بورس چیست؟ + معرفی انواع بازارهای بورسی
بورس چیست؟ + معرفی انواع بازارهای بورسی
بورس چیست؟ این سوالی است که در این مقاله بهصورت کامل به توضیح آن پرداختیم. بورس یکی از بازارهای مالی (Financial Market) و پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار است. این بازار را معمولاً با نام بازار بورس اوراق بهادار میشناسند. سرمایه موردنیاز شرکتها و سازمانها و بودجه لازم برای راهاندازی، تکمیل یا توسعه پروژههای مختلف دولت را میتوان بهواسطه سرمایهگذاریهای میانمدت و بلندمدت (یک سال یا بیشتر) در بازار بورس تأمین کرد.
هر سرمایهگذاری که به دنبال یافـتن فرصتهای سرمایهگذاری بهتر است، احتمالاً با بازار بورس مواجه شده است. در این مقاله از کاریزما لرنینگ به سوالات شما در خصوص بازار سرمایه بورس پاسخ خواهیم داد و به این میپردازیم که بازار بورس چیست و انواع آن کدام است؟
بورس چیست به زبان ساده
به زبان ساده میتوان گفت که بورس مکانی است که در آن خریدوفروش انجام میشود. حال این بازار بورس میتواند یک مکان فیزیکی یا در بستری مانند اینترنت باشد. آنچه خریداران و فروشندگان معامله میکنند، داراییهایشان است که میتواند فیزیکی یا غیرفیزیکی باشد. داراییهای فیزیکی مانند خانه، زمین، خودرو و… هستند. در طرف مقابل، داراییهای غیرفیزیکی اسنادی مانند سهام، حق تقدم سهام، گواهی و اوراق مشارکت را در بر میگیرند. کلمه بـورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار به کار گرفتـه میشود.
در حالت کلی بازار سرمايه، بازاری برای سرمایه گذاریهای بلندمدت است. عموما خریداران و فروشندگان در بازار سرمايه مشغول تبادل و معامله داراییهایی مانند سهام و اوراق قرضه هستند. وجه مشترک این داراییها، سررسید بیشتر از یک سال آنهاست.
بازار سرمايه در ایران با نام بازار بورس نیز شناختـه میشود. بازاری که عملکرد اصلی آن، خرید و فروش سهام شرکتهای پذیرفتـه شده در بـورس است. بزرگترین محصولات بازار سرمايه یا ابزارهای قابل معامله در آن سهام و اوراق قرضه هستند.
تاریخچه بازار سرمایه در ایران
نخستین گام برای تاسیس بورس تهران در سال ۱۳۱۵ برداشتـه شد. یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی، جهت تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس، در این سال به ایران سفر کردند. با آغاز جنگ جهانی دوم در سال ۱۳۱۸، مطالعات این افراد متوقف شد. پس از آن تشکیل بورس و بازار سرمایه طی سالهای مختلف عملکرد خود را به شرح زیر آغاز کرد:
- در سال ۱۳۳۳، پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، ماموریت تشکیل بـورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی آنزمان، محول شد.
- در سال ۱۳۴۵ قانون معاملات سهام توسط مجلس ایران تصویب شد و بـورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶، برای اولین بار، فعالیتهای رسمی خود را آغاز کرد.
- در دهه ۱۳۵۰، رشد اقتصادی افزایش و بازار سرمایه گسترش یافت.
- در سال ۱۳۶۸، پس از پایان یافتـن جنگ ایران و عراق، معاملات در بورس تهران، مجدداً از سر گرفتـه شد.
- در دهه ۱۳۷۰، شرکتهای بیشتری در بورس اوراق بهادار پذیرفتـه شدند و بازار سهام به رشد خود ادامه داد.
- در سال ۱۳۸۴، قوانین جدیدی بر بازار سرمایه وضع شدند.
آشنایی با مفاهیم اولیه بازار سرمایه بورس
یکی از مهمترین عواملی که در افزایش بازدهی و سود در بازار سرمایه مطرح است، کسب دانش مالی و آگاهی اولیه از این بازار است. در ادامه به معرفی این مفاهیم اولیه در بازار بورس میپردازیم:
- کد بورسی: تمام کاربران در ابتدا برای حضور در این بازار برای خرید و فروش سهام باید با شناسهای منحصر به فرد به نام کد بورسی داشته باشند.
- کارگزاری: تمامی معاملات بورس، به وسیله کارگزاریها قابل انجام است که بعد از دریافت کد بورسی اولین گام برای فعالیت در بورس است.
- کارگزار ناظر : خرید سهام از طریق کارگزاریهای مختلفی انجام میشود ولی برای فروش سهم فقط یک کارگزاری ناظر را میتوان تعیین کرد و از طریق آن به فروش رساند.
- نماد معاملاتی: برای آسان کردن معاملات و سریعتر کردن فرآیند خرید و فروش سهام در بورس، برای هر یک از شرکتهای موجود در بازار، یک نماد معاملاتی در نظر میگیرند.
- شاخص بورس: کمیتی است که وضعیت کلی بازار بورس را در بازه زمانیهای مختلف و تغییرات ایجاد شده را نمایش میدهد.
- صندوق سرمایه گذاری: صندوقها با هدف تسهیل فرآیند سرمایه گذاری با داراییهای مختلف و سود بیشتر، به صورت غیرمستقیم در بورس سهام وجود دارند.
تفاوت بازار سرمایه (بورس) و پول چیست؟
مهمترین تفاوت در بازار سرمایه اوراق بهادار و داراییهای مالی بلندمدت با سررسید بیشتر از یکسال معامله میشوند این در حالی است که بازار پول با اوراق با سررسید کوتاه مدت و زیر یک سال است. برخی از افراد به اشتباه گمان میکنند که بازار سرمایه همان بازار پول است. در حالیکه، نباید معنی پول و سرمایه را با بازار سرمایه و بازار پول اشتباه گرفت. بازار پول (Money Market) قسمتی از بازار مالی است که به علت سهم زیاد در تامین نقدینگی کوتاهمدت از اهمیت زیادی برخوردار است.
تفاوتهای بازار سرمایه و بازار پول در جدول زیر آورده شده است:
انواع ارکان و نهاد های بورس چیست؟
قوانین و مقررات بازارهای سرمایه بینالمللی همواره توسط ارکان نظارتی وضع میشود. در ایران نیز باتوجه به بزرگتر شدن و فراگیرشدن بازار بورس یا همان بازار سرمایه، نیاز به ابزار و ارکانهای نظارتی در این بازار نیز بیشتر حس شد. به همین جهت ارکان نظارتی نیز برای نظارت بر معاملات، شفافیتهای اطلاعاتی و عملکرد سازمانها نیز تعریف گردید. قوانین و مقررات بازار سرمایه در ایران نیز در همین ارکان شکل میگیرد.
به میزانی که نظارت بر بازار بیشتر باشد، بازار سرمایه شفافتر خواهد بود. از آذر ماه سال 1384 در ایران با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار، ارکان نظارتی بازار دگرگون شدند. طبق این قانون، سازمان بورس و اوراق بهادار ایجاد شد تا تحت نظر شورای عالی بورس، بر تنظیم، تدوین و اجرای قوانین، نظارت داشتـه باشد.
شورای عالی بورس اوراق بهادار
شورای عالی بورس اوراق بهادار در رأس ارکان بازار سرمایه قرار دارد. این شورا بهعنوان بالاترین و مهمترین رکن، اتخاذ کلیه تصمیمهای مهم و اساسی بازار را برعهده دارد. به عبارت دیگر، شورای عالی بورس اوراق بهادار نهادی است که نقش اساسی در تدوین و تصویب سیاستها، راهکارها در قوانین و مقررات بازار سرمایه دارد. این تصمیمات شامل مسائل مختلفی از جمله نظارت بر عملکرد شرکتهای پذیرفتهشده در بورس، تغییرات در قوانین معاملات میشود. به طور کلی، شورای عالی بورس اوراق بهادار نقش مهم و تاثیرگذار در عملکرد بازار سرمایه دارد.
شورای عالی بورس از 12 نفر تشکیل شده است که شامل افراد زیر است:
- وزیر اقتصاد و دارایی
- وزیر صنعت، معدن و تجارت یا معاوناش
- رئیس کل بانک مرکزی
- روسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
- رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار
- دادستان کل کشور یا معاوناش
- یک نماینده از طرف کانونها
- سه متخصص مسائل مالی
- یک نفر از بخش خصوصی برای بورس کالا
تبصره یک: مدت دوره اعضای سه بند پایانی پنج سال است. آنها را نمیتوان از میان اعضای هیئت مدیره و کارکنان سازمان بورس و اوراق بهادار انتخاب کرد.
تبصره دوم: انتخاب مجدد اعضای سه بند پایانی حداکثر برای دو دوره امکان دارد.
تبصره سوم: فرد مخصص از بخش خصوصی برای بورس کالا تنها در جلسات تصمیمگیری بورس کالا شرکت میکنند.
سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس اوراق بهادار (سبا) تحت نظارت شورای عالی بورس، به اجرای قوانین و مقررات، تنظیم و تدوین مقررات و سایر وظایف تعیینشده در قانون میپردازد. در واقع، دو نهاد شورای عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار، ارکان ناظر بازار سرمایه هستند. این سازمان یک موسسه عمومی غیردولتی با شخصیت حقوقی و مالی مستقل است. برخی ارکان نظارتی و حقوقی دیگری برای نظارت بر پولشویی و دعاوی حقوقی نیز در بازار سرمایه تشکیل شده که وظیفه نظارتی در بازار سرمایه را نیز به دوش میکشند.
انواع بازار بورس چیست؟
تا قبل از سال 1384 سازمان کارگزاران بورس تهران، تنها رکن اجرایی بازار بورس بود. اما پس از آن قوانین و سازوکارهای جدیدی برای ساماندهی و مدیریت بازار سرمایه تعریف گردید .همانطور که گفتیم، بازار بورس از چندین زیرمجموعه تشکیل شده و یک بازار فراگیر است. بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی، چهار بازار اصلی هستند که البته خود نیز زیر مجموعههایی دارند.
بازار اولیه و ثانویه
شرکتها، سازمانها و سرمایهگذاران حقیقی اصلیترین معاملهکنندگان در بازار سرمایه هستند. تصور عموم از بازار سرمایه، همان بازار بورسی است که سهام در آن معامله میشود؛ اما لازم به ذکر است که دسته بندی بازار سرمایه بزرگتر از یک بازار متمرکز است که در زیر به معرفی آنها میپردازیم.
به صورت کلی به دو دستـه بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
بازار اولیه
بازار اولیه بازاری است که ناشران و شرکتها، اوراق مشارکت و سهام خود را برای اولین بار در آن عرضه عمومی میکنند و به فروش میرسانند. شرکتها میتوانند سرمایه مورد نیاز را از طریق عرضه اوراق بهادار (اوراق همان شرکتی که سهامش در حال پذیره نویسی است) به مردم به دست بیاورند و کسب نقدینگی مورد نیاز شرکت بدون استقراض و وام است. زمانیکه عرضه اولیه سهام شرکتی را خرید میکنید، شما در بازار اولیه شرکت کردهاید.
بازار ثانویه
پس از اتمام عرضه اولیه عمومی، معاملات در بازار ثانویه انجام میپذیرد. وقتی شما اقدام به خرید و فروش سهام شرکتی میکنید، در بازار ثانویه معامله انجام دادهاید. نوسانات قیمت در این بازار بالاست ولی با نقدشوندگی بالایی همراه است که فعالیت در این بازار نیازمند تخصص و مهارت زیادی است. معاملات در بازار ثاتویه توسط چه کسانی انجام میشود؟ معاملات در این بازارها بین اشخاص حقیقی و حقوقی انجام میگیرد و هیچ محدودیتی در خرید و فروش برای اشخاص وجود ندارد. تمامی خرید و فروشهای سهام در بازار سرمایه و انواع آن در بازار ثانویه انجام میشود.
بورس اوراق بهادار
در بازار بورس و سهام، اوراق بهادار و سهام شرکتها به خرید و فروش گذاشتـه میشود و سهامداران حقیقی و حقوقی در آن حضور دارند. بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت کرده و تاکنون سهام شرکتهای بسیاری را پذیرفتـه و منتشر کرده است. به دلیل قوانین پذیرش، شرکتهایی که در بازار سرمایه فعالیت دارند، از دسته شرکتهای بزرگتر کشور و دارای شفافیت اطلاعاتی بالا هستند. بازار بورس تهران دارای دو بازار اول و دوم است که بازار اول دو تابلوی اصلی و فرعی دارد. شرایط پذیرش شرکتها در این تابلوها با یکدیگر متفاوت است و براساس سرمایه و شفافیت اطلاعاتی، اطلاعات بنیادی و سهامداران شرکت ها طبقه بندی می شود. در ادامه به انواع آن میپردازیم:
- بازار اول
- بازار دوم
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که تفاوتهای بازار اول و بازار دوم بورس چیست میتوانیم به سرمایه (میلیارد ریال)، ارزش بازار، حداقل شناوری (درصد)، حداقل تعداد سهامدار، شرایط سودآوری، بازارگردان، حداقل فعالیت در صنعت مربوطه و گزارش حسابرس اشاره کنیم که در ادامه مقاله بیشتر به این موضوع اشاره میکنیم.
بازار فرابورس
شرکت فرابورس تهران در سال 1384 تاسیس شد و بعد از 3 سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان سومین بورس رسمی کشور بعد از بورس اوراق بهادار و بورس کالا، در سال 1387 آغاز به کار کرد. همانطور که توضیح دادیم، پذیرفتـه شدن در بازار سرمایه شرایط و قوانین مشخصی دارد. اگر شرکتی شرایط قانونی برای حضور در بازار سرمایه را نداشتـه ولی تمایل به عرضه سهام خود داشتـه باشد، میتواند در بازار فرابورس فعالیت کند. به همین دلیل، شرکتهایی که شفافیت عملکردی و اطلاعات بنیادی ضعیفتر و شرکتهای کوچکتر در بازار فرابورس پذیرش میشوند که ریسک معاملات سهام این شرکتها را نیز افزایش میدهد.
بازار فرابورس ایران بهعنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، دارای 5 بازار کارآمد است که براساس شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، پذیرش در آنها انجام میشود. هرچند که به تازگی بازارهای دیگری به فرابورس اضافه شدهاند که هنوز به طور کامل سهامداران نمیتوانند در آنها سرمایهگذاری کنند.در ادامه به انواع آن میپردازیم:
- بازار اول
- بازار دوم
- بازار سوم
- بازار پایه
- بازار ابزارهای مالی نوین
بازار بورس کالا
بازار بورس کالا، دو دهه است که به صورت رسمی در کشور ما راهاندازی شده است تا با بهرهگیری از ابزارهای نوین مالی، خرید و فروش کالاهای پایه در بخشهای مختلف صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی در ایران جان بگیرد. در واقع، هدف اصلی تاسیس بورس کالای ایران را میتوان ایجاد بازاری قانونمند به منظور شفافسازی و کشف قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه و تسهیل معاملات آنها به کمک مکانیسم عرضه و تقاضای بورسی دانست.
به عبارتی، بورس کالا بازاری است که در آن کالا معامله میشود و هر بازاری که کالا در آن معامله میشود به نام همان کالا خوانده میشود. پیش از راهاندازی رسمی بورس کالا، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی تقابل آزاد عرضه و تقاضا در بازار کالایی را برعهده داشتند که پس از انحلال این دو سازمان و ایجاد بورس کالا، این وظیفه به صورت رسمی از سوی دولت به بورس کالا سپرده شد.
داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآوردههای نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه در این بازار صورت میگیرد. صندوقهای کالایی، قراردادهای آتی کالا، گواهی سپرده کالایی و… از دیگر ابزارهای قابل معامله در بورس هستند.
معاملات بورس کالا در 4 بازار فعالیت میکند که به شرح زیر است:
- بازار فرعی
- بازار کالاهای فیزیکی
- بازار مشتقه
- بازارهای مالی
بازار بورس انرژی
به دلیل وجود منابع انرژی فراوان در ایران، همیشه جای خالی نهادی ساختاریافتـه برای منابع انرژی دیده میشد. به همین علت، چهارمین بورس رسمی کشور به نام بازار بورس انرژی، در سال 1391 با هدف قیمت منصفانه و بازاری قانونمند برای حاملهای انرژی راهاندازی شد.
در این بازار عرضه کنندگان و متقاضیان، وزارتخانههای نفت، نیرو، صنعت و معدن و تجارت، شرکتهای ملی نفت ایران، ملی پالایش، پخش فرآوردههای نفتی ایران، ملی صنایع پتروشیمی، توانیر، مدیریت شبکه برق ایران، مدیریت منابع آب ایران و سازمان حفاظت محیط زیست را شامل میشود.
بازار بورس انرژی با 3 بازار زیر فعالیت خودش را ادامه میدهد:
- بازارهای فیزیکی
- بازار مشتقه
- بازار فرعی
عرضهکنندگان عمده در بورس انرژی ایران به حوزههای برق و حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و سایر حاملهای انرژی تقسیم میشوند. مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی امکان خرید ندارند و فقط در بازار مشتقه میتوانند نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به صورت پیش پرداخت از مشتری دریافت میشود و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا سه روز کاری و برای کالاهای بازار بین الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت میشود.
شرایط پذیرش نمادها در بورس و فرابورس چیست؟
اگر شرکتی نتواند به علت شرایط قانونی در بورس حضور داشته باشد ولی تمایل به تامین مالی از عرضه سهام داشته باشد، در بازاری به نام فرابورس فعالیت میکند. به همین علت ریسک معامله در فرابورس زیاد است چون شرکت، سرمایه و ارزش بازار کمتری دارند. همانطور که در جدول زیر مشاهده میکنید برای فعالیت در بازار سرمایه(بورس) در بازار اول حداقل 3 سال و در بازار دوم حداقل 2 سال، سابقه فعالیت در آن صنعت ضروری است این در حالی است که شرط حضور برای بازار دوم فرابورس تنها یکسال است. در بازار اول بورس حداقل تعداد سهامداران شرکت از 1000 نفر شروع میشود که این عدد در حالی است که در بازار دوم فرابورس تنها با 100 سهامدار هم میتوان پذیرش پیدا کرد.
سایت های کاربردی برای فعالان بورس چیست؟
در ابتدای ورود به بازار بورس نیاز است که تحلیلهای بازار را از منابع موثق به دست بیاورند. در ادامه به معرفی سایتهای پرطرفدار بازار سرمایه بورس تهران میپردازیم:
- سایت مدیریت فناوری بورس تهران: این وبسایت به نشانی tsetmc.com یکی از جامعترین منابع برای کسب اطلاعات در مورد نمادهای معاملاتی است.
- سایت کدال بورس: سامانه جامع اطلاع رسانی عرضه کنندگان به نشانی codal.ir، اطلاعات و گزارشهای مالی شرکتهای بورسی را جمعآوری و منتشر میکند.
- سایت فیپیران: مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران به نشانی fipiran.com، وضعیت معاملات سهام در بورس، شاخصهای بازار و اطلاعات انواع صندوقهای سرمایه گذاری و… است.
- خبرگزاری سایت بورس تهران: برای اطلاع از اخبار بورس ایران و جریانهای پیرامون بازار سرمایه، میتوانید به وبسایت sena.ir مراجعه کنید.
- سایت سازمان بورس و اوراق بهادار: اطلاعات وبسایت seo.ir شامل برنامههای آموزشی بورس و معرفی نهادهای فعال و مرفی اطلاعات تماس سازمانهای فعال در بورس و… است.
- وبسایت فرابورس ایران: برای کسب اطلاعات شرکتهای فعال در فرابورس، قوانین و مقررات و اطلاعات نمادهای بورسی به وبسایت ifb.ir مراجعه کنید.
- بورس کالای ایران: این بورس به نشانی ime.co.ir است که شامل اطلاعات کالاهای جدید و محدودیتهای خرید و آمار معاملات است.
عملکرد سرمایهگذاری در بازار بورس چگونه است؟
در این قسمت سوالی که پاسخ میدهیم این است که مهمترین ویژگی و عملکرد بازارهای سرمایه چیست؟
تشکیل سرمایه و شفافیت اطلاعاتی
یکی از مهمترین کارکردهای بازار سرمايه، هدایت نقدینگی و سرمایههای بلااستفاده به سمت تولید است. شرکتها ازطریق بازار سرمايه میتوانند اقدام به تامین مالی برای گسترش و نوسازی خطوط تولید خود کنند. در بازار سرمایه بهواسطه قوانین پذیرش شرکتها در بورس، این شرکتها موظفند که اطلاعات مالی و تولیدات خودرا همواره و به روز منتشر کنند.
دسترسی آسان
امروزه تمام سرمایهگذاران نیاز به بازارهایی با کارکردهای متفاوت از گذشتـه و دسترسی آسانتر دارند. به عنوان مثال، فرض کنید که شما برای سرمایهگذاری قصد خرید اتومبیل دارید. حتما میدانید که شما باید زمان زیادی را صرف پیدا کردن اتومبیل مناسب خود کرده و بعد از آن هم مراحل طولانی و وقتگیر نقل و انتقال را طی کنید. اما بازار سرمایه میتواند در کوتاهترین زمان ممکن، سرمایهگذاری شما را آسان کند.
رشد اقتصادی
با تسهیل فرایند تامین مالی و خرید و فروش، شرکتها در زمان کمتر و راههای آسانتر میتوانند سرمایه مورد نیاز خود را فراهم کرده و اقدام به سرمایهگذاری آن در طرحهای مورد نظر کنند. به همین دلیل است که بازار سرمایه در هر کشوری، یکی از اصلیترین بخشهای اقتصادی آن کشور است. مهمترین هدف بازارهای سرمایه رشد اقتصادی و کمک به تولید در شرکتها است.
نقد شوندگی سریع
یکی از ویژگیهای مهم بازار سرمایه، نقدشوندگی آن مخصوصا در قسمت سهام است. شما به راحتی میتوانید به طور روزانه سهام مورد نظر خود را خریداری کنید و به فروش برسانید. این بازار سرمایه به سرمایه گذاران اجازه میدهد که به راحتی و به سرعت سرمایهگذاری خود را برداشت استفاده کنند که این ویژگی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به راحتی از بورس خارج شوند که به کاهش ریسکهای سرمایه گذاری کمک میکند.
تنظیم قیمتها
یکی دیگر از کارکردهای بازار سرمایه، متناسبسازی قیمتها است. قیمت یک سهم میتواند به واسطه اخبار خوب یا بد، اتفاقات سیاسی و حوادث طبیعی یا قراردادهای بزرگ به سرعت تنظیم شود. در عین حال، قیمت اوراق قرضه نیز به دلیل عرضه و تقاضا دارای نوسانات زیادی است. به عنوان مثال، اوراق قرضه معمولاً بهعنوان سرمایهگذاری مطمئنتری دیده میشوند، بنابراین معمولاً توسط سرمایهگذاران در دوران رکود اقتصادی ترجیح داده میشوند.
مزایای سرمایهگذاری در بورس چیست؟
شاید برای شما سوال پیش بیاید که اساساً چرا به توضیح شکلگیری و فعالیت بازار سرمایه میپردازیم. بازار بورس گستردگی و دامنه فعالیت وسیعی دارد. این بازار شامل ابزارهای مختلف مالی، سهام شرکتها و حتی کالاهای مختلف میشود.
برای پی بردن به این موضوع که چرا بازار سرمایه جذابیت بالایی دارد، باید به مهمترین مزایای “سرمایه گذاری چیست؟” در بورس اشاره کنیم:
- عدم نیاز به بازار فیزیکی
- حفظ سرمایه در مقابل تورم
- شفافیت در اطلاعات شرکتها
- امکان معاملات از طریق اینترنت
- امکان سرمایهگذاری با مبالغ اندک
- انتقال بسیار آسان سهام بین طرفین
- کسب سود در بازههای زمانی مختلف
- برخورداری از حمایت قانونی و نظارتی
- امکان فراگیری دانش سرمایهگذاری برای همه
- تنوع بسیار بالای صنایع بورسی و صندوقها و اوراق
- قابلیت نقدشوندگی بالا نسبت به داراییهایی مثل خودرو و مسکن
مهمترین مزایای پذیرش شرکتها در بورس چیست؟
بعد از اینکه مزایای سرمایهگذاری در بازار سرمایه را گفتیم، باید به مزایای حضور شرکتها در بازار بورس اشاره کنیم. شاید برای شما هم سوال باشد که چرا شرکتها در بازار سرمایه، پذیرش شده و سهام آنها خریدوفروش میشود؟ چه دلیلی دارد که شرکتها به بورس ورود کرده و قسمتی از کنترل و مدیریت خود روی سهم را واگذار کنند؟
در ادامه به مهمترین مزایای پذیرش شرکتها در سهام بورس ایران میپردازیم:
- کاهش ریسک نقدینگی
- تعیین ارزش سهام شرکت
- برخورداری از معافیت مالیاتی
- افزایش اعتبار داخلی و بینالمللی
- افزایش توان رقابتی و سهم از بازار
- سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت
- ارائه معیارهای جدید برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت
- سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی و یا سایر ابزارهای تأمین مالی
- سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار (اوراققرضه)
اهمیت بورس در اقتصاد چیست؟
همانطور که گفتـه شد یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی هر کشور، بازار سرمایه آن است. بازار سرمایه نقش پررنگی در هدایت سرمایه به بخش تولید دارد. در واقع، بازار بورس بهعنوان واسطهای میان پساندازکنندهها و سرمایهگذارها عمل میکند. پساندازکنندهها افرادی هستند که سرمایه را قرض میدهند و سرمایهگذارها هم افراد یا شرکتهایی هستند که این بودجه را قرض میگیرند.
سرمایههایی که از طرف افراد و واسطههای مالی به بازار سرمایه جریان پیدا میکنند، توسط شرکتهای تجاری، صنایع و دولت جذب میشوند. در نتیجه بازار سرمایه، حرکت جریان سرمایه را بهمنظور استفاده بهینه و افزایش درآمد ملی تسهیل میکند.
به طور کلی، در بازار سرمایه از دو طریق تامین مالی انجام میپذیرد که به شرح زیر است:
- عرضه سهام شرکت یا زیرمجموعههایش
- انتشار اوراققرضه
پاسخی کوتاه به سوال ” بورس چیست و چگونه وارد بورس شویم؟ “
بازار سرمایه نقش بسزایی در اقتصاد هر کشور دارد. شرکتها میتوانند از طریق این بازار اقدام به تأمین مالی و فراهمآوردن منابع موردنیاز خود کرده و سرمایهگذاران نیز میتوانند با شناسایی موقعیتهای جذاب سرمایهگذاری در این بازار شرکت کنند. در بورس اوراق بهادار تهران داراییهای مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار میگیرد. در ایران، تعریف بازار سرمایه اینگونه است که به بازار خریدوفروش اوراق بهادار که به طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل میشود، بورس اوراق بهادار میگویند.
سوالات متداول
یک بازار سرمایه پربازده باید دارای کارایی و شفافیت اطلاعاتی، مستقل بودن نهادهای نظارتی، فراگیری، عضویت شرکت های بزرگ، نقدشوندگی باشد.
به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که بهطور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل میشود، «بورس اوراق بهادار» میگویند.
سایت tsetmc مرجع رسمی آمار لحظهای معاملات در بورس است
بورس کالا بازاری است که در آن کالا معامله میشود و هر بازاری که کالا در آن معامله میشود به نام همان کالا خوانده میشود. پیش از راهاندازی رسمی بورس کالا، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی تقابل آزاد عرضه و تقاضا در بازار کالایی را برعهده داشتند که پس از انحلال این دو سازمان و ایجاد بورس کالا، این وظیفه به صورت رسمی از سوی دولت به بورس کالا سپرده شد.
پذیرفته شدن در بازار سرمایه شرایط و قوانین مشخصی دارد. اگر شرکتی شرایط قانونی برای حضور در بازار سرمایه را نداشتـه ولی تمایل به عرضه سهام خود داشتـه باشد، میتواند در بازار فرابورس فعالیت کند. به همین دلیل، شرکتهایی که شفافیت عملکردی و اطلاعات بنیادی ضعیفتر و شرکتهای کوچکتر در بازار فرابورس پذیرش میشوند که ریسک معاملات سهام این شرکتها را نیز افزایش میدهد.
4 دیدگاه برای این مطلب
من چجوری میتونم وارد بورس بشم؟
برای ورود به بورس ابتدا باید کد بورسی بگیرید و در سامانه سجام ثبت نام کنید. سپس با ثبت نام در یکی از کارگزاری ها مثل کاریزما، شروع به خرید و فروش سهام کنید.
من یه سهامی دارم که میخوام بفروشم به نظرتون قبل عید این کار و بکنم یا بذارم بعد عید وضعیت بورس بهتر میشه؟
باید وضعیت بنیادی سهم خود را بررسی و تحلیل کنید ببینید سهام شما ارزش نگهداری دارد یا خیر!