صندوق درآمد ثابت چیست و چگونه سود پایدار می‌دهد؟

اگر دنبال یک سرمایه‌گذاری اَمن با ریسک کم و سودی مطمئن هستید، صندوق درآمد ثابت می‌تواند بهترین گزینه باشد. این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری در اوراق مشارکت و سپرده‌های بانکی، بازدهی مناسبی دارند. در این مقاله از کاریزما لرنینگ، توضیح می‌دهیم صندوق درآمد ثابت چیست و چه مزایایی دارد.

برای کسانی که هیجان بازار بورس را نمی‌پسندند، این صندوق‌ها جایگزینی عالی به‌جای پس‌انداز بانکی محسوب می‌شوند. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید تا همه چیز درباره صندوق های درآمد ثابت را یاد بگیرید.

صندوق با درآمد ثابت چیست؟

تعریف صندوق با درآمد ثابت طبق سایت اینوستوپدیا (Investopedia) به این شرح است: «درآمد ثابت به آن دسته از اوراق بهادار گفته می‌شود که تا زمان سررسید، سود ثابتی را به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌کنند. در زمان سررسید، اصل مبلغ سرمایه‌گذاری‌شده به سرمایه‌گذاران بازپرداخت می‌شود. اوراق قرضه دولتی و شرکتی رایج‌ترین نوع درآمد ثابت‌ها هستند».

فرض کنید سرمایه زیادی در اختیار دارید و تمایلی برای ریسک کردن و حضور در بازاری مانند بورس (یا سایر بازارها) ندارید. از طرفی، نگران کاهش ارزش پول خود نیز هستید. قطعاً افراد دیگری نیز شرایط مشابه شما را تجربه می‌کنند. در این شرایط، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و در راس آن‌ها صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت بهترین راه‌ حل برای شما است. این صندوق‌ها ورود عموم افراد به بازار سرمایه را تسهیل می‌کنند. برای اینکه با مفهوم صندوق سرمایه‌گذاری بهتر و کامل‌تر آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی زیر را مطالعه کنید:

عملکرد صندوق های درآمد ثابت به این صورت است که ابتدا این صندوق‌ها تحت نظر شرکت‌ها و گروه‌های مالی مانند گروه مالی کاریزما به جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذارها می‌پردازند. سپس مدیر صندوق، سبدی از دارایی‌های مختلف شامل اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اسناد خزانه اسلامی و غیره که ریسک بسیار کمی دارند را تشکیل می‌دهد و روی این دارایی‌ها سرمایه‌گذاری می‌کند.

به صلاحدید مدیر صندوق و کارشناس‌ها، بخش بسیار کوچکی از دارایی این صندوق‌ها نیز می‌تواند در سهام شرکت‌های بورسی سرمایه‌گذاری شود. در نهایت، کارمزد کمی بابت مدیریت دارایی‌های صندوق از سرمایه‌گذارها گرفته می‌شود و بسته به نوع صندوق، سرمایه‌گذارها سود خود را دریافت می‌کنند. در ادامه با جزئیات پرداخت سود صندوق‌های درآمد ثابت نیز بیشتر آشنا خواهیم شد.

ترکیب دارایی های صندوق درآمد ثابت چیست؟

صندوق‌های با درآمد ثابت از آنجایی که ریسک بسیار کمی (تقریباً برابر با صفر) دارند، بایستی از ترکیب دارایی مشخصی پیروی کنند. شما با مراجعه به امیدنامه و اساسنامه این صندوق‌ها می‌توانید حد نصاب ترکیب دارایی‌های صندوق‌های درآمد ثابت را مشاهده کنید. معمولاً در صندوق‌های درآمد ثابت با چنین ترکیبی از دارایی‌ها مواجه هستیم:

ترکیب دارایی‌های صندوق درآمد ثابت همواره به‌گونه‌ای است که بیشترین بازدهی نصیب صندوق و سرمایه‌گذارها شود و در عین حال، ریسک تا حد ممکن پایین باشد.

سود صندوق های درآمد ثابت چقدر است؟

صندوق‌های درآمد ثابت بخش زیادی از دارایی خود را به خرید اوراق خزانه اسلامی یا «اخزا» اختصاص می‌دهند. اخزا نوعی اوراق درآمد ثابت از نوع اوراق بدهی است که توسط دولت با هدف تامین نیازهای مالی منتشر می‌شود. از آنجایی که این اوراق ریسک تقریباً معادل با صفر دارند، نقش قابل توجهی در صندوق‌های درآمد ثابت ایفا می‌کنند. پس می‌توانیم اینطور نتیجه بگیریم که سود صندوق درآمد ثابت به نرخ اوراق خزانه اسلامی وابسته است.

اما اگر بخواهیم آمار و اعداد را به میان بیاوریم و به محاسبه سود صندوق درآمد ثابت بپردازیم، سود اکثر صندوق های درآمد ثابت حداقل 30 درصد در سال است. البته این عدد ثابت نیست و ممکن است تغییر کند. بهتر است سود هر صندوق را جداگانه بررسی کنید. البته، صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی کاریزما (واحدهای عادی) سود بالاتر، حداقل 30% سالانه و حداکثر 31% سالانه ارائه می‌دهد.

خرید آسان صندوق با درآمد ثابت کاریزما

تقسیم بندی صندوق های درآمد ثابت

صندوق‌های درآمد ثابت را می‌توان بر اساس معیارهای مختلف دسته‌بندی کرد. اگر بخواهیم دسته‌بندی جامعی ارائه دهیم، می‌توانیم صندوق‌ها را بر اساس چهار معیار طبقه‌بندی کنیم. این چهار معیار عبارت‌اند از:

• بر اساس ترکیب دارایی
• بر اساس تقسیم سود
• بر اساس نوع معامله
• بر اساس کارکرد

1. صندوق های درآمد ثابت بر اساس ترکیب دارایی

صندوق‌های درآمد ثابت بر اساس ترکیب دارایی به دو نوع «عادی» و «نوع دوم» تقسیم می‌شوند. البته صندوق‌های درآمد ثابت نوع دوم بیشتر در گذشته رایج بودند. این نوع صندوق‌ها تقسیم سود ماهانه ندارند و سود آن‌ها به‌صورت تجمیعی (افزایش NAV واحدهای صندوق) پرداخت می‌شود. در حال نوع دوم‌ها کاربرد چندانی ندارد و صرفاً عنوان آن‌ها باقی مانده است.

در صندوق درآمد ثابت عادی، 85 درصد از دارایی‌های صندوق باید به اوراق بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی اختصاص یابد. مدیر صندوق‌ درآمد ثابت عادی مجاز است حداکثر 15 درصد از دارایی صندوق را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تا سقف 15 درصد را در سهام، حق تقدم سهام و اوراق اختیار معاملاتی مربوط به سهام سرمایه‌گذاری کند.

2. صندوق های درآمد ثابت بر اساس تقسیم سود

تقسیم سود صندوق‌های درآمد ثابت به دو صورت انجام می‌شود:

• ماهانه: در بازه‌‌ی زمانی یک ماهه، سود صندوق درآمد ثابت محاسبه و به حساب سرمایه‌گذار واریز می‌شود.
• افزایش NAV واحدهای صندوق: به‌جای پرداخت سود ماهانه، ارزش یا همان NAV واحدهای صندوق افزایش می‌یابد و در واقع سود به NAV واحدهای صندوق اضافه می‌شود.

3. صندوق های درآمد ثابت بر اساس نوع معامله

صندوق‌های درآمد ثابت را بیشتر بر اساس نوع معامله طبقه‌بندی می‌کنند و می‌شناسند. خرید و فروش این صندوق‌ها، از دو حالت خارج نیست:

• صندوق‌های ETF یا قابل معامله در بورس
• صندوق‌های صدور و ابطالی

تفاوت صندوق‌های درآمد ثابت قایل معامله با صدور و ابطالی در این است که شما برای خرید صندوق‌های درآمد ثابت قابل معامله می‌توانید با جستجوی نماد صندوق (برای مثال کارا) در تمام کارگزاری‌ها، همانند سهام، واحدهای صندوق را خریداری کنید. اما برای خرید و فروش صندوق‌های صدور و ابطابی بایستی به سایت خود صندوق مراجعه نمایید.

4. صندوق های درآمد ثابت بر اساس کارکرد

اگر بخواهیم صندوق‌های درآمد ثابت را بر اساس کارکرد دسته‌بندی کنیم، سه دسته‌بندی خواهیم داشت. این سه دسته‌بندی عبارت‌‌اند از:

• صندوق‌های درآمد ثابت عادی

صندوق‌های درآمد ثابت عادی، مرسوم‌ترین صندوق‌ها هستند و در اکثر شرکت‌های سبدگردان، گروه‌های مالی و کارگزاری‌ها، اکثر صندوق‌ها، صندوق‌های درآمد ثابت عادی هستند.

زمانی که از صندوق درآمد ثابت صحبت می‌کنیم، منظور همین صندوق‌های درآمد ثابت عادی هستند که جزو اولین و قدیمی‌ترین صندوق‌ها نیز محسوب می‌شوند. به مرور زمان، صندوق‌های درآمد ثابت با کارکردهای خاص به‌وجود آمدند. این صندوق‌ها همیشه بیشترین تعداد سرمایه‌گذار را داشته و دارند. صندوق‌های «کمند» و «کارا» با بیش از 47000 نفر سرمایه‌گذار در این گروه قرار می‌گیرند.

• صندوق سرمایه‌گذاری مختص اوراق دولتی

حداقل ۹۵ درصد از دارایی‌‌های صندوق درآمد ثابت اوراق دولتی در اوراق با درآمد ثابت، اسناد خزانه اسلامی و گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی سرمایه‌گذاری می‌شود. همچنین، حداقل ۷۵ درصد از کل دارایی‌ها نیز بایستی به اوراق بهادار با درآمد ثابت منتشرشده از طرف دولت و اسناد خزانه اسلامی اختصاص یابد. این نوع صندوق‌ها، مجوز سرمایه‌گذاری در سهام ندارند و عملاً ریسک این صندوق برابر با صفر است.

• واحدهای عادی صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی کاریزما

صندوق‌های اهـرمـی، نوعی صندوق سرمایه‌گذاری با مزیت اهرم مالی است که به سرمایه‌گذار امکان کسب سود بیشتر از میانگین بازار را می‌دهد. این نوع صندوق، دو نوع واحد عادی و ممتاز دارد. واحدهای عادی صندوق اهرم، خود یک نوع صندوق درآمد ثابت از نوع صدور و ابطالی به حساب می‌آید که شما می‌توانید روی این واحدها سرمایه‌گذاری کنید.

چگونه در صندوق درآمد ثابت سرمایه گذاری کنیم؟

نحوه سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت به نوع صندوق مد نظر بستگی دارد. ابتدا بررسی کنید صندوق مورد نظر شما از نوع قابل معامله در بورس است یا صدور و ابطال؛ سپس نسبت به خرید یا فروش واحدهای صندوق اقدام کنید. نحوه خرید و فروش صندوق درآمد ثابت از دو حالت خارج نیست:

• خرید و فروش صندوق های درآمد ثابت قابل معامله در بورس

صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) دقیقاً مانند سهام معامله می‌شوند. برای خرید و فروش این صندوق‌ها ابتدا باید کد بورسی و احراز هویت سجام را انجام دهید. سپس، باید نماد هر صندوق (برای مثال کارا) را در سامانه‌های معاملاتی مانند کارگزاری کاریزما جستجو کنید و صندوق را بخرید. البته نماد کارا در تمام کارگزاری‌ها و سامانه‌های معاملاتی در دسترس است و فقط محدود به کارگزاری کاریزما نیست.

• خرید و فروش صندوق های درآمد ثابت صدور و ابطال

اگر صندوق مد نظر شما از نوع صدور و ابطالی باشد، باید حتماً به سایت یا اپلیکیشن صندوق مراجعه و آن را خریداری کنید. مراجعه حضوری به شعب صندوق نیز امکان‌پذیر است، اما این کار چندان مرسوم نیست.

خرید آسان صندوق با درآمد ثابت کاریزما

مزایا و معایب صندوق درآمد ثابت چیست؟

اگر بخواهیم در مورد مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت صحبت کنیم، ساعت‌ها می‌توانیم مطلب بنویسیم. اما به اختصار، چهار مورد را می‌توان به‌عنوان اصلی‌ترین مزایای درآمد ثابت‌ها در نظر گرفت. این چهار مورد عبارت‌اند از:

1. ریسک پایین

اصلی‌ترین مزیت صندوق‌های درآمد ثابت، ریسک بسیار پایین و گاهی صفر آن‌ها است. سطح ریسک پایین برای افرادی که به هیچ عنوان دوست ندارند سرمایه آن‌ها به خطر بیفتد، یک نعمت است. علاوه بر ریسک پایین، می‌توان کسب درآمد ثابت ماهانه را نیز به‌عنوان مزیت دیگر در نظر گرفت.

2. نقدشوندگی بالا

مزیت بزرگ بعدی صندوق‌های درامد ثابت، نقدشوندگی بالای آن‌ها نسبت به سایر روش‌های سرمایه‌گذاری است. شما تقریباً هر زمان که بخواهید می‌توانید سریع و راحت واحدهای صندوق درآمد ثابت خود را بفروشید و نقد کنید. علاوه بر این، برخلاف سپرده‌گذاری در بانک‌ها، نه‌تنها هیچ جریمه‌ای بابت برداشت پیش از موعد شامل حال شما نمی‌شود، بلکه سود روزشمار به شما تعلق می‌گیرد و تا روز آخر، سود برای شما محاسبه خواهد شد. واریز پول نیز در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود.

3. شروع با سرمایه کم

سرمایه کم برای آن‌هایی که به سرمایه‌گذاری علاقه‌مند هستند، همواره یک دغدغه است. خوشبختانه برای این موضوع راه حل وجود دارد. شما می‌توانید با حداقل 100 هزار تومان و حتی کمتر (در صورتی که واحدهای صندوق‌های صدور و ابطالی را خریدای کنید)، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت را آغاز کنید. سپس، با گذشت زمان، مازاد درآمد خود را مجدد به صندوق واریز کنید و همزمان از کسب سود موثر (مرکب) نیز لذت ببرید.

4. مدیریت حرفه‌ای دارایی‌ها

صندوق‌های سرمایه‌گذاری همواره از حضور بهترین کارشناس‌ها و تحلیلگرها به‌منظور مدیریت دارایی‌های صندوق بهره می‌برند.‌ پس در حقیقت سرمایۀ شما توسط بهترین افراد حوزه بازار سرمایه مدیریت می‌شود و نیازی نیست شما به‌عنوان سرمایه‌گذار وقت خود را صرف آموزش مفاهیم بازار سرمایه کنید.

معایب صندوق درآمد ثابت چیست؟

از آنجایی که سرمایه‌گذاری در صندوق‌های درآمد ثابت ذاتاً کم‌ریسک است، نمی‌توان معایب زیادی را برای درآمد ثابت‌ها در نظر گرفت. شاید بزرگترین ایراد یا نقطه ضعف صندوق‌های درآمد ثابت این باشد که در مقایسه با سایر بازارها، مانند بازار سهام در زمان رشد، سود کمتری می‌دهند.

در مواقعی که بازار روزهای خوشی را سپری می‌کند، سرمایه‌گذاری در سهام، ارز دیجیتال و غیره، منجر به کسب سودهای جذاب می‌شود و صندوق‌های درآمد ثابث در این زمان نمی‌توانند با این بازارها رقابت کنند. بالعکس، در روندهای نزولی، صندوق‌های درآمد ثابت، گزینه‌های بهتری به حساب می‌آیند. هرچند نباید این مورد را فراموش کرد که بعضی از سرمایه‌گذارها هیچ علاقه‌ای به بازارهای پرریسک ندارند و کسب درآمد ثابت در آرامش را نسبت به حضور در هر بازاری ترجیح می‌دهند.

به‌طور کلی، سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، کاملآً به اهداف شما به‌عنوان سرمایه‌گذار بستگی دارد. اما، اگر بخواهیم برای صندوق‌های درآمد ثابت نسخه‌ای بپیچیم، می‌توان اینطور گفت که در زمان رکود بازار، صندوق‌های درآمد ثابت بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری هستند.

ویدیوی آشنایی با صندوق های درآمد ثابت

اگر می‌خواهید مختصر و مفید با صندوق های درآمد ثابت آشنا شوید، ویدیوی زیر را مشاهده کنید:

 

معرفی صندوق های درآمد ثابت کاریزما

گروه مالی کاریزما صندوق‌های درآمد ثابت متنوعی دارد و به‌نوعی نیاز تمام سرمایه‌گذاران با سلیقه‌های مختلف را پاسخ داده است. پنج صندوق سرمایه‌ گذاری با درآمد ثابت کاریزما عبارت‌اند از:

• صندوق سرمایه‌گذاری نوع دوم کارا
• صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کمند
• صندوق سرمایه‌گذاری مختص اوراق دولتی کاریزما
• صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کاریزما
• صندوق سرمایه‌گذاری اهرمی کاریزما (واحدهای عادی)

در جدول زیر می‌توانید تمام صندوق‌های درامد ثابت کاریزما را در یک نگاه مشاهده و مقایسه کنید:

کارمزد خرید و فروش صندوق درآمد ثابت چقدر است؟

مطابق قانون سازمان بورس، شما برای خرید و فروش هر نوع دارایی در بازار بورس اَعم از سهام و صندوق‌ها، بایستی کارمزد بپردازید. توصیه ما این است که قبل از سرمایه‌گذاری در یک صندوق درآمد ثابت، در مورد میزان کارمزد آن صندوق اطلاعات لازم را کسب کنید. در جدول زیر، کارمزد صندوق‌های درآمد ثابت کاریزما را می‌توانید مشاهده کنید:

علاوه بر این، کارمزد دیگری تحت عنوان «کارمزد مدیریت» وجود دارد که درصدی از ارزش روز دارایی‌های صندوق است و به صورت سالانه محاسبه و برداشت می‌شود. کارمزد مدیریت برای مخارج مدیریت صندوق استفاده می‌شود و در اختیار شخص قرار نمی‌گیرد.

جمع بندی مطلب

در ابتدای مطلب سوالی پرسیدیم که صندوق درآمد ثابت چیست و به این سوال کامل پاسخ دادیم. صندوق‌های درآمد ثابت را می‌توان یک گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری در نظر گرفت. سرمایه‌گذارهای حرفه‌ای همواره در بازارها و روی دارایی‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند تا اصطلاحاً پرتفوی کاملی داشته باشند و صندوق درآمد ثابت همواره بخشی از سبد سرمایه‌گذاری همه سرمایه‌گذارها است. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که صندوق‌های با درآمد ثابت معمولاً بازدهی بالاتری نسبت به سپرده‌های بانکی دارند.

سوالات متداول