نکات مهم برای تشکیل سبد بورسی

یکی از مهم‌ترین مهارت هایی که یک سرمایه‌گذار موفق و آگاه باید به آن مسلط باشد ، مهارت تشکیل و یا ایجاد سبد دارایی و سبد بورسی است ؛ شما به عنوان یک سرمایه‌گذار در هر بازاری که فعالیت می‌کنید ، موظف به تشکیل سبد و مدیریت ریسک دارایی خود هستید ؛ عدم رعایت این نکته و استراتژی در بازار سرمایه ریسک معاملات شما را به شدت بالا می‌برد و ممکن است آسیب جبران‌ناپذیری به سرمایه و دارایی شما بزند .

سرمایه گذاری در بازار بورس و سهام نیازمند داشتن برنامه‌ریزی و کسب تجربه است. تنها داشتن سرمایه و اقدام به خرید و فروش برای کسب سود در این بازار کافی نیست. یکی از قدم‌های ابتدایی برای فعالیت در بورس،‌ تشکیل سبد سهام متناسب با میزان ریسک‌ پذیری اشخاص است. سبد سهام روشی برای کنترل و کاهش ریسک ‌های بازار بورس و مدیریت دارایی ها است.

سبد سهام ( پرتفوی) چیست:

همان‌طور که از نام آن مشخص است، سبد سهام یا پرتفوی ترکیبی از سهم‌های مختلفی است که یک سرمایه گذار آن‌ها را خریداری کرده و جزو دارایی های وی به شمار می‌آیند. سبد سهام (پرتفوی) می‌تواند براساس اهداف، انتظارات و میزان ریسک ‌پذیری هر فرد متفاوت باشد. حتماً بارها جمله معروف، همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید را شنیده‌اید. این ضرب‌المثل قدیمی نشان‌دهنده آن است که به دلیل وجود ریسک‌ های مختلف و برای جلوگیری از زیان بیشتر، باید گزینه‌های مختلفی برای سرمایه گذاری داشته باشید.

با توجه به ماهیت نوسانی و ریسکی بازار سرمایه، برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و کاهش زیان در زمان بحران و افت قیمت سهام، لازم است سهام شرکت‌های مختلفی را در سبد دارایی خود قرار دهید. البته تشکیل سبد سهام با توجه به عوامل تأثیرگذار بر سبد دارایی ها، برای هر فرد می‌تواند متفاوت و پیچیده باشد؛ بنابراین افراد ابتدا باید اهداف و انتظارات خود را مشخص کنند، سپس با در نظر گرفتن استراتژی‌های معاملاتی، پرتفوی خود را به صورت بهینه تشکیل دهند. پرتفوی سهام می‌تواند در طول زمان تغییر کند و افراد می‌توانند براساس انتظارات خود، سبد سهامشان را تغییر دهند.

تنوع بخشی یکی از روش‌های متداول برای کاهش ریسک غیر سیستماتیک محسوب می‌شود.ریسک غیر سیستماتیک از تاثیرات رویدادهایی ناشی می‌شود که به طبیعت یک شرکت یا گروه خاصی از شرکت‌ها مرتبط بوده و لزوما کل شرکت ها و یا کل بازار را مستقیما تحت تاثیر خود قرار نمی‌دهد.برای نمونه، یک تصمیم دولت ممکن است هزینه‌های یک صنعت  خاص را افزایش دهد و در نتیجه قیمت سهام شرکت‌های آن صنعت کاهش یابد؛ و یا مدیریت ضعیف یک شرکت در توسعه بازار ممکن است سبب تضعیف موقعیت آن شرکت در برابر رقبا شده و سودآوری شرکت را نسبت به بقیه کاهش دهد و همین موضوع به افت قیمت سهم آن شرکت بی انجامد. اما هر یک از این رویدادها به طور مستقیم بر بازده سهام شرکت های مرتبط اثر می گذارد و نه کل بازار.

 سبد سهام پر ریسک:

این نوع سرمایه‌گذاری، شامل سهامی با ریسک و بازدهی بالا است که معمولاً عدد ضریب بتای بزرگتری نیز دارند؛ بنابراین در این‌گونه سبدها، سهام پر نوسان بازار به منظور سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند. مثلاً اگر ضریب بتای یک سهم ۲ است، پس انتظار می‌رود که ۲ برابر میانگین حرکات بازار، تحرک قیمتی داشته باشد. معمولاً شرکت‌هایی که در مراحل اولیه رشد خود بوده و بازار محصولات منحصر به فردی دارند، در این دسته قرار می‌گیرند. سرمایه‌گذاری در این سهام، غالباً توسط افراد خاصی انجام می‌شود که ریسک ناشناخته بودن و نوپایی کسب و کار شرکت‌ها را بپذیرند. به عنوان یک سرمایه‌گذار خطرپذیر، باید به دنبال شرکت‌هایی باشید که ضریب رشد درآمد بالایی داشته و هنوز موردتوجه بازار قرار نگرفته‌اند. به‌طور مثال طی سال‌های اخیر تعداد زیادی از سهام تکنولوژی و فناوری چنین شرایطی را تجربه نموده‌اند؛ اما باید توجه داشت که ممکن است در هر گروهی از صنایع چنین سهامی وجود داشته باشند. از مهم‌ترین موارد حین تشکیل سبد سهام، مدیریت ریسک است. شما باید همواره در راستای کاهش ضرر و محافظت از سودهایتان گام بردارید.

سبد سهام کم ریسک:

در این روش، سهامی برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند که عموماً ضریب بتای بالایی نداشته و نوسانات قیمتی معمولی دارند. گونه‌ای از سهام به نام سهام چرخه‌ای وجود دارند که عموماً تحت تاثیر متغیرها و چرخه‌های کلان اقتصادی هستند. به‌طور مثال در زمان رکود اقتصادی، شرکت‌های تولیدکننده کالاهای اساسی و خدمات مربوط به زندگی روزمره مردم، نسبت به شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات و خدمات لوکس، عملکرد بهتری دارند. این بدان معنی است و باوجود وضعیت بحرانی اقتصاد، شرکت‌هایی که مایحتاج ضروری زندگی را فراهم می‌سازند، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد. برای یافتن لیست این سهام کافی است ر زندگی شخصی خود موارد ضروری را بررسی کرده و شرکت‌های ارائه‌دهنده آن‌ها را در اینترنت جستجو کنید. مزیت سرمایه‌گذاری در سهام کالاها و خدمات ضروری این است که حاشیه امنیت بیشتری در بحران‌ها و رکودهای اقتصادی دارند. کافی است چنددقیقه‌ای اخبار اقتصادی را تماشا کنید، همواره مدیران سرمایه‌گذاری را می‌بینید که در مورد مسائل مختلف ازجمله (دارو، مسائل نظامی و حتی تنباکو) هم اظهار نظر می‌کنند. این‌ها درواقع مدیران سبدگردانی هستند که بر اساس چرخه‌های تجاری اقدام به سرمایه‌گذاری نموده و بر اساس مرحله‌ای که فکر می‌کنند چرخه تجاری در حال حاضر در آن قرار دارد، اقدام به پیش‌بینی آینده می‌نمایند. به خاطر داشته باشید که شرکت‌های کالا و خدمات ضروری، علاوه بر اینکه همیشه تقاضای کافی برای محصولاتشان دارند، برخی از آن‌ها سود نقدی سالانه نیز به سرمایه‌گذارانشان اختصاص می‌دهند. سبد سهام کم‌خطر، بیشتر برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز مناسب است.

  سبد سهام هم وزن:

در شکل چیدمان سبد سهام هم وزن، سهم های مختلف را به شکلی انتخاب می کنیم که همگی آن ها فارغ از ارزش بازار و تفاوت ها، دارای وزن یکسان در سبد باشند. به این شکل سهام A و سهام B دارای وزن یکسان در سبد چینی بوده و فارغ از میزان ارزش بازار خود، با ضریب حجمی یکسان انتخاب و خریداری می شوند.بطور مثال شما صد میلیون تومان پول وارد بورس کرده اید. این صد میلیون را تقسیم به 4 قسمت کرده و با هریک سهم میخرید. پس در نهایت شما 4 سهم خریده اید و از هر سهمی 25 میلیون تومان در پرتفو خود دارید.

صندوق های قابل معامله:

در کنار سبدی از سهام شرکت‌های برتر، می‌توانید نسبت به خرید واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های قابل‌معامله یا همان ETFها هم اقدام کنید. صندوق‌های ETF نوعی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که از دارایی‌های متنوع تشکیل شده و واحدهای آن همانند سهام در بازار معامله می‌شود و ساختاری شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارند؛ یعنی شما در طول ساعات و روزهایی که بازار معاملات سهام باز است، می‌توانید یک یا چند واحد از یک صندوق‌های ETF را بخرید، یا چند واحد از آن را بفروشید. با خرید واحدهایETF، پول خود را در صندوقی سرمایه‌گذاری می‌کنید که با استفاده از یک تیم مدیریت حرفه‌ای سعی می‌کند تا با تشکیل پرتفویی از سهام و انواع اوراق بهادار سود کسب کند. لازم است بدانید صندوق‌های قابل معامله گستره‌ای‌ پهناور از طبقات دارایی مختلف را پوشش می‌دهند که می‌توانند ابزاری مناسب برای به نتیجه رسیدن سبد اوراق بهادار شما باشد.

شرکت کاریزما دو صندوق درآمد ثابت قابل معامله در بازار سرمایه دارد.صندوق درآمد ثابت کمند و صندوق سهامی کاریس

بررسی وضعیت اقتصاد جهان و کشور:

تحلیلگران بنیادی همواره با پیگیری اخبار، اطلاعات و اتفاقات در سطح بین‌المللی و سطح کشور به‌طور بنیادی، صنایع، شرکت‌ها و سهام آن‌ها را بررسی می‌کنند. تغییرات قیمت کالاها و محصولات در جهان و کشور می‌تواند بر قیمت سهام شرکت‌ها تأثیرگذار باشد. این مورد در خصوص کالاهایی مانند نفت و فلزات اساسی، بیشتر خود را نشان می‌دهد و کوچک‌ترین تغییر قیمتی در سطح جهانی می‌تواند بر سهام شرکت‌های داخلی تأثیرگذار باشد. همچنین وضعیت اقتصادی داخل کشور، رخدادهای سیاسی و اقتصادی مانند تغییر نرخ ارز، نرخ بهره و تصمیمات دولت، بر قیمت سهام شرکت‌های بورسی تأثیرگذار است؛ بنابراین برای تشکیل یک سبد سهام بهینه، توجه به بازارهای جهانی و داخلی اهمیت بالایی دارد.

  بررسی صنایع و شرکت‌ها:

صنایعی مختلفی در بازار بورس در حال فعالیت هستند. اینکه هر صنعتی در چه وضعیتی قرار دارد و شرایط آینده چه خواهد شد، بسیار اهمیت دارد. برای تشکیل سبد سهام باید این شرایط را بررسی کنیم و از میان نمادهای فعال در هر صنعت و براساس نوع سبدی که تشکیل می‌دهیم، شرکت‌ها را انتخاب کنیم. برای انتخاب سهام باید علاوه بر بررسی وضعیت صنعت و صورت‌های مالی شرکت مورد نظر، روند قیمت آن‌ها را با انجام تجزیه و تحلیل‌هایی مانند تحلیل بنیادی و تکنیکال پیش‌بینی نمود.

بررسی وضعیت و عملکرد سبد سهام:

پس از انجام تحلیل‌ها و بررسی‌های مختلف برای انتخاب سهام، باید همواره وضعیت عملکردی و سود و زیان آن‌ها را به صورت دوره‌ای نیز مورد بررسی قرار داد. استراتژی‌های معاملاتی مختلفی وجود دارد که برای نگهداری یا کم و زیاد کردن حجم سهام مناسب هستند. به‌طور کلی می‌توان درصدهای مشخصی از سبد را به سهام پرریسک، با ریسک متوسط و کم ریسک اختصاص داد تا تعادل در سبد حفظ شود. همچنین می‌توان از هر صنعتی تعدادی سهم را برگزید و با متنوع‌سازی پرتفوی، روندهای نزولی و صعودی با هم خنثی شوند.