زیر و بم صنایع برتر بورسی(صنعت سیمان)

اوایل سال افزایش باورنکردنی قیمت سیمان باعث شد قیمت هر کیسه سیمان در مرداد ماه به بیش از 100هزار تومان نیز برسد. افزایش لجام‌گسیخته قیمت سیمان از یک سو و کمبود عرضه این محصول به بازار از یک طرف باعث معامله سیمان روی قیمت‌های نجومی شد.معامله سیمان در بورس کالا که خرداد ماه امسال شاهد اجرایی شدن آن بودیم را می‌توان یکی دیگر از عوامل افزایش قیمت سیمان قلمداد کرد.با عرضه سیمان در بورس و الزام خرید از طریق بورس کالا مشکلاتی برای خریداران ایجاد شد که به افزایش قابل توجه قیمت این محصول دامن زد.

بررسی جز به جز صنعت سیمان

تا قبل از داد و ستد سیمان در بورس کالا قیمت فروش سیمان به صورت دستوری تعیین می‌شد و قیمت بازار نیز به دست دلالان سیمان مشخص می‌شد.اجبار کارخانجات سیمانی به عرضه سیمان تولیدی در بورس کالا نه تنها دست دلالان را قطع کرد بلکه باعث متعادل شدن عرضه و تقاضا در بازار سیمان و به علاوه بالا رفتن حاشیه سود شرکت‌ها شد.

ارزش بازار سیمان در کشور ما چیزی حدود 440 میلیون دلار در سال است باید در نظر داشت که این میزان سهم 2 درصدی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را شامل می‌شود.تاکنون 38 شرکت تولید‌کننده سیمان در بورس پذیرفته شده‌اند.ظرفیت اسمی تولید این شرکت‌ها حدود 60 میلیون تن در سال است و این تعداد 68 درصد ظرفیت سیمان کل کشور را در برمی‌گیرد. سقف قیمت 500 تومان برای سوخت کارخانجات تولید کلینکر و سیمان در بودجه سال 1401 و تعیین قیمت سیمان بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس کالا را باید دو دلیل مهم برای بهبود وضعیت این صنعت در سال آینده دانست همچنین باید در نظر داشت که برنامه دولت در خصوص ساخت 4 میلیون مسکن طی چهار سال آینده، می‌تواند انتظار افزایش فروش وزنی سیمان را در شرکت‌ها افزایش دهد و در نتیجه می‌توان در آینده تاثیر این افزایش فروش را بر سودآوری شرکت‌ها در نظر داشت.

 مساله مهم دیگر را باید ارزش جایگزینی یک کارخانه سیمان در شرایط فعلی دانست در واقع ارزش جایگزینی یک کارخانه سیمان با ظرفیت تولید 1 میلیون تن سیمان در سال، حدودا 90 میلیون یورو است اگر قیمت یورو 30 هزار تومان فرض شود، ارزش جایگزینی یک کارخانه سیمان با ظرفیت 1 میلیون تن در سال چیزی حدود 2.7 همت خواهد بود.

برای بررسی زیر و بم صنعت سیمان، پویا رضائی تحلیلگر بازار سرمایه این صنعت را به لحاظ تکنیکال و بنیادی مورد بررسی و تحلیل قرار داده است:

در ابتدا باید دید سیمان به چه ماده‌ای گفته می‌شود و چطور به مرحله تولید می‌رسد؟سیمان ماده‌ای است که روی سطح اجسام جامد اعمال می‌شود تا آنها را محکم به هم بچسباند یا به عبارت دقیق‌تر، ماده پودری است که پس از مخلوط شدن با آب، به حالت نرم و خمیری درآمده (که پس از خشک شدن سفت می‌شود) و برای چسباندن سنگ‌ها، آجرها، بلوک‌ها و غیره در ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد.از آن جایی که بخش غالب در اکثر این مواد، ترکیبات آهکی است، منظور از سیمان معمولا سیمان‌های آهکی است.سیمان پرتلند یک ماده کلسینه شده متشکل از آهک و سیلیکات است که با ماسه و سنگ مخلوط می‌شود و پس از هیدراته شدن، یک ماده خمیری تشکیل می‌دهد که سفت شده و به یک ماده سنگ‌مانند تبدیل می‌شود.

تاریخچه سیمان در جهان و ایران

سیمان یا سمنت واژه‌ایست که از لغت سمنتوم رومی گرفته شده و قدمت آن به پیش از میلاد می‌رسد. مصرف آن در ساختمان پانتئون شهر رم واقع در ایتالیا که مربوط به ۲۷ سال قبل از میلاد است، دیده شده‌است. در ساختمان گنبد این بنا که ۴۳ متر قطر دارد، مخلوطی از خرده‌سنگ و آهک پخته به کار رفته‌است.ولی کشف سیمان به شکل امروز مربوط است به یک نفر بنای انگلیسی بنام ژوزف اسپدین که از پختن آهک و خاک رس در حرارت بالا و آسیاب کردن آن موفق شد ابتدایی‌ترین نوع سیمان را کشف کند و آن را ۱۸۲۴ به نام خود در انگلستان ثبت کند حاصل شده است

اینکه از چه تاریخی مصرف سیمان در ایران باب شده‌است چندان مشخص نیست ولی آنچه که مسلم است ورود سیمان به ایران توسط خارجی‌ها بوده‌است که از آن برای ساختن بناهایی نظیر کلیساها و سفارتخانه‌ها و تأسیسات بندری استفاده شده‌است. با شروع قرن ۱۴ هجری شمسی سرعت گسترش کارهای زیربنایی، همزمان با تحولات صنعتی جهانی آنچنان گسترده ‌شد که کیفیت و کمیت محصولات سنتی ساختمانی جوابگوی نیازها موجود نبوده است با شروع احداث راه‌آهن سراسری ضرورت استفاده از سیمان جهت ساخت پل‌ها، تونل‌ها و ایستگاه‌ها کاملاً محسوس‌تر شد. از آنجایی که سیمان کالایی ارزان قیمت و سنگین‌وزن است و مصرف آن وقتی مقرون به صرفه است که محل تولید و مصرف، حتی‌الامکان نزدیک به یکدیگر باشند، لذا پس از مدتی که سیمان وارد می‌شد تصمیم بر این شد که با توجه به وفور مواد اولیه سیمان در ایران، از محل عواید حاصل از قند و شکر اقدام به تأسیس یک کارخانه ۱۰۰تنی (روزانه) سیمان بشود.

انواع سیمان

 

 تولید سیمان در سال 2019 در جهان حدود 4 میلیارد تن بوده و بیش از نیمی از تولید و مصرف ان مربوط به چین است. در نمودار بالا تولید از سال 2010 آورده شده است. IEA پیش‌بینی می‌کند تا سال 2030 مصرف سیمان در دنیا به 4.258 میلیارد تن برسد.

 

ظرفیت اسمی تولید سیمان ایران، در حال حاضر حدود 88 میلیون تن است. در سال 1399 تولید سیمان کشور حدود 67.4 میلیون تن بوده که سهم بازار داخل حدود 64 میلیون تن و سهم صادرات نیز حدودا 5 میلیون تن بوده است. عمده مقاصد صادرات سیمان ایران را کشورهای عراق، کویت و افغانستان شامل می‌شود . با توجه به هزینه حمل و نقل زیاد سیمان، برخلاف قیمت بالای این محصول در کشورهای اروپایی و چین، صادرات به این کشورها صرفه اقتصادی ندارد. ارزش بازار سیمان کشور حدوداً 440 میلیون دلار در سال بوده که سهمی 2 درصدی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور را شامل می‌شود.

تاکنون در بازار بورس و اوراق بهادار 38 شرکت تولید‌کننده سیمان پذیرفته شده است (37 شرکت عرضه شده و سیمان ابیک در شرف عرضه قرار دارد). ظرفیت اسمی تولید این شرکت‌ها حدود 60 میلیون تن در سال است که 68 درصد ظرفیت سیمان کل کشور را شامل می‌شود.

چرخه تولید

خط تولید سیمان از معدن شروع و به بارگیرخانه و بسته‌بندی سیمان ختم می‌شود.

چهار مرحله اصلی در تولید سیمان وجود دارد (روش خشک)

خرد کردن و آسیاب کردن مواد خام

ترکیب مواد به نسبت مناسب

پخت مخلوط تهیه شده در کوره (سیستم پخت)

آسیاب کردن (نرم کردن) محصول پخته شده که به “کلینکر” معروف است

 تحلیل SWOTبرای صنعت سیمان

• نقاط قوت: سقف قیمت 500 تومان برای سوخت کارخانجات تولید کلینکر و سیمان در بودجه سال 1401 و تعیین قیمت سیمان بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس کالا است.
• نقاط ضعف: مهم‌ترین نقطه ضعف این صنعت، قدیمی بودن بسیاری از کارخانجات و نیاز به اورهال هرساله تجهیزات است که باعث بروز هزینه‌های سنگین جهت اورهال و کاهش روزهای کاری طی یک سال تجهیزات می‌شود.

• فرصت‌: با توجه به برنامه دولت در ساخت 4 میلیون مسکن طی 4سال آتی، می‌توان انتظار افزایش فروش وزنی سیمان را از شرکت‌ها داشت.

• تهدید: با توجه به گسترش سویه اومیکرون در جهان و کاهش ساخت و ساز در بسیاری از کشورها، احتمال کاهش صادرات سیمان به کشورهای همسایه وجود دارد. سهم صنعت سیمان از تولید CO2 در جهان حدود 8 درصد است. مساله مشکل آلودگی هوا توسط گازهای گلخانه‌ای و سعی کشورها در کاهش آن، می‌تواند تهدیدی برای این صنعت به شمار آید. با توجه به نیاز کشور به سیمان برای ساخت 4میلیون مسکن ملی، احتمال وضع قانون برای منع صادرات سیمان و کلینکر وجود دارد. با توجه به بالاتر بودن نرخ صادرات نسبت نرخ‌های داخلی، این اتفاق می‌تواند تهدیدی برای این صنعت به شمار آید. یکی دیگر از تهدیدهای صنعت سیمان، قطعی گاز صنایع در فصول سرد و برق در فصول گرم سال جهت تامین نیاز بخش مسکونی است.

ارزش جایگزینی صنعت سیمان

 ارزش جایگزینی یک کارخانه سیمان با ظرفیت تولید 1 میلیون تن سیمان در سال چیزی در حدود 90 میلیون یورو می‌باشد. با قیمت 30 هزار تومانی یورو در بازار آزاد، ارزش جایگزینی یک کارخانه سیمان با ظرفیت 1 میلیون تن در سال حدود 2.7 همت است.

در چارت فوق نسبت ارزش جایگزینی کارخانه با تجهیزات روز به ارزش بازار شرکت آورده شده است. باید خاطر نشان کرد بسیاری از کارخانجات سیمان کشور بسیار قدیمی هستند و یکی از دلایل تفاوت فاحش ارزش جایگزینی و ارزش بازار، قدیمی بودن تجهیزات موجود محسوب می‌شود.

نحوه قیمت گذاری

تا قبل از خرداد ماه سال جاری قیمت فروش سیمان به صورت دستوری تعیین می‌شد و قیمت بازار هم به واسطه وجود دلالان سیمان رقم می‌خورد. این اتفاقات باعث تفاوت بسیار قیمت فروش کارخانجات و قیمت در بازار شده بود. در خرداد ماه سال جاری برای اولین بار سیمان در بورس کالا مورد معامله قرار گرفت. یکی از اولین اقدامات وزیر صمت در دولت سیزدهم اجبار کارخانجات سیمانی به عرضه تمام سیمان تولیدی در بورس کالا بود. این اتفاق باعث قطع شدن دست دلالان، متعادل شدن عرضه و تقاضا در بازار سیمان و بالا رفتن حاشیه سود شرکت‌ها شد.

بهای تمام شده

صنعت سیمان در بورس اوراق بهادار

در حال حاضر در بورس تهران 38 شرکت پذیرفته شده است. 37 شرکت عرضه عمومی شده و سیمان ابیک به عنوان 38امین شرکت تولیدکننده سیمان در صف عرضه اولیه قرار دارد.

مقایسه برخی پارامترهای شرکتهای بورسی صنعت سیمان

 

 حاشیه سود عملیاتی و خالص در صنعت سیمان

حاشیه سود عملیاتی برابر نسبت سود عملیاتی به کل فروش و حاشیه سود خالص برابر نسبت سود خالص به کل فروش است.میانگین حاشیه سود عملیاتی برای صنعت سیمان 0.37 بوده و  مقادیر بالاتر از میانگین نشان از عملکرد مطلوب شرکت دارد.از منظر حاشیه سود عملیاتی “ساروج“، “ساراب“ و “ساروم“ بهترین عملکرد را دارند.  ضعیف‌ترین عملکرد نیز مربوط به “سیلام“ و “سخواف“ تعلق داشته است.

بازده دارایی و بازده حقوق صاحبان سهام

مقایسه قیمت به سود (P/E ttm) و قیمت به فروش (P/S)

متوسط قیمت به سود در صنعت سیمان عدد 7.09 است.پایین‌تر بودن این نسبت نشان از وضعیت بهتر شرکت دارد.

ارزشگذاری صنعت سیمان

 طبق ارزشگذاری انجام شده در کل صنعت سیمان (شرکت‌های موجود در بورس) با فرضیات زیر و به روش FCFE ، ارزش این صنعت چیزی در حدود 59 هزار میلیارد تومان است. در صورتی که ارزش بازار این شرکت‌ها حدود 51.5 میلیارد تومان بوده،  این مقایسه نشان از بالاتر از ارزش بودن این صنعت به صورت کلی دارد.

ارزش بازار شرکت‌های قابل معامله سیمانی در بورس

 

نمادهای برتر صنعت سیمان

پس از بررسی‌های به عمل آمده، سه شرکت با عملکرد مناسب به ترتیب آورده شده و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند:

سپاها

سیمان سپاهان در سال مالی قبل حدود 1.8 میلیون تن سیمان به فروش رسانده است در صورتی که ظرفیت تولید این شرکت حدود 4 میلیون تن در سال است. با توجه به ظرفیت تولید خالی این شرکت، برنامه دولت جهت ساخت 4 میلیون مسکن در 4 سال و همجواری این شرکت با شهر اصفهان، در صورت تحقق وعده دولت می‌توان انتظار افزایش وزنی فروش محصولات را به میزان زیادی داشت. این اتفاق تاثیر به سزایی در سودآوری شرکت دارد. پیش‌بینی می‌شود در سال مالی آینده این سهم بتواند 190 تومان سود در ازا هر سهم را محقق کند.

 

ساوه

 با توجه به اینکه شرکت سیمان ساوه نسبت به سایر شرکت‌های این گروه به روزتر است و برنامه راه‌اندازی خط تولید جدید تا سال 1404 همچنین دوره وصول مطالبات مناسب و بالاترین حاشیه سود عملیاتی در بین شرکت‌های سیمانی را دارد در نتیجه این موارد را می‌توان جزو نقاط قوت این شرکت محسوب کرد. p/eفوروارد این سهم حدود 4.8 واحد است.

سمازن

با توجه به نزدیک بودن این شرکت به دریای خزر امکان صادرات به کشورهای همجوار از جمله روسیه از مزیت‌های این شرکت به حساب می‌آید. از دیگر مزیت‌های این شرکت می‌توان به حاشیه سود مناسب و ساختار مالی مناسب آن اشاره کرد.

چارت سمازن روزانه

تحلیل تکنیکال شاخص سیمان

شاخص سیمان در کف کانال نزولی میان‌مدت و روی حمایت کانال صعودی بلندمدت قرار دارد. از منظر موج شماری این شاخص موج 3بزرگ را به اتمام رسانده است و درحال تکمیل موج اصلاحی 4 بزرگ است. در حال حاضر 3ریز موج از موج 4 تکمیل شده و انتظار پایان روند اصلاحی کوتاه‌مدت و رشد موقت در سهام این صنعت وجود دارد. حمایت قوی شاخص سیمان محدوده 6800 واحد و اهداف میان‌مدت 8800 و 10000 واحد خواهد بود.