نرخ سوخت، ریسک فعلی صنایع – قسمت پنجاه و هفتم پادکست کاریزما

قسمت پنجاه و هفتم پادکست کاریزما – نرخ سوخت، ریسک فعلی صنایع
مهمان: جناب آقای حمیدرضا صالحی، نائب رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران

قسمت پنجاه و هفتم پادکست کاریزما – نرخ سوخت، ریسک فعلی صنایع

آنچه که در متن زیر میخوانید خلاصه از قسمت های مهم پادکست میباشد:

نرخ سوخت، ریسک فعلی صنایع

در حالی روزشمار رکود فرسایشی بورس تهران عدد 495 را نشان می‌دهد که بر اساس آمارها، حدود ۹۹درصد از پول‌های حقیقی واردشده در ۵ ماه نخست سال 99، در ۱۶ ماه اخیر، از بازار سهام خارج شده‌اند. در اوایل خروج پول از بازار سرمایه شاهد رونق در بازار اوراق بودیم؛ اما این روزها ورود سرمایه به این صندوق ها هم چنگی به دل نمی‌زد. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران تصمیم گرفته‌اند شانس خود را در بازارهای دیگر بیازمایند. فارغ از مواردی همچون سیاست‌های دستوری و دخالت در سازوکار معاملات سهام و البته عوامل کاهنده جذابیت این بازار همچون «دامنه نوسان» به‌عنوان فراری‌دهندگان سرمایه از بورس، اما آنچه به جذابیت معاملات بازارهای دیگر افزوده است، فرش قرمزی است که سیاستگذار برای سرمایه‌گذاران در این بازار پهن کرده است. بازار سرمایه در این هفته با افت بالای 3 درصدی یک از هفته های ترسناک خودش رو گذراند و از نظر ارزش معاملات در کمترین حالت ممکن به سر میبرد.

در اوایل ریزش بازار شاهد ورود پول به صندوق های درآمد ثابت بودیم ولی در یک ماه گذشته علاوه بر ریزش بازار روند ورود پول به صندوق های درآمد ثابت کم شده است.اینکه دقیقا بتوان مسیر بعدی پول‌‌‌های خروجی از بازار را تشخیص داد، کاری غیرممکن به نظر می‌رسد اما آنچه از شواهد پیدا است، علاقه و اشتیاق ایرانی‌‌‌ها به سرمایه‌گذاری در بازار ملک مجددا در حال افزایش است. در ۱۶ ماه گذشته که رکودی فرسایشی بازار را فراگرفته، شاهد خروج ۹۴‌هزار و ۴۳۱‌میلیارد تومان از این سرمایه‌‌‌های خرد بودیم به عبارتی همانطور که شما گفتید حدود ۹۹‌درصد از پول‌‌‌های حقیقی وارد شده به بازار در سال گذشته، تصمیم گرفته‌‌‌اند فعلا قید سرمایه‌گذاری در بورس را بزنند. اما به نظر میرسد یکی از مقاصد مهم در اقتصاد ایران بازار ملک باشد. اگر از ریسک های بازار که باعث عدم اطمینان شده است بگذریم شاهد این هستیم که در بازار ملک یک سری فرش قرمز برای سرمایه گذاران پهن شده که باعث میشود این بازار جذاب شود. یکی از مشکلات که در بازار مسکن وجود دارد عدم وجود مالیات مستقیم است. همانطور که میدانیم در اقتصاد ایران سفته بازی در این بازار به شدت زیاد است و سیاست گذار انواع راه های مختلف را برای تنظیم این بازار انحام داده است اما هیچ نتوانسته این مشکل را حل کند. در بودجه سال 1401 هم شاهد مالیات بر خانه های لوکس هستیم که این بند از بودجه در بودجه دو سال گذشته هم بود ولی جالبی موضوع اینجاست که عایدی این بند از بودجه در دوسال گذشته صفر بوده. یا مالیات فرعی دیگه که دوباره تکرار شده مالیات بر خانه های خالی که باز هم این مالیات در دوسال گذشته تکرار و عایدی ان صفر بوده.

یکی از مسائل مهمی که هفته گذشته شاهد بودیم را باید تقدیم لایحه بودجه 1401 توسط دولت به مجلس بوده است. در تبصره 14 لایحه بودجه سال 1401 که در اوایل هفته به مجلس شورای اسلامی ارائه شد نرخ گاز سوخت صنایع با تغییر عجیبی همراه شد. به عنوان مثال نرخ گاز شرکت های فولادی که در زنجیره تولید خود آهن اسفنجی نیز تولید میکنند از 30 درصد خوراک شرکت های پتروشیمی سال اینده به 100 درصد خوراک پتروشیمی ها خواهد رسید. به این معنی که هر متر مکعب گار که در شهریور ماه 1100 تومان بوده میتواند تا 4 هزار تومان هم رشد کند.   این فرمول برای بقیه صنایع هم تکرار شده. هر چند بعد از اعتراضات نسبت به این فرمول در بودجه معاون سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده برای همه صنایع این فرمول صادق نیست و برخی از صنایع همچنان همان 10 درصد و برخی از صنایع بزرگ هم با سقف قیمتی همراه خواهند بود. به هر حال به نظر میرسد ریسک رشد نرخ گاز در سال بعد میتواند برخی از صنایع را دچار مشکل کند. از طرفی از اوایل سرمایه هم کمبود گاز برخی از صنایع را با مشکل رو به رو کرد.

در واقع هر ساله با رسیدن فصل سرما و افزایش مصرف گاز خانگی، تامین گاز برخی از کارخانه‌های سیمانی، فولادی و پتروشیمی با مشکل مواجه شده است.قطعی گاز برخی صنایع که دقیقا از یک ماه پیش شروع شد یکی از چالش‌هایی است که همواره با شروع روزهای سرد زمستانی گریبان‌گیر صنایع متعددی می‌شود.

جواد اوجی وزیر نفت در شهریور ماه کمبود گاز در فصل سرما را به ‌میزان 200 میلیون متر مکعب پیش‌بینی کرد.در حقیقت قطع گاز در زمستان اتفاق جدیدی نیست و هر ساله با توجه به افزایش سرما و کاهش فشار گاز باعث می‌شود در برخی کارخانجات از جمله کارخانه‌های تولید سیمان و فولاد بخشی از کارخانه با قطعی گاز مواجه ‌شود. ماه گذشته از سوی انجمن صنفی سیمان اعلام شد که امسال برای مدت ۱۵ روز مازوت در کارخانه‌های سیمان ذخیره شده تا با مشکلی برای تامین سوخت خود مواجه نشوند. با این وجود ما شاهد قطعی گاز در این کارخانجات بودیم و نه تنها قطعی گاز به کارخانجات سیمانی ختم نشد بلکه کارخانه‌های فولادی و پتروشیمی‌ها را نیز در این منجلاب گرفتار کرد. شرکت‌های فولادی طی نامه‌ای از وزیر صمت درخواست جلوگیری از قطع گاز زنجیره فولاد را داشتند که در این نامه آمده است:شرکت ملی گاز ایران در بخشنامه ناگهانی و با استناد به هماهنگی انجام شده با نمایندگان آن وزارتخانه، دستور اعمال محدودیت شدید در مصرف گاز تعداد کثیری از کارخانجات فولادی از گندله سازی، تولید آهن اسفنجی و فولاد سازی را صادر کرده و زمان اجرای آن را هم از ساعت ۲۴ مورخ ۲۲/۰۸/ ۱۴۰۰ اعلام کرده است.

در واقع با توجه به اینکه بیشتر از ۹۰ درصد فولاد تولیدی کشور در کوره‌های قوس الکتریک با القایی تولید می‌شود که با آهن اسفنجی شارژ میشود، کاهش تأمین گاز در حد اعلام شده به معنای توقف تولید آهن اسفنجی و به تبع آن توقف کامل تولید فولاد در این واحدها است که علاوه بر تحمیل زیان سنگین و جبران ناپذیر به واحدهای فولادی، تبعات نامطلوبی بر بازار سرمایه و تعادل بازار فولاد خواهد گذاشت.

یکی از مسائل مهمی که باید به آن توجه داشت این است که بیشتر صنایع بورسی کشور از گاز استفاده می‌کنند و با توجه به این موضوع که قیمت‌گذاری گاز صنایع در کشور مشخص و به صورت فرموله است. قیمت‌گذاری گاز بر اساس درصدی از نرخ جهانی محاسبه می‌شود که به دو صورت خوراک پتروشیمی و سوخت صنایع است.گاز خوراک پتروشیمی‌ها طبق فرمولی است که صنایع پتروشیمی تعریف کرده‌اند، که این درصد برای صنایع فولاد  حدود ۳۰ درصد بوده است. گاز باعث کمبود در تولید و فروش شرکت‌ها می‌شود و این کمبود در تولید باعث کاهش سودآوری خواهد شد

خبر قطعی گاز برخی از صنایع عضو انجمن فولاد در آذرماه و اعمال محدودیت ۵٠ درصدی برای برخی دیگر به وجود آمده است به طور کلی معدن، فولاد و صنایع معدنی از مزیت رقابتی برخوردار هستند و صنعت فولاد ایران با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌ها توانسته است در حوزه تأمین و تنظیم بازار داخل،  توسعه بازارهای صادراتی و اشتغال زایی مولد،  نقش پررنگی داشته باشد در این قسمت از پادکست کاریزما با حمیدرضا صالحی نایب رییس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت‌وگو داشتیم..