حکم تصادف در حال مستی؛ آیا بیمه خسارت راننده مست را میدهد؟
تصادف با حالت مستی یکی از جدی‌ترین تخلفات رانندگی است که قانون برای آن مجازاتهای سنگینی در نظر گرفته است. حکم تصادف در حال مستی نه‌تنها شامل مجازاتهای کیفری میشود، بلکه می‌تواند حق استفاده از بیمه شخص ثالث را نیز از راننده بگیرد. آگاهی از جزئیات مجازات رانندگی در حال مستی و پیامدهای حقوقی آن برای هر راننده‌ای ضروری است. دقایقی از وقت خود را به مطالعه این مطلب از کاریزما لرنینگ اختصاص دهید تا بدانید حکم رانندگی و تصادف در حالت مستی چیست.
حکم تصادف در حال مستی چیست؟
بر اساس قوانین ایران، رانندگی در حالت مستی جرم است. طبق قانون مجازات اسلامی، مصرف هر نوع نوشیدنی الکلی یا مواد مخدر، صرف نظر از مقدار آن، جرم محسوب میشود. اگر فردی در حالت مستی رانندگی کند، علاوه بر مجازات مربوط به مصرف الکل، به‌دلیل رانندگی خطرناک هم تحت تعقیب قرار می‌گیرد. مستی تمرکز را به‌هم می‌زند، قدرت تصمیم‌گیری را کم میکند و احتمال حادثه را بالا می‌برد. قانون بین زن و مرد در این موضوع هیچ تفاوتی قائل نیست؛ مگر در مواردی مثل پایین بودن سن مجرم، امکان تخفیف در حکم وجود دارد. پرسش مهم این است که مست بودن راننده چگونه ثابت میشود؟
روش‌های اثبات مستی راننده
تشخیص و اثبات مستی در رانندگی باید با دلایل قانونی و مستندات تایید شود. این موضوع معمولاً در سه حالت بررسی و اثبات میشود:
- مامور پلیس راهنمایی و رانندگی از ابزاری مانند دستگاه الکل‌سنج استفاده میکند و در صورتی که نتیجه آزمایش مثبت باشد، راننده بلافاصله بازداشت و به مراجع قضایی معرفی میشود.
- در شرایطی که انجام تست فوری میسر نباشد، موضوع به پزشکی قانونی ارجاع داده میشود تا از طریق آزمایش‌های دقیق خون یا ادرار، مصرف مشروبات الکلی مورد بررسی و اثبات قرار گیرد.
- مطابق با قانون، در صورت اعتراف راننده به مصرف الکل نزد قاضی یا در مواردی که قاضی بر اساس شواهد و مدارک موجود به یقین برسد، جرم مستی در رانندگی اثبات میشود.
مجازات رانندگی در حال مستی
همانطور که اشاره کردیم، مست بودن در هنگام رانندگی، مجازات سنگینی دارد که شامل پنج مورد میشود. البته اگر راننده مست باشد و تصادف کند، موضوع پیچیده‌تر نیز میشود که در ادامه این مورد را نیز توضیح خواهیم داد. بهطور کلی، مجازاتهای زیر برای افرادی که در شرایط مستی رانندگی می‌کنند، در نظر گرفته شده‌اند:
1- حد شرعی برای رانندگی در حالت مستی
مطابق مواد ۲۴۶ و ۲۶۵ قانون مجازات اسلامی، مصرف هر نوع مشروبات الکلی، از نظر شرعی ایراد دارد و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق یا همان جاری شدن حد است.
2- توقیف خودرو در صورت رانندگی در حالت مستی
طبق ماده 10 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، خودروی راننده مست حداقل 21 روز توقیف میشود و امکان ترخیص وجود ندارد. در صورت تکرار جرم، مدت زمان توقیف ممکن است به 3 ماه نیز برسد.
پس از اتمام مدت زمان توقیف، کماکان برای ترخیص خودرو، رای مرجع قضایی و گواهی تسویه جریمه لازم است. برای مثال اگر بیمه خودرو منقضی شده باشد، راننده برای ترخیص ملزم به خرید بیمه ماشین خواهد بود. اگر اعتبار بیمه شخص ثالث شما تمام شده است، می‌توانید همین حالا از طریق کاریزما بیمه، بیمه‌نامه خود را فوراً به‌صورت آنلاین تمدید کنید:
3- پرداخت جریمه نقدی برای رانندگی در حالت مستی
در سال ۱۴۰۴ مبلغ جریمه مستی در رانندگی (با کد تخلف ۲۰۰۷)، معادل ۲ میلیون تومان تعیین شده است.
4- درج نمره منفی در گواهینامه
رانندگی در حالت مستی ممکن است به ابطال گواهینامه ختم شود. قانون برای راننده‌های خودروهای شخصی ۱۰ نمره منفی و برای راننده‌های خودروهای سنگین مانند کامیون و اتوبوس، ۲۰ نمره منفی در نظر گرفته است. اگر جمع نمرات منفی به 30 برسد، ابتدا گواهینامه راننده برای مدتی تعلیق میشود و در صورت تکرار خطا، باطل خواهد شد.
5- ضبط گواهینامه و محرومیت از رانندگی
قانون این اجازه را داده است که راننده خطاکار حداقل 6 ماه از رانندگی محروم و گواهینامه او ضبط شود. اجرا یا عدم اجرای محرومیت از رانندگی به تصمیم قاضی بستگی دارد.
حکم تصادف راننده مست
اگر راننده مست باشد و تصادف کند (تصادفی که منجر به صدمه بدنی و مالی برای طرف مقابل شود)، قانون او را قطعاً مقصر می‌داند. طبق ماده‌های 715 و 718 قانون مجازات اسلامی، مجازات راننده مست در صورت تصادف شامل حبس تعزیری (تا 8 ماه)، محرومیت از رانندگی (از 1 تا 5 سال) و پرداخت دیه به زیان‌دیده‌های حادثه میشود.
در قانون، مست بودن عامل تشدید مجازات است و دادگاه اجازه دارد حداکثر مجازات را اعمال کند (حتی اگر طرف زیان‌دیده حادثه کمی مقصر باشد).
حکم تصادف منجر به فوت در حالت مستی
از نظر قانون، رانندگی در حالت مستی منجر به فوت، قتل غیرعمد است. در چنین مواردی، دادگاه اختیار دارد مجازات را تا بیش از دو سوم حداکثر مجازات قانونی افزایش دهد. حکم تصادف در حال مستی که به فوت اشخاص دیگر منجر شود، شامل حبس تعزیری بین دو تا پنج سال، پرداخت دیه کامل انسان به اولیای دم و همچنین محرومیت از رانندگی به‌مدت حداکثر پنج سال خواهد بود.
در صورتی که راننده مست در حادثه جان خود را از دست دهد، شرکت بیمه تنها دیه و خسارات واردشده به سایر افراد را پرداخت میکند و مسئولیتی در قبال فوت راننده ندارد. البته نباید از تبعات سنگین حقوقی برای خانواده راننده مقصر صرف نظر کنیم.
بیمه شخص ثالث و پرداخت خسارت تصادف در حالت مستی
بر اساس بند «ب» ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث، در تصادف‌هایی که راننده مست بوده است، بیمه شخص ثالث مکلف به جبران خسارتهای جانی و مالی زیاندیدگان (از آسیب به اموال تا صدمه بدنی، نقص عضو و فوت) است. این حمایت به‌معنی معافیت راننده نیست؛ زیرا طبق قانون، او مقصر شناخته میشود و شرکت بیمه پس از پرداخت، با اتکا به حق رجوع، مبالغ را از راننده مست مطالبه میکند. همچنین در صورت فوت راننده مست، دیهای به وراث او تعلق نمیگیرد.
مدارک لازم برای دریافت خسارت از بیمه در تصادف در حالت مستی
اگر تصادفی برای شما پیش آمد که یک طرف این حادثه، راننده در حالت مستی رانندگی کرده است، برای دریافت خسارت بیمه شخص ثالث، مدارکی که در جدول زیر آورده‌ایم را بایستی ارائه دهید:
| مدارک مورد نیاز برای دریافت خسارت از بیمه راننده مست | |
| نوع مدرک | توضیحات |
| گزارش تصادف (گزارش کلانتری یا افسر) | شرح تصادف، مشخصات خودورها و راننده‌ها و وضعیت آنها |
| کروکی پلیس | برای مشخص شدن راننده مقصر |
| آزمایش الکل (گزارش پزشکی قانونی) | تایید مست بودن راننده به‌صورت رسمی و قطعی |
| بیمه‌نامه شخص ثالث | بررسی نوع و میزان پوشش‌ها و اعتبار بیمه‌نامه |
| گواهینامه راننده و کارت خودرو | احراز هویت مالک خودرو و راننده |
| تصاویر صحنه تصادف و خسارت‌ها | تشخیص میزان خسارت‌ها و مقصر حادثه |
| مدارک شناسایی دو طرف حادثه | احراز هویت، ثبت در پرونده و پرداخت خسارت |
| سایر مدارک لازم | مدارکی مانند گواهی فوت، گزارش معاینه جسد و گواهی انحصار وراثت برای پرداخت دیه در صورت فوت یا نقص عضو |
اقدامات لازم بعد از تصادف ناشی از مستی راننده
اگر به هر علتی با سطح هوشیاری پایین رانندگی کردید و حادثه‌ای پیش آمد یا اگر راننده مقابل مقصر بود، حتماً این اقدامات را انجام دهید:
- سریع با پلیس و اورژانس تماس بگیرید.
- پیگیر تنظیم کروکی تصادف و گزارش رسمی باشید.
- ظرف 5 روز کاری به شرکت بیمه مراجعه کنید.
اگر در تصادف مقصر نیستید، کافیست مدارک خود از جمله بیمه شخص ثالث را آماده کنید و ارائه دهید و پیگیر دریافت خسارت باشید. اگر از تاریخ اعتبار بیمه‌نامه خود مطمئن نیستید، در مقاله زیر توضیحات لازم برای استعلام بیمه شخص ثالث ارائه شده است. این مقاله را مطالعه کنید:
حق راننده مست برای دفاع از خود در دادگاه
ماده 718 قانون مجازات اسلامی می‌گوید رانندگی در حالت مستی، جرم مستقل نیست، بلکه این عدم هوشیاری باعث تشدید مجازات (در تصادف) خواهد شد. راننده حق دفاع از خود را دارد و اگر بتواند ثابت کند حالت مستی او تاثیری در وقوع تصادف نداشته یا به اشتباه متهم شده است، امکان دارد از مجازات حبس یا شلاق صرف نظر شود.
رانندگی در حالت مستی و نقش بیمه شخص ثالث
طبق قانون داشتن بیمه شخص ثالث برای تمام وسایل نقلیه اجباری است و توصیه میشود همواره بیمه ثالث خود را معتبر نگه دارید. مزیت اصلی بیمه شخص ثالث این است که در صورت وقوع حادثه، خسارت زیاندیدگان بدون توجه به وضعیت راننده، از جمله تصادف با حالت مستی یا نداشتن گواهینامه و غیره، توسط شرکت بیمه پرداخت میشود.
این پوشش به‌نفع راننده مقصر است. البته شرکت بیمه پس از جبران خسارت، بر اساس حق رجوع، می‌تواند مبالغ پرداختی را از راننده مقصر مطالبه کند که این مطالبه در بسیاری موارد امکان قسط‌بندی دارد. بنابراین، حتی برای راننده متخلف نیز داشتن بیمه به‌مراتب کم‌هزینه‌تر از نداشتن آن است. عواقب نداشتن بیمه در تصادف از نظر مالی و حقوقی بسیار بدتر از رانندگی در حالت مستی یا نداشتن گواهینامه است!
برای خرید بیمه شخص ثالث یا تمدید آن، می‌توانید به کاریزما بیمه مراجعه کنید. کاریزما بیمه، پلتفرم آنلاین گروه مالی کاریزما برای مقایسه، استعلام و خرید انواع بیمه‌نامه (به‌ویژه بیمه شخص ثالث، بدنه، درمان تکمیلی، مسافرتی و غیره) است. برای استفاده از خدمات کاریزما بیمه از جمله مقایسه و خرید آنلاین انواع بیمه و صدور فوری و تمدید آسان، ابتدا از طریق دکمه زیر اپلیکیشن کاریزما را دانلود و نصب کنید:
سپس مطابق عکس زیر، در اپلیکیشن کاریزما، گزینه بیمه و بیمه شخص ثالث را انتخاب کنید و با وارد کردن پلاک خودروی خود، به‌راحتی و در کمتر از پنج دقیقه، بیمه‌نامه متناسب با شرایط خود را از میان پیشنهادهای مختلف انتخاب و خریداری کنید.
خلاصه‌ای از این مطلب
در این مطلب حکم رانندگی در حال مستی را بررسی کردیم و دیدیم که رانندگی در حالت مستی از جمله جرایم غیر قابل گذشت است و مجازات سنگینی برای راننده، از شلاق تا حبس و پرداخت جریمه در پی دارد. همچنین به نقش بیمه شخص ثالث اشاره کردیم؛ در صورتی که شخصی با حال مست رانندگی و تصادف کند، بیمه شخص ثالث ابتدا تمام خسارت طرف حادثه‌دیده را پرداخت میکند، سپس مبالغ پرداخت‌شده را از راننده مقصر حادثه بازپس می‌گیرد.
چنانچه در مورد موضوع این مطلب، حکم تصادف در حال مستی، سوالی دارید، در بخش دیدگاه‌ها با ما در ارتباط باشید و سوالات و نظرات خود را مطرح کنید.
سوالات متداول
بهطور کلی، مجازات رانندگی در حال مستی شامل شلاق، جریمه، حبس، توقیف خودرو، ضبط گواهینامه و محرومیت از رانندگی میشود. در صورت تکرار این تخلف، مجازاتها سنگینتر میشوند.
بله. برای صیانت از حقوق زیاندیدگان، بیمه شخص ثالث مکلف به جبران خسارتهای جانی و مالی آنها است؛ با این حال، بیمهگر پس از پرداخت، مطابق حق رجوع، مبالغ پرداختی را از راننده مقصر مطالبه میکند.
بیمه شخص ثالث دیه کامل انسان را به اولیای دم متوفی میپردازد و سپس تمام مبلغ را از راننده مقصر وصول میکند. بدیهی است در صورت فوت راننده مقصر، دیهای به وراث او تعلق نمیگیرد.
بر اساس مقررات جاری، جریمه نقدی حدود ۲ میلیون تومان تعیین میشود و ممکن است با مجازاتهای تکمیلی مانند حبس، ضبط گواهینامه یا توقیف وسیله نقلیه نیز همراه شود.
مطابق ضوابط فعلی، ۱۰ نمره منفی برای خودروهای شخصی و ۲۰ نمره منفی برای خودروهای سنگین ثبت میشود.
حداقل ۲۱ روز و در صورت تکرار، تا سه ماه قابل افزایش است؛ تشخیص نهایی با مرجع رسیدگیکننده خواهد بود.
