بازده حقوق صاحبان سهام و بررسی عملکرد شرکتها در بورس
بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) یک شاخص بسیار مهم اما کمی ناشناخته در تحلیل بنیادی است که با استفاده از آن میتوان سودآوری یک شرکت را با شرکتهای دیگر مقایسه کرد. شاخص ROE، عملکرد یک شرکت را نشان میدهد و تحلیلگرها از این شاخص در ارزش گذاری سهام استفاده میکنند. شاخص ROE (Return On Equity) یک نسبت مالی است؛ یعنی با استفاده از اطلاعات موجود در صورتهای مالی شرکتها مانند صورت سود و زیان، ترازنامه و … میتوانیم نسبت مالی بازده حقوق صاحبان سهام را به راحتی محاسبه کنیم. در این مطلب از کاریزما لرنینگ میخواهیم مفهوم بازدهی حقوق صاحبان سهام را موشکافی کنیم. ROE در عین سادگی، یکی از مهمترین شاخصها است. بنابراین اگر میخواهید ارزش ذاتی یک سهم را پیدا کنید، قطعاً به این شاخص نیاز خواهید داشت. بازده حقوق صاحبان سهام چیست؟ بازده حقوق صاحبان سهام یک شاخص عملکردی است و نشان میدهد مدیریت یک شرکت چقدر توانسته در طول یک سال درآمد خالص برای سهامداران آن شرکت ایجاد کند. این شاخص معیاری برای سنجش سودآوری و کارایی یک شرکت است و به ما میگوید سود حاصل از مبالغ سرمایهگذاریشده در یک شرکت چقدر است. معادل بازده حقوق صاحبان سهام به انگلیسی میشود “Return On Equity” که در اینجا “Return” به معنی بازده و “Equity” به معنی حقوق صاحبان سهام است که به آن حقوق مالکانه نیز گفته میشود. شما به عنوان سهامدار بخشی از دارایی خود را در یک شرکت سرمایهگذاری میکنید. این حق طبیعی شماست که بدانید مدیران شرکت در ازای مبالغ سرمایهگذاریشده چه دستاوردی در طول یک سال داشتهاند. با نگاهی به نرخ بازده حقوق صاحبان سهام میتوانید ضربآهنگ و سرعت افزایش یا کاهش ارزش یک شرکت را متوجه شوید. بد نیست یک اصطلاح را با هم مرور کنیم … حقوق صاحبان سهام یا حقوق مالکانه چیست؟ حقوق صاحبان سهام یعنی چه میزان از ارزش یک شرکت به شما، به عنوان یک شخص حقیقی یا حقوقی، تعلق دارد. اگر یک شرکت منحل شود، ابتدا تمام بدهیها از داراییهای شرکت کسر میشوند. سپس حقوق صاحبان سهام از باقیماندهی داراییها شرکت، بر اساس میزان سهامی که هر سهامدار دارد، به آنها پرداخت میشود. بازده حقوق صاحبان سهام چگونه محاسبه میشود؟ برای محاسبه بازده حقوق صاحبان سهم، کافیست درآمد یا همان سود خالص یک شرکت را بر مجموع حقوق صاحبان سهام تقسیم کنیم. این اطلاعات را میتوانید در سایت کدال و در صورتهای مالی شرکتها به آسانی پیدا کنید. قبل از بیان روش محاسبه بازده حقوق صاحبان سهم، به چند نکته توجه داشته باشید: بازده حقوق صاحبان سهام همیشه به صورت درصدی بیان میشود. بنابراین، عددی که از فرمول بهدست میآید را در 100 ضرب میکنیم. عددی که بهدست میآید، به تنهایی معنی خاصی ندارد؛ بلکه باید نسبت بازده حقوق صاحبان سهام دو یا چند شرکت را با یکدیگر مقایسه کنیم. برای استخراج اطلاعات از صورتهای مالی و قرار دادن آنها در فرمول، بهتر است از صورتهای مالی یکساله شرکتها استفاده کنید. فرمول محاسبه نرخ بازده حقوق صاحبان سهام برای بدست آوردن بازده حقوق صاحبان سهم از فرمول زیر استفاده میکنیم: در این فرمول، درآمد خالص شرکت برای یک سال کامل مالی در نظر گرفته میشود و قبل از پرداخت سود سهام به سهامداران عادی و بعد از پرداخت سود سهام به سهامداران ممتاز محاسبه میشود. همچنین در مجموع حقوق صاحبان سهام، سهام ممتاز لحاظ نمیشود. اگر نمیدانید سهام ممتاز چیست و با انواع سهام آشنایی ندارید، توصیه میکنیم مقالهی زیر را مطالعه کنید: نکتهی جالب این فرمول این است که در مخرج، حقوق صاحبان سهام را داریم. همانطور که کمی قبلتر گفتیم، حقوق صاحبان سهام یعنی بدهیهای یک شرکت را از داراییها کسر کنیم و باقیماندهی داراییها به نسبت بین سهامداران تقسیم خواهد شد. بنابراین، فرمول بالا میتوانیم به صورت زیر بازنویسی کنیم: به شاخص ROE، بازده دارایی خالص (Return On Net Assets) نیز گفته میشود. مثالی از محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام در این مثال میخواهیم بازده حقوق صاحبان سهم را برای سهم «وسفارس» محاسبه کنیم. برای این کار به صورتهای مالی 12 ماهه شرکت سرمايه گذاري استان فارس نیاز داریم. وارد سایت کدال میشویم و نماد وسفارس و سپس صورتهای مالی این شرکت را برای دورۀ یک ساله جستجو میکنیم. ابتدا سراغ ترازنامه میرویم. همانطور که در ترازنامه (تصاویر زیر) مشاهده میکنید، جمع حقوق صاحبان سهام برابر است با ۲۹۶,۰۳۲,۳۵۶ میلیون ریال. سپس صورت سود و زیان را بررسی میکنیم. سود (زیان) خالص این شرکت برابر است با ۳۲,۰۵۹,۸۴۷ میلیون ریال. این دو عدد را در فرمول قرار میدهیم. عدد ۳۲,۰۵۹,۸۴۷ را بر ۲۹۶,۰۳۲,۳۵۶ تقسیم میکنیم. حاصل برابر است با 0.108 که آن را در 100 ضرب میکنیم. نرخ بازده حقوق صاحبان سهام برای سهم وسفارس برابر است با 10.8 یا به عبارتی 11 درصد. سه نکته مهم هنگام محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام هنگام بازده حقوق صاحبان سهم، به نکات زیر توجه کنید: اگر شرکتی رشد بالایی داشته باشد، میتوان انتظار داشت شاخص ROE عدد بالایی را نشان دهد و این موضوع طبیعی است. اگر میخواهید روند رشد یک شرکت را برسی کنید تا بتوانید آیندهی آن شرکت را بهخوبی پیشبینی کنید، میتوانید ROE آن شرکت را در 5 تا 10 سال گذشته بررسی و نتیجهگیری کنید. بازده حقوق صاحبان سهم بر اساس گزارشات سالانه شرکتها بررسی میشود. در طی دورۀ یک ساله ممکن است سهام جدید منتشر و عرضه شود. در این صورت در محاسبات باید از میانگین وزنی تعداد سهام در طول سال گذشته استفاده شود. تحلیل بازده حقوق صاحبان سهام با مثالی که زدیم شروع کنیم. 11 درصد چه معنایی دارد؟ این عدد یعنی مدیران این شرکت توانستهاند در سال گذشته به ازای سرمایههایی که سهامداران آوردهاند، 11 درصد سود بسازند. بهطور کلی هرچه این عدد بیشتر باشد، بهتر است و به این معنی است که مدیران یک شرکت توانستهاند بدون نیاز به سرمایهی بالا، سود خوبی بسازند و شرکت رو به پیشرفت است. البته در تعریف بازده حقوق صاحبان سهام اشاره کردیم که محاسبه این شاخص برای یک شرکت ما را به جایی نمیرساند و بازده حقوق صاحبان سهام در مقایسه عملکرد شرکتها با یکدیگر خود را نشان میدهد. تا اینجا با مفهوم بازده حقوق صاحبان سهام آشنا شدیم و مثال زدیم. بیایید کمی حرفهای به قضیه نگاه […]