اعتبار معاملاتی در بورس چیست؟
اعتبار معاملاتی در بورس چیست؟
اعتبار معاملاتی یکی از راهکارهای مناسب برای تامین سرمایه از طریق کارگزاری برای بهره‌گیری از فرصت‌های معاملاتی، با مبلغی بیش از دارایی فعلی خود است. به این صورت که کارگزار به سرمایه‌گذاران مبلغی را ارائه می‌دهد که آنها با استفاده از آن، بتوانند قدرت خرید و سرمایه خود را در بازار بورس افزایش دهند. به طور کلی قوانین و مقررات مربوط به اعتبار معاملاتی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تنظیم می‌شوند، ولی هر کارگزار ممکن است شرایط خاص خود را در ارائه اعتبار معاملاتی به اشخاص داشته باشد. در این مقاله از کاریزما لرنینگ، به بررسی مفهوم اعتبار معاملاتی در بورس و جزئیات مربوطه و نحوه دریافت اعتبار معاملاتی از کارگزاری کاریزما و استعلام اعتبار معاملاتی افراد خواهیم پرداخت.
اعتبار معاملاتی چیست؟
اعتبار معاملاتی که در سامانه معاملاتی انجام میشود مبلغی است که به صورت موقت از طرف کارگزاران در اختیار معامله‌گران قرار داده میشود تا با آن اقدام به خرید و فروش در بازار سرمایه کنند و در موعد تعیین شده اقدام به تسویه آن نمایند. در واقع اعتبار معاملاتی (Margin Trading) سرمایه‌ای است که سرویس اعتبار معاملاتی برخی از کارگزاریها در اختیار مشتریان فعال خود قرار می‌دهند و به این صورت به این مشتری‌ها اجازه داده میشود تا طبق تحلیل شخصی بتوانند از فرصت‌های معاملاتی بازار به صورت اهرمی استفاده نمایند.
ریسک اعتباری چیست؟
ریسک اعتباری یا ریسک نکول همان ریسک عدم تسویه اعتبار توسط مشتریان است. به عبارت دیگر وام گیرنده به تعهدات خود در قبال وام دهنده عمل نمی‌کند. کارگزاران همواره به دنبال کاهش و حداقل سازی این نوع ریسک هستند و بدین منظور ریسک وام‌گیرنده به دقت بررسی میشود و تحت شرایط خاصی و با گرفتن تضامین لازم، اعتبار کارگزاری به سرمایه‌گذاران پرداخت میشود.
تفاوت اعتبار معاملاتی و وام بانکی چیست؟
گرفتن اعتبار از کارگزاری علی‌رغم شباهت‌های زیادی که با وام بانکی دارد ولی در عمل تفاوت‌هایی نیز بین آن دو وجود دارد.
به طور کلی تفاوت اصلی بین اعتبار معاملاتی کارگزاری و وام بانکی را از دو جهت میتوان بررسی کرد:
- هدف استفاده: اعتبار معاملاتی تنها در جهت سرمایهگذاری در بازار سرمایه و برای خرید اوراق بهاداری مانند سهام استفاده میشود ولی پس از دریافت وام بانکی هر فعالیتی میتوان انجام داد.
- نوع وثیقه: در کارگزاری میزان وثیقه درصدی از سرمایه را به عنوان وثیقه دریافت می‌کند ولی در وام بانکی مدل وثیقه متفاوت است.
- نرخ بهره: در بانکها نرخ بهره به صورت ثابت است ولی در کارگزاریها این نرخ بهره متغیر حساب میشود.
مزایای دریافت اعتبار از کارگزاری
اعتبار معاملاتی در بورس مزایای زیادی برای معامله‌گران دارد و یکی از بهترین خدمات کارگزاریها محسوب میشود.
برخی از مزایای اعتبار مبادلاتی در بورس عبارتند از:
- امکان کسب سود بیشتر
معامله‌گران می‌توانند با استفاده از اعتبار مبادلات با ریسک بیشتر، سود بیشتری کسب کنند. به عنوان مثال، اگر یک معامله‌گر با سرمایه 100 میلیون تومانی، 90 میلیون تومان اعتبار معاملاتی دریافت کند، اگر قیمت سهام افزایش یابد، معامله‌گر با 190 میلیون تومان سرمایه، سود بیشتری کسب می‌کند و همینطور با کاهش قیمت سهام، با 190 میلیون تومان سرمایه اولیه، ضرر متحمل میشود.
- امکان خرید و فروش بیشتر
اعتبار معامله با افزایش نقدینگی معامله‌گران، این امکان را ایجاد می‌کند تا معامله‌گران بتوانند در انواع مختلفی از اوراق بهادار سرمایهگذاری کنند تا هیچ یک از موقعیت‌های مبادلاتی مناسب را از دست ندهند.
- تسهیل ورود به بازار بورس
سرویس اعتبار معاملاتی می‌تواند به معامله‌گران تازه‌کار کمک کند تا حتی با سرمایه اولیه کم نیز وارد بازار بورس شوند.
- انجام فرآیند دریافت اعتبار به‌صورت آنلاین
دریافت اعتبار از کارگزاری به‌صورت کاملا آنلاین و از طریق سامانه کارگزاری مدنظر انجام میشود و نیازی به انجام فرآیندهای زمان‌بر و حضوری ندارد.
مقاله پیشنهادی: کارگزاری چیست؟ | تاریخچه کارگزاری ها تا وظایف آنها
محدودیت های دریافت اعتبار کارگزاری
معمولا دریافت اعتبار کارگزاری با محدویت‌هایی همراه است که فهم و شناخت این محدودیت‌ها می‌تواند در تصمیم‌گیری جهت اخذ یا عدم اخذ اعتبار کارگزاری بسیار کمک کننده باشد. در ادامه به معرفی محدودیت‌های ناشی از اخذ اعتبار معاملات خواهیم پرداخت:
- فریز شدن پرتفوی مشتری: با توجه به اینکه دارایی اشخاص نزد کارگزاری از پرتفوی و وجه نقد تشکیل شده است، به همین دلیل پس از دریافت اعتبار، بخشی از این دارایی یا همه آن نزد کارگزار فریز شده و شخص نمی‌تواند آن را از طریق تغییرکارگزار ناظر به کارگزاری ناظر دیگری منتقل نماید.
- محدودیت درخواست وجه: نکته بعدی در مورد محدودیت‌های دریافت اعتبار کارگزاری را میتوان درخواست وجه عنوان کرد. کاربرانی که از اعتبار معاملات استفاده می‌کنند تنها تحت شرایط خاصی قادر خواهند بود تا درخواست وجه داده و مبلغ را دریافت نمایند.
- افزایش ریسک: اگر قیمت سهام تا نزدیکی ارزش وثیقه و اعتبار معاملاتی کاهش یابد، معامله‌گر باید میزان اعتبار معاملات به کارگزاری را پرداخت کند. در صورتی که معامله‌گر برای بازپرداخت وجه اعتباری اقدام نکند، کارگزاری امکان فروش سهام او برای دریافت اصل و سود اعتبار را خواهد داشت.
تسویه یا تمدید اعتبار معاملاتی چگونه است؟
در زمان تسویه اعتبار کارگزاری، فرد سرمایه‌گذار باید مبلغ تعیین شده جهت تسویه اعتبار را به صورت نقد در حساب خود داشته باشد. این کار باعث میشود که کارگزاری بتواند آن مبلغ را از حساب وی برداشت نماید. در صورتیکه در تاریخ تسویه شخص مبلغ لازم جهت تسویه را به صورت نقد نداشته باشد، کارگزار مطابق با قوانین اقدامات لازم را انجام خواهد داد. همچنین لازم به ذکر است که برای در کارگزاریها معمولا امکان تسویه زودتر از موعد و تمدید اعتبار نیز وجود دارد. برای اطلاعات از جزئیات آن باید با کارگزار خود ارتباط داشته باشید.
شرایط دریافت اعتبار از کارگزاری چگونه است؟
برای دریافت اعتبار معاملاتی از هر کارگزاری باید شرایط خاصی رعایت شود. همانطور که میدانید کارگزاریها یکی از ارکان نهادهای مالی هستند که شرایط دریافت اعتبار از کارگزاری طبق دستورالعمل‌های سازمان بورس و آن کارگزاری مشخص میشود، اما به طور کلی معمولا کارگزاران مشتریان فعال خود را برای پرداخت اعتبار معاملاتی انتخاب می‌کنند. مراحل دریافت اعتبار معاملاتی هم در هر کارگزاری متفاوت است. برای آشنایی با این مراحل می‌توانید با ارتباط با کارگزاری خود از آن اطلاع حاصل نمایید. دریافت اعتبار کاریزما به‌گونه‌ای طراحی شده است که تمامی کاربران بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شده و عواملی مانند تاریخ ثبت‌نام، میزان معاملات و … محدودیتی برای کاربران ایجاد نکند.
شرایط دریافت اعتبار معاملاتی از کارگزاری کاریزما
حال که با شرایط دریافت اعتبار از کارگزاری و مزایا و محدودیت‌های آن آشنا شدیم در این بخش به معرفی کارگزاری کاریزما جهت اخذ این اعتبار خواهیم پرداخت:
مراحل دریافت اعتبار از کارگزاری کاریزما
نحوه دریافت اعتبار از کارگزاری کاریزما به سادگی انجام میشود و برای دریافت آن لازم است ابتدا در کارگزاری کاریزما ثبت نام کنید.
پس از سپری شدن یک روز از عضویت در کارگزاری کاریزما، می‌توانید درخواست اخذ اعتبار را از این کارگزاری ثبت نمایید. سپس گزینه “درخواست اعتبار جدید” را انتخاب کنید، پس از اعتبار‌سنجی و تعیین حد اعتبار، کارگزاری کاریزما سقف خرید شما را در کارگزاری به میزان توافق شده افزایش خواهد داد و از طریق این کارگزاری می‌توانید اعتبار معاملاتی خود را دریافت کنید.
چرا برای دریافت اعتبار معاملاتی، کارگزاری کاریزما را انتخاب کنیم؟
مزایای گرفتن اعتبار از کارگزاری کاریزما به صورت زیر است:
- دریافت اعتبار بیشتر
معمولا حداکثر اعتبار دریافتی در کارگزاریها ضریبی از متوسط گردش حساب سه ماهه است. بدین معنی که هر چقدر ارزش مبادلات سه ماهه گذشته بیشتر باشد، فرد می‌تواند اعتبار بیشتری دریافت نماید. به‌طور معمول این ضریب در کارگزاریها ۱۰ درصد گردش حساب است. ولی در کاریزما ۲۰ درصد متوسط گردش سه ماه در نظر گرفتـه میشود. همچنین در این کارگزاری برای دریافت اعتبار لازم نیست تا امتیازی جمع شود و یا حتما عضو باشگاه مشتریان شوید. حتی اگر تازه در کاریزما ثبت‌نام کردید نیز می‌توانید از اعتبار استفاده نمایید.
- عدم تسویه اجباری
به‌طور معمول زمانی که فردی اعتبار دریافت می‌نماید از وی خواسته میشود تا در زمان‌های خاصی مثل پایان سال مالی کارگزاری، پایان فصل یا … مبلغ اعتبار را تسویه نماید ولی در کارگزاری کاریزما محدودیتی از این بابت وجود ندارد، پس از دریافت اعتبار از این کارگزاری، فرد ملزم به بازپرداخت در زمان خاصی نیست و می‌تواند با تمدید اعتبار، زمان آن را به صورت متمادی افزایش دهد.
انواع اعتبارات معاملاتی در کارگزاری کاریزما
انواع اعتبارات در کارگزاری کاریزما برای سه دسته از مشتریان در نظر گرفتـه شده است که به شرح زیر است:
- مشتریان فعلی کارگزاری
- مشتریان جدید با گردش حساب در سایر کارگزاریها
- مشتریان تازه وارد که پیش از این هیچ گردش حسابی در کارگزاری دیگری نداشتـه‌اند
سخن پایانی اعتبار معاملاتی
اعتبار مبادلات نوعی وام است که کارگزاران به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. این اعتبار با هدف افزایش قدرت خرید سرمایه‌گذاران در معاملات بورسی ارائه میشود. ضوابط و دستورالعمل‌های مربوط به روش دریافت اعتبار معاملاتی توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهران تعیین میشود و شامل مواردی مانند میزان اعتبار قابل ارائه، نرخ بهره و شرایط دریافت اعتبار است.
سوالات متداول
اعتبار معاملاتی در بورس مبلغی است که به صورت موقت از طرف کارگزاران در اختیار معامله‌گران قرار داده میشود تا با آن اقدام به خرید و فروش در بازار سرمایه کنند و در موعد تعیین شده اقدام به تسویه آن نمایند.
ریسک اعتباری یا ریسک نکول همان ریسک عدم تسویه اعتبار توسط مشتریان است. به عبارت دیگر وام گیرنده به تعهدات خود در قبال وام دهنده عمل نمی‌کند.
اعتبار معاملاتی تنها در جهت سرمایهگذاری در بازار سرمایه و برای خرید اوراق بهاداری مانند سهام استفاده میشود ولی پس از دریافت وام بانکی هر فعالیتی میتوان انجام داد. در بانکها نرخ بهره به صورت ثابت است ولی در کارگزاریها این نرخ بهره متغیر حساب میشود.
