نماد بورسی چیست؟ مفهوم نماد در بورس
نماد بورسی چیست؟ مفهوم نماد در بورس
حتی اگر در بورس هم فعالیت نکرده باشید، احتمالاً کلماتی مانند خساپا یا فملی را حداقل یک بار شنیده‌اید که بعضی از آنها مانند چخزر تلفظ و ظاهر عجیبی هم دارند. این کلمات اصطلاحاً نماد بورسی هستند که شناسه سهم‌ها و شرکتها در بورس محسوب میشوند. نمادهای بورسی، زبان مشترک فعالان بازار بورس هستند. در این مطلب از کاریزما لرنینگ صفر تا صد توضیح می‌دهیم نماد بورسی چیست و چه کاربردهایی دارد.
نماد بورسی چیست؟
برای آن‌هایی که نمی‌دانند بورس چیست و با اصطلاحات تخصصی آن آشنا نیستند، باید بگوییم نماد بورسی یک شناسهی منحصربهفرد است که هر شرکت در بازار سرمایه با آن شناخته میشود. این نماد که معمولاً از چند حرف تشکیل شده، شرکتها را از یکدیگر متـمـایز میکند و به سرمایهگذاران امکان مـی‌دهد تا به‌سرعت و با دقت بیشتری سهام مورد نظر خود را شـنـاسـایی کنند. به‌عنوان مثال، وقتی از نماد «وبملت» صحبت می‌کنیم، منظور ما سهام بانک ملت است.
نماد بورسی معمولاً از نام شرکت و حوزه‌ی فعالیت آن الهام گرفته و به شکل خلاصه نمایش داده مـی‌شـود. ساختار نمادهای بورسی معمولاً از دو بخش تشکیل میشود:
- بخش اول: نمایانگر صنعت یا حوزه‌ی فعالیت شرکت است.
- بخش دوم: برگرفته از نام شرکت یا مخففی از آن است.
برای مثال «وبملت»، نماد بانک ملت است که از ترکیب «وب» (واحد بانکی) و «ملت» ساخته شده است. این سیستم نام‌گذاری به سرمایهگذاران کمک میکند تا به‌سادگی و در کمترین زمان، شرکت‌های فعال در بازار را شناسایی کرده و به اطلاعات مورد نیاز دسترسی پیدا کنند. علاوه بر این، نمادهای بورسی به شرکتها هویت می‌بخشند و موجب نظم‌دهی بهتر به بازار سرمایه میشوند.
نمادهای بورسی از کجا می‌آیند؟
در سال‌های گذشته، برخلاف امروز که هر پیامی با هر شکل و اندازه‌ای به راحتی قابل انتقال است، تنها راه ارتباطی تلگراف بود. فرض کنید می‌خواستید پیامی در مورد سهام شرکت “Palantir Technologies Inc” ارسال کنید. نام شرکت را باید در قالب کد مورس ارسال کنید که زمان زیادی می‌برد و هزینه‌ی شما افزایش مـی‌یـابـد.
برای صرفه‌جویی در زمان، نام شرکتها کوتاه شدند. ادوارد کالهان دستگاه تیکر تیپ را اختراع کرد که نوعی تلگراف و مخصوص ارسال و دریافت اطلاعات مربوط به سهام شرکتها بود. نمادهای مختصر برای شرکت‌های بورسی به‌وجود آمـدند تا ارسال و دریافت پیام راحت‌تـر شـود. از آن زمان، نام شرکت‌های بورسی به اختصار نوشته میشود؛ برای مثال “PLTR” نماد همان شرکت پالانتیر است که در پاراگراف قبل نام بردیم.
نحوه نام‌گذاری نمادهای بورسی
در نام‌گذاری نمادهای بورسی، حرف اول به گروه صنعتی شرکت مد نظر اشاره دارد و سایر حروف نیز از اسم شرکت گـرفـته می‌شـوند. برای مثال غبهنوش از گروه محصولات غذايي و آشاميدني و شرکت بهنوش ایران گـرفـته شـده اسـت. در جدول زیر می‌توانید حروف ابتدای نمادها و صنایع مربوط به آنها را مشاهده کنید:
حروف ابتدای نمادها و صنعت مربوطه در نمادهای بورسی |
||
| حروف ابتدای نماد | صنعت مربوطه | مثال |
| ر | فنی و مهندسی | رمپنا (مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران) |
| خ | صنعت خودرویی و ساخت قطعات | خگستر (گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو) |
| ش | فرآورده‌های شیمیایی و نفتی | شبندر (پالایش نفت بندرعباس) |
| چ | محصولات کاغذی و چوبی | چکاوه (صنایع کاغذسازی کاوه) |
| س | سیمان، گچ، آهک | سمازن (سیمان مازندران) |
| ز | زراعت و دامداری | زدشت (کشت و صنعت دشت خرم‌دره) |
| د | محصولات دارویی | دالبر (البرز دارو) |
| و | بانک‌ها و موسسات اعتباری | وپارس (بانک پارسیان) |
| ق | صنعت قند و شکر | قشرین (صنعتی و کشاورزی شیرین خراسان) |
| غ | غذایی و آشامیدنی | غگیلا (شیر پاستوریزه پگاه گیلان) |
| ث | املاک و مستغلات | ثشرق (سرمایه‌گذاری مسکن شمال شرق) |
| ح | حمل و نقل، انبارداری | حکشتی (کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران) |
| پ | لاستیک و پلاستیک | پسهند (صنایع لاستیکی سهند) |
| ب | مشین‌آلات و دستگاه‌های برقی | بموتو (شرکت موتوژن) |
| ف | فلزات اساسی | فخوز (فولاد خوزستان) |
| ک | کانه‌های فلزی و غیرفلزی | کچاد (معدنی و صنعتی چادرملو) |
این قانون که حرف اول نماد نشان‌دهنده‌ی صنعت مربوط به سهم است، همیشه قابل استناد نیست! در سال‌های اخیر، بسیاری از شرکتها وارد بازار سرمایه شده‌اند که از این قاعده پیروی نکرده‌اند. برای مثال می‌توانیم به تبرک و بهپاک اشاره کنیم که هر دو در گروه محصولات غذایی هستند ولی با «غ» شروع نمی‌شوند.
مقررات نام‌گذاری نمادها در بورس
برای تعیین نماد یک سهم، حداقل باید از سه کاراکتر استفاده شود. در برخی موارد، شرکتها حتی از اعداد نیز در پیشنهاد نام نماد خود به سازمان بورس بهره می‌برند. روند انتخاب نماد به این صورت است که شرکت‌های متقاضی ورود به بورس، چندین گزینه پیشنهادی را مطابق با قوانین نام‌گذاری به سازمان بورس ارائـه می‌دهنـد.
سازمان بورس، با در نظر گرفتن صنعت مربوطه و دسته‌بندی شرکت در گروه مشخصی از بازار، یک حرف خاص را به ابتدای نام پیشنهادی ا‌ضـافـه می‌کنـد. این ترکیب نهایی به‌عنوان نماد رسمی سهم شناختـه شده و در معاملات بورسی مـورد استفاده قـرار می‌‌گیـرد.
تلفظ صحیح نمادهای بورسی چیست؟
گاهی تلفظ نمادها دشوار میشود و بعضاً نمی‌دانیم تلفظ دقیق یک نماد بورسی چیست! برای خواندن صحیح نمادها، قواعد کـلـی داریـم:
- حرف اول معمولاً با کسره تلفظ میشود.
- اگر در ابتدای نماد «و» وجود داشته باشد، با فتحه خـوانـده میشود.
- برای تلفظ دقیق‌تر بخش دوم، بهتر است نام رسمی شرکت را جستجو کنید تا ببینید نام اصلی آن چیست.
چگونه نمادهای بورسی را معامله کنیم؟
نمادهای بورسی و غیربورسی‌ها مانند بازار آپشن در کارگزاری‌های بورس قابل معامله هستند. برای مشاهده همه نمادهای بورسی همراه با اطلاعات تکمیلی هر نماد، می‌توانید به سایت مرجع TSETMC و بخش دیده‌بان مراجعه کنید.
برای معامله نمادها یا همان خرید و فروش سهم‌های مختلف نیاز است در یک کارگزاری مانند کارگزاری کاریزما ثبت‌نام کنید. در کارگزاری کاریزما به تمام نمادهای بورس و البته سایر بازارها دسترسی دارید. برای ثبت‌نام در کارگزاری کاریزما از طریق دکمه زیر اقدام کنید:
کلام پایانی
نمادها در بورس محدود به سهام نیستند، بلکه تمام ابزارهای معاملاتی از جمله صندوق‌ها، اوراق مشتقه، بورس کالا و غیره هر کدام نام‌گذاری و نماد مخصوص به خود را دارند. برای مثال، در بازار اختیار معامله برای حروف «ض» و «ط» نمایانگر قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش هستند. لذا دانستن اینکه نماد بورسی چیست و هر نماد متعلق به کدام بازار است و چه چیزی را نشان میدهد، اهمیت زیادی دارد.
سوالات متداول
نماد بورسی یک شناسهی کوتاه و منحصربهفرد است که برای هر شرکت در بازار سرمایه تعیین میشود. این نماد معمولاً ترکیبی از حروف مرتبط با نام یا صنعت شرکت است و به سرمایهگذاران کمک میکند تا سهام شرکتها را سریعتر شناسایی کنند.
در سامانههای معاملاتی و درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، حرف «ذ» در ابتدای نمادهای فرابورسی میآید.
نمادهایی که در انتهای آنها حرف «ح» آمده است، نشان میدهد که سهام شرکت در وضعیت «حق تقدم» است. زمانی که یک شرکت بورسی اقدام به افزایش سرمایه میکند، برای سهامداران حق تقدم ایجاد میشود که این حق تقدم، با اضافه کردن حرف «ح» به انتهای نماد اصلی نمایش داده میشود.
