شت کوین چیست و چگونه آن‌ها را شناسایی کنیم؟

در دنیای ارزهای دیجیتال، اصطلاح «شت کوین» به کوین‌هایی گفته می‌شود که ارزش واقعی و خاصی ندارند و عمدتاً به‌منظور کسب سود از هیجانات بازار ایجاد شده‌اند. این نوع از کوین‌ها معمولاً پروژه‌های ضعیف با توسعه‌دهنده نامشخص هستند و سرمایه‌گذاری در آن‌ها می‌تواند ریسک بالایی به‌همراه داشته باشد. در این مقاله از کاریزما لرنینگ به می‌فهمیم که شت کوین چیست و راه‌های تشخیص آن‌ها می‌پردازیم.

منظور از شت کوین چیست؟

شت‌کوین (Shitcoin) اصطلاحی است که برای اشاره به ارزهایی به کار می‌رود که ارزش و کاربرد ندارند یا به‌طور کلی سرمایه گذاری در آن‌ها پرریسک است. معمولاً این ارزها بدون تکنولوژی و اهداف واقعی ایجاد می‌شوند و قصد فریب سرمایه گذاران ناآگاه و طمع کار را دارند. معامله شت‌کوین‌ها به دلیل نوسانات قیمتی شدید و عدم پشتوانه مناسب، به‌ویژه برای افراد ناآشنا با ریسک‌های زیادی همراه است.

فرق شت کوین و میم کوین چیست؟

شت کوین به ارزهای دیجیتالی گفته می‌شود که بدون پشتوانه فنی یا اقتصادی قوی ایجاد شده‌اند و معمولاً ارزش ذاتی ندارند، در حالی که میم کوین‌ها با الهام از میم‌های اینترنتی و بیشتر برای سرگرمی و ایجاد جوامع اجتماعی ساخته می‌شوند. شت کوین‌ها اغلب برای پامپ و دامپ و کسب سود سریع استفاده می‌شوند و بسیار پرریسک و نوسانی هستند. در مقابل، میم کوین‌ها هرچند در ابتدا کاربرد خاصی ندارند، اما ممکن است با حمایت جامعه و سلبریتی‌ها به ارزش بالایی برسند، مانند دوج کوین (Dogecoin) که با حمایت ایلان ماسک به شهرت رسید.

تاریخچه پیدایش شت کوین‌ها

در سال 2013 و با افزایش قیمت بیت‌کوین، شت کوین‌ها به‌تدریج در بازار پدیدار شدند. این کوین‌ها به‌ویژه در سال‌های 2017 و 2021 به محبوبیت بیشتری دست یافتند، زمانی که بازار ارزهای دیجیتال به‌طور چشمگیری رشد کرد و سرمایه‌گذاران بیشتری وارد این حوزه شدند.

ویژگی‌های شت کوین

شت کوین‌ها معمولاً دارای ویژگی‌های مشترکی هستند که آن‌ها را از دیگر ارزهای دیجیتال متمایز می‌کند:

• عدم شفافیت: در پروژه‌های شت کوین‌ها اطلاعات درباره تیم توسعه‌دهنده، نقشه راه و تکنولوژی مورد استفاده اغلب ناقص یا نامشخص است. این مسئله می‌تواند موجب عدم اعتماد سرمایه‌گذاران به این پروژه‌ها شود. به عنوان مثال، اگر تیم توسعه‌دهنده هویتی ناشناس داشته باشد یا وب‌سایت پروژه ناقص باشد، احتمالاً پروژه به‌جای اینکه واقعا یک راه حل باشد، یک شت کوین است.
•  نوسانات ناگهانی : شت کوین‌ها معمولاً نوسانات قیمتی بسیار شدیدی دارند که می‌تواند باعث ضررهای جبران ناپذیری برای سرمایه‌گذاران شود. این نوسانات می‌تواند به‌دلیل عواملی مانند تبلیغات غیرواقعی، اخبار مثبت یا منفی، یا رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران ایجاد شود.
• تبلیغات: این نوع کوین‌ها معمولاً با تبلیغات چشمگیر و دروغ‌های بزرگ به بازار معرفی می‌شوند، به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران به‌راحتی تحت تأثیر قرار می‌گیرند. شت کوین‌ها ممکن است با وعده‌های غیرواقعی درباره سودآوری بالا به بازار بیایند. این تبلیغات می‌تواند به ایجاد هیجان و اشتیاق در میان سرمایه‌گذاران منجر شود و آن‌ها را به خرید این کوین‌ها ترغیب کند.

نمونه هایی از شت کوین ها

اگر بخواهید با چند مورد از شت کوین‌هایی که موجب گمراهی و از دست دادن سرمایه برخی از معامله‌گران شدند را بشناسید، در ادامه این بخش لیست چند نمونه از معروف‌ترین شت کوین‌ها آمده‌است.

• بیت کانکت (BitConnect)

بیت کانکت (BCC) یک ارز دیجیتال بود که در ابتدا با هدف ارائه سودهای بسیار بالا به سرمایه‌گذاران معرفی شد. سازوکار این پروژه به صورت هرمی و بازاریابی شبکه‌ای طراحی شده بود و افراد با جذب دیگر دوستان خود به پلتفرم، سود بیشتری دریافت می‌کردند. BitConnect وعده بازدهی روزانه و ثابت می‌داد که همین امر موجب شد خیلی از افراد به این پروژه مشکوک شوند. پس از مدتی با سقوط ناگهانی قیمت این ارز، هزاران نفر از سرمایه‌گذاران متحمل ضررهای سنگین شدند و پروژه به دلیل اتهام کلاهبرداری تعطیل شد.

• وان کوین (OneCoin)

وان کوین (OneCoin) یکی از شناخته‌شده‌ترین پروژه‌های کلاهبرداری در حوزه ارزهای دیجیتال بود. این پروژه به شدت تحت تاثیر بازاریابی شبکه‌ای و مدل هرمی فعالیت می‌کرد و مدعی بود که ارز دیجیتال آن قرار است جایگزین بیت‌کوین شود. با این حال، OneCoin نه تنها کاربرد خاصی نداشت، بلکه بلاکچین مستقل هم نداشت و تمامی اطلاعات به صورت جعلی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شد. پس از افشای ماهیت این پروژه، میلیون‌ها دلار از سرمایه‌ کاربران از بین رفت و بسیاری از بنیان‌گذاران آن دستگیر شدند.

• یام فایننس (Yam Finance)

یام فایننس (YAM) یک پروژه دیفای (DeFi) بود که با وعده‌های بزرگ به سرعت توجهات را جلب کرد، اما به دلیل نقص‌های فنی و ایرادهای موجود در کدهای قرارداد هوشمند خود، با مشکلات جدی روبه‌رو شد. پس از مدتی، باگ‌هایی در این پروژه شناسایی شد که باعث شد ارزش ارز YAM سقوط کند. YAM Finance به دلیل نداشتن برنامه‌ریزی و زیرساخت قوی و مشکلات فنی، از سوی برخی به عنوان شت‌کوین شناخته شد.

راه های تشخیص شت کوین ها

تشخیص شت‌کوین‌ها نیازمند توجه به چندین عامل مهم است که هر یک می‌تواند به کاهش ریسک و جلوگیری از ورود به پروژه‌های اسکم کمک کند. در اینجا روش‌های مهم برای تشخیص شت‌کوین‌ها را با جزئیات بیشتری توضیح می‌دهیم:

1. عدم وجود موارد استفاده

بسیاری از شت‌کوین‌ها هیچ کاربرد واقعی در دنیای فناوری، مالی یا اقتصادی ندارند و صرفاً با هدف جذب سرمایه راه‌اندازی می‌شوند. ارزهایی که تنها به دلیل تبلیغات و جلب توجه کاربران بالا می‌روند، بدون کاربردی مانند قراردادهای هوشمند، خدمات مالی یا اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، احتمالاً در دسته شت‌کوین‌ها قرار می‌گیرند.

نشانه‌ها:

• • نبود وایت پیپر یا سند معتبر درباره اهداف پروژه.
  • پروژه‌هایی با اهداف مبهم و توضیحات سطحی که جزئیاتی از فناوری پشت ارز ارائه نمی‌دهند.

2. تیم ناشناس یا غیر معتبر

تیم پروژه‌های شت‌کوین معمولاً ناشناس یا بدون سابقه معتبرهستند. بسیاری از پروژه‌های کلاهبرداری سعی می‌کنند تیم توسعه‌دهنده را پنهان کنند یا از نام‌های مستعار استفاده کنند تا نتوان به سوابق آن‌ها دسترسی داشت.

راه‌حل:

• • درباره اعضای تیم تحقیق کنید و سوابق و مهارت‌های آن‌ها را بررسی کنید.
  • دقت کنید که آیا این افراد در پروژه‌های موفق دیگری فعالیت داشته‌اند یا خیر.

3. پامپ و دامپ (Pump and Dump)

شت‌کوین‌ها معمولاً حجم معاملات بسیار کمی دارند، به طوری که با ورود یا خروج کوچکترین سرمایه‌ای دچار نوسانات شدید قیمتی می‌شوند. بسیاری از شت‌کوین‌ها به وسیله گروه‌های خاصی که در شبکه‌های اجتماعی و انجمن‌ها فعالیت می‌کنند، به صورت مصنوعی قیمت‌هایشان افزایش پیدا می‌کند. این روش که به نام “پامپ و دامپ” شناخته می‌شود، به شدت در میان شت‌کوین‌ها رواج دارد و موجب زیان‌های سنگین برای خریداران جدید می‌شود. زیرا پس از افزایش‌های ناگهانی و کوتاه‌مدت در حجم معاملات، کاهش سریع قیمت رخ می‌دهد.

راه‌حل:

• • به حجم معاملات و تغییرات غیرمنطقی قیمت توجه کنید.
  • از خرید ارزهایی که به طور مکرر در شبکه‌های اجتماعی با وعده سودهای بزرگ تبلیغ می‌شوند، خودداری کنید.

4. وعده‌های اغراق‌آمیز

شت‌کوین‌ها معمولاً از تبلیغات بیش از حد و وعده‌های اغراق‌آمیز برای جذب سرمایه استفاده می‌کنند. پروژه‌هایی که وعده‌هایی نظیر “سودهای تضمینی” یا “رشد صد برابری قیمت” را می‌دهند، اغلب مشکوک به کلاهبرداری هستند.

نشانه‌ها:

• • وعده سودهای غیرواقعی و بزرگ در کوتاه‌مدت.
  • استفاده از جملات جذاب برای تحریک احساسات کاربران و سرمایه‌گذاران.

5. نبود جامعه و کاربران واقعی

یک پروژه موفق در دنیای ارزهای دیجیتال، معمولاً دارای یک جامعه فعال و کاربران واقعی است. شت‌کوین‌ها معمولاً از جامعه و کاربران واقعی بی‌بهره‌اند و به جای آن از حساب‌های جعلی و تبلیغات غیرواقعی استفاده می‌کنند.

راه‌حل:

• • به فعالیت کاربران و مشارکت در پروژه توجه کنید.
  • بررسی کنید که آیا پروژه در شبکه‌های اجتماعی با فعالیت و حمایت‌های حقیقی روبه‌رو است یا خیر.

6. نبود اهداف بلندمدت

یک پروژه پایدار و مطمئن، برنامه و نقشه راه (Roadmap) مشخصی برای آینده دارد. شت‌کوین‌ها اغلب فاقد نقشه راه دقیق یا اهداف قابل دستیابی هستند و بیشتر بر روی جلب توجه کوتاه‌مدت تمرکز می‌کنند.

راه‌حل:

• • مطالعه نقشه راه و اهداف پروژه.
  • بررسی این که آیا پروژه مراحل مشخصی برای توسعه خود در نظر گرفته است یا خیر.

نتیجه‌گیری: شت کوین چیست؟

شت کوین‌ها یکی از جنبه‌های خطرناک دنیای ارزهای دیجیتال هستند. با وجود این که ممکن است شت کوین‌ها فرصت‌هایی برای سودآوری ارائه دهند، اما سرمایه‌گذاری در آن‌ها با ریسک‌های زیادی همراه است. تحقیق و بررسی دقیق، شناسایی نشانه‌های کلاهبرداری و مدیریت ریسک از جمله نکاتی هستند که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. در نهایت، با افزایش آگاهی و دانش درباره شت کوین‌ها، می‌توانید تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری بگیرید.

سوالات متداول