نحوه اعمال اختیار فروش تبعی در اکسیر به ساده‌ترین شکل ممکن!
نحوه اعمال اختیار فروش تبعی در اکسیر به ساده‌ترین شکل ممکن!
اوراق اختیار فروش تبعی مانند نوعی بیمه برای سهام شما، از زیان‌های احتمالی جلوگیری می‌کنند. اما اگر به‌موقع برای استفاده از آن‌ها اقدام نکنید، نه‌تنها هیچ مزیتی برای شما نخواهند داشت، بلکه باعث ضرر شما نیز می‌شود. به همین دلیل، یادگیری نحوه اعمال اختیار فروش تبعی اهمیت بسیاری دارد.
در این مقاله از کاریزما لرنینگ به بررسی نحوه اعمال اختیار فروش تبعی در اکسیر می‌پردازیم و تمام نکات و شرایط آن را خواهیم گفت. پس برای یادگیری نحوه استفاده درست از این اوراق، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
معرفی اوراق اختیار فروش تبعی
اوراق اختیار فروش تبعی نوعی ابزار مالی است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در یک تاریخ مشخص (سررسید)، حق فروش تعداد معینی از سهام یا دارایی‌ها را به قیمت تعیین‌شده (قیمت اعمال) داشته باشند، بدون آنکه ملزم به استفاده از این حق باشند.
در واقع، اوراق اختیار فروش تبعی یک نوع بیمه برای سهامداران است. به عبارت دیگر، اگر قیمت سهام کاهش یابد، سرمایه‌گذار می‌تواند سهام خود را به قیمت از پیش تعیین‌شده به فروش برساند، اما اگر قیمت سهام افزایش یابد، می‌تواند از حق خود استفاده نکند و تنها زیان آن، هزینه خرید اوراق (حق تقدم) خواهد بود.
این اوراق معمولاً توسط شرکت‌ها یا نهادهای مالی به عنوان ابزاری برای جلب اعتماد سرمایه‌گذاران و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در شرایط بازار نامطمئن عرضه می‌شوند. اگر می‌خواهید اطلاعات جامع‌تری از اوراق تبعی کسب کنید، حتما مقاله «اوراق تبعی و نکات جامع در مورد آن» را بخوانید.
شرط اعمال اختیار فروش تبعی
برای اعمال و استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی، باید قیمت بازار کمتر از قیمت اعمال باشد. گفتیم که اوراق تبعی نقش بیمه سهام را بر عهده دارند. یعنی اگر قیمت سهم شما کاهش پیدا کند، با استفاده از این اوراق می‌توانید سهم خود را به قیمتی که از قبل تعیین شده (قیمت اعمال) بفروشید.
به این ترتیب مطمئن می‌شوید که ضرر زیادی نخواهید کرد. بنابراین مهم‌ترین شرط برای اعمال اوراق، این است که قیمت بازار سهم در تاریخ سررسید، کمتر از قیمتی باشد که در قرارداد اوراق تعیین شده است. در غیر این‌صورت، اعمال این اوراق منطقی نیست.
نحوه اعمال اختیار فروش تبعی
اگر دارای اوراق تبعی یک سهم باشید، یعنی می‌توانید در یک تاریخ مشخص در آینده، آن سهام را به مبلغ مشخصی به‌فروش برسانید. بنابراین نکته‌ی ابتدایی برای اعمال این نوع اوراق، آگاهی از زمان سررسید آن‌هاست. زیرا اوراق اختیار فروش تبعی تنها در تاریخ سررسید خود قابل اعمال هستند و پس از آن، امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد.
به بیان دیگر، شما تنها در یک زمان امکان استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی را دارید. پس از گذشت تاریخ سررسید، اوراق تبعی قابل اعمال نیستند و هزینه‌ی که برای آن‌ها پرداخت کرده‌اید، قابل برگشت نخواهد بودد.
برای اعمال اوراق اختیار فروش تبعی خود، کافی است در زمان سررسید به سامانه معاملاتی اکسیر مراجعه کرده و درخواست خود را تا قبل از ساعت ۱۴ روز کاری سررسید اوراق تبعی مدنظرتان ثبت کنید.
نحوه اعمال اوراق اختیار فروش تبعی در سامانه اکسیر
برای ثبت درخواست اعمال اوراق تبعی سهام، ابتدا باید وارد سامانه معاملاتی اکسیر شده و به قسمت «لیست درخواست‌های اعمال اختیار فروش تبعی» مراجعه کنید. این بخش شامل لیست دارایی اوراق اختیار فروش تبعی شما است که تا سه روز کاری آینده قابلیت اعمال دارند. بنابراین این لیست نشان‌دهنده تمام اوراق اختیار فروش تبعی شما نیست.
مشاهده اوراق تبعی در این لیست، به این معناست که سررسید این اوراق حداکثر سه روز آینده است. بنابراین در صورت تمایل به استفاده از این اوراق، باید هر چه سریع‌تر درخواست اعمال آن را ثبت کنید. توجه داشته باشید که امکان ثبت درخواست اعمال از یک روز کاری قبل از سررسید تا ساعت 14:00 روز سررسید وجود دارد. برای ثبت درخواست اعمال این اوراق، روی علامت مثبت در ستون «عملیات» کلیک کنید. در پنجره جدید، اطلاعات اوراق تبعی و نماد پایه آن را مشاهده می‌کنید و می‌توانید روش اعمال آن را انتخاب کنید.
اگر می‌خواهید بیشتر با سامانه معاملاتی اکسیر و قابلیت‌های آن آشنا شوید، مطالعه مقاله زیر به شما کمک زیادی خواهد کرد:
نحوه انتخاب روش اعمال اوراق تبعی
در حال حاضر امکان اعمال اوراق تبعی به سه شکل فیزیکی و اول نقدی بعد فیزیکی و ترکیبی وجود دارد:
تسویه نقدی
اگر قیمت سهم در سررسید کمتر از قیمت اعمال باشد، ما‌به‌التفاوت قیمت اعمال و قیمت پایانی سهام به‌صورت نقدی به سهامدار پرداخت می‌شود و سهام پایه در پرتفوی او باقی می‌ماند. البته توجه داشته باشید، برای اینکه بتوان اوراق اختیار فروش تبعی را به صورت نقدی تسویه کرد، باید شرکت عرضه‌کننده اوراق نیز با این موضوع موافقت کند. به همین دلیل گاهی برخی از اوراق تبعی قابلیت اعمال به این روش را ندارند؛ بنابراین این روش ابتدا نقدی است و در صورت عدم توافق، به‌صورت فیزیکی انجام می‌شود.
تسویه فیزیکی
در این روش، فروشنده موظف است سهام پایه را به قیمت اعمال از سهامدار خریداری کند؛ بنابراین فروشنده کل مبلغ را به دارنده اوراق پرداخت کرده و سهام از پرتفوی سهامدار خارج می‌شود.
تسویه ترکیبی
سرمایه‌گذاران می‌توانند برای بخشی از دارایی‌های خود نوع تسویه (نقدی یا فیزیکی) را انتخاب کنند. این روش انعطاف‌پذیری بیشتری برای مدیریت ریسک به سرمایه‌گذاران می‌دهد. درواقع شما می‌توانید نحوه اعمال خود را براساس تعداد انتخاب کنید. به این صورت که اگر ۲۰۰۰۰ اوراق تبعی داشته باشد، می‌توانید تعداد ۵۰۰۰ را به شكل «فیزیكی» و تعداد ۱۵۰۰۰ از این اوراق را به شكل «اول نقدی بعد فیزیکی» اعمال کنید. انتخاب این تعداد در اختیار شماست و محدودیتی برای آن وجود ندارد.
امکان انتخاب هر سه روش اعمال اوراق تبعی در سامانه معاملاتی اکسیر وجود دارد. علاوه بر امكان وارد کردن تعداد درخواست برای هر دو نوع تسويه، دو گزينه با عنوان اعمال حداکثری فیزیکی و اعمال حداکثری اول نقدی بعد فیزیکی نیز وجود دارد. که با انتخاب آن‌ها، کل دارایی اوراق تبعی شما به‌صورت فیزیکی یا اول نقدی بعد فیزیکی اعمال خواهد شد.
نکات مهم برای اعمال اوراق اختیار فروش تبعی
برای اینکه بتوانید به‌درستی از اوراق اختیار فروش تبعی استفاده کنید، حتما موارد زیر را در نظر بگیرید:
- مالکیت سهام پایه
برای ثبت درخواست اعمال اوراق اختیار فروش تبعی، دارنده باید سهام پایه را که پیش از خرید اوراق تبعی یا همزمان با آن خریده است، تا پایان روز سررسید در اختیار داشته باشد. فقط در این صورت اوراق قابل اعمال خواهند بود. - کارگزار ناظر
درخواست اعمال اوراق باید از طریق کارگزار ناظر ثبت شود. کارگزار ناظر همان کارگزاری است که مشتری سهام پایه را از آن خریداری کرده است. در صورتی که مشتری، کارگزار ناظر خود را تغییر داده باشد یا سهام پایه را از کارگزار ناظر دیگری خریداری کرده باشد، باید نسبت به تعیین کارگزار ناظر جدید اقدام کند. - زمان انتخاب کارگزار ناظر
مشتری باید حداقل یک هفته قبل از تاریخ سررسید، کارگزار ناظر سهام پایه خود را مشخص کند. - منقضی شدن اوراق
اگر درخواست اعمال اوراق اختیار فروش تبعی پس از تاریخ سررسید ثبت شود، اوراق منقضی خواهند شد و دیگر قابل اعمال نخواهند بود. - تعداد اوراق
تعداد اوراق اختیار فروش تبعی که قابل اعمال هستند باید با تعداد سهام پایه مطابقت داشته باشد. در صورتی که تعداد اوراق بیشتر از تعداد سهام پایه باشد، مازاد اوراق تبعی قابل استفاده نیست.
خلاصه آنچه درباره نحوه اعمال اختیار فروش تبعی گفته شد!
اوراق اختیار فروش تبعی ابزاری است که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که در یک تاریخ مشخص (سررسید)، سهام خود را به قیمت معین به فروش برسانند، بدون آنکه ملزم به انجام این کار باشند. امکان اعمال این اوراق از طریق سامانه معاملاتی اکسیر وجود دارد.
برای اعمال این اوراق، شرایط خاصی مانند آگاهی از تاریخ سررسید و داشتن سهام پایه در اختیار تا پایان روز سررسید ضروری است. سه روش اصلی برای تسویه اوراق تبعی وجود دارد: تسویه نقدی، تسویه فیزیکی، و تسویه ترکیبی که امکان انتخاب نحوه تسویه برای بخشی از اوراق را به سرمایه‌گذار می‌دهد.
اگر قصد اعمال اوراق تبعی از طریق سامانه اکسیر را دارد، باید کارگزار ناظر سهام پایه شما، کارگزاری کاریزما باشد و از یک روز کاری قبل تا ساعت 13:00 روز سررسید، درخواست اعمال خود را ثبت نمایید. اگر درخواست اعمال بعد از تاریخ سررسید ثبت شود، اوراق منقضی خواهند شد و امکان استفاده از آن‌ها وجود نخواهد داشت.
سوالات متداول
اوراق اختیار فروش تبعی فقط در تاریخ سررسید قابل اعمال هستند. برای اعمال این اوراق باید تا قبل از ساعت 14 روز سررسید، درخواست خود را از طریق سامانه معاملاتی اکسیر ثبت کنید. پس از تاریخ سررسید، اوراق منقضی می‌شود و امکان استفاده از آن‌ها وجود ندارد.
برای اعمال اوراق اختیار فروش تبعی، باید سهام پایه را تا پایان روز سررسید در اختیار داشته باشید. علاوه بر این، باید درخواست اعمال از طریق کارگزار ناظر ثبت شود و کارگزار ناظر شما باید حداقل یک هفته قبل از تاریخ سررسید مشخص شده باشد.
در سامانه اکسیر، سه روش تسویه برای اوراق تبعی وجود دارد. شما می‌توانید باتوجه به شرایط خود، روش مناسب برای تسویه اوراق تبعی را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید تعداد اوراق را برای هر روش به‌طور جداگانه تعیین کنید و حتی از گزینه‌های اعمال حداکثری استفاده کنید تا تمام اوراق به روش دل‌خواه تسویه شوند.
