نکنید، باز هم فقط جریمه یک سال را باید بپردازید.
از آنجا که این جریمه قابلیت بخشش ندارد، در صورت تاخیر در خرید یا تمدید بیمه خودرو، مالک موظف است هزینه دیرکرد را نیز پرداخت کند. با این حال، در برخی شرایط خاص، امکان بخشودگی جریمه دیرکرد بیمه اجباری رانندگان وجود دارد. این تسهیلات به رانندگانی که مشمول شرایط تعیین‌شده باشند، اجازه می‌دهد بیمهنامه خود را بدون پرداخت جریمه تمدید کنند.
جریمه نداشتن بیمه چقدر است؟
اگر مالک خودرو بیمهنامه خود را تمدید نکند، برای هر روز تأخیر باید مبلغی حدود 15 تا 24 هزار تومان (بسته به نوع خودرو و تعداد سیلندر) به عنوان جریمه پرداخت کند.
این مبلغ تا زمانی که بیمه تمدید نشود، به صورت روزانه محاسبه و به حق بیمه اضافه میشود. علاوه بر آن، در صورت توقف توسط پلیس، خودرو بدون بیمه توقیف شده و مالک باید علاوه بر جریمه، هزینه پارکینگ و ترخیص را هم بپردازد.
می‌توانید در جدول زیر جریمه دیرکرد روزانه انواع موتور سیکلت و خودروی سواری را بررسی کنید.
میزان جریمه دیرکرد روزانه در سال ۱۴۰۴ |
|
| نوع وسیله نقلیه | مبلغ جریمه دیرکرد روزانه (تومان) |
| موتور سیکلت گازی | ۳۸۳۳ |
| موتور سیکلت دنده‌ای تک سیلندر | ۴۶۹۲ |
| موتور سیکلت دنده‌ای دو سیلندر (و بیشتر) | ۵۱۴۴ |
| موتور سیکلت سه چرخ و سایدکار | ۵۵۳۱ |
| سواری کمتر از ۴ سیلندر | ۱۵۳۲۸ |
| سواری، پیکان، پراید و سپند | ۱۸۳۵۵ |
| سواری سایر ۴ سیلندرها | ۲۱۴۹۵ |
| سواری بیش از چهار سیلندر | ۲۴۰۶۰ |
علاوه‌بر جریمه دیرکردروزانه بیمه (مطابق با جدول بالا)، مبلغ ۱۵۰ هزار تومان جریمه ثابت هم در نظر گرفته میشود. برای اطلاع دقیق‌تر از جریمه دیرکرد بیمه شخص ثالث برای انواع مختلف وسایل نقلیه و طرح بخشودگی، مقاله زیر را مطالعه کنید.
2. توقیف خودرو توسط پلیس
پلیس راهور برای رانندگی بدون بیمه شخص ثالث، کد تخلف ویژه‌ای تعیین کرده است که بهصورت خودکار در سامانه ثبت میشود. بر اساس قوانین، پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است علاوه بر صدور قبض جریمه ۱۵۰ هزار تومانی و الزام راننده به پرداخت آن، وسیله نقلیه را در نزدیک‌ترین پارکینگ توقیف کند.
در چنین شرایطی، مالک علاوه‌بر پرداخت جریمه رانندگی بدون بیمه، برای ترخیص خودرو نیز ملزم به طی کردن مراحل اداری و پرداخت هزینه‌های اضافی مانند هزینه پارکینگ و حمل خودرو با یدک‌کش خواهد بود.
به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که حتی یک روز هم با خودروی بدون بیمه شخص ثالث به خیابان نروید. اگر بیمه خودرو ندارید، همین امروز با خرید بیمه شخص ثالث از توقیف و جریمه خودروی خود جلوگیری کنید. اما توجه داشته باشید که برای خرید و تمدید بیمه نامه، باید اطلاعات محل سکونت خود را در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت کرده باشید. آموزش این فرآیند در مقاله «نحوه ثبت نام در سامانه املاک و اسکان کشور + آموزش تصویری» آورده شده است.
3. الزام به پرداخت خسارت‌های مالی و جانی
در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث، راننده‌ای که مقصر حادثه باشد باید تمام خسارت‌های مالی و جانی واردشده به دیگران را پرداخت کند. این خسارت‌ها میتواند شامل هزینه تعمیر خودرو، درمان مصدومان و حتی پرداخت دیه در صورت جراحت یا فوت افراد باشد.
4. مجازات کیفری در تصادف منجر به فوت
یکی از جدی‌ترین پیامدهای نداشتن بیمه خودرو در تصادف منجر به فوت، احتمال محکومیت به حبس است. بر اساس قوانین جاری، در صورتی که راننده فاقد بیمه باعث فوت شخص ثالث شود، علاوه بر پرداخت دیه، ممکن است به ۶ ماه تا ۳ سال حبس نیز محکوم شود. حتی در صورت رضایت اولیای دم، راننده همچنان ممکن است با مجازات کیفری روبه‌رو شود.
-
مجازات حبس و پرداخت دیه در تصادفات منجر به فوت
اگر راننده‌ای بدون بیمه خودرو باعث فوت فردی در تصادف شود، دادگاه میتواند او را به ۶ ماه تا ۳ سال حبس نیز محکوم کند. حتی اگر خانواده متوفی رضایت دهند، راننده از مسئولیت کیفری معاف نخواهد شد، چراکه این مجازات برای بازدارندگی و افزایش توجه رانندگان به قوانین بیمه در نظر گرفته شده است.
-
قتل شبه‌عمد در تصادفات رانندگی
بر اساس قانون مجازات اسلامی، اغلب تصادفات منجر به فوت در دسته قتل شبه‌عمد قرار می‌گیرند؛ یعنی راننده قصد کشتن کسی را نداشته، اما به‌دلیل بی‌احتیاطی‌هایی مانند سرعت غیرمجاز، سبقت خطرناک یا عبور از چراغ قرمز موجب مرگ فردی شده است.
در این وضعیت، راننده علاوه بر پرداخت دیه، با مجازات کیفری نیز روبه‌رو میشود. به همین دلیل، نداشتن بیمه شخص ثالث میتواند پیامدهایی فراتر از خسارت مالی داشته باشد و حتی آزادی و اعتبار اجتماعی را به خطر بیندازد.
با خرید بیمه معتبر، از بدهی‌های سنگین و مجازات کیفری در امان بمانید.
5. مشکلات قانونی و محدودیت‌های اداری
تصادف در صورت نداشتن بیمه تنها به خسارات مالی محدود نمی‌شود، بلکه باعث ایجاد مشکلات زیر نیز خواهد شد:
-
محدودیت‌های اداری برای خودروهای بدون بیمه شخص ثالث
در صورت نداشتن بیمه شخص ثالث، خودرو عملاً از چرخه معاملات قانونی خارج میشود. به این معنا که اگر ماشین بیمه نداشته باشد، انجام هرگونه اقدام اداری مانند تعویض پلاک، ثبت نقل‌وانتقال یا صدور سند رسمی در سامانه راهور امکان‌پذیر نیست. این محدودیت‌ها با هدف حفظ حقوق زیان‌دیدگان در حوادث رانندگی و جلوگیری از معامله وسایل نقلیه فاقد پوشش بیمه‌ای وضع شده‌اند.
-
ممنوعیت خرید و فروش خودروهای بدون بیمه معتبر
دفاتر اسناد رسمی برای انجام معامله خودرو، الزاماً به بیمهنامه شخص ثالث معتبر نیاز دارند. در صورتی که بیمهنامه منقضی شده باشد، معامله از نظر قانونی فاقد اعتبار است و امکان انتقال سند وجود ندارد. بنابراین فروشنده موظف است ابتدا بیمه خودرو را تمدید کند تا بتواند فرایند انتقال مالکیت را تکمیل کند.
-
قطع سهمیه بنزین و کارت سوخت خودروهای فاقد بیمه
بر اساس اعلام مراجع رسمی، از سال ۱۴۰۴ مقرر شده خودروهایی که بیمه شخص ثالث ندارند، سهمیه بنزین یارانه‌ای و دسترسی به کارت سوخت آن‌ها قطع شود. هرچند اجرای کامل این طرح با تأخیر مواجه شده، اما اجرای آن در آینده نزدیک قطعی است. در نتیجه، رانندگانی که بیمه خود را تمدید نکنند، ناچار به خرید بنزین آزاد خواهند بود که هزینه‌های ماهانه آن‌ها را به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. حتی در صورت اجرای تدریجی این طرح نیز احتمال کاهش سهمیه برای خودروهای بدون بیمه بسیار زیاد است.
همراه نداشتن نسخه کاغذی بیمه شخص ثالث جریمه دارد؟
در حال حاضر صدور بیمه‌نامه‌های شخص ثالث به صورت الکترونیکی انجام میشود. بنابراین، حتی اگر نسخه فیزیکی بیمهنامه همراهتان نباشد، پلیس میتواند با استعلام آنلاین، وضعیت بیمه شما را بررسی کند. بنابراین اگر بیمه‌نامه‌تان الکترونیکی است و نسخه کاغذی همراه ندارید، جای نگرانی نیست. اما اگر بیمه خودرو شما تمام شده است؛ هر چه سریع‌تر برای خرید این بیمهنامه اقدام کنید.
پرداخت دیه در صورت نداشتن بیمه چگونه است؟
اگر راننده مقصر بیمه نداشته باشد و نتواند دیه را پرداخت کند، صندوق تأمین خسارت‌های بدنی وارد عمل میشود و خسارت زیان‌دیدگان را پرداخت می‌کند. البته پس از آن، مبلغ پرداختی را از راننده مقصر پس می‌گیرد. به عبارت دیگر، این صندوق فقط نقش حمایتی دارد و جایگزین بیمه نیست. بنابراین، نداشتن بیمه شخص ثالث میتواند راننده را با بدهی‌های سنگین روبه‌رو کند و مشکلات حقوقی جدی برای او به همراه داشته باشد.
جمع‌بندی: عواقب نداشتن بیمه شخص ثالث
نداشتن بیمه شخص ثالث میتواند تصادف را از یک اتفاق ساده به بحرانی مالی و حقوقی تبدیل کند. از جریمه و توقیف خودرو گرفته تا پرداخت خسارت‌های سنگین و حتی خطر محکومیت کیفری، همه از پیامدهای رانندگی بدون بیمه هستند. علاوه بر آن، خودروهای فاقد بیمه از انجام بسیاری از امور اداری مانند تعویض پلاک یا خرید و فروش نیز محروم میشوند و حتی ممکن است سهمیه سوخت آن‌ها قطع شود. توصیه می‌کنیم که با تمدید به‌موقع بیمه، از امنیت، آرامش و اعتبار خود محافظت کنید.
سوالات متداول
در صورت تصادف بدون بیمه شخص ثالث، راننده مقصر موظف است تمامی خسارت‌های مالی و جانی را شخصاً پرداخت کند. همچنین، خودرو ممکن است توقیف شود و جریمه نقدی دیرکرد بیمه نیز به او تعلق می‌گیرد. در تصادف‌های منجر به فوت، علاوه بر دیه، احتمال محکومیت به حبس نیز وجود دارد.
در برخی موارد، شرکتهای بیمه یا نهادهای نظارتی طرحهایی برای بخشودگی جریمه دیرکرد ارائه میدهند. این طرحها معمولاً شامل شرایط خاصی هستند و در بازههای زمانی مشخص اجرا میشوند. برای اطلاع از آخرین بخشودگیهای بیمه شخص ثالث، میتوان به اطلاعیههای بیمه مرکزی یا شرکتهای بیمه مراجعه کرد.
خیر، امروزه بیمه شخص ثالث بهصورت الکترونیکی صادر میشود و در صورت نیاز، پلیس میتواند از طریق استعلام آنلاین وضعیت بیمه را بررسی کند. بنابراین، همراه نداشتن نسخه کاغذی بیمهنامه جریمهای ندارد، اما مهم است که بیمه شما معتبر و تمدید شده باشد.
