محاسبه NAV شرکت های سرمایه گذاری

محاسبه NAV سهم توسط فرمول خاصی انجام می‌شود که در این مقاله قصد داریم آن را بیان کنیم. همانطور که در مقالات قبلی توضیح دادیم، ارزش خالص دارایی یا Net Asset Value که به اختصار به آن NAV نیز می‌گویند، کل خالص ارزش دارایی‌های یک شرکت را نشان می‌دهد. ارزش خالص دارایی معیاری است برای ارزیابی و برآورد ارزش ذاتی دارایی‌های یک شرکت که در بازار بورس اوراق بهادار از آن استفاده می‌شود. برای برآورد ارزش ذاتی صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از ارزش خالص دارایی استفاده می‌شود و می‌توان صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف را از این منظر با یکدیگر مقایسه نمود.

در این مطلب از کاریزما قصد داریم نحوه محاسبه NAV شرکت های سرمایه گذاری را به شما آموزش دهیم.

جهت آشنایی بیشتر با تعریف NAV این مقاله را بخوانید: ارزش خاص دارایی یا NAV چیست؟

نحوه محاسبه NAV یا خالص ارزش دارایی

در حالت کلی، ارزش خالص دارایی برابر با مجموع کل دارایی‌ها منهای کل بدهی‌ها است. فرمول مورد استفاده برای محاسبه ارزش خالص دارایی را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:

کل بدهی‌ها – کل دارایی‌ها = NAV

روش اول:

 ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری +  سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده NAV سرمایه­‌گذاری‌ها

که ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها برابر با ارزش روز سرمایه‌گذاری منهای بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری‌ها است. سرمایه در گردش خالص نیز عبارت است از: دارایی‌های جاری منهای بدهی‌های جاری و همچنین ارزش افزوده دارایی‌های غیرجاری از تفریق ارزش روز دارایی‌های غیرجاری و بهای تمام‌شده دارایی‌های غیرجاری به دست می­اید.

روش دوم:

در این روش ارزش خالص دارایی‌ها برابراست با:

مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌ها + ارزش روز دارایی‌های غیرجاری منهای ارزش روز بدهی‌های شرکت

روش سوم:

ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها به‌علاوه بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام، ارزش خالص دارایی را نتیجه خواهد داد. روشی که در ایران در محاسبه NAV مرسوم است.

در حقیقت خالص ارزش دارایی بدین معنا است که سهام موجود در پرتفوی این شرکت‌ها دارای چه میزان ارزش است و به هر سهم چه ارزشی از بابت پرتفوی شرکت تعلق می­‌گیرد.

فرمول محاسبه nav سهم (NAVPS)

جهت ارزش‌یابی هر واحد صندوق یا سهام شرکت سرمایه‌گذاری، باید خالص ارزش دارایی به ازای هر سهم را محاسبه کنیم که برابر است با رابطه بالا تقسیم بر تعداد واحد سهام.

NAV = ( کل ارزش دارایی‌ها – کل بدهی‌ها ) / (سهام واحد تعداد)

برای محاسبه ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم باید NAV محاسبه‌شده از فرمول بالا را بر کل سهام شرکت و یا واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری تقسیم کرد تا به ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم یا Net Asset Value Per Share رسید.

 

روش دیگر در محاسبه nav

دلیل استفاده از ارزش خالص دارایی یا همان NAV در برخی شرکت‌ها مانند شرکت‌های سرمایه‌گذاری کارا نبود‌ن روش‌های ارزشگذاری مانند P/E برای تخمین ارزش این‌گونه شرکت‌ها است. چراکه به‌طور دقیق نمی‌توان گفت در هر دوره مالی یک شرکت سرمایه‌گذاری چه مقدار سود ایجاد می‌کند و چه مقدار از آن را به صورت سود نقدی میان سهامداران خود تقسیم می‌کند. بنابراین روش NAV برای این شرکت‌ها کابرد بیشتری دارد. در حال حاضر، روشی که در ایران در شرکت‌های سرمایه‌گذاری معمولاً در محاسبه NAV مرسوم است به صورت زیر است:

NAV = ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام

تا به اینجا دانستیم که به لحاظ ماهیتی ارزش خالص دارایی (NAV) با مفهوم حقوق صاحبان سهام برابر است. اما به دلیل اینکه حقوق صاحبان سهام در ترازنامه گزارش می‌شود، به احتمال زیاد ارزش ثبت‌شده آن با ارزش بازاری اش متفاوت باشد. بنابراین، لازم است ارزش اقلام گزارش شد‌ه در آن به زمان حال بروزرسانی شود و در واقع ارزش روز آن را لحاظ کنیم. این کار را با افزود‌ن تفاوت ارزش خرید با ارزش روز دارایی‌ها انجام می‌دهیم. بدیهی است در صورتیکه ارزش روز دارایی بیشتر از ارزش خرید باشد، NAV بیشتر از حقوق صاحبان سهام است و اگر ارزش روز دارایی‌ها کمتر از ارزش خرید آن‌ها باشد NAV کمتر از حقوق صاحبان سهام خواهد بود.

نکات مهم در محاسبه nav هر سهم

در هنگام محاسبه ی nav باید علاوه‌بر فرمول های گفتـه شد‌ه در بالا، به نکات زیر هم توجه کنید:

1. غالب شرکت­‌های سرمایه­‌گذاری فعالیتی ترکیبی دارند؛ یعنی علاوه‌بر مدیریت سرمایه­‌گذاری در اوراق بهادار، اقدام به کنترل و مدیریت دیگر شرکت‌ها نیز می‌نمایند. لذا ارزشیابی کرسی هیئت مدیره شرکت‌­های سرمایه‌پذیر، محاسبه ارزش روز دارایی‌های شرکت­‌های سرمایه‌گذاری را پیچید‌ه می­‌سازد.
2. اکثر شرکت­‌های سرمایه‌گذاری دارای پرتفوی غیربورسی نیز می‌­باشند. قیمت‌گذاری شرکت‌های غیربورسی که غالبا حجم عظیمی از سرمایه‌گذاری‌های این شرکت‌ها را تشکیل می‌دهد نیز با دشواری‌ها و ابهام‌های متعددی روبروست.
3. در مفهوم محاسبه nav هر سهم فرض بر آن بود‌ه است که شرکت سرمایه‌گذاری بجز پرتفوی سرمایه‌گذاری خود، دارایی‌های با اهمیت دیگری نداشتـه باشد. در حالیکه دارایی‌های بسیاری از شرکت‌های سرمایه‌گذاری حاوی حجم بالایی از اموال و دارایی‌های غیر از سرمایه‌گذاری بورسی است که محاسبه NAV هر سهم را مخدوش می‌­سازد.