صندوق صدور و ابطال چیست؟ + بهترین زمان برای صدور و ابطال

صندوق‌ صدور و ابطال نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که این امکان را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا در هر زمان واحدهای سرمایه‌گذاری خود را صادر یا ابطال کنند. از جذابیت صندوق های صدور ابطالی این است که تعداد واحدهای سرمایه‌گذاری در آن ثابت نیست که همین امر باعث نقدشوندگی و انعطاف‌پذیری بالای این صندوق می‌شود. در این مطلب از کاریزما لرنینگ به معرفی صندوق مبتنی بر صدور و ابطال و جزئیات آن می‌پردازیم. در ادامه با ما همراه باشید.

صندوق های صدور و ابطالی چیست؟

برای تعریف صندوق‌های سرمایه‌گذاری صدور و ابطالی، ابتدا باید دانست که صندوق‌ سرمایه گذاری چیست؟ صندوق سرمایه گذاری به دو نوع صدور و ابطال و قابل معامله در بورس (ETF) تقسیم می‌شود که سرمایه‌گذاران براساس نیازهای خود و ویژگی هر کدام در یکی از آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. به بیان ساده این نوع صندوق به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در هر زمان بتوانند واحدهای صندوق را خریداری کنند که اصطلاحا به عمل خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری “صدور” می‌گویند. زمانی که فرد سرمایه‌گذار بنا به هر دلیلی اقدام به فروش واحدهای سرمایه گذاری کند در واقع اقدام به “ابطال” کرده است.

صندوق های صدور و ابطال بر خلاف صندوق ETF، توجه کمتری به آنها شده است. این در حالی‌ است که در بعضی مواقع سود بیشتری برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد. برای سرمایه گذاری در این صندوق و کسب سود، کافی است با مفاهیم صدور و ابطال در صندوق های سرمایه‌گذاری آشنا شوید و سپس برای سرمایه‌گذاری در آن اقدام کنید.

مفهوم صدور و ابطال صندوق سرمایه گذاری

صندوق مبتنی بر صدور و ابطال، یکی از ابزارهای مالی است که به سرمایه‌گذاران امکان خرید و فروش واحدهای صندوق را در هر زمانی می‌دهد. این صندوق‌ شامل دو مکانیزم اصلی است:

1- صدور (Issuance Mechanism)

هنگام صدور، سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای جدید صندوق را خریداری کنند. قیمت واحدهای جدید براساس ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) در زمان صدور تعیین می‌شود که براساس دارایی‌های پایه صندوق نوسان می‌کند. این مکانیزم، نقدینگی و انعطاف‌پذیری بالایی را فراهم می‌کند که صندوق‌های صدور و ابطال را به گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران تبدیل می‌کند. به این نکته توجه کنید که فرآیند صدور و ابطال، در چارچوب زمانی تعریف شده، انجام می‌شود. در نهایت، سرمایه‌های جدید از طریق صدور وارد صندوق می‌شود و به مجموعه دارایی‌های آن اضافه می‌گردد.

2- ابطال (Redemption Mechanism)

هنگام ابطال، سرمایه‌گذاران می‌توانند واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری خود را بفروشند و از صندوق خارج شوند. قیمت واحدهای ابطالی نیز همانند صدور، براساس ارزش خالص دارایی‌های صندوق (NAV) در زمان ابطال تعیین می‌شود که براساس دارایی‌های پایه صندوق نوسان می‌کند. هنگام ابطال دارایی‌های صندوق کاهش می‌یابد و پول به سرمایه‌گذاران بازگردانده می‌شود. این مکانیزم‌‌های صدور و ابطال به سرمایه‌گذاران امکان ورود و خروج راحت‌تری از صندوق می‌دهند که باعث کاهش ریسک و افزایش نقدینگی می‌شود.

تفاوت صندوق قابل معامله و صدور و ابطال چیست؟

از تفاوت صندوق‌ های صدور و ابطالی با صندوق‌ سرمایه گذاری قابل معامله می‌توان به این موضوع اشاره کرد که در صندوق صدور و ابطالی، سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت مستقیم از پنل کاربری، واحدهای صندوق را خرید و فروش کنند. از دیگر تفاوت آنها، قیمتی است که برای خرید یک واحد از صندوق پرداخت می‌شود. همانطور که پیشتر اشاره شد قیمت صدور و ابطال به ازای هر واحد سرمایه‎‌گذاری، براساس ارزش خالص دارایی (NAV) مشخص می‌شود.

در صندوق‌های قابل معامله ممکن است قیمت خرید یا فروش با قیمت NAV هر واحد کمی متفاوت باشد اما در صندوق‌های غیرقابل معامله، صدور و ابطال کاملا بر اساس NAV انجام می‌شود. برای خرید صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله، باید در کارگزاری اقدام به معامله کرد، این در حالی‌ است که برای خرید صندوق صدور و ابطال باید به پنل کاربری خود مراجعه کرد.

از جمله ویژگی‌های صندوق غیرقابل معامله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سرمایه‌گذاران در این صندوق، واحدهای خود را از شرکت متولی صندوق خریداری می‌کنند و فروش آنها در بازار ثانویه امکان‌پذیر نیست.
• تسویه‌ حساب خرید و فروش این صندوق ها در انتهای هر روز معاملاتی و بعد از محاسبه ارزش خالص دارایی‌های صندوق(NAV) صورت می‌گیرد.

مزایای صندوق های صدور و ابطال

مزایای صندوق صدور و ابطال به شرح زیر است:

• نقد شوندگی بالا و انعطاف‌پذیری در خرید و فروش واحدها
• سهولت در ورود و خروج از صندوق سرمایه‌گذاری
• تنوع بخشی به سبد سرمایه‌گذاری با وجود سهام، اوراق قرضه، کالاها
• کاهش ریسک به دلیل تنوع بخشی در سبد سرمایه‌گذاری
• دسترسی آسان و سرمایه‌گذاری با مبالغ نسبتا کم (حتی با خرید یک واحد)
• ارائه نحوه عملکرد صندوق و شفافیت اطلاعاتی
• امکان سرمایه‌گذاری خودکار به صورت دوره‌ای و منظم

معایب صندوق مبتنی بر صدور و ابطال

با وجود مزایای صندوق‌های صدور و ابطال، این نوع صندوق‌ها معایبی نیز دارند که در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین معایب آن می‌پردازیم:

• تاثیرپذیری از نوسانات قیمتی بازار و شرایط اقتصادی
• تاثیرگذاری هزینه‌های اجرایی و کارمزد معاملات بر بازدهی خالص سرمایه‌گذاری در بلندمدت
• دریافت هزینه‌های مدیریتی بیشتر نسبت به دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله
• عدم دسترسی به NAV همان روز و معامله در روز دیگر

انواع صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال کاریزما

صندوق های صدور و ابطال، به علت انعطاف‌پذیری در خرید و فروش واحدها و تنوع در سبد سرمایه‌گذاری به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این صندوق‌ها ویژگی‌ها و مزایای خاصی دارند که بسته به هدف و تحمل ریسک سرمایه‌گذاری متفاوت هستند؛ در ادامه به بررسی هر کدام از این صندوق‌های صدور و ابطالی می‌پردازیم:

1- صندوق‌ مختلط

صندوق‌ مختلط ترکیبی از سهام و اوراق قرضه را در سبد سرمایه‌گذاری خود دارند. این نوع صندوق های صدور و ابطالی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند تا از تنوع دارایی‌ها بهره‌مند شوند و تعادلی بین ریسک و بازدهی ایجاد کنند. این صندوق‌ها معمولاً به دو دسته صندوق‌های متعادل و صندوق‌های تخصیص دارایی تقسیم می‌شوند.

از ویژگی صندوق مبتنی بر صدور و ابطال مختلط، انعطاف‌پذیری آن است؛ زیرا در این صندوق، وزن سهام بین 40 تا 60 درصد متغیر و تحت اختیار مدیر صندوق است که به او اجازه می‌دهد که در دوران رونق، وزن بیشتری از پورتفوی صندوق را به سهام اختصاص دهد تا سود بیشتری کسب شود و همینطور  در دوران رکود، وزن بیشتر پورتفوی را به اوراق با درآمد ثابت اختصاص می‌دهد تا سرمایه‌گذار ریسک کمتری داشته باشد.

2- صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی کاریزما (واحدهای عادی)

واحدهای عادی صندوق سرمایه گذاری اهرمی کاریزما، مبتنی بر صدور و ابطال هستند و سرمایه‌گذاری بدون ریسکی دارند؛ به همین دلیل به سرمایه‌گذارانی پیشنهاد می‌شوند که قصد ریسک بالا  در سرمایه‌گذاری را نداشته و انتظار یک بازدهی محدود ولی مطمئن را دارند. بازدهی سالانه ساده واحدهای عادی صندوق اهرمی کاریزما بین 31 تا 33 درصد است و سود مرکب آن به صورت روزشمار بین 36/3 تا 39 درصد محاسبه می‌شود که تضمین سود در این صندوق توسط دارندگان واحد‌های ممتاز صندوق اهرمی کاریزما صورت می‌گیرد.

3- بازنشستگی تکمیلی کاریز

واحدهای صندوق بازنشستگی تکمیلی همگی از نوع صدور و ابطالی هستند. صندوق بازنشستگی تکمیلی بورس براساس مصوبه سازمان می‌تواند در سه نوع صندوق سهامی، شاخصی و صندوق در صندوق تعریف شوند. در حال حاضر، سازمان بورس مجوز صندوق بازنشستگی تکمیلی از نوع سهامی را منتشر کرده است. صندوق بازنشستگی از نوع سهامی حداقل 70% از دارایی خود را در سهام و حق تقدم بورس و فرابورس و اوراق مشتقه مرتبط با آن سرمایه‌گذاری می‌کند و مابقی دارایی خود را می‌تواند در اوراق با درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی و سایر اوراق کم ریسک سرمایه‌گذاری کند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره صندوق مبتنی بر صدور و ابطالی بازنشستگی کاریز بر روی لینک زیر کلیک کنید.

خرید صندوق بازنشستگی تکمیلی

4- صندوق سرمایه‌گذاری مشترک کاریزما

صندوق سهامی را می‌توان براساس نحوه معامله، به دو نوع صندوق سرمایه گذاری قابل معامله یا غیر قابل معامله در بورس (صدور و ابطالی) تقسیم کرد. به صندوق سهامی غیرقابل معامله، صندوق سرمایه گذاری مشترک (Mutual) نیز گفته می‌شود که در تابلو معاملات قابل خرید و فروش نیستند و با مراجعه به پورتال سرمایه گذاری صندوق، امکان صدور و ابطال واحدهای آن وجود دارد.

در صندوق سرمایه‌گذاری مشترک کاریزما با دارایی حداقل 70 درصد در سهام و مابقی در سپرده‌های بانکی و یا اوراق با درآمد ثابت امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد؛ بنابراین ریسک صندوق مشترک کاریزما نسبتا بالا بوده و به همین نسبت بازدهی مورد انتظاری که بدست می‌آید نیز بالاتر از ابزارهای کم‌ریسک است.

5- صندوق‌ درآمد ثابت کاریزما

صندوق های صـدور و ابطال درآمد ثابت، معمولاً برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال درآمد ثابت و مطمئن هستند، مناسب‌اند. این صندوق‌ها ریسک کمتری نسبت به صندوق‌های سهامی دارند و برای افراد محافظه‌کارتر جذاب هستند. سود اوراق بهادار با درآمد ثابت، ممکن است در دوره‌های مختلف اندکی نوسان داشته باشد، اما مقدار مشخصی از آن، به‌عنوان حداقل سود، توسط ناشر اوراق تضمین می‌شود. این مقدار حداقل سود، به سود علی‌الحساب معروف است.

صندوق درآمد ثابت کاریزما، تقسیم سود ماهانه دارد و در اولین روز کاری بعد از بیست و پنجم هرماه واریز می‌شود. بین 70 تا 90 درصد این صندوق، در دارایی‌های بدون ریسک مثل اوراق مشارکت، سپرده بانکی و سایر اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود که ریسک سرمایه‌گذاری را به صفر می‌رساند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره صندوق صدور و ابطالی با درآمد ثابت کاریزما بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

خرید صندوق درآمد ثابت

6- صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما (واحدهای عادی) کاریزما

صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما، نوعی صندوق مختلط است که حداقل ۳۰٪ و حداکثر ۷۰٪ از دارایی‌های خود را در سهام شرکت‌ها و سایر آن را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کند. در واقع مدیریت صندوق می‌تواند با توجه به شرایط بازار، ترکیب دارایی‌های موجود در پرتفوی صندوق را به‌نحوی تغییر دهد تا بیشترین بازدهی حاصل شود. این صندوق امکان سرمایه‌گذاری در بورس با تضمین اصل سرمایه را فراهم می‌کند. توجه داشته باشید که سرمایه‌گذاران تنها در صورتی می‌توانند از ویژگی تضمین اصل سرمایه استفاده کنند که مدت زمان سرمایه‌گذاری آن‌ها حداقل ۹۰ روز باشد. 

بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق چه زمانی است؟

انتخاب بهترین زمان برای صدور و ابطال واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عوامل متفاوتی بستگی دارد. در ادامه، نکاتی که به تصمیم‌گیری در این زمینه کمک می‌کند را مرور می‌کنیم:

برای خرید (صدور) و فروش (ابطال) واحدهای سرمایه‌گذاری باید به موارد زیر توجه کنیم:

1- وضعیت بازار

وضعیت کلی بازار یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق است که توجه به رونق و رکود بازار در این تصمیم‌گیری بسیار حائز اهمیت است:

1. بازار نزولی: خرید واحدهای صندوق در زمان‌ رکود اقتصادی و بازار نزولی می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا دارایی‌ها را با قیمت‌های پایین‌تری خریداری کنند و از افزایش قیمت‌ در آینده بهره‌مند شوند.
2. بازار صعودی: در شرایطی که بازار رو به رشد است، سرمایه‌گذاری می‌تواند سودآور باشد، اما باید توجه داشت که خرید در اوج بازار می‌تواند ریسک‌ بیشتری همراه داشته باشد.

2- ارزیابی عملکرد صندوق

بررسی عملکرد تاریخی صندوق و مقایسه آن با شاخص‌های مرتبط می‌تواند به شما در انتخاب بهترین زمان برای صدور و ابطال صندوق کمک کند. اگر صندوق در حال حاضر عملکرد خوبی دارد و پیش‌بینی‌ها نیز مثبت است، ممکن است زمان مناسبی برای خرید باشد؛ البته به این نکته توجه کنید که این مثال همیشه صدق نمی‌کند و تجزیه و تحلیل عملکرد صندوق مبتنی بر صدور و ابطال نیاز به آگاهی و دانش دارد.

3- اهداف سرمایه‌گذاری

اگر اهداف سرمایه‌گذاری بلندمدت دارید، توجه دقیق به بازار ممکن است اهمیت کمتری نسبت زمانی که قصد سرمایه‌گذاری کوتاه مدت دارید، داشته باشد. در زمان سرمایه‌گذاری بلندمدت تمرکز بر روی انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مناسب تاثیر بیشتری دارد. اگر در حین سرمایه‌گذاری اهداف سرمایه‌گذاری تغییر کند، می‌توان اقدام به ابطال واحدهای صندوق کرد.

چکیده‌ای از صندوق های صدور و ابطال

صـندوق صدور و ابطالی به علت تنوع بالا و سهولت در صدور و ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری، یکی از ابزارهای محبوب سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند. با شناخت انواع این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاران می‌توانند بسته به اهداف مالی، تحمل ریسک، بهترین گزینه‌ را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنند. هر یک از این صندوق های مبتنی بر صدور و ابطال مزایا و معایب خاص خود را دارند که باید به آنها توجه کرد تا سرمایه‌گذاری موفقی داشت.

سوالات متداول