فرانشیز بیمه چیست؟ نکاتی که باید در مورد فرانشیز بیمه بدانید!

فرانشیز بیمه چیست؟ این اصطلاح عجیب و جالب صنعت بیمه، افراد زیادی را در زمان‌های حیاتی به دردسر انداخته است! صنعت بیمه از طریق پوشش‌ها و انواع بیمه‌نامه‌هایی که ارائه می‌کند، همواره پشتیبان و حامی افراد است، اما نگاه عده‌ای به بیمه اشتباه است! بعضی از افراد انتظار دارند بیمه تمام خسارت‌های آن‌ها را بدون هیچ قید و شرطی پوشش دهد! 

شما به‌عنوان بیمه‌گزار لازم است اطلاعات کاملی از شرایط بیمه‌نامه خود داشته باشید. در غیر این صورت ممکن است با خرید بیمه‌نامه نامناسب، ضمن صرف هزینه، پشتیبانی و حمایتی که از شرکت بیمه انتظار دارید را دریافت نکنید!

پیش از خرید بیمه‌نامه، با اصطلاحات تخصصی این صنعت آشنا شوید. در این مقاله از کاریزما لرنینگ با ما همراه باشید تا در خصوص فرانشیز بیمه ها و نکاتی که معمولاً گفته نمی‌شوند، بیشتر صحبت کنیم.

منظور از فرانشیز بیمه چیست؟

در صنعت بیمه، فرانشیز به سهمی از خسارت گفته می‌شود که بیمه‌گزار موظف به پرداخت مستقیم آن به طرف زیان‌دیده یا شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدمات است.

به عبارت دیگر، بیمه‌نامه فقط خسارت مازاد بر فرانشیز را پوشش می‌دهد. به زبان خیلی ساده‌تر می‌توان گفت در صورت ایجاد زیان برای شما، تمام مبلغ جبران خسارت توسط شرکت بیمه پرداخت نخواهد شد و باید بخشی از آن مبلغ را خودتان پرداخت کنید.

فرانشیز به چه معناست؟

در دنیای بیمه، فرانشیز مفهومی نسبتاً آشناست، اما ریشه‌شناسی و کاربرد آن در این حوزه، داستانی جالب دارد. کلمۀ “Franchise” در زبان انگلیسی با تلفظ «فرنچایز» به معنی «حق امتیاز» است و در دنیای تجارت و مارکتینگ کاربرد فراوانی دارد؛ مانند حق امتیاز فروش یک برند در یک منطقۀ خاص که به فردی واگذار می‌شود.

در زبان فرانسه، این کلمه به معنی «حق رای دادن» است. همچنین معنای ریشه‌ای آن در این زبان به‌صورت آزادی، معافیت، حق و امتیاز نیز تعبیر می‌شود.

کاربرد فرانشیز بیمه چیست؟

در نگاه اول، فرانشیز اصلاً برای بیمه‌گزار کلمه‌ی مطلوبی نیست! همانطور که گفتیم عده‌ای انتظار دارند بیمه تمام خسارت‌ها را در هر شرایطی بدون قید و شرط پوشش دهد! این موضوع به ضرر بیمه‌گزار تمام می‌شود.

شاید بهتر باشد این سوال را بپرسیم که مزایا و دلایل گرفتن فرانشیز در بیمه چیست؟ بیشترین مزیت در نظر گرفتن فرانشیز در بیمه‌نامه‌ها، برای شرکت‌های بیمه است.

• فرانشیز مانع سوءاستفاده افراد از خدمات بیمه‌ای می‌شود. زمانی که بیمه‌گزار ملزم به پرداخت سهمی از خسارت باشد، با احتیاط بیشتری از خدمات بیمه‌ استفاده خواهد کرد.
• با تقبل بخشی از خسارت توسط بیمه‌گزار، شرکت‌های بیمه می‌توانند حق بیمه را با نرخ پایین‌تری ارائه دهند. این امر به نفع بیمه‌گزارانی است که به دنبال بیمه‌نامه با حق بیمه مقرون‌به‌صرفه هستند.
• با وجود فرانشیز، برای مثال در بیمه درمان، بیمه‌گزاران برای دریافت خسارت‌های جزئی به مراکز بیمه مراجعه نمی‌کنند. این امر به کاهش هزینه‌های اداری و افزایش توانگری شرکت‌های بیمه منجر می‌شود.

به‌علاوه می‌توان گفت که وجود فرانشیز، بیمه‌گزار را به احتیاط بیشتر و توجه به مقررات تشویق می‌کند. چراکه در صورت بروز حادثه، باید بخشی از خسارت را به‌طور مستقیم پرداخت کند. این امر به نفع جامعه نیز بوده و منجر به کاهش آمار تصادفات و حوادث می‌شود. در یک کلام، فرانشیز از اتلاف منابع شرکت بیمه‌ جلوگیری می‌کند.

انواع فرانشیز بیمه چیست؟

فرانشیز انواع مختلفی دارد و هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند. آشنایی با انواع فرانشیز به شما کمک می‌کند تا در انتخاب بیمه‌نامه مناسب، تصمیم آگاهانه‌تری بگیرید. به همین دلیل، در ادامه به بررسی فرانشیز در انواع بیمه‌ها می‌پردازیم:

1. فرانشیز ثابت

مبلغ ثابتی به‌عنوان فرانشیز در نظر گرفته می‌شود که در همه موارد یکسان است. به‌عنوان مثال، ممکن است در بیمه‌نامه‌ای، فرانشیز یک میلیون تومان تعیین شد‌ه باشد، به این معنی که بیمه‌گزار برای هر بار استفاده از خدمات بیمه‌ای، باید یک میلیون تومان را به‌طور مستقیم پرداخت کند، حتی اگر خسارت وارده بیشتر از این مبلغ باشد.

مزایا و معایب فرانشیز ثابت

یکی از مزایای فرانشیز ثابت این است که حق بیمه ارزان‌تر است. به‌طور کلی، حق بیمه بیمه‌نامه‌هایی که از فرانشیز ثابت استفاده می‌کنند، پایین‌تر است. اما به این دلیل که بیمه‌گزار حتی در خسارت‌هایی با مبالغ کم، باید مبلغ ثابتی را به‌عنوان فرانشیز پرداخت کند، این نوع از بیمه‌نامه‌ها متقاضیان زیادی ندارند!

2. فرانشیز درصدی

در این نوع فرانشیز، درصدی از خسارت به‌عنوان فرانشیز در نظر گرفته می‌شود که بر اساس مبلغ کل خسارت محاسبه می‌گردد. به‌عنوان مثال ممکن است در بیمه‌نامه‌ای، فرانشیز 10 درصد تعیین شد‌ه باشد، به این معنی که بیمه‌گذار باید 10 درصد از مبلغ کل خسارت را به‌طور مستقیم پرداخت کند و 90 درصد باقی‌مانده توسط بیمه پرداخت می‌شود. برای بسیاری از افراد این سوال ایجاد می‌شود که فرمول محاسبه فرانشیز بیمه چیست؟ فرانشیز بیمه فرمول ساده‌ای به‌صورت زیر دارد:

مبلغ فرانشیز = (۱۰۰ ÷ درصد فرانشیز) × مبلغ کل خسارت

بنابراین در این نوع فرانشیز بیمه‌گزار با خسارت‌های کم، سهم کمتری از خسارت را نیز پرداخت می‌کند و عدالت بیشتری نسبت به فرانشیز ثابت دارد. اما در مواردی که خسارت وارده زیاد باشد، ممکن است سهم بیمه‌گزار از خسارت (فرانشیز) نیز به‌طور قابل توجهی افزایش یابد. توجه داشته باشید که حق بیمه بیمه‌نامه‌هایی که از فرانشیز درصدی استفاده می‌کنند، با توجه به میزان فرانشیز انتخابی، متغیر خواهد بود.

فرانشیز 30 درصد چیست؟

در این نوع فرانشیز، بیمه‌گزار موظف است 30% از هزینه‌های مربوط به خسارات وارده را به‌طور مستقیم پرداخت کند. برای مثال اگر در تصادفی، خسارت واردشد‌ه به خودرو شما 10 میلیون تومان باشد و بیمه‌نامه شما دارای فرانشیز 30 درصد باشد، شما باید 3 میلیون تومان (30 درصد از 10 میلیون تومان) را از جیب خودتان بپردازید و شرکت بیمه 7 میلیون تومان باقی‌مانده را جبران خواهد کرد.

به همین ترتیب می‌توانید بگویید که فرانشیز 10 درصد یعنی چه؟ در نظر داشته باشید که فرانشیز 10 درصد یکی از متداول‌ترین مبالغ برای فرانشیز انواع بیمه ها است.

3. فرانشیز ترکیبی

در این نوع فرانشیز، از ترکیب فرانشیز ثابت و درصدی استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، ممکن است در بیمه‌نامه‌ای، فرانشیز 500 هزار تومان به همراه 10 درصد از مازاد بر 1 میلیون تومان تعیین شد‌ه باشد، به این معنی که بیمه‌گزار باید 500 هزار تومان را به‌طور مستقیم پرداخت کند و 10 درصد از مبلغ خسارت مازاد بر 1 میلیون تومان را نیز بپردازد.

4. روش سقف غرامت

یکی از روش‌های محاسبه فرانشیز، استفاده از سقف غرامت است. در این روش، مبلغی به‌عنوان سقف غرامت در بیمه‌نامه تعیین می‌شود. در صورت وقوع خسارت، اگر مبلغ خسارت کمتر از سقف غرامت باشد، شرکت بیمه تمام آن را جبران خواهد کرد. اما اگر مبلغ خسارت بیشتر از سقف غرامت باشد، بیمه‌گزار موظف به پرداخت مازاد سقف غرامت به‌طور مستقیم خواهد بود.

فرض کنید در بیمه‌نامه‌ای، سقف غرامت 100 میلیون تومان تعیین شد‌ه باشد. اگر در یک حادثه، خسارت وارده به شما 120 میلیون تومان باشد، شرکت بیمه 100 میلیون تومان را جبران می‌کند و شما باید 20 میلیون تومان مازاد سقف غرامت را به‌طور مستقیم پرداخت کنید.

فرانشیز بیمه چقدر است و در چه بیمه‌هایی وجود دارد؟

اصطلاح فر‌انشیز در انواع مختلف بیمه کاربرد دارد، در ادامه به بررسی فرانشیز انواع بیمه ها و نکات مهم آن‌ها می‌پردازیم. شناخت انواع بیمه و تفاوت آن‌ها، تاثیر مهمی در درک مفهوم فرانشیز برای هر بیمه‌نامه خواهد داشت. بنابراین توصیه می‌کنیم نگاهی به مقاله‌ی زیر داشته باشید: 

اما بپردازیم به فرانشیز در حق بیمه …

فرانشیز در بیمه اموال

بیمه اموال شامل بیمه‌های بدنه، شخص ثالث، آتش‌سوزی، مسئولیت و … می‌شود. هزینه فرانشیز در این نوع بیمه‌ها معمولاً 15 درصد از مبلغ خسارت است اما ممکن است با توجه به نوع بیمه، پوشش‌های درخواستی و سقف تعهدات بیمه‌گر تغییر کند. در ادامه به بررسی مبلغ فرانشیز در این نوع بیمه‌ها می‌پردازیم:

• فرانشیز بیمه بدنه

از میان انواع مختلف بیمه، فرانشیز در بیمه بدنه خودرو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این نوع از بیمه، معمولاً برای خسارت‌های کلی یا جزئی، فرانشیز به‌صورت سقف مشخص یا درصدی از خسارت تعیین می‌شود.

میزان فرانشیز در بیمه بدنه به عوامل مختلفی از جمله:

• نوع خودرو
• پوشش‌های بیمه‌نامه
• سابقه رانندگی بیمه‌گزار
• تعداد دفعات خسارت
• نوع خساراتی که اتفاق افتاده
• و شرکت بیمه

بستگی دارد. بیمه بدنه یکی از پرمخاطب‌ترین بیمه‌نامه‌ها در ایران است که متقاضیان زیادی دارد. شما امکان بررسی انواع بیمه بدنه و فرانشیز آن‌ها را در بخش بیمه بدنه سایت کاریزما‌بیمه خواهید داشت.

• فرانشیز بیمه شخص ثالث

فرانشیز بیمه شخص ثالث در واقع سهمی از خسارات مالی و جانی است که در صورت بروز تصادف و اثبات قصور راننده‌ی بیمه‌شد‌ه، باید توسط خود او به زیان‌دیده پرداخت گردد.

به‌عبارت دیگر، بیمه‌نامه شخص ثالث فقط مازاد بر فرانشیز را تحت پوشش قرار می‌دهد. در اولین باری که راننده به‌عنوان مقصر شناخته می‌شود، 2.5 درصد از کل خسارات (اعم از مالی و جانی) به‌عنوان فرانشیز از او کسر خواهد شد.

در دومین بار اثبات قصور راننده، میزان فرانشیز به 5 درصد از کل خسارات افزایش می‌یابد و از سومین بار به بعد، راننده‌ی مقصر موظف به پرداخت 10 درصد از کل خسارات (مالی و جانی) به‌عنوان فرانشیز خواهد بود. با توجه به اجباری بودن خرید بیمه شخص ثالث توسط تمامی رانندگان، محاسبه و بررسی فرانشیز این بیمه‌نامه تاثیر زیادی در هزینه‌های احتمالی شما در صورت وقوع حوادث خواهد داشت.

همانطور که اشاره شد، داشتن بیمه شخص ثالث اجباری است! برای خرید بیمه شخص ثالث به‌صورت آنلاین، می‌توانید از طریق دکمه زیر اقدام کنید و در کمتر از 5 دقیقه بیمه شخص ثالث خود را قطعی کنید!

خرید آنلاین بیمه شخص ثالث

• فرانشیز در بیمه مسئولیت

هزینه فرانشیز در بیمه مسئولیت عددی است که در قرارداد بیمه قید شد‌ه و بیمه‌گزار می‌تواند آن را با پرداخت حق بیمه بیشتر یا کمتر، کم یا زیاد کند. در بیمه‌های مسئولیت اجباری، در صورتی که مراجعه بیمه‌گزار به مراکز طرف قرارداد باشد، فرانشیز لحاظ نخواهد شد و در صورتی که مراجعه به مراکز غیر باشد، فرانشیز معادل 20 درصد اعمال می‌شود.

فرانشیز در بیمه اشخاص

انواع بیمه اشخاص مانند بیمه‌های درمانی نیز دارای فرانشیز هستند. در ادامه به بررسی فرانشیز برخی از مهم‌ترین بیمه‌های اشخاص می‌پردازیم:

• فرانشیز بیمه درمان تکمیلی

فرانشیز بیمه تکمیلی مبلغ مشخصی ندارد و بسته به توافق بین شرکت بیمه و بیمه‌گزار تعیین می‌شود. در برخی از قراردادهای بیمه تکمیلی گروهی، به خصوص زمانی که تعداد افراد تحت پوشش زیاد باشد، بیمه‌گزار می‌تواند درخواست حذف فرانشیز را ارائه دهد. البته معمولاً این امکان برای گروه‌های بزرگ با تعداد افراد زیاد فرآهم می‌شود. حذف فرانشیز به معنی فرانشیز صفر درصد است.

امکان بررسی فرانشیز این بیمه‌نامه و خرید آنلاین بیمه تکمیلی از طریق کاریزمابیمه مهیا است. برای خرید انواع بیمه‌های تکمیلی به‌صورت آنلاین، روی دکمه زیر کلیک کنید:

خرید آنلاین بیمه تکمیلی

• فرانشیز بیمه تامین اجتماعی

فرانشیز بیمه خدمات درمانی، سهمی از هزینه‌های درمانی است که بیمه‌گزار موظف است به‌طور مستقیم به مراکز درمانی پرداخت کند. وجود فرانشیز بیمه خدمات درمانی تا حدودی از مراجعات غیرضروری به پزشک و مراکز درمانی جلوگیری می‌کند و در نتیجه به کاهش هزینه‌های کلی بیمه منجر می‌شود.

همچنین بیمه‌گزار را به مصرف منطقی و معقولانه‌ی خدمات درمانی تشویق می‌کند. زیرا در صورت استفاده بیش از حد، باید بخشی از هزینه‌ها را خود شخص به‌طور مستقیم پرداخت کند. میزان فرانشیز بیمه درمانی به نوع خدمات درمانی، شرکت بیمه و سن فرد بستگی دارد و معمولاً به‌صورت زیر محاسبه می‌شود:

1. درمان سرپایی: در حال حاضر، 3 درصد از هزینه‌های درمان سرپایی به‌عنوان فرانشیز بیمار در نظر گرفته و کسر می‌شود.
2. بستری در بیمارستان: فرانشیز بستری در بیمارستان برای بیمه‌شدگان زیر 65 سال، 10 درصد است.
3. بیماران خاص: برای بیماران خاص و بیماران صعب‌العلاج، فرانشیز کاهش یافته یا حذف شد‌‌ه است.
4. بیمه‌شدگان ساکن در شهرهای فاقد مرکز درمانی ملکی تامین اجتماعی: این افراد در صورت مراجعه به بیمارستان دانشگاهی برای درمان کرونا، از پرداخت فرانشیز 10 درصدی معاف هستند.

• فرانشیز بیمه مشاغل آزاد

اگرچه بیمه درمانی مشاغل آزاد، مزایای قابل‌ توجهی برای افراد خوداشتغال و دارای مشاغل آزاد ایجاد می‌کند، اما دارای فرانشیز است. به این معنی که بیمه‌گذار در صورت استفاده از خدمات درمانی، بخشی از هزینه‌ها را به‌طور مستقیم باید به مراکز درمانی پرداخت کند. میزان فرانشیز در بیمه مشاغل آزاد درمان‌های بستری، 10 درصد و برای درمان‌های سرپایی 30 درصد است. اما این موضوع به میزان پوشش‌ها و سقف تعهدات بیمه‌نامه خریداری‌شد‌ه نیز بستگی دارد.

جمع‌بندی مطلب “فرانشیز بیمه چیست؟”

همان‌طور که در این مقاله توضیح داده شد، در پاسخ به سوال فرانشیز بیمه چیست، گفتیم که سهمی از خسارات وارده است که بیمه‌گزار موظف است به‌طور مستقیم آن را به مراکز درمانی یا طرف مقابل پرداخت کند. به‌عبارت دیگر، بیمه‌نامه فقط مازاد بر فرانشیز را تحت پوشش قرار می‌دهد. فرانشیز بیمه مبلغ مشخصی ندارد و به توافق بین شرکت بیمه و بیمه‌گزار بستگی دارد. درصد فرانشیز برای پوشش‌های بیمه‌ای مختلف مانند بیمه‌های درمانی، بیمه بدنه، بیمه شخص ثالث و … می‌تواند متفاوت باشد.

به‌طور کلی، هر چه میزان فرانشیز بیشتر باشد، حق بیمه نیز کاهش خواهد یافت. با وجود فرانشیز، بیمه‌گزار برای استفاده از خدمات درمانی غیرضروری بیشتر دقت می‌کند. از معایب فرانشیز این است که در صورت بروز حادثه، بیمه‌گزار باید بخشی از هزینه‌ها را به‌طور مستقیم پرداخت کند و بیمه‌نامه فقط مازاد بر فرانشیز را جبران می‌کند.​

شما در خصوص حق بیمه و فرانشیز چه تجربه‌ای دارید؟ می‌توانید سوالات یا تجربیات خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا با هم گفتگویی در این خصوص داشته باشیم.

سوالات متداول