چگونه ضررهای خود را در بورس جبران کنیم؟

 جبران ضرر در بورس به روش‌هایی انجام می‌شود که در این مقاله قصد داریم آنها را معرفی کنیم. همانطور که می‌دانید در هر صورت در طول مسیر سرمایه‌گذاری ضرر و زیان گریزناپذیر است. در این میان، واکنش سرمایه گذاران به ضرر و زیان بسیار متفاوت است. برخی پس از زیان دست از سرمایه‌گذاری در بورس می‌کشند و ترجیح می‌دهند دیگر به آن برنگردند.

برخی برای جبران ضرر و زیان بورس دست به معاملات بیشتر براساس هیجان می‌زنند اما برخلاف خواسته خود ضرر و زیان بیشتری متحمل می‌شوند. اما کار درست برای جبران ضرر در بورس چیست؟ چه روشی وجود دارد تا در زمان کمتری بتوان ضررهای بورس را جبران کرد و به سود بیشتری رسید؟ با ما در ادامه این مطلب از کاریزما همراه باشید تا به پاسخ دقیق این سوالات برسید.

آیا راهی برای جبران ضرر در بورس وجود دارد؟

شاید انتظار جواب بله یا خیر را از این سوال داشتـه باشید. اما واقعیت این است که پاسخ به این سوال یک جمله کوتاه و سرراست نیست. با این حال باید گفت که بله، راهکارهای زیادی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا استراتژی‌های بهتری انتخاب کنید و در نهایت ضررهای خود را در بورس جبران کنید. اما این راهکارهای عملی مانند هر روش دیگری نیاز به تمرین و استمرار دارند تا  بتوانید زیان خود را جبران کنید و به سودآوری برسید. علاوه‌برآن، چند گزینه سرمایه‌گذاری نیز وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا بتوانید سریعتر این ضررها را جبران کنید که در ادامه از آن‌ها نام می‌بریم و مزایا و معایب هر کدام را توضیح خواهیم داد تا با آگاهی کامل آن‌ها را در جهت جبران ضررهای خود به کار ببرید.

روش های جبران ضرر در بورس

احتمالا بارها به توصیه‌های مشاورین حوزه مالی برخورده‌اید که پیشنهاد می‌دهند چند استراتژی رفتاری خود را اصلاح کنید تا بتوانید بهتر در بازار بورس سود کنید. هرچند این راهکارها به نظر ساده و پیش‌پا افتاد‌ه می‌آیند اما باید بگوییم اینطور نیست و همین چند راهکار ساده می‌توانند به شما در کسب بازدهی بهتر در بورس کمک کند. چراکه اگر با استراتژی امروزی خود سود نکرده‌اید احتمالا باید در آن تجدید نظر کنید تا بتوانید متفاوت عمل کنید و سرمایه گذاری شما به سودآوری برسد. در ادامه، چند مورد از بهترین این راهکارها را معرفی می‌کنیم.

حد ضرر تعیین کنید

بسیاری هنگامیکه سهمی را خریداری می‌کنند و با ضرر مواجه می‌شوند هیچ‌گونه حد نصابی برای ضرر و زیان تعیین نمی‌کنند، همانطور که هنگام سودآوری نیز هیچگونه هدف یا تارگتی را برای سود خود مشخص نمی‌کنند. این یکی از اشتباهات رایج سرمایه‌گذاران است که احساس خسران و جاماندگی از سودی که پس از خرید یک سهم منفی دارند اجازه نمی‌دهد آن‌ها با فروش سهم و ورود به یک گزینه سودآور بهتر، ضرر خود را جبران کنند. در نهایت، اگر روند نزولی سهم ادامه‌دار باشد 5 درصد منفی به 10 درصد و به تدریج به 20، 30 درصد منفی و یا حتی بیشتر تبدیل می‌شود.

اگر خودتان به طور مستقیم سهام در بورس را خرید و فروش می‌کنید باید این نکته را همواره به خود یادآور شوید که بیش از 600 سهم در بورس و حتی گزینه‌های سرمایه‌گذاری دیگری نیز وجود دارند. اگر امروز با اندکی ضرر از سرمایه‌گذاری بد خارج شوید بهتر از این است که ضررهای بیشتری را متحمل شوید و در نهایت مجبور به خروج شوید. در نظر داشتـه باشید که یافتـن فرصت‌های خوب و بد سرمایه‌گذاری نیاز به کسب دانش و تجربه بسیار دارد. بنابراین، اگر در حال حاضر تجربه کافی در این زمینه را ندارید، ریسک بیشتری را بر سرمایه خود وارد نکنید و به طور غیرمستقیم سرمایه‌گذاری کنید.

مقاله پیشنهادی: انواع روش های سرمایه گذاری: سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم چیست؟

میانگین خرید کم کنید

گاهی پیش می‌آید که سرمایه‌گذار یک سهم بنیادی و ارزنده را خریداری می‌کند اما هنوز روندی منفی یا کند دارد. زمانیکه گمان می‌رود سهم درصدد آغاز روند صعودی خود است پیشنهاد می‌شود برای جبران سریعتر مقدار ضرر خود در بورس، میانگین خرید خود را کم کنید. کم کردن میانگین خرید بدین معنی است که در قیمت‌های پایین که انتظار رشد سهم وجود دارد مجدد از آن نماد خریداری شود تا میانگین قیمت خرید که در واقع میانگین وزنی قیمت خرید قبلی و جدید است کاهش یابد و اگر نماد اندکی بالا بیاید سود شما بیشتر خواهد بود.

برای توضیح بهتر فرض کنید سرمایه‌گذاری نماد شرکت الف را به مقدار 1000 سهم 200 تومانی خریداری می‌کند. حال اگر قیمت سهم به 160 تومان کاهش یابد، 20 درصد ضرر کرد‌ه است. اگر این سهم به 190 تومان برگردد، سهامدار همچنان به طور کلی 5 درصد ضرر کرده است.

فرمول محاسبه سود یا ضرر در بورس به صورت زیر است: (دقت شود که در این فرمول سود تقسیمی لحاظ نشد‌ه است. در صورتیکه سهم شما سود تقسیمی داشتـه باشد به قیمت فروش افزود‌ه خواهد شد)

حال، اگر سهامدار در این مثال در قیمت 160 تومان به اندازه 1000 سهم دیگر نیز خریداری کند، میانگین قیمت خرید سهم الف برای این سرمایه‌گذار 180 تومان است (((1000×200) + (1000×160)) ÷ 2000 = 180). در صورتیکه قیمت سهم به 190 تومانی که در حالت اول گفتـه شد رشد کند این‌بار سهامدار به طور کلی 5.5 درصد سود خواهد کرد و بدین صورت ضرر خود را سریعتر جبران خواهد کرد.

سواد مالی خود را ارتقا دهید

همواره یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری بر روی خود است. همانطور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم هرچقدر در معامله‌گری و سرمایه‌گذاری در بورس ماهرتر و با تجربه‌تر شوید، معاملات بهتری خواهید داشت. مسلما تجربه بهتر از مسیر یادگیری مستمر و خوب می‌گذرد، بنابراین مثل همیشه به شما توصیه می‌کنیم که ابتدا خودتان بیاموزید. ما در مقاله «بهترین منابع برای ارتقای سواد مالی» چند راهکار را برای یادگیری معرفی کرده‌ایم. با این حال، همزمان با یادگیری از مشاوره افراد حرفه‌ای نیز غافل نشوید. یکی از گزینه‌های خوب کسب مشاوره شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و سایر موسسات مالی هستند که در این زمینه متخصص هستند.

نیاز به مشاوره دارید؟

با ارتقا سواد مالی خود به تدریج به راهکارهایی می‌رسید که می‌توانید با به کارگیری آن‌ها در بورس بهتر سود کنید و ضررهای خود را جبران کنید. بنابراین به جز مواردی که گفتـه شد و از اهمیت زیادی برخوردارند از نام برد‌ن موارد بیشتر خودداری می‌کنیم. ما در ادامه این مقاله چند گزینه سرمایه‌گذاری بالقوه را که به شما کمک می‌کند در زمان کمتری به سودآوری برسید و ضررهای خود را جبران کنید پیشنهاد می‌دهیم.

با اهرم بیشتر سود کنید

اهرم یک ابزار در بازار مالی است که به شما کمک می‌کند با مبلغی بیشتر از میزان دارایی خود سرمایه‌گذاری کنید و بازدهی بر روی مبلغ کل بدست آورید. مسلما ریسک سرمایه‌گذاری به این صورت بیشتر از حالت بدون اهرم یا همان اعتبار است. یعنی در بازار صعودی شما سود بیشتری خواهید داشت و برعکس، یعنی در بازار نزولی احتمال بازدهی منفی بیشتری نیز دارید.

پیش از این، اعتبار تنها از کارگزاری‌ها دریافت می‌شد که شرایط خاصی داشت. به عنوان مثال، تراکنش معاملات بیشتر از مبلغ مشخصی باشد یا اینکه نزد کارگزاری سفته یا چک به عنوان وثیقه قرار داد‌ه شود. این شرایط و دیگر موارد باعث دشواری گرفتـن اهرم در سرمایه‌گذاری‌ها برای اکثر افراد شد‌ه بود. همه افراد نیز قادر به گرفتـن اعتبار و استفاده از اهرم در سرمایه‌گذاری‌های خود نبودند. علاوه‌بر آن، در مواقعی که سرمایه‌گذار پیش‌بینی روندی صعودی از یک نماد خاص یا کلیت بازار را داشت مدتی طول می‌کشید تا این اعتبار به حساب او منظور شود که گاهی باعث می‌شد نتواند آنطور که باید از موقعیت سودآور خود استفاده کند.

برای این منظور، با نظارت سازمان بورس اوراق بهادار ابزاری جدید در بازار سرمایه معرفی شد که کاربرد اهرم را دارد و نیازی به گذراند‌‌ن مراحل سخت اعتبارگیری ندارد و علاوه‌بر آن می‌توان با حداقل میزانی که می‌توان در بورس سهام خرید، اقدام به سرمایه‌گذاری کنید. این ابزار جدید نوعی صندوق سرمایه گذاری است که به آن صندوق اهرمی گفتـه می‌شود.

مقاله پیشنهادی: صفر تا صد صندوق‌های اهرمی

نحوه جبران ضرر در بورس با صندوق سرمایه گذاری اهرمی

همانطور که گفتـه شد یکی از چندین راه جبران ضرر در بورس همان اهرم است که صندوق‌های سرمایه گذاری اهرمی (از نوع قابل معامله یا ETF) به دلایلی که گفتـه شد، جزء گزینه‌های جذاب بازار سرمایه هستند. اصول طراحی این صندوق بر اهرم بنا شد‌ه است بنابراین انتظار می‌رود نوسان سود و زیانی در این صندوق‌ها بیشتر از حالت بدون اهرم باشد.

شایداینطور برداشت کنید که ریسک سود و زیان در بازار صعودی و نزولی یکسان است. اما باید توجه کنید که اهرم صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی، برخلاف اهرم‌هایی که در بازار آتی یا قرارداد اختیار معامله (option) وجود دارد، ثابت نیست.

صندوق‌های اهرمی دارای دو نوع واحد عادی از نوع صدور و ابطالی و واحد ممتاز از نوع قابل معامله یا ETF است. واحدهای عادی شبیه به واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت عمل می‌کنند و بازدهی آن‌ها در یک بازه مشخصی نوسان می‌کند. برای مثال، واحدهای عادی صندوق اهرمی کاریزما بین 20 تا 25 درصد بازدهی سالانه به دارندگان واحد عادی سود پرداخت می‌کنند.

واحدهای عادی به‌منزله اعتبار برای واحدهای ممتاز عمل می‌کنند. بنابراین، هرچه واحدهای عادی بیشتر صادر شوند اهرم واحدهای ممتاز بیشتر می‌شود. این ویژگی بدین معنی است که با صدور واحدهای عادی در بازار صعودی بازدهی مثبت واحدهای ممتاز بیشتر می‌شود. در طرف مقابل و در بازار نزولی با ابطال واحدهای عادی می‌توان اهرم را کاهش داد تا ضرر واحدهای ممتاز کمتر شود.

با تمام توضیحاتی که داد‌ه شد لازم است بدانید که در هرصورت صندوق‌های سرمایه‌گذاری اهرمی جزء ابزارهای پرریسک بازار سرمایه محسوب می‌شوند. داده‌های تاریخی نیز تائید می‌کند که نوسان مثبت و منفی در آن بیشتر است. بنابراین، توصیه می‌کنیم پیش از تصمیم‌گیری برای خرید صندوق اهرمی با مشاوران حرفه‌ای مشورت کنید. اگر پس از بررسی‌هایتان روندی مثبت در بازار را پیش‌بینی کردید این یکی از گزینه‌های بسیار جذاب برای نوسان‌گیری در بورس است.

سرمایه خود را تضمین و از رشد بورس استفاده کنید

یکی دیگر از گزینه‌های بسیار جذابی که می‌توانید هم از اصل سرمایه خود محافظت کنید و از ضرر و زیان مصون باشید و هم در شرایط مثبت بازار از بازدهی مثبت آن برخودار شوید سرمایه‌گذاری در صندوق تضمین اصل سرمایه است. این نوع از صندوق‌های سرمایه گذاری نیز مانند صندوق اهرمی از دو نوع واحد عادی و ممتاز تشکیل می‌شوند که به طور مفصل در مقاله «صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما» توضیح داد‌ه شده‌اند. محدود کرد‌ن ضرر و محافظت از اصل سرمایه، در عین حال، توان کسب بازدهی مثبت در شرایط رشدی بازار ویژگی بسیار جذاب این صندوق سرمایه‌گذاری است.

با خرید این صندوق بدون اینکه نیاز باشد معاملات بیشتری در شرایطی که روند بازار تغییر می‌کند انجام دهید، بازدهی خود را کسب می‌کنید و می‌توانید با خیال راحت به فعالیت‌های شخصی خود بپردازید بدون آنکه نگران از دست رفتـن سرمایه خود باشید. پیشنهاد می‌کنیم در خصوص این صندوق سرمایه‌گذاری و مزایای آن اطلاعات بیشتری کسب کنید. چراکه می‌تواند هزینه معاملات و همچنین هزینه زمانیتان را برای سرمایه‌گذاری کاهش دهید.

مقاله پیشنهادی: چگونه در بورس ضرر نکنیم؟

مطلب پایانی در خصوص روش های جبران ضرر در بورس

سود و زیان در بورس دو روی یک سکه‌اند که سرمایه‌گذاران همواره با این دو موقعیت مواجه هستند. هرچه یک سرمایه‌گذار به سمت حرفه‌ای شد‌ن پیش می‌رود متحمل زیان کمتری می‌شود و بر تعداد سرمایه‌گذاری‌های سودآور وی افزود‌ه خواهد شد. برای این منظور لازم است تا سرمایه‌گذار همزمان با مطالعه و آموختـن مبانی و اصول سرمایه‌گذاری و بورس، به کسب تجربه بپردازد تا شانس موفقیت او بیشتر شود.

مسلما کسب سود در بورس هدف هر سرمایه‌گذاری است که اقدام به ورود و سرمایه‌گذاری در آن می‌کند. با این حال، سود و زیان هر دو برای سرمایه‌گذاران اتفاق می‌افتد. هرچه بر تجربه و دانش خود اضافه کنید تعداد سرمایه‌گذاری‌های موفق شما نیز بیشتر خواهد بود. در این مسیر، راهکارها و موقعیت‌های بالقوه زیادی نیز وجود دارد که به شما کمک می‌کند ضررهای خود را در بورس جبران کنید و در واقع در بورس بهتر سود کنید.

یکی از این گزینه‌ها استفاده از اهرم در روند صعودی است که به شما پیشنهاد کردیم نگاهی به صندوق اهرمی کاریزما و کارکرد آن بیاندازید و اگر قصد نوسان‌گیری از روند مثبت بازار را دارید آن را به صورت آنلاین خریداری کنید. علاوه‌برآن شما می‌بایست تغییراتی در استراتژی های معاملاتی خود بدهید و حد‌ضرر برای خود تعیین کنید یا در صندوق‌هایی سرمایه‌گذاری کنید که ویژگی آن‌ها تضمین اصل سرمایه است. صندوق تضمین اصل سرمایه کاریزما یکی از این نوع صندوق‌هاست که با خرید واحدهای عادی این صندوق پول خود را بیمه می‌کنید.