اتریوم چیست؟ معرفی دومین ارز دیجیتال برتر

اتریوم چیست؟ اتریوم (Ethereum) دومین ارز دیجیتال بزرگ بازار کریپتو است که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی به‌دست آورده است. این ارز توسط برنامه‌نویس روسی – کانادایی، بنام ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) در سال 2013 ایجاد و سپس در سال 2015 راه‌اندازی شد.

اتریوم ارز دیجیتال محبوب برنامه‌نویس‌ها است و با نماد “ETH” توانسته به یکی از بازیگران اصلی فناوری بلاکچین تبدیل شود. در ادامه نگاهی دقیق‌تر به اتریوم و تاریخچه آن خواهیم داشت و رویداد کلیدی و نقاط عطف آن را بررسی خواهیم کرد.

ارز اتریوم چیست؟

اتریوم (Ethereum) یک شبکه غیرمتمرکز (Decentralized) است و اتر با نماد ETH، ارز دیجیتال اصلی این شبکه به حساب می‌آید. اتر پس از بیت‌کوین (BTC)، دومین ارز دیجیتال بزرگ از نظر ارزش بازار یا همان مارکت کپ است.

غیرمتمرکز بودن اتریوم بدین معناست که این شبکه نیاز به واسطه‌ها را از بین می‌برد و خدمات مختلفی را بدون وجود واسطه‌ها ارائه می‌دهد. اتریوم در حال حاضر به اجرای قراردادهای هوشمند مشهور است. کاربران در این شبکه کارمزدی (Gas) را برای پردازش تراکنش‌ها در شبکه پرداخت می‌کنند و این هزینه‌های دریافت‌شده به‌عنوان گس، در ازای فعالیت قراردادهای هوشمند پرداخت می‌شود.

از ارز دیجیتال اتریوم به منظور پرداخت هزینه‌ها در این شبکه استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، نودها که وظیفه آنها تایید تراکنش، ایجاد بلاک و حفظ امنیت است، ارز دیجیتال اتر را به‌عنوان پاداش دریافت می‌کنند.

تاریخچه اتریوم؛ ETH از کجا می‌آید؟

در سال 2013 ویتالیک بوترین (Vitalic Buterin) ایده ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز و یک پلتفرم بلاکچین جهت ساخت آن‌ها را در قالب یک وایت پیپر مطرح کرد و در سال 2015 اولین بلوک این پلتفرم ایجاد شد. از سال 2016 اتریوم تغییرات زیادی را تجربه کرد و از سال 2018 رتبه دوم بازار کریپتو را به خود اختصاص داد.

در سال 2022 مکانیزم اجماع اتریوم از PoW (اثبات کار) به مکانیزم PoS (اثبات سهام) تغییر کرد. این ارتقاء با هدف بهبود عملکرد اتریوم انجام شد و مصرف انرژی را نیز تا حد زیادی کاهش داد. علاوه بر ویتالیک بوترین، آنتونی دی لوریو (Anthony Di Lorio)، چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson) و میهای الیسی (Mihai Alisie) از دیگر بنیانگذاران این شبکه می‌باشند.

اتریوم چگونه کار می‌کند؟

بلاکچین اتریوم که نقش کلیدی را بر عهده دارد و به‌عنوان ستون اصلی شبکه اتریوم در نظر گرفته می‌شود، وظیفه ذخیره و ثبت تمامی داده‌های مربوط به تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند را برعهده دارد. پس از یک ارتقا بزرگ در سپتامبر 2022، بلاکچین اتریوم از یک بلاکچین اثبات کار به بلاکچین اثبات سهام تبدیل شد. این تغییر اتریوم 2.0 نامیده شد و به پروژه اجازه می‌داد تا مصرف انرژی را کاهش دهد و منجر به بهبود مقیاس‌پذیری و افزایش توان اتریوم شود.

همانند بیت‌کوین، تمامی تراکنش‌های اتریوم به‌صورت عمومی هستند و همه افراد می‌توانند بر آنها نظارت کنند و تاریخچۀ تمامی آن تراکنش‌ها در بلاکچین ثبت می‌شود. ماینرها در ازای فعالیت خود کارمزدی را دریافت می‌کنند که کاربران با ایجاد تراکنش تحت عنوان GAS (گاز) پرداخت می‌کنند.

هدف اصلی پلتفرم اتریوم این است که به‌عنوان یک پلتفرم منبع باز برای توسعه برنامه‌ها شناخته شود و بدین منظور از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند، که اولین بار در سال 1996 توسط نیک سابو مطرح شد. توکن‌های شبکه اتریوم بر اساس استاندارد ERC-20 ایجاد می‌شوند و این فرآیند بر عهده قراردادهای هوشمند است.

ویژگی‌های شبکه اتریوم چیست؟

قراردادهای هوشمند: اتریوم اجازه ایجاد قراردادهای هوشمند را می‌دهد و این قراردادها عمدتاً با زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity) ایجاد می‌شوند.

ماشین مجازی اتریوم: ماشین مجازی اتریوم یا EVM (Ethereum Virtual Machine)، یک موتور محاسباتی برای بلاکچین اتریوم است که وضعیت شبکه را مدیریت و تراکش‌ها را پردازش می‌کند. به کمک این موتور می‌توان قراردادهای هوشمند را بر روی شبکه اتریوم پیاده‌سازی کرد.

اتر: اتر ارز دیجیتال شبکه اتریوم است و تنها روش قابل قبول جهت پرداخت هزینه تراکنش‌های شبکه اتریوم می‌باشد.

برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps): برنامه‌های غیرمتمرکز اتریوم برنامه‌هایی هستند که در آن‌ها هیچ نهاد مرکزی قدرت کل برنامه را در اختیار ندارد چون تمامی آن‌ها بر بستر بلاکچین اجرا می‌شوند.

دائو یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO): دائو یک سازمان غیرمتمرکز است که کنترل آن به‌صورت کامل بر عهده تمام اعضا است، نه یک عضو مشخص. دائو برای تصمیم‌گیری و یا رای‌گیری در شبکه بر قراردادهای هوشمند متکی است.

قراردادهای هوشمند (Smart Contracts)

قراردادهای هوشمند یکی از ابتکارات کلیدی اتریوم هستند. این قراردادها، کدهای خوداجرا هستند که در بلاکچین اتریوم ذخیره می‌شوند و به‌صورت خودکار، بدون نیاز به واسطه‌ها، تراکنش‌ها را اجرا می‌کنند. قراردادهای هوشمند می‌توانند انواع مختلفی از تراکنش‌ها را کنترل کنند، از جمله فروش و خرید املاک، مدیریت زنجیره تأمین و حتی اجرای قراردادهای بیمه.

به‌عنوان مثال، در صنعت بیمه، یک قرارداد هوشمند می‌تواند به‌صورت خودکار پرداخت‌ها را بر اساس شرایط مشخص‌شده در قرارداد، مانند وقوع یک حادثه طبیعی، انجام دهد.

دیفای (DeFi) و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps)

امور مالی غیرمتمرکز (Decentralized Finance)، یکی از بزرگ‌ترین اکوسیستم‌های کاربردی اتریوم است. دیفای به کاربران امکان می‌دهد تا بدون نیاز به بانک‌ها و مؤسسات مالی مرکزی، وام بگیرند، وام بدهند، سپرده‌گذاری کنند و تجارت کنند.

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) نیز از قراردادهای هوشمند برای ارائه خدمات مختلف استفاده می‌کنند. این اپلیکیشن‌ها بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند و به کاربران امکان می‌دهند تا به خدماتی مانند بازی‌ها، بازارهای پیش‌بینی، و شبکه‌های اجتماعی دسترسی پیدا کنند. یکی از مثال‌های برجسته دیفای، پلتفرم‌های وام‌دهی مانند Aave و Compound هستند که به کاربران امکان می‌دهند تا با دارایی‌های دیجیتال خود، به کسب سود بپردازند.

استانداردهای ERC بلاکچین اتریوم

استانداردهای ERC مجموعه‌ای از قوانین و پروتکل‌ها هستند که توسعه‌دهندگان برای ایجاد توکن‌های جدید بر روی بلاکچین اتریوم از آن‌ها استفاده می‌کنند. استاندارد ERC-20 یکی از مشهورترین استانداردها است که برای ایجاد توکن‌های قابل تعویض (Fungible Tokens) استفاده می‌شود.

این توکن‌ها می‌توانند در مبادلات مالی مانند پرداخت‌ها، استفاده شوند. استاندارد ERC-721 نیز برای ایجاد توکن‌های غیرقابل تعویض (NFTs) طراحی شده است که برای نمایندگی مالکیت آیتم‌های دیجیتال منحصربه‌فرد مانند آثار هنری، کارت‌های کلکسیونی و املاک دیجیتال استفاده می‌شود. این استانداردها به ایجاد یک اکوسیستم قابل تعامل و گسترده از توکن‌ها بر روی اتریوم کمک کرده‌اند.

مزایا و معایب اتریوم چیست؟

تا اینجا به‌صورت حرفه‌ای با اتریوم و ویژگی‌های آن آشنا شده‌ایم و به اندازه‌ی کافی به این سوال پاسخ داده‌ایم که اتریوم چیست. اکنون بیاییم از دیدگاه همیشگی مزایا و معایب، اتریوم را بررسی کنیم.

مزایای اتریوم چیست؟

به‌طور کلی می‌توان مزایای زیر را برای دومین ارز بزرگ بازار کریپتو برشمرد:

1. اتریوم غیرمتمرکز است و هیچ مقام مرکزی آن را کنترل نمی‌کند و به همین دلیل توانسته اعتماد کاربران را به‌دست آورد.
2. تمام تراکنش‌ها در یک دفتر کل ثبت می‌شوند و به‌صورت عمومی قابل مشاهده هستند. این شفافیت احتمال تقلب را کاهش می‌دهد چون هر کاربری می‌تواند صحت معاملات را تایید کند.
3. اتریوم مفهوم قراردادهای هوشمند را معرفی کرد که قراردادهایی خوداجرا هستند و مطابق با شرایطی که در کد نوشته شده، به‌صورت خودکار انجام می‌شوند.
4. اتریوم یکی از پلتفرم‌های فعال و در حال توسعه است.
5. ارتقا اتریوم به اتریوم 2.0 منجر به بهبود عملکرد شبکه و مقیاس‌پذیری شد.

معایب اتریوم چیست؟

امنیت همیشه دغدغه‌ی فعالان بازار کریپتو بوده است و همین دغدغه چندین بار به کابوس افراد تبدیل شده است.

با وجود امنیت بالای اتریوم، همچنان تاحدودی خطر هک و کلاهبرداری در این شبکه وجود دارد. مانند زمانی که یک هکر توانست از نقطه ضعف قرارداد هوشمند MakerDAO استفاده کند و حدود 50 میلیون دلار اتریوم را به حساب خود واریز کند!

اتریوم 2.0 چیست؟

اتریوم 2.0 که با نام‌های ETH2 یا سرنیتی (Serenity) شناخته می‌شود، یک ارتقاء بزرگ برای بلاکچین اتریوم است که با هدف افزایش سرعت، کارایی و مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم انجام شد و نسخه به‌روزشده و بهبود یافته اتریوم را ایجاد نمود.

این ارتقاء، شبکه را از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) به مکانیزم اثبات سهام (PoS) تغییر داد که از نظر انرژی کارآمدتر و مقیاس‌پذیرتر است. این ارتقاء در توانمندسازی شبکه برای انجام تراکنش‌های بیشتر در ثانیه موثر است.

کاربردهای اتریوم چیست؟

برای فهم بهتر کاربردهای اتریوم، می‌توان به مثال‌های عملی زیر اشاره کرد:

• CryptoKitties: یکی از اولین و معروف‌ترین dApp‌ها که از استاندارد ERC-721 برای ایجاد و تجارت گربه‌های دیجیتال منحصربه‌فرد استفاده می‌کند. CryptoKitties اولین بازی در بلاکچین اتریوم است که تلاش می‌کند به کمک فناوری بلاکچین و بازی کردن، کسب درآمد کند.
• Uniswap: یک پلتفرم دیفای برای تریدینگ غیرمتمرکز توکن‌های ERC-20 که به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به واسطه‌ها، توکن‌های خود را مبادله کنند.
• Decentraland: یک دنیای مجازی که در آن کاربران می‌توانند با استفاده از توکن‌های ERC-721، زمین‌های دیجیتال خریداری کرده و بر روی آن‌ها ساخت و ساز کنند.

این مثال‌ها نشان می‌دهند که چگونه اتریوم و قراردادهای هوشمند می‌توانند به ایجاد نوآوری‌های جدید و تحول در صنایع مختلف کمک کنند. این فناوری‌ها به کاربران امکان می‌دهند تا به‌طور مستقیم و بدون نیاز به واسطه‌ها، تعاملات خود را انجام دهند و از مزایای اقتصاد دیجیتال بهره‌مند شوند.

مقایسه اتریوم و بیت‌کوین

بیت‌کوین (BTC) و اتریوم (ETH) قدرتمندترین و پرکاربردترین ارزهای دیجیتال هستند اما از جهاتی با هم متفاوت‌اند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

1. خالق بیت‌کوین ناشناس است و در ابتدا خود را تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو معرفی نمود. درحالی که بنیانگذاران اتریوم شناخته‌شده هستند و علاوه بر ویتالیک بوترین، چند شخص دیگر نیز در ایجاد و توسعه این پلتفرم نقش داشته‌اند.
2. فرآیند ایجاد بلاک در بلاکچین بیت‌کوین هر 10 دقیقه یکبار انجام می‌شود اما این فرایند در بلاکچین اتریوم هر 14 ثانیه یکبار انجام می‌شود.
3. رمزارز اتر محدودیت عرضه ندارد اما بیت‌کوین محدودیت دارد و به تعداد 21 میلیون عرضه می‌شود.
4. بیت‌کوین از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند اما مکانیزم اجماع اتریوم اثبات سهام (PoS) است.

چگونه اتریوم بخریم؟

در این قسمت مراحل خرید اتریوم را به‌صورت خلاصه بررسی می‌کنیم.

در ابتدا یک پلتفرم صرافی انتخاب کنید و برای خود حساب ایجاد کنید. این پلتفرم‌ها به کاربران اجازه می‌دهند که ارزهای مختلف را بخرند و یا بفروشند و یا با ارزهای فیات مبادله کنند و به‌صورت کلی مسیر انجام تراکنش را برای کاربران ساده‌تر می‌کنند. در ازای انجام این خدمات، هزینه‌ای را به‌عنوان کارمزد از کاربران دریافت می‌کنند. پس از انتخاب صرافی، باید کیف پول مناسب جهت نگهداری دارایی‌های خود را انتخاب کنید، البته می‌توانید از کیف پول خود صرافی نیز استفاده کنید.

توجه داشته باشید که قبل از اقدام به خرید اتریوم از صرافی، باید حساب خود را شارژ کنید. این فرآیند را می‌توانید از طریق حساب بانکی خود انجام دهید.

برای خرید اتریوم در قسمت خرید صرافی، نماد اتریوم (ETH) و مبلغی که می‌خواهید بخرید را وارد کنید. اگر سرمایه کافی برای خرید یک توکن کامل را ندارید، می‌توانید کسری از آن را خریداری نمایید.

پس از اینکه اتریوم خریداری شد، باید آن را در یک کیف پول ذخیره و نگهداری کنید. برخی ترجیح می‌دهند که به‌جای ذخیره نمودن دارایی‌های خود در ولت صرافی، آن را در کیف پول‌هایی مانند کیف پول‌های سخت‌افزاری ذخیره کنند تا خطر هک و سرقت را کاهش دهند. شما نیز می‌توانید دارایی خود را به یکی از این ولت‌ها انتقال دهید.

کدام کیف پول برای نگهداری اتریوم مناسب‌تر است؟

• کیف پول گرم (Hot Wallet): این کیف پول‌ها به اینترنت متصل و از طریق گوشی هوشمند قابل دسترسی هستند. این کیف پول‌ها به دلیل اتصال به اینترنت از امنیت بالایی برخوردار نیستند. اما اگر می‌خواهید رمزارز خود را از صرافی خارج کنید، می‌توانید از آنها استفاده کنید.
• کیف پول سرد (Cold Wallet): کیف پول سرد در واقع کیف پول‌های سخت‌افزاری هستند که هیچ ارتباطی با اینترنت ندارند و کاربران می‌توانند با پرداخت مبلغی، آن‌ها را خریداری کنند. معمولاً توصیه می‌شود که اگر مقدار قابل توجهی اتریوم و یا هر ارز دیگری دارید، از کیف‌پول‌های سخت‌افزاری استفاده کنید.

آینده اتریوم چیست؟

بلاکچین اتریوم در چند سال اخیر به دلیل انجام پروژه‌های مالی غیرمتمرکز و NFT، توانسته محبوبیت زیادی به‌دست آورد. برخی از کارشناسان بر این باورند که اتریوم آینده پایداری دارد و در مقایسه با بیت‌کوین می‌تواند عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته باشد.

اگرچه پیشی گرفتن اتریوم از بیت‌کوین بسیار بعید به‌نظر میرسد، با این حال اتریوم با وجود ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردش، پتانسیل رشد و رسیدن به ارزش بازاری که تا حدودی قابل مقایسه با بیت‌کوین باشد را دارد.

جمع‌بندی مبحث اتریوم

ارز دیجیتال اتریوم با رشد و ارتقای مداوم خود باعث‌شده که کاربران زیادی به این پلتفرم اعتماد و از آن برای سرمایه‌گذاری استفاده کنند. اما توجه داشته باشید که بازار کریپتو بسیار پرنوسان است و بهتر است که با دانش و مهارت کافی اقدام به سرمایه‌گذاری کنید و هرگز تحت تاثیر عملکرد بقیه‌ی افراد در این بازار، اقدام به سرمایه‌گذاری نکنید!​

سوالات متداول