صندوق سرمایه گذاری مختلط و همه چیز در مورد آن

صندوق مختلط تلفیقی از صندوق با درآمد ثابت و صندوق سهامی است. این صندوق ویژگی کسب بازدهی مناسب در شرایط سودآور بازار و امکان کاهش ریسک در شرایط رکود را دارد. اگر مشتاق این هستید که بدانید صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟ و نسبت به دیگر صندوق‌ها چه معایب و مزایایی دارد؟ در ادامه با ما همراه باشید.

در این مقاله از کاریزما لرنینگ قصد داریم به این سوالات و سوالات مشابه پیرامون صندوق مختلط پاسخ دهیم.

صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟

صندوق سرمایه گذاری مختلط نوعی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک است که معمولا دارایی‌های خود را با نسبت 40 تا 60 درصد در بازار سهام و 40 تا 60 درصد در اوراق با درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی، اوراق مشارکت و… سرمایه‌گذاری می‌کند.

هرچه مقدار سرمایه‌گذاری در بازار سهام بیشتر باشد انتظار سودآوری بیشتر می‌شود و به‌دلیل طبیعت نوسانی بازار سهام میزان ریسک‌ افزایش می‌یابد. از سویی دیگر در بازار رکودی، مدیر صندوق می‌تواند با ایجاد تغییر در ترکیب دارایی‌های صندوق و سرمایه‌گذاری بیشتر در اوراق با درآمد ثابت نسبت به سهام، ریسک را در این صندوق کاهش دهد.

مقاله پیشنهادی: صندوق سرمایه گذاری چیست و چه انواعی دارد؟

ترکیب دارایی‌های صندوق مختلط چگونه است؟

صندوق سرمایه گذاری مختلط که معادل انگلیسی آن balanced fund است، از ترکیب سهام و حق تقدم با اوراق با درآمد ثابت مانند سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت و سایر اوراق بدهی تشکیل می‌شود. متناسب با سیاست صندوق این نسبت می‌تواند از حداقل 40 درصد سرمایه‌گذاری در بازار سهام تا حدااکثر 60 درصد را شامل شود. مابقی سرمایه‌گذاری نیز در سپرده‌های بانکی، اوراق با درآمد ثابت و سایر اوراق بهادار خواهد بود.

ترکیب دارایی‌های یک صندوق سرمایه گذاری مختلط با 60% سرمایه‌گذاری پرتفوی در سهام، 25% در اوراق با درآمد ثابت، 10% در سپرده‌های بانکی و یا به‌صورت وجه نقد و 5% به صورت سپرده طلا در تصویر زیر نمایش داد‌ه شد‌ه است.

عملکرد صندوق مختلط چگونه است؟

این صندوق نیز مانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری بعد از جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران، در انواع اوراق بهادار با رعایت نسبت‌هایی که در امیدنامه و اساسنامه برایشان تعیین شد‌ه است سرمایه‌گذاری می‌کنند. اوراق بهاردار خریداری شد‌ه هر روز، مورد محاسبه قرار می‌گیرند و کاهش و یا افزایش ارزش آنها در میزان سوددهی و سرمایه‌ سرمایه‌گذاران تاثیر می‌گذارد. علاوه براین افزایش‌ها و کاهش‌ها، کارمزدهایی هم وجود دارد که از محل دارایی‌های صندوق کم می‌شود.

اسامی صندوق های سرمایه گذاری مختلط کدامند؟

صندوق های سرمایه گذاری مختلط را مانند سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توان به دو نوع صدور و ابطالی و قابل معامله (ETF) تقسیم کرد.

همانطور که در مقاله «آموزش صفر تا صد صندوق های قابل معامله (ETF) به زبان ساده» اشاره کردیم، صندوق‌های قابل معامله بر روی تابلو معاملات تالار بورس اوراق بهادار تهران قابلیت معامله را دارند و قیمت آن براساس مکانیزم عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد. اما صندوق‌های مختلط صدور و ابطالی باتوجه به NAV صدور و ابطال معامله می‌شوند.

صندوق مختلط کاریزما؛ پربازده ترین صندوق مختلط

صندوق‌ سرمایه گذاری مختلط کاریزما یکی از بهترین صندوق های سرمایه گذاری مختلط از نوع صدور و ابطالی است که تقسیم سود ماهانه ندارد. کسب سود از این صندوق براساس اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای سرمایه‌گذاری محقق می‌شود.

قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق سرمایه گذاری مختلط کاریزما نیز براساس نرخ خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV به‌طور روزانه محاسبه می گردد که معرف ارزش روز دارایی‌های صندوق منهای بدهی‌های آن تقسیم بر تعداد واحدهای صندوق است.

خرید صندوق مختلط

مزایای صندوق سرمایه گذاری مختلط

صندوق‌های مختلط نیز همانند دیگر صندوق‌های سرمایه‌گذاری دارای مزایا و معایبی هستند که برخی مشابه با دیگر صندوق‌ها است. در این بخش از مقاله، به این سوال پاسخ خواهیم داد که مزایای صندوق های مختلط چیست؟ و در بخش بعدی به محدودیت‌های این صندوق اشاره خواهیم کرد.

از مزایای صندوق سرمایه گذاری مختلط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- امکان کسب بازدهی بیشتر و ریسک کمتر

به دلیل اینکه بخش قابل توجهی از دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط به سهام شرکت‌های بورسی اختصاص داد‌ه می‌شود، این ظرفیت برای آنها وجود دارد که بازدهی مناسبی را از بورس کسب کنند.

از طرفی دیگر، بخشی از سرمایه این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاری در سپرده بانکی و دیگر اوراق با درآمد ثابت اختصاص داد‌ه شد‌ه که می‌تواند ریسک صندوق‌ها را کاهش دهد.

درواقع صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط دو مزیت اصلی و مهم صندوق‌های درآمد ثابت و سهامی را یکجا دارند. با این حال، مقایسه صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط؛ حاکی از عملکرد متفاوت آنها بود‌ه و نیاز است که بازدهی هرکدام را جداگانه بررسی کنید.

2- سود بیشتر در دوران رونق

اگر اقتصاد کشور در دوره رونق باشد، بازدهی و سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط می‌تواند به مدد رونق بازار سهام، بسیار افزایش پیدا کند. بنابراین می‌توان گفت صندوق‌های مختلط در دوره رونق، بازدهی بیشتری نسبت به صندوق‌های با درآمد ثابت دارند. هر چند در دوران رونق بورسی، صندوق‌های سهامی ممکن است بازدهی بیشتری را عاید سرمایه‌گذار کنند.

3- زیان کمتر در دوران رکورد

اگر اقتصاد کشور وارد دوره رکود شود، بازدهی و سود صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط به نسب صندوق‌های سهامی کمتر در معرض خطر قرار می‌گیرد. به نحوی که در این حالت نیز باز هم بازدهی بیشتری از صندوق‌های درآمد ثابت دارند.

در دوره رکود، بازار سهام نیز با افت شاخص همراه می‌شود و صندوق‌های مختلط هم از این نظر متحمل زیان می‌شوند. به همین دلیل، قسمتی از سرمایه‌گذاری صندوق‌ها که در اوراق با درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌شود دچار زیان نمی‌شوند.

4- مدیریت تخصصی

این صندوق‌ها از سوی یک تیم حرفه‌ای و تخصصی مدیریت می‌شود و همین امر منجر به کاهش ریسک سرمایه‌گذران می‌شود. افرادی که دانش کافی درباره بازار سهام و سرمایه‌گذاری در آن را ندارند، می‌توانند از مدیریت حرفه‌ای این صندوق‌ها استفاده و اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.

پیشنهاد ما این است که برای انتخاب بهترین صندوق‌ سرمایه گذاری مختلط؛ حتما شناخت کافی نسبت به مدیران آن صندوق و سوابقشان داشتـه باشید.

5- نقدشوندگی بالا

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط از قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند. از آنجاییکه بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری ضامن نقدشوندگی دارند، شما می‌توانید هرزمان که نیاز بود اقدام به فروش و نقد کرد‌ن سرمایه خود کنید.

معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط

به موازات مزایایی که صندوق های مختلط برای سرمایه‌گذاران دارند، معایب یا به تعبیر بهتر محدودیت‌هایی نیز دارند که می‌بایست آن‌ها را هم مد نظر قرار داد. از جمله محدودیت‌هایی که برای صندوق مختلط تعریف می‌شود، موارد زیر را می‌توان نام برد:

1- محدودیت در خرید

هر صندوق سرمایه‌گذاری تعداد واحد (یونیت) مشخصی می‌تواند به سرمایه‌گذاران عرضه شود. اگر فردی در زمان مناسب نتواند تعداد واحد مورد نیاز از صندوق را خریداری کند، باید منتظر بماند که برخی افراد اقدام به ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری کنند.

2- عدم اطلاع از قیمت آنی

اگر صندوق سرمایه‌گذاری مختلطی که انتخاب می‌کنید غیرقابل معامله باشد (یعنی ETF نباشد) قیمت لحظه‌ای آن مشخص نیست. اگر امروز قصد دارید در صندوق مختلط سرمایه‌گذاری کنید، قیمت روز کاری بعد برای واحدهای سرمایه‌گذاری لحاظ می‌شود. یعنی باید صبر کنید که قیمت پایانی امروز که ملاک فردا است؛ مشخص شود. اگر قیمت پایانی روز جاری هنوز مشخص نشده باشد با قیمت پایانی روز کاری قبل محاسبات صدور یا ابطال واحدهای صندوق مختلط شما انجام خواهد شد.

3- ریسک بالا در بخش سهامی صندوق

از آنجایی‌که بخش قابل توجهی از دارایی صندوق‌های مختلط به خرید سهام شرکت‌های بورسی اختصاص داد‌ه می‌شود؛ این بخش ممکن است در صورت عدم مدیریت مناسب زیان قابل توجهی به بازدهی صندوق وارد کند.

صندوق سرمایه گذاری مختلط مناسب چه افرادی است؟

صندوق‌ مختلط باتوجه به اینکه حد میانی ریسک و بازده را دارد، بیشتر مناسب افرادی است که میانه‌رو باشند. بدین معنی که، به‌دنبال سود معقولی با در نظر گرفتـن ریسک‌پذیری متوسط هستند. این افراد با سرمایه‌گذاری در صندوقهای مختلط می‌توانند بطور همزمان ویزگی‌های صندوق با درآمد ثابت و سهامی را هم تجربه کنند.

چگونه بهترین صندوق مختلط را انتخاب کنیم؟

پیش‌تر در مقاله چگونه بهترین صندوق سرمایه گذاری را انتخاب کنیم؟ به انتخاب صندوق سرمایه گذاری مناسب برای هر شخص اشاره کردیم که چطور می‌توان باتوجه به میزان ریسک‌پذیری و یا افق سرمایه‌گذاری افراد یک صندوق مناسب را انتخاب کرد.

در صورتیکه قصد خرید صندوق‌های سرمایه گذاری مختلط را دارید و می‌خواهید صندوق‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید می‌توانید به سایت Fipiran.ir مراجعه کنید و با اعمال فیلتر صندوق مختلط، صندوق‌های موجود را مشاهده کنید.

بررسی پیشینه صندوق، فاکتور مهمی در انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری مختلط مناسب است. با این حال، بازدهی تنها عامل مثبت در مقایسه صندوق‌ها نیست. درواقع، هرچند به نظر می‌رسد که بازدهی یک صندوق هرچقدر بیشتر باشد بهتر است، اما باید بگوییم همیشه اینطور نیست. توجه به میزان ریسک و سایر داده‌های صندوق همچون مدیر صندوق و سایر ارکان صندوق نیز حائز اهمیت است. همچنین شما می‌توانید پرتفوی سرمایه‌گذاری صندوق خود را در سایت کدال ببینید و سهام و اوراق بهادار خریداری‌شده توسط صندوق را مشاهده کنید.

چطور در صندوق سرمایه گذاری مختلط سرمایه‌‌گذاری کنیم؟

همه افراد بالای 18 سال می‌توانند با مراجعه به سایت معتبر صندوق‌های سرمایه‌گذاری و یا با مراجعه حضوری به دفاتر صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط، اقدام به خرید (صدور) واحدهای سرمایه‌گذاری نمایند.

واحدهای سرمایه‌گذاری به دو دسته عادی و ممتاز تقسیم می‌شوند. میزان سوددهی، ضرر و تمامی امتیازات صندوق برای هر دو حالت برابر است. تنها تفاوت سرمایه‌گذاران عادی و ممتاز در این است که با سرمایه‌گذاری به میزان مشخصی در واحدهای ممتاز امکان حق رای برای سرمایه‌گذار ایجاد می‌شود. در حالیکه سرمایه‌گذاران عادی تنها امکان فروش (ابطال)  واحد سرمایه‌گذاری خود را دارند.

برای ورود به بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مختلط کافیست یک واحد سرمایه‌گذاری (unit) تهیه کنیم که باتوجه به شرایط بازار می‌تواند با دامنه کوچکی نوسان داشتـه باشد.

نسبت دارایی یک صندوق سرمایه گذاری مختلط در چه صورت تغییر می‌کند؟

در صورتیکه روند و یا ریسک بازار تغییر کند، مدیر یا مدیران صندوق نسبت دارایی‌های سهامی یا غیرسهامی صندوق مورد نظر را تغییر می‌دهند. به عنوان مثال، در صورتیکه بازار بورس و سهام بازدهی مثبتی داشتـه باشد، میزان سرمایه‌گذاری صندوق در سهام و حق تقدم افزایش می‌یابد. اما در صورتیکه رکود بر بازار بورس حاکم شود، می‌توان با تخصیص درصد بیشتری از وزن دارایی‌های صندوق به اوراق با درآمد ثابت و اوراق مشارکت ریسک صندوق را تا حد مناسبی کاهش داد.

سوالات متداول