بیمه چیست به زبان ساده + اصطلاحات بیمه ای

بیمه به عنوان یکی از ابزارهای مهم در حفظ امنیت مالی افراد و سازمان‌ها است. بیمه یک قراردادی است که براساس آن شرکت بیمه متعهد می‌شود در ازای پرداخت حق بیمه از طرف فرد بیمه‌شده، برخی از خسارت‌های احتمالی را جبران کند. در این مقاله از کاریزما لرنینگ به پاسخ این سوال خواهیم پراخت که ” بیمه چیست؟ ” و با اصطلاحات بیمه‌ای بیشتر آشنا می‌شویم. در ادامه با ما همراه باشید.

بیمه چیست به زبان ساده

برای اینکه بتوانیم به سوال “بیمه چیست” پاسخ دهیم باید در ابتدا به نحوه پیدایش بیمه بپردازیم. بیمه از واژه‌ “بیم” به معنای ترس و نگرانی گرفته شده است، ریشه‌های تاریخی پیدایش بیمه به حدودا هزار سال گذشته برمی‌گردد. اولین نشانه‌های بیمه، در فعالیت‌ دریانوردان و بازرگانان دریایی نمود پیدا کرد. بازرگانان چینی نخستین کسانی بودند که به این نکته پی بردند، احتمال بسیار کمی وجود دارد که تمام کشتی‌ها در یک روز غرق یا به سرقت برده شوند. آنها برای کاهش خطرات احتمالی، کالاهای خود را در چند کشتی بارگیری می‌کردند تا در صورت بروز حادثه، تمام اموال و سرمایه‌اشان از بین نرود.

در برخی تمدن‌های باستانی، بیمه به صورت پیشرفته‌تری وجود داشت. بازرگانان برای آنکه از عهده هزینه‌های کالا و کشتی بربیایند، وام‌هایی با بهره بالا دریافت می‌کردند. اگر برای کشتی آنها در دریا مشکلی پیش می‌آمد، بهره وام آن‌ها بخشیده می‌شد. به این صورت حق بیمه اولیه شکل گرفت. این سیستم بعدها به یونان و سپس به ایتالیا منتقل شد و به روشی مرسوم در تجارت دریایی تبدیل شد.

پیدایش بیمه به شکل امروزی

قدیمی‌ترین گزارش مکتوب از بیمه دریایی مربوط به یک کشتی ایتالیایی در سال 1347 میلادی است. پس از آن در سال 1666 میلادی، بعد از آتش‌سوزی بزرگ در لندن، بیمه آتش‌سوزی به عنوان دومین نوع بیمه در جهان معرفی شد. در آمریکا نیز شهرهای کوچک با خانه‌هایی از جنس چوب و نبود تجهیزات کافی برای اطفای حریق، نیاز به بیمه آتش‌سوزی را افزایش داد. بیمه به تدریج در سراسر جهان بیشتر شناخته شد و به یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی تبدیل شده است.

تاریخچه بیمه در ایران

تاریخچه فعالیت بیمه در ایران به بیش از یک قرن برمی‌گردد. اولین نمایندگی بیمه در سال ۱۲۸۹ خورشیدی در ایران تأسیس شد. در سال 1310 اولین قوانین مربوط به ثبت شرکت‌های بیمه تصویب شد و در سال 1314 با تاسیس شرکت سهامی بیمه ایران، صنعت بیمه در ایران رونق یافت. در سال 1350 با هدف تنظیم و هدایت صنعت بیمه و حمایت از بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان، بیمه مرکزی ایران تاسیس شد. بیمه مرکزی همچنین وظیفه نظارت بر فعالیت شرکت‌های بیمه‌ای داخلی و خارجی را بر عهده دارد.

اصطلاحات بیمه ای و اصول آن

اصطلاحات بیمه‌ای به فهم بهتر شرایط و ضوابط بیمه‌نامه‌ها کمک می‌کند و آشنایی با آن‌ها برای هر فردی که قصد خرید بیمه دارد، اهمیت دارد. در ادامه با اصطلاحات و مفاهیم بیمه بیشتر آشنا می‌شویم:

• ذی‌نفع: فردی که با درخواست بیمه‌گذار، نام او در بیمه‌نامه درج شده و تمام یا بخشی از خسارت به او پرداخت می‌شود.
• فرانشیز: بخشی از جبران خسارت که به عهده بیمه‌گذار است و میزان آن در بیمه‌نامه تعیین می‌شود.
• مدت اعتبار بیمه‌نامه: بازه زمانی که بیمه‌نامه از تاریخ شروع تا تاریخ پایان معتبر است.
• کد بیمه: کد منحصربه‌فردی است که برای شناسایی و پیگیری اطلاعات و سوابق بیمه‌ای فرد یا سازمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• سوابق بیمه: سوابق بیمه مجموعه‌ای از اطلاعات مربوط به بیمه‌نامه‌های گذشته و حال یک فرد یا سازمان نظیر نوع بیمه، مبلغ حق بیمه و غیره است.
• نمایندگی بیمه: نمایندگی بیمه یک نهاد یا فرد است که به نمایندگی از شرکت بیمه عمل می‌کند و وظیفه دارد خدمات بیمه‌ای را به مشتریان ارائه دهد. نمایندگان بیمه به عنوان واسطه بین بیمه‌گر و بیمه‌گذار فعالیت می‌کنند.
• پرداخت بیمه: پرداخت بیمه فرآیندی است که در آن بیمه‌گذار موظف است مبلغ حق بیمه تعیین شده را به بیمه‌گر پرداخت کند.

در ادامه با دیگر اصطلاحات بیمه بیشتر آشنا می‌شویم:

بیمه گر کیست؟

در هر قرارداد بیمه‌ای، یک طرف قرارداد بیمه‌گر و طرف دیگر بیمه‌گذار وجود دارد. بیمه‌گر یک شخص حقوقی است که در ازای دریافت حق بیمه ازبیمه‌گذار، متعهد می‌شود در صورت وقوع حادثه احتمالی در مدت زمان معین، تا درصد زیادی از خسارت وارد شده را جبران کند. به عنوان مثال اگر فردی از شرکت بیمه ایران بیمه دریافت کند، شرکت بیمه ایران، بیمه‌گر او محسوب می‌شود.

بیمه گذار کیست؟

بیمه‌گذار شخص حقیقی یا حقوقی است که متعهد به پرداخت حق بیمه می‌شود. بیمه‌گذار ممکن است مالک بیمه باشد یا به عنوان نماینده قانونی یا ذی‌‌نفع، مسئولیت نگهداری و حفظ بیمه را بر عهده داشته باشد. به عبارت ساده‌تر بیمه‌گذار فردی است که درخواست بیمه می‌کند و با پرداخت حق بیمه، از پوشش‌ها و خدمات بیمه‌ای بهره‌مند می‌شود.

بیمه‌شده چه کسی است؟

بیمه‌شده فردی است که تحت پوشش بیمه قرار گرفته است و موضوع بیمه برای اوست. در بیمه عمر یا بیمه‌های درمانی، بیمه شده همان فردی است که از مزایای بیمه بهره می‌برد. در برخی موارد بیمه‌شده و بیمه‌گذار ممکن است یکسان تلقی شوند؛ اما در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند. همانطور که پیشتر گفته شد بیمه‌گذار، خریدار بیمه محسوب می‌شود اما بیمه‌شده، شخصی است که تحت پوشش‌های بیمه خریداری شده قرار می‌گیرد. با مثالی به توضیح بیشتر این دو مورد می‌پردازیم. تصور کنید فردی برای خود و خانواد خود اقدام به خرید بیمه کرده است. فرد خریدار به عنوان بیمه‌گذار و بیمه‌شده است و خانواده او تحت پوشش بیمه هستند، بیمه‌شده محسوب می‌شوند.

بیمه نامه چیست؟

بیمه‌نامه یک قرارداد و سند قانونی است که در آن تمامی شرایط و تعهدات میان بیمه‌گر و بیمه‌شده مشخص شده است. در بیمه‌نامه اطلاعاتی نظیر نوع بیمه، میزان حق بیمه، مدت زمان پوشش، شرایط و محدودیتهای پرداخت و غیره مشخص شده است. بیمه‌نامه یک قرارداد معتبر است که اجرای تعهدات بیمه‌گر در قبال بیمه‌گذار را ضمانت می‌کند و بیمه‌گذار نیز ملزم به پرداخت حق بیمه مطابق بیمه‌نامه است.

مواردی که در بیمه‌نامه ذکر می‌شود به شرح زیر است:

• زمان شروع و خاتمه قرارداد
• مشخصات بيمه‌گر و بيمه‌گذار
• موضوع و نوع بيمه
• مبلغ حق‌بيمه و روش پرداخت آن
• تعهدات بيمه‌گر و بیمه‌گذار درصورت وقوع حادثه

الحاقیه بیمه چیست؟

الحاقیه بیمه، تغییرات یا اضافاتی جدیدی است که به بیمه‌نامه اصلی اضافه می‌شود. این الحاقیه ممکن است شامل افزایش یا کاهش میزان پوشش، اضافه کردن شرایط جدید، تغییر مبلغ حق بیمه و غیره باشد. این سند یه صورت کاملا رسمی به بیمه‌نامه اصلی پیوست می‌خورد و به عنوان بخشی از قرارداد، دارای اعتبار قانونی بیمه‌نامه است.

حق بیمه چیست؟

حق بیمه، هزینه‌ای است که بیمه‌گذار به صورت دوره‌ای یا یکجا به بیمه‌گر (شرکت بیمه) پرداخت می‌کند تا در مقابل از خدمات و پوشش‌های بیمه برخوردار شوند. این مبلغ به عنوان بهای خدمات بیمه‌گر تعیین می‌شود و عوامل موثر بر حق بیمه شامل نوع بیمه، میزان پوشش، مدت قرارداد، سن و سلامتی بیمه‌گذار و غیره است. حق بیمه به عنوان یک منبع مالی اصلی برای شرکت‌های بیمه‌ای محسوی می‌شود. پرداخت به موقع حق بیمه از سمت بیمه‌گذار برای برخورداری از پوشش‌های بیمه‌ای ضروری است.

طبق بند “الف” ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی، همه افراد مشمول قانون کار که حقوق و دستمزد دریافت می‌کنند، موظف به پرداخت حق بیمه هستند. نکته مهم این است که مبلغ حق بیمه مستقیماً به میزان حقوق دریافتی کارکنان وابسته است و از موارد مختلفی کسر می‌شود.

این موارد عبارتند از:

• میزان حقوق و دستمزد پایه
• مزایای شغلی به صورت مستمر
• هزینه اضافه‌کاری و نوبت‌کاری و مزد ایام تعطیلی
• حق‌الزحمه و پاداش‌های مستمر و مربوط به کارمزد
• حق حضور در جلسات
• کمک هزینه مسکن
• حقوق دریافتی به کارآموزان

در مقابل موارد بالا برخی مزایا و پرداخت‌ها، از پرداخت حق بیمه معاف هستند و مشمول آن نمی‌شوند. این موارد شامل:

• پاداش عید
• هزینه‌های سفر و مأموریت
• بازخرید مرخصی‌های استفاده‌نشده
• هزینه عائله‌مندی
• پاداش آموزش و نهضت سواد آموزی
• حق التضمین
• تفاوت هزینه ‌های زندگی در زمان بیماری
• سنوات پایان کار و خسارت اخراج
• پاداش‌های مرتبط با افزایش تولید و فروش

شرایط خرید بیمه 

خرید بیمه شامل مجموعه‌ای از تعهداتی است که در یک قرارداد توسط بیمه‌گر و بیمه‌گذار ایجاد می‌شود و طرفین ملزم به رعایت آن هستند. شرایط خرید بیمه باید به شرح زیر باشد:

1. تمامی توافقات و تعهدات باید به صورت رسمی و مکتوب ثبت شوند.
2. بیمه‌گذار موظف است که حق بیمه توافق‌شده را به موقع پرداخت کند.
3. قرارداد شامل اطلاعات شفاف و دقیق مانند تاریخ، مشخصات، موضوع بیمه و غیره باشد.
4. قرارداد باید به توافق طرفین برسد.

کاریزما بیمه چیست؟

کاریزما‌بیمه به عنوان یکی از کارگزاری‌های معتبر بیمه، با همکاری گسترده با شرکت‌های بیمه‌ای، بستری مطمئن برای خرید و مقایسه انواع بیمه‌ها اعم از بیمه شخص ثالث، بیمه بدنه، بیمه تکمیلی درمان، بیمه عمر و غیره فراهم کرده است. شما می‌توانید با مراجعه به این سایت، بیمه‌های مختلف را از نظر مزایا، هزینه‌ها و موارد تحت پوشش مقایسه کرده و بهترین گزینه را انتخاب کنید.

مزایای خرید بیمه از کاریزما بیمه

کاریزما بیمه یکی از بهترین گزینه‌ها برای خرید بیمه است که با ارائه قیمت‌های مناسب، امکان مقایسه انواع بیمه‌ها را به راحتی برای کاربران فراهم می‌آورد. این سایت جامع به شما این امکان را می‌دهد که با بررسی دقیق و تحلیل مزایا و معایب هر بیمه، تصمیم‌گیری بهتری در مورد خرید بیمه داشته باشید. برای بهره‌مندی از این خدمات روی لینک زیر کلیک کنید.

خرید انواع بیمه نامه از کاریزمابیمه

بهترین زمان برای خرید بیمه

افراد با توجه به شرایط کاری و زندگی خود، به پوشش‌های بیمه‌ای مختلفی نیاز دارند. به عنوان مثال رانندگان وسایل نقلیه که به طور مداوم در جاده‌ و شهر مشغول رانندگی هستند، معمولاً ابتدا به بیمه‌ شخص ثالث و بیمه‌ی بدنه توجه می‌کنند. برای یک کارفرمای ساختمانی، اولویت ممکن است بیمه‌ مسئولیت کارفرما باشد. مشاوره با کارشناسان بیمه می‌تواند به شما کمک کند تا با توجه به شرایط خاص خود، مناسب‌ترین پوشش‌های بیمه‌ای را انتخاب و خریداری کنید.

اصطلاحات حقوقی بیمه 

در حوزه بیمه، اصطلاحات حقوقی وجود دارد که درک مفاهیم آنها برای آگاهی بیشتر از شرایط بیمه‌نامه‌ها حائز اهمیت است. این اصطلاحات حقوقی شامل موارد زیر می‌شود:

1. نیت (قصد): به معنای تصمیم آگاهانه برای انجام یک عمل حقوقی است که در صنعت بیمه، به معنای تمایل و اراده فرد برای انعقاد قرارداد و پذیرش تعهدات آن است.
2. اهلیت: به معنای برخورداری از توانایی‌های قانونی برای امور حقوقی و اقتصادی است که در حوزه بیمه، به توانایی قانونی برای انعقاد قراردادهای بیمه توسط بیمه‌گذاران حقیقی، اشاره می‌شود.
3. خسارت: به معنای زیانی است که به اموال، جان یا منافع افراد وارد می‌شود و به دلیل وقوع حوادث تحت پوشش بیمه، به بیمه‌گذار تعلق می‌گیرد.
4. مقصر: به فردی گفته می‌شود که به دلیل عدم رعایت قوانین قانونی، باعث بروز زیان برای دیگری می‌شود و ملزم به جبران خسارت خواهد شد.
5. اصل جبران خسارت (غرامت): بیمه‌گر نمی‌تواند بیش از میزان واقعی زیان وارد شده به بیمه‌گذار، به او خسارتی پرداخت کند و هدف آن جلوگیری از سواستفاده از بیمه است.
6. استثنائات بیمه: به مواردی اشاره دارد که به دلیل ریسک بالا یا شرایط خاص، تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرند.

اصول بیمه چیست؟

هر نوع بیمه‌ای بر حسب اصولی مانند حد اعلای حسن نیت، غرامت، نفع بیمه‌ای، جانشینی، مشارکت و علت نزدیک، تشکیل شده‌است. این اصول ضمانت می‌کنند که هر بیمه‌نامه‌ای به درستی اجرا شوند و حقوق هیچ یک از طرفین قرارداد ضایع نشود. به عنوان مثال، اصل غرامت بیان می‌کند که جبران پوشش‌های بیمه نباید به منبع درآمد برای بیمه‌گذار تبدیل شود و فقط خسارات واقعی باید جبران شود. اصول بیمه به شرح زیر می‌باشد:

1. اصل حد اعلای حسن نیت

اصل حد اعلای حسن نیت، اساس و پایه عقد قرارداد میان بیمه‌گر و بیمه‌گذار است. در هنگام خرید بیمه‌نامه، بیمه‌گذار متعهد می‌شود اطلاعات دقیق و درست را در اختیار بیمه‌گر قرار دهد. صداقت و شفافیت در ارائه این اطلاعات بسیار حائز اهمیت است، زیرا اطلاعات نادرست می‌تواند منجر به ابطال و لغو قرارداد بیمه شود. هر دو طرف قرارداد ملزم به رعایت این قوانین هستند.

2. حد غرامت

اصل حد غرامت، برای جبران خسارت وارد‌ه به دارایی‌ها و سلامتی فرد بیمه‌گذار است و نباید منبع سودآوری و درآمد برای او باشد. به عبارتی جبران هزینه خسارت، نباید بیمه‌گذار را در وضعیتی بهتر از قبل از وقوع حادثه قرار دهد. البته به این نکته توجه کنید که این اصل در بیمه‌های عمر و حوادث صدق نمی‌کند.

3. اصل نفع بیمه‌ای

تنها فردی که از دارایی یا مسئولیت بیمه‌شده نفع مالی می‌برد (ذینفع مال) ، محق به دریافت خسارت است. به این معنا که بیمه‌گذار باید در زمان وقوع حادثه، دچار زیان مالی شود تا بتواند خسارت دریافت کند. در صورتی که بعد از انعقاد قرارداد، مالک اصلی بیمه آن را به شخص دیگری واگذار کرده باشد، نفع بیمه‌گذار قطع می‌شود.

4. اصل جانشینی

اصل جانشینی (Subrogation Principle) به تمایل بیمه‌گذار برای دریافت خسارت در سریع‌ترین زمان می‌پردازد. در مواقعی که شخص سومی باعث وقوع خسارت شده باشد، بیمه‌گر پس از پرداخت خسارت به بیمه‌گذار، حق دارد که به عنوان جانشین او به مراجع قضایی مراجعه و هزینه خسارت را از شخص مسئول دریافت کند.

5. اصل مشارکت (تعدد بیمه)

اگر برای یک دارایی، چند قرارداد بیمه منعقد شود، باید توجه کرد که جمع مبالغ بیمه‌شده، نباید از ارزش واقعی دارایی بیشتر باشد. در صورت بروز حادثه، تنها یک بیمه‌نامه به ذی‌نفع خسارت را پرداخت می‌کند، مگر اینکه در شرایط خاص، میان بیمه‌گرها توافقی صورت گیرد. در صورتی که افراد مختلفی ذینفع یک دارایی باشند هر یک از آنها می‌توانند نسبت به بیمه آن اقدام کنند اما باید توجه داشت که در صورت بروز حادثه، تنها شخصی که در آن زمان ذی‌نفع دارایی بوده‌است، خسارت را دریافت خواهد کرد.

6. اصل داوری

اصل داوری (Arbitration) به معنای تمایل بیمه‌گر به حل اختلاف از طریق متخصصان بیمه است. هرگونه اختلاف نظر میان بیمه‌گر و بیمه‌گذار باید پیش از مطرح شدن در دادگاه، ترجیحاً از طریق توافق طرفین حل‌ شود. این امر به صرفه‌جویی در وقت و هزینه و حفظ اعتبار طرفین کمک شایانی می‌کند.

7. اصل علت نزدیک

اصل علت نزدیک (Principle of Proximate Cause)، خسارت‌هایی است که بر اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید اما خسارت‌های آن همگی تحت پوشش بیمه نیستند. اگر علت به وجود آمدن خسارت، تحت پوشش‌بیمه باشد، بیمه‌گر موظف به پرداخت هزینه است. به عنوان مثال اگر خانه‌ای تحت پوشش بیمه آتش‌سوزی باشد اما تحت پوشش ترکیدگی لوله آب نباشد، آتش‌سوزی رخ دهد و لوله آب نیز به همین علت ترکیده باشد، بیمه‌گر موظف است هزینه ترکیدگی لوله را پرداخت کند.

8. اصل اتکایی

بیمه اتکایی (Reinsurance) به بیمه‌گر اجازه می‌دهد تا در مواجهه با خسارت‌های بزرگ یا چندین خسارت کوچک، با توجه به سرمایه و ذخایر خود بخشی از ریسک‌های صادره را به حساب خود نگه دارند و مازاد آن را به شرکت‌های بیمه‌گر اتکایی واگذار نمایند.

وظایف بیمه‌گر

بیمه‌گر موظف است تمامی تعهدات بیمه‌گذار را در صورت بروز حوادث در تمام مدت اعتبار بیمه‌نامه اعلام نماید تا هیچگونه حق و حقوقی ضایع نشود. از مهمترین وظایف بیمه‌گر این است که در حفظ اسرار بیمه‌گذار کوشا باشد. بیمه‌‌گذار ممکن است اطلاعاتی به بیمه‎گر بدهد که در حکم اسرار زندگی او تلقی شود. بیمه‌گر موظف است این اسرار را در اختیار شخص ثالثی قرار ندهد.

وظایف بیمه‌گذار

وظایف بیمه‌گذار به شرح زیر است:

• اعلام دقیق کیفیت حادثه بدون هیچ کم و کاستی
• پرداخت به موقع حق ‌بیمه
• اعلام افزایش احتمال بروز حادثه و تغییر شرایط موضوع‌بیمه
• اجتناب از وقوع حادثه عمدی یا توسعه خسارت
• اعلام به موقع خسارت ( حداكثر ظرف مدت 5 روز كاری از تاريخ وقوع حادثه)

موارد فسخ بیمه‌نامه از طرف بیمه‌گر (شرکت‌بیمه)

مواردی که شرکت بیمه‌گر می‌تواند قرارداد بیمه‌نامه را فسخ کند به شرح زیر است:

• در صورت عدم پرداخت حق بیمه به طور منظم
• در صورت تشدید خطرهای احتمالی
• محرز شدن سواستفاده و تقلب بیمه‌گذار
• افشای اطلاعات خلاف واقع توسط بیمه‌گذار

موارد فسخ بیمه‌نامه از طرف بیمه‌گذار (مشتری)

در مواردی بیمه‌گذار می‌تواند بیمه‌نامه را فسخ کند که شامل موارد زیر است:

• عدم تخفیف در حق بیمه در صورت کاهش خطرات موضوع بیمه
• در صورت توقف شرکت بیمه‌گر به هر دلیلی
• فسخ بیمه‌نامه هنگام انتقال مالكيت موضوع بیمه از طریق معامله یا ارث
• فسخ خود به خود قرارداد بیمه‌ در صورت بروز خسارت‌های غیرقابل جبران

سخن پایانی بیمه چیست؟

بیمه از واژه‌ی “بیم” به معنای ترس و نگرانی گرفته‌شده است اما با خرید بیمه، این نگرانی‌ها به آرامش و اطمینان خاطر تبدیل می‌شوند. بیمه به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مالی در جامعه، نقش بسیار مهمی در ایجاد امنیت مالی و حفظ دارایی‌ افراد ایفا می‌کند. با آگاهی از اصول بیمه و شناخت دقیق از اصطلاحات بیمه‌ای، می‌توان با اطمینان بیشتری از پوشش‌های بیمه‌ای بهره‌مند شد و از آینده مالی خود محافظت کرد. در این مقاله به این پرسش پسخ دادیم که بیمه چیست؟ و به معرفی بیمه گذار و بیمه گر پرداختیم.

سوالات متداول