بررسی تبعات اقتصادی ریزگردها – قسمت هشتاد و سوم پادکست کاریزما

قسمت هشتاد و سوم پادکست کاریزما – بررسی تبعات اقتصادی ریزگردها مهمان: یوسف رشیدی (عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی) 

آنچه که در متن زیر میخوانید خلاصه‌ای از قسمت‌های مهم پادکست میباشد:

در هفته گذشته شاهد بدتر شدن اوضاع بازار سرمایه بودیم و نه تنها شاخص کل بلکه شاخص هم وزن با افت همراه شدن هر چند در روز چهارشنبه شاهد بهبود نسبی اوضاع بودیم ولی تا کجا انتظار افت قیمت را باید داشت؟ قبلا نیز اعلام کردیم که شاخص کل و هم وزن در مسیر اصلاح قرار دارد و با از دست دادن محدوده 1530 هزار واحد اولین محدوده حمایتی شاخص کل عدد 1470 هزار واحد است. بعد از کش و قوس‌های فراوان در این هفته با افت بیشتر سهم‌ها، شاهد رسیدن شاخص کل به محدوده 1480 هزار واحد بودیم و فروشندگان بازار تا حدی در این محدوده عقب نشینی کردند بنابراین از نظر تکنیکالی ما شاهد رسیدن شاخص کل به محدوده حمایتی بسیار مهمی رسیده است.

از نظر بنیادی هم این روزها شاهد تشکیل مجامع و تقسیم سودها هستیم. همین موضوع باعث تعدیل شدن قیمت‌ها می‌شود و پی بر ای فوروارد بازار از این لحاظ کاهش پیدا میکند و تلاقی کاهش قیمت‌ها و تقسیم باعث جذاب‎تر شدن قیمت‌های بعد از مجامع می‌شود و از نظر بنیادی نیز بازار را ارزنده‌تر می‌کند. در نتیجه از لحاظ تکنیکالی و بنیادی ما شاهد وضعیت مناسب برای پایان اصلاح هستیم. اما نکته مهم این روزها، ایجاد محرک برای رشد قیمتی است. در این هفته ما شاهد دو خبر بسیار مهم خودرویی بودیم . عرضه خودرو در بورس کالا و نزدیک بودن واگذاری سهم دولت از دو خودرو ساز بزرگ، دو خبر مهم بود که کمی باعث ایجاد تقاضا در کلیت بازار شد. اما نکته اصلی این روزهای بازار نرخ بهره است.

 نرخ بهره بانکی در حال رسیدن به 22 درصد است همین شایعه افزایش نرخ بهره بانکی رو بیشتر از قبل خواهد کرد. به نظر می‌رسد بازار سرمایه تا زمانی که ارزش معاملات بالای 7 هزار میلیارد تومان نداشته باشد توان حرکتی برای صعود در کوتاه مدت را ندارد ولی به عنوان سرمایه‌گذاری قیمت‌ سهم‌ها بسیار جذاب شده و به نظر کمی صبر می‌تواند پاداش خوبی برای سهامداران در بر داشته باشد.

یک مساله دیگر نرخ بهره است، نرخ بهره یک ابزار بسیار قدرتمند در دست بانک مرکزی برای کنترل اقتصاد محسوب می‌شود و این موضوع را نمی‌توان منکر شد در حال حاضر در تمام دنیا برای کنترل ناپایداری اتقصاد از این ابزار قدرتمند استفاده می‌شود اما متاسفانه مشکل فعلی اقتصاد ما و نرخ بهره حقیقی منفی ایجاد شده، دلیل آن محسوب نمی‌شود که نرخ بهره اصلاح نمی‌شود بلکه عمده این مشکل در طرف تورم است. مشکل تورم در اقتصاد ایران باعث شده که نرخ بهره حقیقی در محدوده بسیار منفی قرار گیرد بنابراین دلیل اصلی مشکل نرخ بهره حقیقی منفی، تورم که بارها در مورد عوامل ایجاد تورم صحبت شده است عواملی مثل کسری بودجه دولت و تامین پولی اون، مشکلات فراوان در ساختار بانک‌های کشور به شمار می‌رود بنابراین صرفا برای ایجاد یک نرخ بهره حقیقی مثبت، بالا بردن نرخ بهره کارساز نیست و قطعا می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری داشته باشد دقیقا مثل همین نرخ بهره حقیقی منفی در بر داشته باشد.

از طرف دیگر سیاست‌گذار به هیچ عنوان از این نرخ برای کنترل وضعیت اقتصاد استفاده به جا نمی‌کند. دولت در چند وقت اخیر مجبور بود که ارز 4200 رو حذف کنه و همین باعث ایجاد یک انتظارات تورمی شدید در اقتصاد شد. این موضوع در هر کشوری دیگه بود سریعا بانک مرکزی اون کشور دست به اقدام می‌زد و از ابزار نرخ بهره برای کنترل اوضاع استفاده می‌کرد اما در کشور ما هیچ تغییری در نرخ بهره ایجاد نشده است یعنی ما نه تنها به صورت ساختاری در حال درست کردن نرخ بهره نیستیم و نه در کوتاه‌مدت از این ابزار برای بدتر نشدن اوضاع استفاده میکنیم.

بنابراین  نه بالا بردن دائم نرخ بهره می‌تواند اوضاع را کنترل کند و نه ثابت نگه داشتن آن در کوتاه مدت کارساز است. یکی از تبعات شدید ثابت نگه داشتن نرخ بهره در این شرایط نابرابری است . در نتیجه  بالابردن نرخ بهره با توجه به شرایط تورمی می‌تواند کمک‌کننده باشد اما عدم کاهش تورم در آینده می‌تواند اوضاع را بدتر از امروز کند.

خبر شوکه کننده این هفته ترور و درگذشت شینزو آبه نخست وزیر سابق کشور ژاپن بود. آبه در حین سخنرانی انتخاباتی در شهر نارا توسط فردی مورد هدف قرار گرفت و به گزارش شبکه اِن اِچ کِی ژاپن بر اثر جراحات وارده جان خود را از دست داد. از دیگر اخبار بین الملل این هفته بد نیست به اظهار نظرهای پیرامون برجام اشاره ای کنیم. از ابتدای هفته بیانیه‌هایی توسط افراد مختلف صادر شده و دو طرف مذاکره کننده ایرانی و آمریکایی یکدیگر را به بازگشت به برجام دعوت کرده اند اما کماکان چشم انداز این توافق با وجود موضع گیری‌ها چندان امید بخش به نظر نمیرسد. به عنوان مثال در روز دوشنبه رئیس‌جمهوری آمریکا با انتشار یک یادداشت برای «واشنگتن پست» اعلام کرد، تا زمانی که ایران به توافق هسته‌ای برجام برنگردد، فشار اقتصادی و دیپلماتیک واشنگتن ادامه می‌یابد. همچنین سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید اذغان داشت خواهان دستیابی یک توافق هسته‎ای هستیم که بتواند بلندپروازی هسته‎ای و دستکم تسلیحاتی ایران را از دستورکار حذف کند. از سوی دیگر سفیر ایران در وین بیان نمود: طی رایزنی‌های فشرده‌ای که هفته گذشته با جوزف بورل در تهران داشتیم، توافق کردیم که به طور غیرمستقیم و از طریق اتحادیه اروپا، به طور غیرمستقیم با ایالات متحده دیدار کنیم.

کیفیت هوا نه تنها برای سلامتی انسان‌ها اهمیت بالایی دارد و کاهش کیفیت هوا موجب ایجاد مشکل و خطراتی برای سلامتی می‌شود بلکه تبعات اجتماعی و اقتصادی بسیاری نیز به همراه دارد که آن‌ها را به عینه در سال‌های اخیر مشاهده کرده‌ایم. یکی از مهم‌‌ترین مواردی که کیفیت هوا را تا حد ناسالم کاهش میدهد معضل ریزگرد است. ریزگردها در سال‌های اخیر تبعات منفی بسیاری برای کشور ما داشته است. این تبعات از اختصاص بودجه های بسیار کلان برای کنترل این معضل گرفته تا خساراتی که به بخش‌های مختلف از جمله صنعت و سلامتی افراد وارد می‌کند.در این قسمت از پادکست کاریزما در نظر داریم در این خصوص با عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی گفتگویی در این زمینه داشتیم .