بیمه بیکاری چیست و به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

بیمه بیکاری نوعی حمایت اجتماعی است و به افرادی تعلق می‌گیرد که به طور ناخواسته و غیرارادی شغل خود را از دست داده‌اند و در جستجوی شغل جدید هستند. هدف اصلی این بیمه‌، کاهش اثرات ناشی از بیکاری و فراهم کردن درآمد حداقلی برای سپری کردن دوران بیکاری است. در این مطلب از کاریزما لرنینگ به بررسی شرایط بیمه بیکاری و خرید آنلاین بیمه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

بیمه بیکاری چیست؟

بیکاری از جمله مشکلاتی است که می‌تواند زندگی افراد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. کشور ایران سومین کشور در خاورمیانه است که برای برای افراد تحت‌ پوشش قانون کار و تأمین‌ اجتماعی، بیمه‌ بیـکاری در نظر گرفته است. در ایران، این بیمه توسط سازمان تامین اجتماعی اداره می‌شود و در چارچوب قوانین و مقررات ویژه‌ای به افراد بیکار تعلق می‌گیرد. یکی از مزیت‌های این بیمه، معاف از مالیات بودن آن است و همچنین دریافت بیمه بیـکـاری، ارتباطی با مستمری جزئی بیمه ندارد و مانع قطع شدن آن نخواهد شد.

برای خرید انواع بیمه از کاریزمابیمه و مقایسه بهترین بیمه‌نامه‌ها کلیک کنید.

این بیمه، برای افرادی که به صورت غیر ارادی و ناخواسته شغل خود را از دست داده‌اند، یک حمایت مالی قانونی محسوب می‌شود. این بیمه با هدف تامین نیاز‌های اولیه فرد و درآمد حداقلی تلاش دارد که زندگی را برای کسانی که شغل خود را ناخواسته از دست دادند، کمی آسان کند. از مهم‌ترین شرایط بیمه بیکاری این است که فرد حتما به صورت غیر ارادی بیکار شده‌باشد. به این معنا که فرد به درخواست خود از شغلش خارج نشده‌باشد و حداقل 6 ماه حق بیمه برای او ثبت شده‌باشد.

شرایط دریافت بیمه بیکاری

برای آنکه بدانیم حقوق بیمه بیکاری چقدر است؟ باید از فرمول مشخصی استفاده کرد. میزان مقرری و شرایط گرفتن بیمه بیکاری با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

مبلغ بیمه بیکاری برای افراد متاهل؛ بیمه بیکاری چقدر است؟

در جدول محاسبه بیمه بیکاری 1404، مدت زمان استفاده از این بیمه برای افراد متاهل و مجرد و بیمه بیکاری با 6 ماه سابقه آورده شده است:

قانون جدید بیمه بیکاری 1404

مدت بیمه بیکاری و زمان استفاده از آن، به سابقه پرداخت حق بیمه و وضعیت تاهل بیمه‌شده، بستگی دارد. این محدوده زمانی بین ۶ تا ۵۰ ماه متغیر است. سقف پرداخت بیمه افراد متاهل ۵۰ و مجردین ۳۶ ماه تعیین می‌شود. این بیمه برای بالای 55 سال و افراد مسن و سابقه پرداخت 10 سال حق بیمه، می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی که 60 سال است، از مقرری این بیمه استفاده کنند.

بیمه بیکاری بعد از مرخصی زایمان

زمان مرخصی زایمان، دوران تعلیق از کار به حساب می‌آید و پس از پایان زمان این دوره، فرد می‌تواند به کار خود بازگردد. در این صورت اگر کارفرما او را قبول نکند، کارگر خانم می‌تواند از کارفرمای خود به هیئت حل اختلاف وزارت کار شکایت کند و کارفرما موظف است که کارگر خانم را بپذیرد. باز هم اگر کارفرما امتناع کند، کارگز زن می‌تواند برای دریافت بیمه به سازمان تامین اجتماعی معرفی شود و پس از بررسی سابقه پرداخت حق بیمه وی، مقرری بیمه بیکاری برای او پرداخت می‌شود.

فاصله بین دو بیمه بیکاری چند سال است؟

تعداد دفعات استفاده از این بیمه هیچ محدودیتی ندارد و هر زمان که فرد شرایط استفاده از آن را داشت می‌تواند از آن استفاده کند؛ اما  به عنوان مثال اگر فردی پس از مدتی دریافت مستمری بیکاری، دوباره به شغل خود بازگشت، باید درخواست قطع بیمه بدهد. در صورتی که پس از سپری شدن مدت زمانی، دوباره بیکار شد می‌تواند بدون محدویت زمانی دوباره درخواست دریافت مستمری بیکاری بدهد و از بیمه برای بار دوم استفاده کند.

بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق میگیرد؟

اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که بیمه بیکاری در چه صورت تعلق میگیرد؟ باید گفت این بیمه به افرادی تعلق می‌گیرد که به خواست خود از سمت شغلی خود بیرون نیامده باشند و به دنبال کار جدید هستند. این افراد باید توسط تامین اجتماعی، بیمه شده باشند و مشمول قوانین کار باشند. از این رو، این بیمه به افرادی که حق بیمه مقرر خود را پرداخت می‌کردند، تعلق خواهد گرفت.

در حالت کلی این بیمه به افراد زیر تعلق می‌گیرد:

• افرادی که تحت پوشش تامین اجتماعی و قانون کار هستند.
• دارای ملیت ایرانی هستند و تبعه کشورهای خارجی نیستند.
• مستمری بگیر، بازنشسته یا از کار افتاده نباشند.
• حداقل سابقه پرداخت بیمه 6 ماه داشته‌باشند.
• دارای شغل آزاد یا بیمه اختیاری نباشد.
• از محل به خواست کارفرما اخراج شده‌باشد.
• فرد باید دارای کارت پایان خدمت یا گواهی اشتغال به تحصیل داشته باشد.
• افرادی که کارفرمای آن‌ها در حین اشتغال، برایشان حق بیمه بیـکاری پرداخت کرده باشد.

در این میان به چند نکته باید توجه داشت که اگر کارگری به دلیل وقوع بلایای طبیعی مانند جنگ، زلزله، آتش‌سوزی، سیل و غیره کار خود را از دست بدهد، نیازی به داشتن سابقه پرداخت حق بیمه برای مدت معین ندارند. این افراد حتی اگر در اولین روز کاری خود نیز بر اثر این حوادث کار خود را از دست بدهند، در صورت دارا بودن سایر شرایط، واجد دریافت حقوق این بیمه می‌شوند.

در صورتی که هر دو زوج بدون کار شوند، فقط یکی از آن‌ها می‌توانند به ازای تعداد فرزندان از این بیمه استفاده کند. نکته بعدی این است که اگر مردی پس از گذراندن دوران سربازی، تا دو ماه به محل کار قبلی خود بازگردد و کارفرما او را مجدد استخدام نکند؛ این مرد می‌‌تواند از بیمه خود استفاده کند.

بیمه بیکاری به چه کسانی تعلق نمی گیرد؟

برخی از مشاغل و گروه‌ها شامل پوشش‌های این بیمه نیستند که این مشاغل به شرح زیر هستند:

• اتباع خارجی
• بازنشستگان و از کارافتادگان
• مشمولین بیمه اجباری کارگران ساختمانی و رانندگان
• مستخدمین پیمانی دستگاه‌های دولتی
• مشمولین بیمه قالیبافان به صورت انفرادی
• بیمه خادمین مساجد و مکان‌های زیارتی
• بیمه کارگران باربر
• شاغلین موسسات و شرکت‌های دولتی و تابع قوانین خاص
• شاغلین کارگاه های خانوادگی و خویشاوندی

نحوه محاسبه بیمه بیکاری

حق بیمه بیـکاری به این صورت محاسبه می‌شود که کارفرما موظف است به میزان 3 درصد از دستمزد فرد بیمه‌شده را پرداخت کند. مبلغ این بیمه که به عنوان حقوق و مستمری به فرد بیمه‌شده تعلق می‌گیرد به اندازه 55 درصد از حقوق او در سه ماه قبل از بیکاری اوست. برای افراد متاهل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰% حداقل دستمزد زمان شروع بیکاری به این مبلغ اضافه می‌شود، اما در هر صورت مجموع مبلغ آن نباید از ۸۰% متوسط دستمزد یا حقوق بیمه‌شده بیشتر باشد. بر اساس بیمه بیکاری 1404، حقوق پرداختی به عنوان مستمری نباید کمتر از دستمزد مصوب سالانه شورای کار باشد. حداقل دستمزد ماهانه در سال ۱۴۰۴ برابر با ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ ریال تعیین شده است

مبلغ بیمه بیکـاری بین دهم تا پانزدهم هر ماه به حساب فرد بیمه‌شده در بانک رفاه واریز می‌شود. بنابراین، برای دریافت مقرری حتما باید در این بانک حساب داشت.

برای دریافت بیمه بیکاری به کجا مراجعه کنیم؟

برای دریافت این بیمه، احتیاجی به مراجعه حضوری نیست. افراد برای درخواست بیمه بیکاری، حداکثر تا 30 روز پس از بیکار شدن، می‌توانند به آدرس سامانه جامع روابط کار مراجعه کنند و مراحل ثبت‌نام را انجام دهند.پس از ثبت درخواست و بارگذاری مدارک، در صورت نیاز به بررسی‌های بیشتر یا وجود نقص در مدارک، ممکن است مراجعه حضوری به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی یا شعبه تأمین اجتماعی مربوطه ضروری باشد.

چگونه بیمه بیکاری بگیریم؟

برای ثبت نام و دریافت آن مراحل مختلفی وجود دارد که به ترتیب به شرح زیر است:

• مراجعه به سایت سامانه جامع روابط کار
• احراز هویت با مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان دولت
• تکمیل مراحل ثبت‌نام به صورت آنلاین
• دریافت پیامک حاوی کد رهگیری
• تکمیل مدارک مورد نیاز

مدارک مورد نیاز برای بیمه بیکاری

برای دریافت آن، فرد می‌تواند مدارک زیر را در سامانه جامع روابط کار بارگذاری کند یا به صورت حضوری به اداره کار و تعاون تحویل دهد. برای آن دسته از افرادی که به صورت آنلاین مدارک را بارگذاری کنند نیازی به آپلود کپی مدارک نیست.

مدارک مورد نیاز برای دریافت بیمه بیکاری به شرح زیر است:

• اصل و کپی قرارداد کار یک سال اخیر و گواهی کار از شرکت
• اصل و کپی شناسنامه تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی
• چهار قطعه عکس 4*3
• اصل و کپی مدرک تحصیلی یا فنی
• کپی صفحه اول دفترچه بیمه (در صورت وجود)
• معرفی‌نامه کارفرما (در صورت وجود)
• اصل و کپی کارت پایان خدمت برای آقایان
• نامه پایان کار از کارفرما پس از پایان قرارداد (در صورت وجود)

در نامه پایان کار از کارفرما باید دلیل بیکاری مانند تعطیلی کارگاه، کاهش نیرو و غیره ذکر شود. اگر دلیل بیکاری اختیاری (استعفا) باشد، بیمه بیکاری به فرد تعلق نمی‌گیرد. اگر کارفرما برای ارائه مدارک مرتبط همکاری نکند، می‌توان با ارائه شواهد دیگر مانند فیش حقوقی، شهادت همکاران و غیره اقدام کرد.

بیمه بیکاری هر چند سال یکبار تعلق میگیرد؟

اگر از آن دسته از افرادی هستید که چندین و چند بار تجربه از دست دادن شغل را داشته باشید پاسخ این سوال برای شما اهمیت دارد که بیمه بیکاری چند بار تعلق میگیرد؟ طبق بخشنامه تامین اجتماعی و قوانین کشور، هیچ محدودیتی از نظر تعداد دفعات دریافت مستمری بیکاری وجود ندارد. به عبارتی برای بهره‌مندی از این بیمه، تعداد دفعات استفاده ملاک نیست بلکه مدت زمان استفاده اهمیت دارد.

به عنوان مثال اگر سابقه کاری فرد متاهل بین ۱۲۱ تا ۱۸۰ ماه باشد، مدت ۲۶ ماه، مستمری به او تعلق می‌گیرد. هر بار که از این بیمه استفاده کند، به همان نسبت از این ۲۶ ماه کسر می‌شود.

عواقب گرفتن بیمه بیکاری چیست؟

دریافت‌کنندگان بیمه بیکاری مشمول دریافت عیدی و پاداش نمی‌شوند. در واقع، عیدی و پاداش از مزایای مرتبط با اشتغال هستند و به افرادی که در حال کار هستند تعلق می‌گیرند.

همچنین در قانون جدید، افراد بیمه‌شده باید در حین دریافت هزینه از این بیمه، در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی که از طرف اداره کار و امور اجتماعی و نهضت سوادآموزی برگزار می‌شود، باید هر دو ماه یکبار، گواهی حضور را به شعب تامین اجتماعی ارائه دهند. عدم حضور در این دوره‌ها بدون عذر موجه، می‌تواند منجر به قطع مقرری بیمه بیکاری شود.

از دیگر سوالاتی که پیش می‌آید این است که بيمه بيكاري جزء سابقه حساب ميشود؟ بله؛ بیمه بیکاری جز سابقه بیمه محسوب می‌شود و در محاسبه بازنشستگی تأثیرگذار است. اگر فردی در دو سال پایانی خدمت، از این بیمه استفاده کند، براساس میانگین 2 سال آخر پیش از بازنشستگی میزان بازنشستگی محاسبه می‌شود و می‌تواند تاثیر منفی بر میزان حقوق بازنشستگی داشته باشد. به همین علت افرادی که 2 سال با بازنشستگی فاصله دارند و حقوق آنها بالاتر از حقوق این بیمه است، نباید از آن استفاده کنند.

بیمه بیکاری در بازنشستگی تاثیر دارد؟

براساس قوانین بیمه بیـکاری تامین اجتماعی، دریافت این مستمری تاثیر چندانی بر سابقه بیمه‌ای فرد ندارد ولی وجود آن بی تاثیر نیست. البته به این نکته توجه کنید که مستمری بازنشستگی بر اساس میزان حق بیمه پرداختی در دو سال اخیر اشتغُال محاسبه می‌شود. اگر بیمه در این بازه زمانی نباشد، تاثیری بر حقوق بازنشستگی ندارد. با توجه به معایب گفته شده در مورد بیمه بیـکاری، ما صندوق بازنشستگی تکمیلی را پیشنهاد خواهیم کرد.

تفاوت بیمه بیکاری و صندوق بازنشستگی تکمیلی در این است که این بیمه به‌ طور موقت و در دوران بیکاری فرد را تحت پوشش قرار می‌دهد و پس از مدت زمان معینی به پایان می‌رسد، اما صندوق بازنشستگی تکمیلی به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلند مدت عمل کرده و در دوران بازنشستگی منبع درآمد پایدار و مناسبی برای فرد فراهم می‌کند. همچنین، این بیمه دارای محدودیت‌هایی مانند مدت زمان محدود پرداخت و تأثیرات منفی بر سوابق بیمه‌ای است که باعث می‌شود در بسیاری از موارد نتواند نیازهای بلندمدت فرد را برآورده کند. به همین دلیل، استفاده از صندوق بازنشستگی تکمیلی به عنوان یک جایگزین مناسب توصیه می‌شود. با کلیک بر دکمه زیر از مزایای صندوق بازنشستگی تکمیلی کاریزما (کاریز) بهره‌مند شوید.

خرید صندوق بازنشستگی تکمیلی

بیمه بیکاری بعد از ثبت نام کی پرداخت میشود؟

در پاسخ به این سوال که بیمه بیکاری حداکثر تا چند ماه پرداخت میشود؟ باید گفت که اگر فرد حداکثر تا 30 روز پس از تاریخ بیکاری به سازمان کار و رفاه اجتماعی مراجعه کند، نمایندگان سازمان تامین اجتماعی موظف هستند تا 10 روز مدارک را بررسی کنند و اقدامات لازم برای پرداخت حقوق بیمه انجام دهند. مراجعه متقاضی پس از 30 روز صرفاً با عذر موجه و با تأیید هیأت حل اختلاف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی امکان‌پذیر خواهد بود.

در حالت کلی اولین واریز مقرری بیمه بیـکاری معمولاً بین 2 تا 3 ماه پس از تاریخ بیکاری انجام می‌شود. این تأخیر به دلیل زمان‌بر بودن مراحل بررسی مدارک، ارسال لیست بیمه توسط کارفرما و سایر استعلامات مرتبط است.

سخن پایانی

این بیمه یک حمایت اجتماعی برای کارگران و کارمندانی است که به‌ طور غیر ارادی شغل خود را از دست داده‌اند. این بیمه به افراد بیکار فرصت می‌دهد تا در دوران جستجوی شغل جدید، از حمایت مالی بهره‌مند شوند و حداقل درآمدی داشته باشند. برای دریافت بیمه بیکاری، لازم است فرد بیمه‌شده به اداره کار و تأمین اجتماعی مراجعه کرده و غیر ارادی بودن بیکاری‌اش محرز شود.

سوالات متداول